(Ματθ. κγ, 1-39. Μάρκ. ιβ, 38-39. Λουκ. κ, 46)
Τότε ο Ιησούς μίλησε στο πλήθος και στους μαθητές του και τους είπε: «Τη θέση του Μωυσή, ως δασκάλου, την πήραν οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι. Όσα λοιπόν σας λένε να τηρείτε, να τα τηρείτε και να τα πράττετε˙ να μην κάνετε όμως κατά τα έργα τους, γιατί λένε μόνο και δεν πράττουν. Φτιάχνουν φορτία βαριά, που δύσκολα σηκώνονται, και τα φορτώνουν στους ώμους των ανθρώπων, ενώ οι ίδιοι δεν θέλουν ούτε με το δάκτυλό τους να τα κινήσουν. Όλα τα έργα τους τα πράττουν για να κάνουν καλή εντύπωση στους ανθρώπους. Πλαταίνουν τα φυλακτά τους και φαρδαίνουν τις άκρες από τα ιμάτιά τους. τους αρέσουν οι καλύτερες θέσεις στα δείπνα και τα πρώτα καθίσματα στη συναγωγή, να τους χαιρετούν με σεβασμό στην αγορά και να τους φωνάζουν οι άνθρωποι «δάσκαλέ μου». Εσείς όμως να μη δεχτείτε να σας αποκαλούν «δάσκαλέ μου». Ένας είναι ο δάσκαλός σας, ο Χριστός˙ κι εσείς όλοι είστε αδελφοί. Και πατέρα σας μην ονομάσετε κανέναν στη γη, γιατί ένας είναι ο Πατέρας σας: ο ουράνιος.
Μην ονομαστείτε «ηγήτορες», γιατί ο ηγήτοράς σας είναι ένας: ο Χριστός. Ο πιο σπουδαίος από σας να είναι υπηρέτης σας. Γιατί όποιος υψώσει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί˙ κι όποιος ταπεινώσει τον εαυτό του θα υψωθεί».
Ταλανισμός των γραμματέων και των Φαρισαίων
«Αλίμονό σας, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριτές,1 γιατί κατατρώτε τις περιουσίες των χηρών, κάνετε όμως μεγάλες προσευχές για να φανείτε καλοί˙ γι’ αυτό η τιμωρία σας θα είναι ιδιαίτερα αυστηρή.
«Αλίμονό σας, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριτές, γιατί κλείνετε στους ανθρώπους τον δρόμο για τη βασιλεία των ουρανών. Ούτε εσείς μπαίνετε ούτε το επιτρέπετε σ’ όσους θέλουν να μπουν.
«Αλίμονό σας, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριτές, γιατί τριγυρνάτε στη στεριά και στη θάλασσα για να κερδίσετε έναν προσήλυτο˙ κι όταν τον κερδίσετε, τον κάνετε ν’ αξίζει για την κόλαση δύο φορές παραπάνω από σας.
«Αλίμονό σας, οδηγοί τυφλοί, που λέτε: ¨όποιος ορκιστεί στον ναό ο όρκος του δεν πιάνει, όποιος όμως ορκιστεί στο χρυσάφι του ναού πρέπει να τηρήσει τον όρκο του¨. Μωροί και τυφλοί, τι είναι μεγαλύτερο: το χρυσάφι ή ο ναός που αγιάζει το χρυσάφι; Λέτε ακόμα: ¨όποιος ορκιστεί στο θυσιαστήριο ο όρκος του δεν πιάνει˙ όποιος όμως ορκιστεί στο δώρο που είναι πάνω στο θυσιαστήριο πρέπει να τηρήσει τον όρκο του¨. Ανόητοι και τυφλοί, τί είναι μεγαλύτερο: το δώρο ή το θυσιαστήριο, που αγιάζει το δώρο; Όποιος λοιπόν ορκίζεται στο θυσιαστήριο, ορκίζεται σ’ αυτό και σ’ ό,τι βρίσκεται πάνω του. Κι όποιος ορκίζεται στον ναό, ορκίζεται σ’ αυτόν και σ’ εκείνον που κατοικεί μέσα. Κι όποιος ορκιστεί στον ουρανό, ορκίζεται στον θρόνο του Θεού και σ’ εκείνον που κάθεται πάνω στον θρόνο.
«Αλίμονό σας, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριτές, γιατί δίνετε στον ναό το ένα δέκατο από τον δυόσμο, τον άνηθο και το κύμινο, και δεν τηρείτε τις σπουδαιότερες εντολές του νόμου, τη δικαιοσύνη, την ευσπλαχνία και την πιστότητα. Αυτά όμως έπρεπε να κάνετε, χωρίς βέβαια να παραμελείτε κι εκείνα. Τυφλοί οδηγοί, που περνάτε από στραγγιστήρι το κουνούπι και καταπίνετε ολόκληρη καμήλα.
«Αλίμονό σας, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριτές, γιατί καθαρίζετε το εξωτερικό του ποτηριού και του πιάτου, το περιεχόμενό του όμως προέρχεται από αρπαγή και αδικία. Φαρισαίε τυφλέ, καθάρισε πρώτα το εσωτερικό του ποτηριού και του πιάτου, για να έχει αξία και η εξωτερική τους καθαρότητα.
«Αλίμονό σας, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριτές, γιατί μοιάζετε με τάφους ασβεστωμένους, που εξωτερικά φαίνονται ωραίοι, εσωτερικά όμως είναι γεμάτοι κόκαλα νεκρών και κάθε λογής ακαθαρσία. Έτσι κι εσείς, εξωτερικά φαίνεστε ευσεβείς στους ανθρώπους, κι εσωτερικά είστε γεμάτοι υποκρισία και ανομία.
«Αλίμονό σας, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριτές, γιατί χτίζετε τάφους για τους προφήτες και διακοσμείτε τα μνήματα των δικαίων του Ισραήλ. ¨Αν ζούσαμε εμείς¨, λέτε, ¨στην εποχή των προγόνων μας, δεν θα παίρναμε μέρος μαζί τους στον φόνο των προφητών¨. Έτσι ομολογείτε πως είστε απόγονοι αυτών που σκότωσαν τους προφήτες. Ολοκληρώστε λοιπόν τώρα εσείς ό,τι άρχισαν οι προγονοί σας. Φίδια, γεννήματα οχιάς, πώς θα ξεφύγετε από την τελική κρίση και την κόλαση;»
ΣΧΟΛΙΑ
1 «Αλίμονό σας, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριτές…
Ο Κύριος στο πρόσωπο των γραμματέων και φαρισαίων καυτηρίασε μια κοινωνική πληγή, ένα ελάττωμα και ένα πάθος, που συναντάται σ’ ολόκληρο τον κόσμο˙ κι αυτό το πάθος, αγαπητοί μου, είναι η υποκρισία.
…Η υποκρισία είνε μεγάλο πάθος, μεγάλη κακία. Στην οικογένεια, στην καθημερινή ζωή, στην εκπαίδευσι, στον δημόσιο βίο, στον κόσμο διεθνώς, ακόμα και μέσα στην εκκλησία, υπάρχει υποκρισία. Θα σας παρουσιάσω μερικές εικόνες υποκριτών, συγχρόνων υποκριτών, που είνε αντίγραφα του υποκριτού του σημερινού ευαγγελίου.
Ένας υποκριτής είνε ο άντρας. Τον βλέπεις; Έδωσε όρκο˙ μικρό είν’ αυτό; Ωρκίστηκε στη γυναίκα του επισήμως, ενώπιον Θεού, αγγέλων και ανθρώπων, ότι: Εγώ θα έχω μόνο εσένα και καμμία άλλη! Αυτόν τον όρκο έδωσε. Και όμως υποκρίνεται. Εκτός από τη γυναίκα του δημιουργεί σχέσεις και με άλλες. Αυτός λοιπόν που απατά τη γυναίκα του είνε μέγας υποκριτής. Αλλά και η γυναίκα, που έδωσε τον ίδιο όρκο, να μείνη πιστή στον άγιο δεσμό του γάμου, και δημιουργεί σχέσεις με άλλους και απατά τον άντρα της, είνε μεγάλη υποκρίτρια. Να η υποκρισία μέσ’ στο σπίτι.
Ο άλλος σου κάνει τον φίλο, εκδηλώνει ενδιαφέρον, κι εσύ νομίζεις ότι είνε ειλικρινής. Αλλά έρχεται στιγμή που έχεις ανάγκη, και τότε σ’ εγκαταλείπει˙ αποδεικνύεται υποκριτής.
Υποκριτής είνε κι εκείνος που κάνει τον πατριώτη και λέει μεγάλα λόγια ότι αγαπάει την Ελλάδα. Έρχεται όμως η ώρα που δείχνει πως δεν αγαπάει την πατρίδα˙ αγαπάει μόνο το πορτοφόλι του, τα υλικά του συμφέροντα.
Η υποκρισία φτάνει και στις διεθνείς σχέσεις. Εάν σήμερα ο κόσμος κινδυνεύη, κινδυνεύη ακριβώς από την υποκρισία. Στον Ο.Η.Ε. συνεχώς μιλούν περί ειρήνης και τα πρακτικά των Ηνωμένων Εθνών είνε γεμάτα από τη λέξι «ειρήνη»˙ εν τούτοις υποκρίνονται. Στα χείλη έχουν την ειρήνη˙ στην καρδιά έχουν τον πόλεμο. Τα μεγάλα κράτη ετοιμάζονται πυρετωδώς για ένα τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, που θα είνε ο «Αρμαγεδών» της Αποκαλύψεως (16,16).
Υποκριταί όμως εμφανίζονται και στο χώρο της θρησκείας. Ποιοί ειν’ αυτοί, που το στόμα τους στάζει μέλι, αλλά η καρδιά τους έχει δηλητήριο; Είνε οι χιλιασταί. Στη γλώσσα έχουν τον Ιεχωβά, όπως λένε˙ αλλά μέσα στην καρδιά τους έχουν τον διάβολο.
Παντού λοιπόν υποκρισία. Ο υποκριτής μοιάζει με το ερπετό που λέγεται χαμαιλέων. Αυτό δεν έχει ένα χρώμα˙ αλλάζει πολλά χρώματα. Σε χωράφι πράσινο γίνεται πράσινος, σε χωράφι με στάχυα το καλοκαίρι γίνεται κίτρινος, σε χωράφι με κρίνους γίνεται άσπρος, σε χωράφι με παπαρούνες γίνεται κόκκινος. Όλα τα χρώματα αλλάζει. Έτσι κι ο υποκριτής. Καμουφλάρεται. Όλοι δυστυχώς καμουφλάρονται. Ποιός τολμά να παρουσιαστή όπως είνε; Άλλοι δυστυχώς είμεθα και άλλοι φαινόμεθα
(Αρχιερεύς, Αυγουστίνος Καντιώτης).
Από το βιβλίο: «Ιησούς Χριστός: Βίος, Διδασκαλία, Θαύματα», Β’ τόμος, του Ιερομονάχου Κοσμά του Δοχειαρίτου.
Ιερόν Δοχειαρίτικον Κελλίον, Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Αγιον Ορος 2011.
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
Παράβαλε και:
Τη Αγία και Μεγάλη Τρίτη: η ραθυμία, Υμνολογική εκλογή.
Τη Αγία και Μεγάλη Τρίτη – τα Λειτουργικά Αναγνώσματα της ημέρας.
Μεγάλη εβδομάς. Κυριακή Βαϊων και Μ. Δευτέρα εσπέρας – Νεοελληνική απόδοση, Αρχιμ. Κυριακού Εμμ. Τσολάκη.
Του Οσίου πατρός ημών Νικοδήμου του Αγιορείτου – ερμηνεία εις τον Δυώδιον κανόνα της Αγίας και Μεγάλης Τρίτης.
Αγίου Ρωμανού του μελωδού – κοντάκια εις τας δέκα παρθένους.
