Ακούστε το επόμενο κείμενο, όπως αυτό «δημοσιεύθηκε» στο 166-ο τεύχος (Ιουλίου – Αυγούστου του 2017) του ηχητικού περιοδικού μας Ορθόδοξη Πορεία.
Κατεβάζει με σεβασμό πόνου το κεφάλι του ανθρώπου η αξιοπρέπεια…
Η Καλλονή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κατεβαίνει με αμίμητη αξιοπρέπεια τα σκαλοπάτια του «ιερού Παλατίου» της Βασιλεύουσας. Πως τολμά η μικροπρέπεια μερικών να ευτελίση με ευκολία τα πεπρωμένα ανθρώπων εκλεκτών της γης!…
« Ως άρα δια γυναικός ερρύη τα φαύλα»! Βουϊζει στο κεφάλι της η προσβολή. Πρωτάκουστη η αναιδής «φιλοφρόνησις» σε μια αστραφτερή παρουσία — η πρώτη ανάμεσα στις 12 εκλεκτές του Βυζαντίου — στην Κορη που εδιάλεξε για Αυτοκράτειρα — ο Θεόφιλος με το χρυσόμηλο στο χέρι. Λογος που θα ντρόπιαζε τα χείλη και ενός άξεστου ακόμα εργάτη του λιμανιού!…
Και όμως! Την είχε ήδη διαλέξει. Ομως, βάρβαρος μέσα του ο μέλλων Αυτοκράτωρ, αντί να χαρή το πνεύμα της… πειράχτηκε• και την προσπέρασε.
Και ποιός ήταν ο αντίλογος της Κασσιανής; « Αλλά και δια γυναικός πηγάζει τα κρείττονα». Απέναντι της Εύας η Παναγία!
Αραγε να κατάλαβε τον υπαινιγμό για την Παναγία ο Θεόφιλος; Ισως και γι’ αυτό να αντέδρασε. Οταν το γνωστό επεισόδιο με τον Θεόφιλον έγινε το έτος 830 μ.Χ. η Κασσιανή πρέπει να ήταν γύρω στα είκοσί¹ της χρόνια• ήταν τότε που νόμισε ότι της πήραν την ευτυχία της ζωής της μέσα από τα χέρια της.
Στη δύσι της ζωής της — έχομε φτάσει πια στο έτος 867 μ.Χ. — η είδηση της δολοφονίας του Αυτοκράτορος Μιχαήλ Γ´, υιού του Θεοφίλου, ξεδιαλύνει εμπρός στην πνευματική της όρασι το πραγματικό νόημα εκείνης της αποτυχίας.
Και «η Γερόντισσα» Κασσιανή κατανοεί… και ευγνωμονεί το Θεό, ο οποίος την γλίτωσε από την περιπέτεια της Αυτοκρατορίας. Και προ παντός κατάλαβε.
Δεν ήταν γι’ αυτή ο σταυρός του Θεοφίλου. Αυτή ήταν μια εκλεκτή Βυζαντινή αριστοκράτισσα καλλονή, με βασιλική όντως ανατροφή, αφού οι γονείς της ήταν «τα πρώτα φέροντες» στην Βασιλεύουσα και φρόντισαν να σπουδάσουν την κόρη τους στο Πανδιδακτήριον — εποχή του Φωτίου. Η Κασσιανή είχε γνώμη• είχε ελευθερία σκέψεως• είχε επιστημονική κατάρτισι -αρχαιομάθεια – πατερικές σπουδές – είχε ταλέντο και αρχοντιά• και άνεσι εκφράσεως• είχε ήθος και λεπτή καλλιέργεια ψυχής. Θα μπορούσε να ανεχθή τον Θεόφιλο με τις ιδιορρυθμίες του και τις βίαιες εκδηλώσεις του και προ παντός με την εχθρότητά του προς την ορθήν Πιστιν της Εκκλησίας; με την τρομερή εικονομαχία του; Θα ωφελούσε τάχα την Εκκλησία και την Αυτοκρατορία η αντίστασις της Βασίλισσας-συζύγου του στα αυταρχικά σχέδιά του;
Για τη θέσι αυτή ήταν κατάλληλη η σεμνή — εξ ίσου ωραία — Θεοδώρα, με τον ήπιο χαρακτήρα, την υποχωρητικότητα και την πραγματική αγάπη που του είχε.
Την Θεοδώρα ευλόγησε ο Θεός να αναστηλώση τις Εικόνες. Η Εκκλησία, και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία, την ευγνωμονεί την Αγίαν Θεοδώραν την Αυτοκράτειραν.
Ενα πείσμα του Θεοφίλου άλλαζε τα στέφανα του βασιλικού γάμου στις κεφαλές Θεοφίλου και Θεοδώρας, των Θεοστέπτων βασιλέων, στο ναϊδριο του Αγίου Στεφάνου την ημέραν της Πεντηκοστής, με τα χέρια του Πατριάρχου Αντωνίου…
Βασιλικοί γάμοι!… λαμπρότητα… ευχές… μεγαλεία… πλούτη… δύναμι… δόξα… Α Θεοδώρα «τύχη» που την είχες!…
Κι έπειτα; Ο φόβος κυβερνάει την οικογενειακή ζωη στα Ανάκτορα. Εκείνος… φοβερός εικονομάχος… μέχρι να φθάνη σε εγκλήματα… Εκείνη… πιστή εικονόφιλος, κρύβοντας τις εικόνες με τρομαγμένη καρδιά. Τα παιδιά; τα βασιλόπουλα; 4 κόρες και ο διάδοχος; Περα-δώθε… ανάμεσα στην παραξενιά και στην θεοσέβεια. Ωσπου ξέσπασε το κακό• ο Μιχαήλ ο Γ´, βασιλιάς από τριών ετών (842) στα χέρια του θείου του Βάρδα, κατήντησε Μέθυσος… ώσπου κατάφερε να κλείση αναγκάζοντάς τες, την Μητέρα του και τις Αδελφές του στη Μονή των Γαστρίων… και τελικά κατάφερε να τον σκοτώσουν το 867… Και η «καλότυχη», η Μητέρα του Θεοδώρα, ήπιε και τούτο το ποτήρι της δολοφονίας του…
Αγία Κασσιανή, μη σκέπτεσαι άλλο. Μονο βλέπε και άκουε… Αστράφτουν οι Ορθόδοξοι Ναοί, κατάμεστοι από κόσμο… Μ. Τρίτη βράδυ και μέχρι τούς θόλους των Εκκλησιών δονείται η ατμόσφαιρα απ’ τη συγκίνησι… Οι ψάλτες συναγωνίζονται ποιός θα τονίση καλύτερα τούς στεναγμούς της μετανοημένης αμαρτωλής, που έρχεται στον Θεό της αγάπης με το μύρον της λατρείας της… Πόσο δίκηο είχες τότε που υπερασπίστηκες τη γυναίκα στο πρόσωπο της Παναγίας! Τότε που… «η μοίρα» σου, σού πήρε από τα χέρια την «ευτυχία» με τα στέφανα του γάμου, όπως νόμιζες.
Άκου! από την Κυπρο ως την Ηπειρο, από τον Ποντο ως την Κρήτη, σ’ όλο τον Ορθόδοξο κόσμο — και στην Δύσι ακόμα — λάμπει το δικό σου στέμμα… «Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή». Το τροπάριον της Κασσιανής…
Και την νύχτα του Μ. Σαββάτου, προσμένοντας στο μισοσκόταδο την Ανάστασι, ρυθμίζουμε την προσμονή στους δικούς σου στίχους• «Κύματι θαλάσσης…».
Αυτό ήταν το δικό σου στέμμα… Άδικα πόνεσες, τότε που κατέβαινες ταπεινωμένη τα σκαλιά του Χρυσοτρίκλινου. Ο Θεός είχε ξεχωρίσει για σένα τη δική σου «μοίρα». Στο πατρικό σου κτήμα, στα Υψωμαθεία, σου είχε σχεδιάσει το Μοναστήρι σου με την αθάνατη πηγή, απ όπου ανέβλυσε το σπάνιο ποιητικό σου ταλέντο• που σε ανέδειξε την «μόνη ικανή ποιήτρια της Βυζαντινής περιόδου» (Βασίλιεφ).
1. Υπολογίζουν ότι γεννήθηκε γύρω στα 810 (και άλλοι μεταξύ των ετών 800-805).
Από το περιοδικό: «η δράσις μας», τεύχος Απριλίου 2006.
Παράβαλε και:
07 Σεπτεμβρίου, μνήμη και της Οσίας Κασσιανής της Υμνογράφου: Βίος, Ακολουθία.
07 Σεπτεμβρίου, μνήμη του Αγίου ενδόξου Μάρτυρος Σώζωντος: Συναξάριον, Ακολουθία.
