Λόγος εις τον Ευαγγελισμόν της Υπεραγίας Θεοτόκου – Αγίου Λουκά, Αρχιεπισκ. Συμφερουπόλεως και Κριμαίας.

«Πνεύμα Άγιον επελεύσεται επί σέ καί δύναμις
Υψίστου επισκιάσει σοι» (Λκ.1,35)

Ένα άρρητο φως έλαμψε στον κόσμο την αγία και ευλογημένη εκείνη ημέρα, την ημέρα της φανερώσεως του μεγάλου μυστηρίου και της εκπληρώσεως του λόγου, που ο ίδιος ο Θεός είχε προαναγγείλει στους πρωτοπλάστους, λέγοντας ότι το σπέρμα της γυναίκας θα συντρίψει την κεφαλή του όφεος. Στην μακαρία αυτή γυναίκα στάλθηκε από τον ουρανό ο αρχάγγελος Γαβριήλ για να της αναγγείλει ότι έφτασε η ώρα και πρέπει να πραγματοποιηθεί η προφητεία του μεγάλου Ησαΐα· «Ιδού η παρθένος εν γαστρί έξει, και τέξεται υιόν, καί καλέσεις το όνομα αυτού Εμμανουήλ» (Ησ. 7,14) Μετά φόβου στάθηκε ο αρχάγγελος ενώπιον αυτής, πού διάλεξε ο Θεός από όλο το ανθρώπινο γένος, και άκουσε από το στόμα του η Παρθένος ένα χαιρετισμό ασυνήθιστο και παράδοξο’ «Χαίρε, Κεχαριτωμένη· ο Κύριος μετά σου» (Λκ.1,28)

Ποιός έλεγε ποτέ μία γυναίκα κεχαριτωμένη; Και τώρα ο αρχάγγελος την καλεί γεμάτη χάρη. Ευλογημένη σύ έν γυναιξίν» (Λκ.1,28) Μεταξύ όλων των γυναικών που υπήρχαν στην ιστορία, καί πού θα υπάρχουν ως την συντέλεια του κόσμου, μόνο αυτή είναι ευλογημένη. Ο χαιρετισμός αυτός πραγματικά είναι θαυμάσιος και καταπληκτικός.

Πώς τον δέχθηκε η Υπεραγία Παρθένος; Ταράχθηκε με τα λόγια αυτά και σκέφτηκε τί σημαίνει αυτός ο χαιρετισμός. Είναι φυσικό να διαταραχθεί κανείς ακούγοντας έναν τέτοιο χαιρετισμό. Την έβαλε ο αρχάγγελος πάνω απ΄ όλους τους ανθρώπους, την ονόμασε ευλογημένη και της είπε ότι μαζί της είναι ο Θεός. Αλλά η Παρθένος σιωπούσε, όπως σιωπούσε πάντα στη ζωή της, και ήταν ευλογημένη αυτή η σιωπή.
Τα χείλη της ήταν σφραγισμένα με σφραγίδα της αγιασμένης και ευλογημένης σιωπής. Όταν αργότερα γεννήθηκε στο σπήλαιο της Βηθλεέμ Αυτός για τον οποίο της ευαγγελιζόταν τώρα ο αρχάγγελος, όταν εκπληρώθηκε η θαυμαστή προφητεία, αυτή πάλι σιωπούσε. Κανείς δεν άκουσε τότε απ΄ αυτήν φωνές χαράς. Και όταν την επισκέφθηκαν πρώτα οι βοσκοί και αργότερα οι μάγοι από την Ανατολή για να προσκυνήσουν το Θείο βρέφος, και άκουσε η Μαρία για τους ανοιγμένους ουρανούς
και τους αγγέλους πού υμνούσαν τη γέννηση του Σωτήρα του κόσμου, πάλι δεν είπε τίποτα, αλλά τα κράτησε στην καρδιά της.
Ακόμα και όταν ο δωδεκάχρονος Ιησούς χάθηκε, και τον βρήκαν μετά η Μαρία με τον Ιωσήφ, τον μνηστήρα της, μέσα στο ναό, και άκουσαν απ΄ Αυτόν ένα λόγο που
μόνο ο Υιός του Θεού θα μπορούσε να πει, «Τί ότι εζητείτέ με; Ούκ ήδειτε ότι έν τοίς τού πατρός μου δεί είναι με» (Λκ. 2,49), και τότε πάλι το άκουσε η Μαρία εν σιωπή, κρατώντας τον καταπληκτικό αυτό λόγο μέσα στην καρδιά της. Και στον Σταυρό του Γολγοθά, όταν είδε το πάθος του Υιού της δεν ξέσπασε σε λυγμούς, πράγμα αφύσικο για την αδύναμη καρδιά της γυναίκας. Κοιτούσε σιωπηλά τον Υιό της κρεμασμένο επί Ξύλου την στιγμή που ένας πόνος τρομερός και ανυπόφορος, πόνος που οι άνθρωποι δεν τον γνωρίζουν, έσχιζε την καρδιά της. Η Παρθένος σιωπούσε.

Σιωπούσε και τώρα, σιωπούσε και σκεφτόταν, τί είναι ο ασυνήθιστος αυτός χαιρετισμός. Και είπε ο άγγελος του Θεού.
«Μή φοβού, Μαριάμ· εύρες γάρ χάριν παρά τώ Θεώ. καί ιδού συλλήψη έν γαστρί καί τέξη υιόν, καί καλέσεις τό όνομα αυτού Ιησούν. ούτος έσται μέγας καί υιός υψίστου κληθήσεται, καί δώσει αυτώ Κύριος ο Θεός τόν θρόνον Δαυίδ του πατρός αυτού, και βασιελεύσει επί τόν οίκον Ιακώβ είς τούς αιώνας, καί τής βασιλείας αυτού ούκ έσται τέλος» (Λκ. 1,30-33).
Θα μπορούσε κάτι πιο καταπληκτικό να ακούσει η Παρθένος από τον αρχάγγελο απ΄ αυτήν θα γεννηθεί Εκείνος, ο οποίος θα ονομαστεί Υιός του Υψίστου, και θα βασιλεύσει στον οίκο του Ισραήλ. Γιατί ο αρχάγγελος πρώτα είπε· «μή φοβού, Μαριάμ»;
Σαν να ήθελε να την γαληνέψει. Δεν δειλίασε μπροστά του η Παρθένος, όπως θα δειλίαζε ένας κοινός άνθρωπος. Διότι ήταν η αγία των αγίων, και είχε πληροφορία γι΄ αυτό μέσα στην καρδιά της. Ίσως και νωρίτερα της είχε αποκαλύψει ο Θεός ότι θα γίνει Τιμιωτέρα των Χερουβείμ και Ενδοξοτέρα των Σεραφείμ. Χωρίς φόβο, αλλά με ταπείνωση και έκπληξη τον άκουγε η Παρθένος. Καί το «μή φοβού» το είπε ο άγγελος για να τονίσει ότι αυτό που θα ακούσει θα της προκαλέσει δέος’
«Πώς μπορώ να γίνω μητέρα Εκείνου πού θα ονομαστεί Υιός του Υψίστου και θα κληρονομήσει τον θρόνο του πατέρα του τού Δαβίδ»;
Δεν είναι φοβερό αυτό; Δεν θα της προκαλούσαν δέος αυτά τα λόγια;
Γι΄αυτό είπε ο αρχάγγελος «μή φοβού, Μαριάμ».
«Αν και πραγματικά μεγάλο και φοβερό είναι αυτό πού θα συμβεί, μήν ανησυχείς καί μήν τρομάζεις». Ηρέμησε η καρδιά της Θεοτόκου.
«Πώς έσται μοι τούτο, επεί άνδρα ού γινώσκω;» (Λκ. 1,34), -ρώτησε.

Πολύ φυσική και λογική ερώτηση, «Πώς εγώ, Παρθένος αγνή και αμόλυντη, θα γίνω μητέρα; Εξήγησέ μου».
Αυτή η ερώτηση της αγίας Παρθένου είναι απόδειξη της παρθενίας της. Λέγοντας αυτό δείχνει πώς, αν και ζεί στο σπίτι του Ιωσήφ, ο οποίος λέγεται άνδρας της, δεν γνωρίζει τον άνδρα, διότι ο γέρων Ιωσήφ δεν είναι ο άνδρας της, αλλά φύλακας της παρθενίας της. Πολλά, πάρα πολλά χρόνια πρίν είχε δώσει στον Θεό όρκο παρθενίας, και δεν μπορούσε να μην το γνωρίζει ο Ιωσήφ, ο μνηστήρας της. Σύμφωνα με το μωσαϊκό νόμο κανένας όρκος της γυναίκας που δεν ήταν ακόμη παντρεμένη, δεν γινόταν αποδεκτός αν δεν τον επικύρωνε ο πατέρας της. Το ίδιο και της παντρεμένης γυναίκας αν δεν επικυρωνόταν από τον άνδρα της. Το νόμο αυτό τον ήξερε ο Ιωσήφ, και δεν ήταν δυνατόν να μην γνώριζε για τον όρκο της Παρθένου Μαρίας. Τον γνώριζε επειδή ο ίδιος τον είχε επικυρώσει. Ας μην το ξεχνάνε αυτοί πού τολμούν να αμφιβάλλουν για το αειπάρθενο της Μητέρας του Χριστού.

Τί της απάντησε ο αρχάγγελος σ΄αυτή την πολύ φυσική ερώτηση;
Η απάντηση που έδωσε πραγματικά προκαλεί θαυμασμό και δέος· «Πνεύμα Άγιον επελεύσεται επί σέ καί δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι» (Λκ. 1,35).
Να το θυμούνται καλά αυτοί που μέσα στην υπερηφάνεια του νού τους και την προσκόλληση στους νόμους της φύσεως δεν θέλουν να πιστεύουν στην άμωμη σύλληψη του Χριστού από την Υπεραγία Παρθένο Μαρία και ξεχνάνε ότι ο άγγελος Κυρίου το είπε.
Αυτό είναι ακατανόητο. Καί τί, όλα στη ζωή μας και στη γύρω φύση είναι κατανοητά; Υπάρχουν ένα σωρό πράγματα γύρω μας πού είναι άγνωστα και ακατανόητα, είναι και θα παραμένουν πάντα ένα μυστήριο και εκ της φύσεώς τους και γιατί οι δυνάμεις του νού μας είναι περιορισμένες. Ο μακαρίτης ο μητροπολίτης Μόσχας Φιλάρετος είπε κάποτε πολύ σοφά λόγια για την στάση που πρέπει να κρατάμε απέναντι σε πράγματα ακατανόητα και μυστήρια.
«Συναντάς καμιά φορά στα θέματα της πίστεως κάτι που δεν καταλαβαίνεις; Να μην αρχίζεις αμέσως να τα εξετάζεις με περιέργεια και να αντιλέγεις, αλλά με σιωπή να ακούς τον λόγο της πίστεως και με υπομονή να περιμένεις να έλθει καιρός όταν αυτός, πού μιλάει τώρα εν παραβολαίς, θα σου τα εξηγήσει με λόγο και πείρα».
Πρέπει να υπάρχει σεβασμός και ταπείνωση για να μπορέσουμε να σκύψουμε το γεμάτο έπαρση κεφάλι μας μπροστά σ΄ αυτά που δεν καταλαβαίνουμε. Μερικοί λένε·
«Η άμωμη σύλληψη του Χριστού είναι παραμύθι». Ο ιερός Αυγουστίνος, ο μεγάλος και σοφός αυτός Ιεράρχης, έλεγε ότι το θαύμα έρχεται σε αντίθεση όχι με τη φύση, αλλά με τη γνώση που έχουμε εμείς για την φύση. Για την φύση γνωρίζουμε πάρα πολύ λίγα, αν και νομίζουμε ότι ξέρουμε πολλά. Όταν συναντάμε κάτι πού κατά τη γνώμη μας είναι αντίθετο προς τους νόμους της φύσεως δεν πρέπει μέσα στην αλαζονεία μας να λέμε κατευθείαν ότι αυτό είναι αδύνατο.
Η Υπεραγία Παρθένος, λοιπόν, με κεφάλι χαμηλωμένο άκουκε με ταπείνωση αυτό που της έλεγε ο αρχάγγελος Γαβριήλ. Τί μπορώ να πω σ΄ αυτούς που δεν θέλουν να είναι ταπεινοί, πού πιστεύουν μόνο στην επιστήμη και αμφιβάλλουν γι΄ αυτά που έρχονται σε αντίθεση με τα δεδομένα της; Σ΄ αυτούς που γνωρίζουν την βιολογία θα ήθελα να πω το εξής· όταν πρώτη φορά ακούσατε για την παρθενογέννηση, την αναπαραγωγή δηλαδή των κατώτερων οργανισμών χωρίς γονιμοποίηση, δεν σας έκανε εντύπωση αυτή η θεωρία που αντιφάσκει στους νόμους της φύσης;
Και όμως γρήγορα πειστήκατε· «αφού το λέει η επιστήμη τότε είναι σωστό». Ρωτήστε αυτούς που γνωρίζουν την εμβρυολογία, την επιστήμη εκείνη που μελετά τις διαδοχικές φάσεις της ανάπτυξης του εμβρύου, πώς το ωάριο, το αναπαραγωγικό κύτταρο της γυναίκας, γίνεται άνθρωπος; Μπορούν οι επιστήμονες να ισχυρίζονται ότι η εμβρυολογία είναι σε θέση να εξηγήσει το μυστήριο που τελείται με τη δύναμη του Θεού στην κοιλιά της μάνας, όταν εκεί αρχίζει μία καινούρια ζωή; Αν μπορούν ας μας το εξηγήσουν πώς στην μήτρα της γυναίκας γεννάται το πνεύμα του ανθρώπου. Δεν το γνωρίζουν οι επιστήμονες και ποτέ δεν θα μπορέσουν να μας το εξηγήσουν.
Το πράγμα αυτό είναι μυστήριο. Εμείς που πιστεύουμε στον Θεό γνωρίζουμε ότι όλα δημιουργήθηκαν απ΄ Αυτόν και όλα τα κυβερνά Εκείνος με τους νόμους που ο ίδιος έθεσε. Όλα τα εξουσιάζει το Πνεύμα του Θεού. Όλα τα πράγματα που υπάρχουν στον κόσμο υπάρχουν χάρη στην Θεία ενέργεια και όλα τα ζωοποιεί το Πνεύμα του Θεού. Το Άγιο Πνεύμα είναι ο Νομοθέτης πού δημιούργησε τους νόμους της φύσεως τους οποίους μελετά η επιστήμη. Ο Νομοθέτης Αυτός έχει την δύναμη και να υπερβαίνει τους νόμους, αλλά ακόμα και να τους αλλάζει.
Με βαθιά πίστη και ταπείνωση ας ακούσουμε τα λόγια του αρχαγγέλου Γαβριήλ προς την Υπεραγία Παρθένο· «Πνεύμα Άγιον επελεύσεται επί σέ καί δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι· διό καί τό γεννώμενον άγιον κληθήσεται υιός Θεού» (Λκ. 1,35).
Επειδή η γέννηση αυτή θα πραγματοποιηθεί με τη δύναμη και την επέλευση του Αγίου Πνεύματος, γι΄ αυτό και το παιδί που θα γεννηθεί θα ονομαστεί Υιός Θεού. Αυτό άκουσε ο κόσμος κατά την ευλογημένη εκείνη ημέρα του Ευαγγελισμού. Έτσι άρχισε το μεγάλο έργο της σωτηρίας του ανθρώπινου γένους. Έτσι πραγματοποιήθηκε η σύλληψη του Κυρίου Ιησού Χριστού στην άμωμη μήτρα της Παρθένου Μαρίας. Να μιμούμαστε και εμείς την ευλογημένη σιωπή της Θεοτόκου. Να σφραγίζουμε το στόμα μας όταν θέλει να βγάζει λόγο απιστίας και αμφιβολίας. Να σιωπούμε όπως σιωπούσε η Υπεραγία Παρθένος. Να πιστεύουμε αναντίρρητα στην άμωμη σύλληψη του Κυρίου Ιησού Χριστού και με όλη την καρδιά μας να δοξάζουμε την Υπεραγία Παρθένο Μαρία, την Άχραντη Μητέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Αμήν.

Από το βιβλίο «Λόγοι και Ομιλίες», τόμ. Β΄,
Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας, (σ.163-169)

Παράβαλε και:
25 Μαρτίου, ομιλία εις τον Ευαγγελισμόν της Υπεραγίας Θεοτόκου – ΟσίουΠατρός ημών Φωτίου του Μεγάλου.
25 Μαρτίου, ομιλία εις τον Ευαγγελισμόν της Υπεραγίας Θεοτόκου Β. – ΟσίουΠατρός ημών Φωτίου του Μεγάλου (λεχθείσα παρουσία του βασιλέως).
Του Οσίου πατρός ημών Νικοδήμου του Αγιορείτου – Ερμηνεία εις τον Κανόνα του Ευαγγελισμού.
Του εν Αγίοις Πατρός ημών Ανδρέου Επισκόπου Κρήτης – λόγος εις τον Ευαγγελισμόν της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου.
25 Μαρτίου, ο Ευαγγελισμός της Υπεραγίας Θεοτόκου – ερμηνεία της Εικόνος της εορτής.
25 Μαρτίου, ο Ευαγγελισμός της Υπεραγίας θεοτόκου – Τα Λειτουργικά Αναγνώσματα της θ. Λ., Μητροπ. Καλίστου Γουέαρ, η Θεοτόκος, εικόνα της Ανθρώπινης Ελευθερίας.
ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΗ ΑΓΙΟΤΗΤΑ. Το Μεθόριο μεταξύ Προϊστορίας και Ιστορίας της Σωτηρίας – Παναγιώτη Υφαντή.
Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου – Μητροπ. Ναυπάκτου Ιεροθέου.
Του Οσίου πατρός ημών Ιωάννου του Δαμασκηνού – λόγος Ε. εις τον Ευαγγελισμόν της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Αγίου Ρωμανού του μελωδού – κοντάκιον εις τον Ευαγγελισμόν της Υπεραγίας Θεοτόκου.
του Οσίου Πατρός ημών Γρηγορίου του Παλαμά – ομιλία ΙΔ’, εις τον Ευαγγελισμόν της Πανυπεράγνου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου Μαρίας.
25 Μαρτίου, ο Ευαγγελισμός της υπεραγίας Θεοτόκου: δύο ανέκδοτοι Κανόνες της Εορτής.
«Χαίροις, η φλογοφόρος βάτος…».
Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου – Ιερομ. Κοσμά του Δοχειαρίτου.
25 Μαρτίου: Κανόνες εις τους οκτώ ήχους δια τον Ευαγγελισμόν της Θεοτόκου.
« Σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον»! (θεολογικό σχόλιο στην εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου) – Λάμπρου Κ. Σκόντζου.
Από τον Κανόνα εις τον Ευαγγελισμόν της Θεοτόκου – Κοσμά του Μελωδού.

Κατηγορίες: Αγιολογικά - Πατερικά, Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.