Σήμερα η εκκλησία μας εορτάζει και τιμά την ιερή μνήμη του αγίου Ευτυχίου, Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως. Ο άγιος Ευτύχιος, όπως τον χαρακτηρίζει ο μαθητής του, ιερέας Ευστάθιος, που έγραψε το βίο του, υπήρξε «μέγας άνθρωπος του Θεού και λαμπρός αρχιερέας». Ήταν από τη Φρυγία κι έζησε στα χρόνια του μεγάλου αυτοκράτορα Ιουστινιανού, που βασίλεψε από το 527 ως το 565. Οι γονείς του, Αλέξανδρος και Συνεσία, ήσαν άνθρωποι με καλή κατάσταση, αλλά και με αρετή. Σε πολύ μικρή ηλικία ο Ευτύχιος πήγε με τον παππού του και ιερέα Ησύχιο κι έμεινε κοντά του ως την ηλικία των δώδεκα ετών. Κοντά στον παππού του ο Ευτύχιος έμαθε τα ιερά γράμματα και γυμνάστηκε στην αρετή, κι ύστερα οι γονείς του τον έφεραν για σπουδές στην Κωνσταντινούπολη.
Ο καλός και άγιος παππούς Ησύχιος φύτεψε και καλλιέργησε στην ψυχή του εγγονού του τα σπέρματα της ευσέβειας και της αγιοσύνης, ώστε ο Ευτύχιος, ύστερα από καλές σπουδές που έκαμε στην πρωτεύουσα, δεν δυσκολεύτηκε να βρεί το δρόμο του. Έγινε λοιπόν μοναχός και σε ηλικία τριάντα ετών ήταν ιερέας, κοντά στον τότε επίσκοπο της Αμασείας, ενώ συγχρόνως ηταν και επόπτης όλων των μοναστηριών της επαρχίας εκείνης. Σε μια τοπική Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη, ο Ευτύχιος αντιπροσώπευε το γέροντα επίσκοπο Αμασείας και έδειξε εκεί ποιος ήταν, όπως παλιά ο άγιος Αθανάσιος στην πρώτη οικουμενική Σύνοδο. Όταν ήλθε από την Αμάσεια στην Κωνσταντινούπολη και παρουσιάστηκε στον πατριάρχη τότε Μηνά, έκαμε τόση εντύπωση, που ο πατριάρχης είπε προφητικά˙ «Αυτός ο μοναχός θα είναι ο διάδοχός μου».
Πραγματικά όταν στα 552 εξεδήμησε ο πατριάρχης Μηνάς, όλων τα βλέμματα και πρώτα του αυτοκράτορα Ιουστινιανού στράφηκαν προς τον Ευτύχιο. Ο αυτοκράτορας μάλιστα, επειδή φοβότανε μήπως ο Ευτύχιος φύγει και κρυφθεί, έβαλε και τον φύλαγαν εκεί που έμενε. Έγινε λοιπόν η εκλογή κι ανέβηκε στο θρόνο της Αρχιεπισκοπής ο Ευτύχιος στα 552. Τον ίδιο χρόνο, για να δώσει τέλος σε κάποια θεολογικά ζητήματα και για να ειρηνεύσει η εκκλησία, ο αρχιεπίσκοπος Ευτύχιος έβαλε τον αυτοκράτορα και συγκάλεσε στην Κωνσταντινούπολη την Ε’ Οικουμενική Σύνοδο. Στη Σύνοδο αυτή ήταν παρόντες 165 Επίσκοποι και οι τέσσερις Πατριάρχες, ο Ρώμης Βιγίλιος, ο Αλεξανδρείας Απολινάριος, ο Αντιοχείας Δομνίνος και Κωνσταντινουπόλεως Ευτύχιος.
Ο άγιος Ευτύχιος έμεινε στο θρόνο 12 χρόνια και εποίμανε την εκκλησία, ως καλός πραγματικά ποιμένας. Αλλά ο διάβολος, που μισεί πάντα το καλό, βρήκε τον τρόπο να ζημιώσει και τώρα την εκκλησία. Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός, που του άρεσε να ασχολείται με τα θεολογικά, έπεσε σε αίρεση, την οποία ο πατριάρχης Ευτύχιος δεν μπορούσε να ανεχθεί. Ήλθαν λοιπόν σε αντίθεση ο Βασιλιάς και ο Αρχιεπίσκοπος, κι όπως γίνεται πάντα, βρέθηκαν εκείνοι που κατηγόρησαν τον ποιμένα της εκκλησίας, κι ο άγιος Ευτύχιος, χωρίς πολλές διαδικασίες, έχασε το θρόνο του. Τον εξόρισαν στην Αμάσεια κι ο άγιος πήγε εκεί, δοξάζοντας το όνομα του Θεού, ότι καταξιώθηκε να ατιμασθεί, όπως οι Απόστολοι για το όνομα του Ιησού Χριστού.
Στην Αμάσεια ο πρώην Πατριάρχης άγιος Ευτύχιος έκαμε ένα μοναστήρι κι έζησε εκεί σαν ένας απλός μοναχός. Μεγάλο πράγμα αυτό και γνώρισμα των αληθινών αγίων, να μπορεί να σηκώσει ο ποιμένας της εκκλησίας και την τιμή του Θεού και την περιφρόνηση των ανθρώπων. Σ’ εκείνο το μοναστήρι ο εξόριστος Πατριάρχης έμεινε άλλα δώδεκα χρόνια, υποταγμένος στους κανόνες και την τάξη του μοναχικού βίου, νηστεύοντας και προσευχόμενος. Στην εκκλησία, όπως γράφει ο απόστολος, «ουχ εαυτώ τις λαμβάνει την τιμήν», ο κάθε δηλαδή φιλόδοξος δεν μπορεί μόνος του να ανεβαίνει στα ιερατικά αξιώματα. Αλλά όμως κάθε ταπεινός μπορεί να κατεβαίνει και να γίνεται ο μικρότερος απ’ όλους. Είναι πολλά, που δεν μπορούμε να διηγηθούμε τώρα, τα θαύματα που έκαμε κλεισμένος στο μοναστήρι του ο άγιος Ευτύχιος.
Ύστερα από δώδεκα χρόνια, όταν πέθανε ο διάδοχος του αγίου Ευτυχίου, ο κλήρος κι ο λαός αξίωσαν από τους διαδόχους του Ιουστινιανού, που ήσαν ο Ιουστίνος ο Β’ και ο Τιβέριος, να ξαναγυρίσει στο θρόνο του ο εξόριστος άγιος Ευτύχιος. Αυτό και έγινε, και δεν περιγράφεται ο ενθουσιασμός με τον οποίο οι χριστιανοί από την Αμάσεια ως την Κωνσταντινούπολη υποδέχθηκαν τον άγιο, όταν γύριζε από την εξορία. Ο άγιος Ευτύχιος έζησε και ποίμανε την εκκλησία του Χριστού άλλα τεσσεράμιση χρόνια και κοιμήθηκε σε ηλικία εβδομήντα ετών. Αφού έκαμε τη Μεγάλη Εβδομάδα κι ετέλεσε τη θεία Λειτουργία του Πάσχα, έμεινε άρρωστος όλη τη Διακαινήσιμη Εβδομάδα και στις 6 Απριλίου, Κυριακή του Θωμά στα 582, κοιμήθηκε με την ελπίδα και την προσδοκία της Ανάστασης. Αμήν.
Από το βιβλίο:
ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ
ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Λ. ΨΑΡΙΑΝΟΥ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΕΡΒΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΖΑΝΗΣ
ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΜΨΥΧΟΙ
(Εξαπλά β’)
ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΑ
Η/Υ επιμέλεια, Σοφίας Μερκούρη.
