Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ – ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΕΡΒΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΖΑΝΗΣ
Στις 27 του μηνός Ιουλίου, η Εκκλησία μας εορτάζει και τιμά την ιερή μνήμη του αγίου, ενδόξου μεγαλομάρτυρα και ιαματικού Παντελεήμονα. Ο άγιος Παντελεήμονας, μαζί με πολλούς άλλους αγίους Μάρτυρες της Εκκλησίας, άνδρες και γυναίκες, είναι από τα ιερά θύματα του μεγάλου διωγμού του Διοκλητιανού. Γέρος πια ο ειδωλολάτρης αυτοκράτορας, υπόγραψε το 303 το διάταγμα της εξόντωσης των χριστιανών. Ο διωγμός αυτός είναι ο πιο σκληρός διωγμός εναντίον της Εκκλησίας˙ ύστερα από δέκα χρόνια ο Μέγας Κωνσταντίνος άφησε ελεύθερη την πίστη και τη λατρεία των χριστιανών.
Ο άγιος Παντελεήμονας πατρίδα του είχε τη Νικομήδεια, που ήταν και η έδρα του βασιλέα Διοκλητιανού. Πατέρας του ήταν ο ειδωλολάτρης Ευστόργιος, ανώτατος αξιωματούχος του κράτους, και μητέρα του η χριστιανή Ευβούλη. Σε μικρή ηλικία, ορφανός από πατέρα, ο Άγιος έμεινε στη στοργική φροντίδα της μητέρας του, η οποία τον ανάθρεψε χριστιανικά και τον σπούδασε επιστημονικά. Κοντά στο χριστιανό ιερέα Ερμόλαο, ο Παντολέων, καθώς λεγόταν πρώτα, παιδαγωγήθηκε στην πίστη και την ευσέβεια και κοντά στον Ευφρόσυνο, που ήταν ο ιδιαίτερος γιατρός του Διοκλητιανού, έμαθε την ιατρική. Έγινε γιατρός, και ασκούσε τη φιλάνθρωπη επιστήμη, θεραπεύοντας τις αρρώστιες των ανθρώπων.
Ο άγιος Παντελεήμονας ασκούσε την ιατρική με πολύ μεγάλη επιτυχία και χωρίς να παίρνη χρήματα από τους αρρώστους. Γι’ αυτό η Εκκλησία, μαζί με τον ιερέα άγιο Ερμόλαο, τον βάζει στη σειρά των αγίων Αναργύρων. Όταν μνημονεύονται τα έξη ζεύγη των αγίων Αναργύρων, στο τρίτο ζεύγος ακούμε τα ονόματα «Παντελεήμονος και Ερμολάου». Αλλά όχι μόνο, ως επιστήμονας γιατρός ο άγιος Παντελεήμονας θεράπευε τους αρρώστους, αλλά και ως πιστός χριστιανός έκανε θαύματα. Έναν, που τον δάγκωσε φίδι και πέθανε, τον ανέστησε και σ’ ένα τυφλό έδωκε το φως. Όπως ακριβώς το είπε ο Ιησούς Χριστός, ότι «ο πιστεύων εις εμέ, τα έργα, ά εγώ ποιώ κακείνος ποιήσει…».
Οι επιτυχίες και τα θαύματα του αγίου Παντελεήμονα δεν αργήσανε να γίνουν γνωστά και να κινήσουν το φθόνο των άλλων γιατρών. Τον κατηγόρησαν λοιπόν στο Διοκλητιανό πως είναι χριστιανός, κι από τότε αρχίζει η μαρτυρική περιπέτεια του Αγίου. Τον κάλεσε και τον ρώτησε ο βασιλέας, κι ο άγιος Παντελεήμονας, που δεν του ήταν άγνωστος, χωρίς περιστροφές, του απάντησε˙ «Είμαι χριστιανός». Κι όχι μόνο αυτό, αλλά μπροστά στο Διοκλητιανό, για να δείξη τη δύναμη της πίστης και πως ο Χριστός είναι ο αληθινός Θεός, θεράπευσε θαυματουργικά έναν παραλυτικό. Ο βασιλέας του είπε˙ «Λυπούμαι τα νιάτα σου. Θυσίασε λοιπόν στους Θεούς, για να μην έχης την τύχη των άλλων χριστιανών». Κι ο άγιος Παντελεήμονας απάντησε˙ «Δεν αρνιέμαι την πίστη μου και δεν θα προδώσω το Χριστό».
Ο άγιος Παντελεήμονας δεν είχε τίποτε να χάση. Την περιουσία του την είχε μοιράσει. Πλούτος του ήταν ο Χριστός, για τον οποίο έδινε και τη ζωή του. Γι’ αυτό ούτε οι υποσχέσεις τον δελέασαν ούτε οι απειλές τον τρόμαξαν. Τον έβαλαν στον τροχό και το σώμα του ξεσχίστηκε˙ τον έριξαν σε βρασμένο μολύβι και δεν έπαθε τίποτε˙ τον έριξαν στα θηρία κι εκείνα δεν τον πείραξαν. Σε όλα αυτά ο ιερέας άγιος Ερμόλαος, σαν και να τον κρατούσε από το χέρι, φύλαγε και προστάτευε τον άγιο Παντελεήμονα. Πραγματικά, καθώς είναι γραμμένο, «πολύ ισχύει δέησις διακαίου…», έχει μεγάλη δύναμη η προσευχή του δικαίου ανθρώπου. Στο τέλος, με διαταγή του Διοκλητιανού, τη μια μέρα αποκεφαλίστηκε ο Ερμόλαος και την άλλη ο Παντελεήμονας, δεμένος επάνω σε μια ελιά.
Την ημέρα της μαρτυρικής του τελείωσης, που βαπτιζότανε στο αίμα του, ο Άγιος πήρε και το νέο του όνομα. Πρώτα λεγόταν Παντολέων, κι όταν έπεφτε η κεφαλή του κάτω από το μαχαίρι του δημίου ακούστηκε φωνή από τον ουρανό˙ «Από σήμερα το όνομά του θα είναι Παντελεήμων!». Όλοι από τότε, με την πρεσβεία του Αγίου, βρίσκουν έλεος από τον ελεήμονα Θεό. Ο άγιος Παντελεήμονας είναι ο νέος με τις καλές σπουδές και με τη χριστιανική ανατροφή, πού ήξερε καλά ποιος είναι ο προορισμός του ανθρώπου και ποια είναι η αξία της γνώσης και της επιστήμης. Συνδύασε λοιπόν τη γνώση με την πίστη, την επιστήμη με την αρετή και την ιατρική με τη φιλανθρωπία. Είναι στην Εκκλησία ο αθλοφόρος, ο άγιος και ο ιαματικός Παντελεήμων. Αμήν.
Από το βιβλίο:
ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ
ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Λ. ΨΑΡΙΑΝΟΥ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΕΡΒΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΖΑΝΗΣ
ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΜΨΥΧΟΙ
(Εξαπλά β’)
ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΑ
Η/Υ επιμέλεια, Σοφίας Μερκούρη.
