Ακούστε το επόμενο κείμενο, όπως αυτό «δημοσιεύθηκε» στο 172-ο τεύχος (Ιουλίου – Αυγούστου του 2018) του ηχητικού περιοδικού μας, Ορθόδοξη πορεία.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου ως μυστήριο της Εκκλησίας – Μητροπ. Ναυπαύκτου και Αγ. Βλασίου Ιεροθέου.mp3
Κατά την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ασπαζόμαστε την ιερή εικόνα που παριστά το γεγονός της Κοιμήσεώς της. Η όλη εικόνα όχι μόνον αναπαριστά αυτό που έγινε κατά την εξόδιο ακολουθία της Παναγίας, αλλά δείχνει και το τι είναι η Εκκλησία. Πρόκειται για μια εικόνα που δείχνει κατά τον πλέον ανάγλυφο τρόπο το μυστήριο της Εκκλησίας. Η Εκκλησία δεν είναι μια ανθρώπινη οργάνωση, αλλά το Θεανθρώπινο Σώμα του Χριστού. Είναι η ενότητα Θεού και ανθρώπων στο πρόσωπο του Χριστού.
Στην ιερή εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου βλέπουμε ότι η Εκκλησία έχει στο κέντρο της τον Χριστό και την Παναγία, ως Μητέρα του Χριστού, και γύρω από αυτούς τούς Αποστόλους, τούς Επισκόπους και τούς Αγγέλους.
Έπειτα, στην ιερή εικόνα φαίνεται καθαρά ότι στην Εκκλησία έχει καταργηθή ο θάνατος, αλλά αυτό που ονομάζουμε θάνατο είναι ένας απλός ύπνος. Το σώμα δέχεται την Χαρη του Θεού και αυτό λαμπρύνεται, αλλά και η ψυχή ζη μετά θάνατο, και, αν ο άνθρωπος έχη αγιασθή, βρίσκεται «εν χειρί Θεού». Αυτό που συνέβη με την Παναγία, κατά αναλογία, επιθυμούμε να συμβή και σε μας. Δηλαδή, ευχόμαστε, όταν έλθη η ώρα να φύγουμε από τον κόσμο αυτό, να είμαστε μέσα στην Εκκλησία, να προσευχόμαστε, να έχουμε τούς Πνευματικούς Πατέρες κοντα μας, να λάβουμε την ευχή τους και, κυρίως, να κοινωνήσουμε το Σώμα και το Αίμα του Χριστού.
Ακόμη, όπως ο Ιεφωνίας προσπάθησε να ατιμάση το σώμα της Παναγίας και δεν το κατόρθωσε, έτσι υπάρχουν διάφοροι εχθροί, οι οποίοι προσπαθούν να βλάψουν το Σώμα του Χριστού που είναι η Εκκλησία, αλλά δεν κατόρθωσαν ούτε θα κατορθώσουν να κάνουν τίποτε, γιατί η Εκκλησία δεν είναι ένα ανθρώπινο σωματείο, αλλά το θεανθρώπινο Σώμα του Χριστού. Η Εκκλησία έχει μεγάλη δύναμη, δεν φοβάται απολύτως τίποτε, αλλά σώζει τούς πάντες και αυτούς ακόμη τούς λεγομένους εχθρούς της, όταν μετανοήσουν.
Όλη η σύνθεση της εικόνας, από τα πρόσωπα που παρίστανται, σχηματίζουν έναν νοητό Σταυρό. Η οριζόντια διάσταση του Σταυρού σχηματίζεται από την κλίνη, όπου βρίσκεται το νεκρό σώμα της Θεοτόκου. Η κατακόρυφη διάσταση του Σταυρού σχηματίζεται στο επάνω μέρος από τον Χριστό που βρίσκεται όρθιος, και στο κάτω μέρος από τον Εβραίο Ιεφωνία που θέλησε να ατιμάση το σώμα της Θεοτόκου. Είναι ένας νοητός Σταυρός που τον αποτελούν ο Χριστός, η Θεοτόκος, και οι παρόντες στην Κοίμησή της, από τους οποίους οι περισσότεροι την ανυμνούν και ένας προσπαθεί να την ατιμάση. Ο Σταυρός είναι δόξα και ατιμία, σωτηρία και καταδίκη. Ο Απόστολος Παύλος διακηρύσσει: «Ο λόγος γαρ ο του σταυρού τοις μεν απολλυμένοις μωρία εστί, τοις δε σωζομένοις ημίν δύναμις Θεού εστι» (Α Κορ. α , 18).
Η Εκκλησία έχει και τους πειρασμούς της που προέρχονται από τους ανθρώπους, οι οποίοι ούτε βιώνουν ούτε μπορούν να καταλάβουν το μυστήριο του Σταυρού και της Αναστάσεως του Χριστού. Αυτοί είναι άγευστοι και αμύητοι της θεοειδούς ζωής και αντιδρούν σε εκείνους που ζουν σε μία άλλη διάσταση της ζωής.
Το μυστήριο του Σταυρού φαίνεται έκδηλα στα πρόσωπα των ανθρώπων που εικονίζονται στην εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ο πόνος και ο πόθος, η αγάπη και η προσευχή, η έκσταση και η όραση, οι ύμνοι και η σιωπή, όλα αυτά είναι μέθεξη του μυστηρίου του Σταυρού του Χριστού.
Στην διδασκαλία των Πατέρων γίνεται λόγος για το μυστήριο του Σταυρού και της Αναστάσεως του Χριστού, που είναι η αγάπη του Θεού, η οποία προχέεται από τον Τριαδικό Θεό προ της δημιουργίας του κόσμου, κατά την δημιουργία του, προ της πτώσεως του ανθρώπου, μετά την πτώση του, προ της ενανθρωπήσεως του Χριστού, κατά την ενανθρώπησή Του, προ της Πεντηκοστής και μετά από αυτήν. Αυτή η αγάπη του Θεού μετέχεται διαφοροτρόπως, ως καίουσα και φωτίζουσα, με την διπλή ενέργεια του Σταυρού.
Αυτό το μυστήριο του Σταυρού φαίνεται έκδηλα στα πρόσωπα των ανθρώπων που εικονίζονται στην εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ο πόνος και ο πόθος, η αγάπη και η προσευχή, η έκσταση και η όραση, οι ύμνοι και η σιωπή, όλα αυτά είναι μέθεξη του μυστηρίου του Σταυρού του Χριστού.
Ο Σταυρός είναι η δόξα του Χριστού με την αγάπη και την κένωσή Του, αλλά είναι και η δόξα της Θεοτόκου, η οποία σε όλη την ζωή της έζησε με την βαθυτάτη ταπείνωση που είναι η θεοποιός και υψοποιός κένωση, δηλαδή το μυστήριο του Σταυρού και της Αναστάσεως. Αυτό έζησαν και οι Απόστολοι και οι Ιεράρχες που αποδείχθηκαν φίλοι του Θεού, φίλοι του Σταυρού.
Τελικά, μένοντας σε αυτόν τον νοητό σχηματισμό του Σταυρού της εικόνας μπορεί να τονισθή η αξία του ανθρώπου, όταν με την όλη ζωή του και τον τρόπο της κοιμήσεώς του, κατά το πρότυπο της Θεοτόκου, γίνεται η οριζόντια διάσταση του Σταυρού, και προστίθεται η κατακόρυφη διάστασή του, που είναι η Χάρη του Θεού.
Η Παναγία προξένησε μεγάλη χαρά σε όλη την οικουμένη, γιατί γέννησε τον Χριστό, που είναι η χαρά μας και η ελπίδα της σωτηρίας μας. Γι’ αυτό την αγαπάμε και την παρακαλούμε να μας προστατεύη, να μας ενισχύη στις δύσκολες ώρες της ζωής μας, να πρεσβεύη για να παραμένουμε μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, και να μεσιτεύη για να αξιωθούμε να νικήσουμε τον θάνατο με την δύναμη του Χριστού και να εισέλθουμε στην ουράνια Εκκλησία!
Ο Μητροπολίτης
† Ο Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ
Η/Υ ΠΗΓΗ:
Ιερά Μητρόπολη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου – Περιοδικό Εκκλησιαστική Παρέμβαση
