Ομιλία για το Μυστήριο της μετανοίας και εξομολογήσεως – Μακαριστού Αρχιμ. Φιλοθέου Ζερβάκου.

Το μυστήριο της μετανοίας και εξομολογήσεως, είναι σωτήριο, είναι ένα από τα 7 μυστήρια της Εκκλησίας μας, αλλά το δεύτερο μετά το άγιο Βάπτισμα. Το άγιο Βάπτισμα έχει την χάρη εις τους βαπτιζομένους εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγ. Πνεύματος να δίδει άφεση εις την προπατορική αμαρτία, την οποία ως κληρονομιά έλαβαν όλοι οι άνθρωποι που εγεννήθησαν από τον Αδάμ και έπειτα. Βαπτιζόμενοι όμως εις το μυστήριο της Αγίας Τριάδας εξαλείφονται οι αμαρτίες τους, καθώς και όσες αμαρτίες έχουν διαπράξει. Το ίδιο γίνεται και με την μετάνοια.
Δια της μετανοίας ο άνθρωπος λαμβάνει δεύτερο βάπτισμα και καθαρίζεται από τις μετά το βάπτισμα αμαρτίες του. Όταν μετανοήσει ο άνθρωπος, εξομολογηθεί τα ανομήματά του και αποφασίσει να μη πράξει πλέον αμαρτίες, να τις μισήσει, αυτοστιγμή λαμβάνει την άφεση των πταισμάτων του και από αμαρτωλός σε μια στιγμή γίνεται δίκαιος, όπως ο ληστής ο οποίος εκέρδισε τον Παράδεισο, διότι μετανόησε. Ο Κύριος που εγνώρισε την μετάνοιά του, (ότι δεν ήτο όπως πολλών ανθρώπων και μάλιστα των σημερινών, που δεν μετανοούν αληθώς, αλλ’ υποκριτικώς και δολίως, ότι δεν μετανοούν με την καρδιά τους, αλλά ε τα χείλη, το στόμα και την γλώσσα), τον συγχώρησε και εισήγαγε εις τον Παράδεισο. Η πόρνη που μετανόησε έλαβε και αυτή την άφεση, και κάθε άνθρωπος που αληθινά μετανοεί και εξομολογείται λαμβάνει την συγχώρηση των αμαρτιών του παρά Θεού δια του ιερέως πνευματικού και αναγεννιέται.
Η αμαρτία διώκει την χάρη του Θεού από τον άνθρωπο. Ο αμαρτωλός αμαρτάνοντας φεύγει από τον Θεό και πηγαίνει προς τον διάβολο ο οποίος τον δέχεται με ανοικτές αγκάλες και τον κάνει φίλο του, και δεν είναι πλέον φίλος ούτε μαθητής του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, αλλ’ είναι μαθητής και φίλος και δούλος και υποχείριος του διαβόλου. Όταν όμως αυτός ο οποίος αναιρεί τις υποσχέσεις, που έδωσε εις το βάπτισμα, ότι θα είναι πάντοτε ενωμένος με τον Χριστό, γίνεται φίλος του διαβόλου, για τον οποίο υποσχέθηκε να μισεί τα έργα του και εμπτύει αυτόν· όταν αυτός ο αμαρτωλός καταφρονεί τον Θεό, τις ευεργεσίες του, όταν λέγω αυτός ο αμαρτωλός, όσες κι αν έχει αμαρτίες διαπράξει, μετανοήσει και εξομολογηθεί και στενάξει και δακρύσει, γίνεται άγιος, σώζεται. Γίνεται κληρονόμος της βασιλείας των ουρανών…
Και να σας πω ένα θαύμα μιας αμαρτωλής γυναίκας το οποίο θυμήθηκα και το οποίο έγινε την Μ. Τετάρτη, την ημέρα που ο Χριστός συγχώρησε την πόρνη.
Μία από πολλών ετών αμαρτωλός, όπως η πόρνη, είχε έλθει εις συναίσθηση της αμαρτωλότητός της. Ήτο πολύ πλούσια και τους θησαυρούς της αντί να τους μεταχειρίζεται για την ωφέλεια της ίδιας και των φτωχών και λάβει την ανταμοιβή εις τους ουρανούς, αυτή τους σπαταλούσε εις τις αισχρές τις ηδονές, τα διασκεδάσεις, τους χορούς και τα θέατρα. Κάποτε όμως από κάποιο κήρυγμα που άκουσε και από κάποιο βιβλίο που της έδωσε ένας φιλόχριστος ήλθε εις συναίσθηση της καταστάσεώς της και μετανόησε. Μετανόησε, όχι όπως εμείς, που μετανοούμε προς στιγμή και πάλι ακολουθούμε τα αμαρτήματα· αυτή μετανόησε με όλη της την καρδιά και με όλη της τη δύναμη και έτρεξε αμέσως σε ένα πνευματικό, σε ένα ηγούμενο και εξομολογήθει τις αμαρτίες της με μεγάλη συντριβή, ώστε διεκόπτετο πολλές φορές από την κατάνυξη και την ειλικρινή μετάνοια, κλαίουσα και χύνουσα αφθονία δακρύων.
Ο Πνευματικός, που είδε την μετάνοιά της την ενθάρρυνε, της είπε να μη φοβάται, να μη λυπάται, να μην κλαίει διότι ο Θεός την συγχώρησε. Την στιγμή κατά την οποία της διάβασε την συγχωρητική ευχή αισθάνθηκε κάποια ανακούφιση από το βάρος των αμαρτιών της. Ζητήσασα δε την ευχή του Πνευματικού αναχώρησε δια την οικία της. Εξερχόμενη της Μονής είδε εις μικρή απόσταση μια καλύβα και, με την οδηγία και πρόνοια και φώτιση του Θεού, πήγε εις την καλύβα αυτή και βλέπει ένα λεπρό μοναχό, γεμάτο από πληγές. Τον λυπήθηκε και του είπε: Γιατί είσαι εδώ; Και απάντησε ο λεπρός, διότι δεν μπορώ να μπω στο Μοναστήρι για να μην κολλήσουν επειδή είναι κολλητική( εθεωρείτο τότε μεταδοτική η νόσος). Αυτή συνεκινήθη την στιγμή εκείνη και είπε· ο Θεός να τιμωρεί έναν άγιο άνθρωπο με τόσες πληγές και εγώ ο άσωτος, η βρωμερή, η ακάθαρτος να είμαι καλά; Σε εμένα πρέπει ο Θεός να δώσει την πληγή και ασθένεια αυτή. Και λέγει εις τον λεπρό· έρχεσαι να σε πάρω εις το σπίτι μου να σε περιποιούμαι! Αν κάνεις, της απάντησε ο λεπρός, αυτό το καλό εγώ θα ευχηθώ να σου δώσει ο Θεός τον παράδεισο, να κερδίσεις την βασιλεία των ουρανών. Σε ευχαριστώ και σε παρακαλώ κάνε με αυτό το ψυχικό, διότι υποφέρω, διότι όπως βλέπεις είμαι εγκαταλελειμμένος χωρίς περιποίηση.
Αφού του είπε να περιμένει λίγο, πήγε κατόπιν βρήκε ζώο και τον έφερε εις το σπίτι της. Τον άλλαξε αμέσως τα ενδύματά του, τον έπλυνε και τον έλαβε σε καθαρό δωμάτιο και τον εφρόντιζε με τα ίδια της τα χέρια. Επειδή είχε αναγνωρίσει το θαύμα το οποίο έγινε εις την πόρνη που αναφέρει το Ευαγγελικό ανάγνωσμα της Μ. Τετάρτης, όταν ήλθε η Μ. Τετάρτη επήγε εις την Εκκλησία κράτησα πολύτιμο μύρο επί την ώρα κατά την οποία αναγινώσκετο το Ευαγγέλιο και συγκεκριμένα το, προσήλθε πόρνη κρατούσα πολύτιμο μύρον…, επήγε εις το κρεβάτι του λεπρού και του λέγει· τι άλλο να σου κάμω; Και εκείνος· τι άλλο να μου κάνεις από αυτά που μου έχεις κάνει; Και αμέσως ανοίγει την φιάλη, που είχε το μύρο και άρχισε να του πλένει τα πόδια του και να τα σπογγίζει με τα μαλλιά της κεφαλής της, χαίουσα δάκρυα μετανοίας.
Ο Θεός είδε την μεγάλη της μετάνοια και εκείνη την ώρα έγινε σεισμός εις το σπίτι της πρώην πόρνης και με το σεισμό ακούστηκε μία φωνή αόρατος που έλεγε: Δια την πολλή σου ταπείνωση και την μεγάλη μετάνοια αφαίονταί σοι αι αμαρτίαι σου, και έγινε μία λάμψη, και με την λάμψη ο πρώην λεπρός έγινε τελείως υγιής, χωρίς να έχει ούτε το παραμικρό σημάδι από την ασθένειά του.
Αυτά κάνει η αληθής μετάνοια και η ταπείνωση η μεγάλη. Διότι μετάνοια χωρίς ταπείνωση δεν λέγει τίποτε. Πρέπει να ταπεινωθούμε και εμείς, διότι είμεθα αμαρτωλοί, και να μετανοήσουμε ειλικρινώς. Να συνοδεύεται δε η μετάνοιά μας με ταπείνωση, αλλιώς δεν μας ωφελεί. Πρέπει, λοιπόν, να μετανοήσουμε γνησίως σαν την πόρνη, σαν την οσία Μαρία την Αιγυπτία, την οσία Πελαγία, τον τελώνη, τον ληστή και τόσους άλλους αμαρτωλούς και, τότε, ο Θεός θα μας θεραπεύσει και σωματικώς και ψυχικώς, αλλά περισσότερον ψυχικώς, διότι δεν ωφελεί τίποτε αν ιατρευθεί το σώμα, που αύριο ή μεθ’ αύριο θα αποθάνει, αλλά η ψυχή που είναι αθάνατος. Άμα η ψυχή θεραπευθεί και φύγει τακτοποιημένη θα συνοδευθεί υπό αγγέλων φωτεινών και θα πάει εις τον ουρανό και θα ακούσει της μακαρίας φωνής του Κυρίου: «Δεύτε οι ευλογημένοι, κληρονομήσατε την ητοιμασμένην υμίν βασιλείαν από καταβολής κόσμου». Είθε και εις εμάς να δώσει ο Θεός αληθινή μετάνοια και αρετές ώστε, δια της μετανοίας και των καλών έργων, να καταστούμε μέτοχοι της βασιλείας των ουρανών, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Αμήν.

*****

Για την πολλή ανομία απειλούμεθα
από φοβερή καταιγίδα αφανισμού

Ευλογητός ο Θεός ο των Πατέρων ημών, ο υπερύμνητος, ο υπερένδοξος και υπερυψούμενος εις πάντας τους αιώνας. Ευλογητός ο Θεός ημών, ο εκχέων το έλεος, την χάρη, την ευλογία και τους οικτιρμούς Αυτού επί πάντας τους επικαλουμένους Αυτόν εν αληθεία, ο τους δικαίους αγαπών και τους αμαρτωλούς ελεών, και πάντας καλών προς μετανοία και σωτηρία.
Επικαμφθείς εις τις ικεσίες του Παναχράντου Μητρός Αυτού, των Αγίων Πάντων και των εκλεκτών Αυτού και πιστών δούλων, κληρικών και λαϊκών, των συγκροτούντων την επί γης στρατευομένη Εκκλησία, απεκάλυψε εις εμέ τον αμαρτωλό και ελάχιστο και ευτελέστατο το θέλημα Αυτού το Άγιον, με την εντολή να μη το κρύψω, αλλά να το φανερώσω εις την Εκκλησία και πρώτον εις την Υμετέρα Σεβαστή Αγία Ιερά Σύνοδο, και δι’ Υμών εις τους λοιπούς Σεβαστούς Αρχιερείς, Επισκόπους και Ποιμένας, τους οποίους ο Κύριος κατέστησε, να φροντίζουν , ποιμαίνουν και φυλάττουν τα λογικά Αυτού πρόβατα, υπέρ των οποίων το Αίμα Αυτού το τίμιο εξέχεε.
Αγία και Ιερά Σύνοδος, θέλημα Θεού είναι να σωθούμε πάντες και θα σωθούμε δια της μετανοίας: «Ζω εγώ, λέγει Κύριος ο Θεός, ου βούλομαι τον θάνατο του ασεβούς, ως το αποστρέψαι τον ασεβή από της οδού αυτού και ζην αυτόν» (Ιεζ. 33. 11). Είμεθα αμαρτωλοί, πάντες πταίομε, πάντες αμαρτάνομε και περισσότερον πάντων εγώ. «Εάν είπωμεν ότι αμαρτίαν ουκ έχομεν, εαυτούς πλανώμεν και η αλήθεια ουκ έστιν εν ημίν. Εάν ομολογώμεν τας αμαρτίαςημών, πιστός εστί και δίκαιος(ο Θεός), ίνα αφή ημίν τας αμαρτίας και καθαρίση ημάς από πάσης αδικίας» (Α’ Ιωαν. Α’9).
Θέλει ο Θεός να μετανοήσομε πρώτα εμείς οι Αρχιερείς, Πνευματικοί, Ιερείς και Διδάσκαλοι του Νόμου, να γίνομε υπόδειγμα μετανοίας και κατόπιν να κηρύξομε μετάνοια εις πάντας…

(Απόσπασμα από υπόμνημα του Γέροντος Φιλοθέου Ζερβάκου προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδας).

Θαυμαστό γεγονός

Για τον Μητροπολίτη Κίτρους

Μας διηγήθη ο Γέρων Κωστής Αραβαντινός εις Κεφαλληνίας, δόκιμος Σιναΐτης, ο οποίος μένει εις τον αμπελώνα της Μονής(Μποστάνι), ένθα υπάρχει αρχαίος Ναός επ’ ονόματι της Υπεραγίας Θεοτόκου, την εξής διήγηση: Ό, τι όταν ήτο οπλαρχηγός, κατά τα έτη 1905- 1906, και εκαθάριζε την Μακεδονία από τους βουλγάρους Κομητατζήδες, ενώ ευρίσκετο με τα παλικάρια του εις τον Όλυμπο, βλέπουν μέσα εις το δάσος κάποιον Γέροντα σεβάσμιο μακρυγένη, με πεπαλαιωμένα και εξεσχισμένα ρούχα, του οποίου η όψις εφαίνετο ως όψις Αγίου. Ήτο δε τόσον αδύνατος από τη νηστεία, ώστε μόνον τα οστά και το δέρμα διέκριναν εις αυτόν. Τον είδαν που επλησίασε εις την εκεί πλησίον ευρισκόμενη πηγή και εστάθη και ηυλόγησε με τα δύο του χέρια το νερό και κατόπιν έπιε.
Ένας από τα παλικάρια του Γερό Κωστή, καταγόμενος από την επαρχία Κίτρους, λέγει εις τον αρχηγό και εις τους άλλους «μου φαίνεται ότι ο φαινόμενος θα είναι ο Μητροπολίτης Κίτρους. Διέκρινα ένα σημείο που είχε εις το πρόσωπο και ο οποίος προ ετών άφησε πάνω εις την Αγία Τράπεζα το Ωμοφόριο του και επιστολή, ότι παραιτείται, και έκτοτε έγινε αφανής».
Αφού ήπιε νερό τον πλησίασε ο καπετάν Κωστής με τα παλικάρια του, τον χαιρέτησαν και κάθισε και τους νουθετεί περί Μετανοίας και εξομολογήσεως. Τόσο δε κατενύγησαν, ώστε όλοι δάκρυσαν και μετανόησαν. Τον λέγει ο καπετάν Κωστής· «Γέροντα, μήπως είσθε ο άγιος Κίτρους;». Εκ της συγκινήσεως δεν ηδυνήθη να ομιλήσει, αλλ’ εκ των οφθαλμών του έρρευσαν δάκρυα. Αφού δε ολίγον συνήλθε, τους λέγει: «εγώ είμαι, αλλά προσέξατε να μη είπητε εις ουδένα ότι με είδατε».
Του λέγει ο καπετάν Κωστής· «Γέροντα εμείς είμεθα αμαρτωλοί και δεν έχουμε ελπίδα να σωθούμε».
Ο Γέρων εξήγαγε εκ του στήθους του εικόνα ασημένια, η οποία είχε την σταύρωση του Χριστού, και λέγει εις αυτόν: «Βλέπεις Αυτόν ο οποίος κρέμαται εις τον Σταυρόν; Εφ’ όσον ευρίσκεται εις τον Σταυρόν πάντοτε θα μας βοηθεί να μην απελπιζόμεθα».
Αφού δε πολλά τους νουθέτησε του έδωσαν χρήματα, άρτους, ενδύματα, αλλά δεν θέλησε ουδέ παρά μικρό να λάβει. Ευχηθείς δε αυτούς αναχώρησε εκρύβη εις το δάσος.

(Γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος, από το προσκύνημα του στο όρος Σινά το 1924).

Από το βιβλίο: Αρχιμ. Φιλοθέου Ζερβάκου, Ηγουμένου Ι. Μ. Λογγοβάρδας Πάρου, Ομιλίες.

Εκδόσεις «Ορθόδοξος Κυψέλη». Τ. Κ. 566 26, Σπαρτάκου 6, Συκιές, Θεσσαλονίκη, 2015

Κατηγορίες: Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.