Σήμερα, η εκκλησία μας εορτάζει και τιμά την ιερή μνήμη του αγίου μάρτυρα Νικηφόρου. Ο άγιος Νικηφόρος ζούσε στην Αντιόχεια το 260 κι ήταν ένας απλός κι άγνωστος άνθρωπος του Θεού. Αλλά πόσοι τάχα είναι οι γνωστοί και οι επίσημοι στη ζωή; Ο απόστολος γράφει ότι «ου πολλοί σοφοί»! Μεταξύ των ανθρώπων δηλαδή, οι περισσότεροι δεν είναι οι σοφοί. Αλλά το ίδιο συμβαίνει και με τους επίσημους και ονομαστούς. Αυτοί πάντα είναι οι λιγότεροι. Το μεγάλο πλήθος των ανθρώπων είναι οι άγνωστοι και οι ιδιώτες, εκείνοι που γεννιούνται και πεθαίνουν και περνάνε από τον κόσμο, αφήνοντας πίσω ή την αρετή τους ή την κακία τους, πράγματα που τα ξέρει καλά και θα τα κρίνει ο Θεός. Ο καθένας είναι ο άνθρωπος, με την αξία του και με την τιμή του ενώπιον του Θεού.
Ο άγιος Νικηφόρος λοιπόν, όσο στο βίο του υπήρξε άγνωστος μεταξύ των ανθρώπων, τόσο αξιοθαύμαστο κι αξιοτίμητο είναι το παράδειγμα, που άφησε στην Εκκλησία. Των αγίων τα παραδείγματα είναι όλα αξιοθαύμαστα, αλλά δεν είναι όλα αξιομίμητα, για τον απλούστατο λόγο ότι όλοι δεν μπορούνε να κάμουν ό,τι έκαμαν οι άγιοι. Πρέπει βέβαια εδώ να εξηγήσουμε πως ό,τι έκαναν οι άγιοι δεν το έκαναν μόνοι τους και με τη δική τους δύναμη. Η χάρη του Θεού είναι που φωτίζει και ενισχύει τους αγίους, κατά το μέτρο που δίνει ο Θεός και κατά την προαίρεση και τη δεκτικότητα του κάθε ανθρώπου.
Ο άγιος Νικηφόρος, ως χριστιανός που ήταν, είχε γνωρισθεί και συνδεθεί με κάποιον ιερέα, που τον έλεγαν Σαπρίκιο. Τί καλύτερο να γνωρίζεται προσωπικά ο χριστιανός με τον ιερέα του, και να συνδέεται μαζί του, σαν το παιδί με τον πατέρα του; Μα ο διάβολος, που δεν θέλει την αγάπη μεταξύ των ανθρώπων και διαρκώς σπέρνει ζιζάνια, τα κατάφερε κι έβαλε διχόνοια κι έχθρα μεταξύ του παιδιού και του πατέρα. Ο Νικηφόρος, που είχε μέσα του φόβο Θεού, μετανόησε και, σαν πιο νέος, έτρεξε και ζήτησε συγχώρεση από τον ιερέα Σαπρίκιο. Μα ο ιερέας με κανέναν τρόπο δεν ήθελε να τον συγχωρήσει. Δεν ήξερε το «έως εβδομηκοντάκις επτά», που λέγει ο Ιησούς Χριστός στο Ευαγγέλιο.
Στα χρόνια του βασιλέα Βαλεριανού ξέσπασε διωγμός της εκκλησίας και κάθε μέρα οι χριστιανοί πιάνονταν και μαρτυρούσαν για την πίστη τους. Πιάστηκε λοιπόν τότε κι ο ιερέας Σαπρίκιος και βασανίστηκε, χωρίς να λυγίσει και να αρνηθεί τον Χριστό. Ο Νικηφόρος και τότε, επάνω σ’ αυτή την κρίσιμη ώρα, ζήτησε πάλι συγχώρεση από τον ιερέα Σαπρίκιο, μα εκείνος ούτε και τότε ήθελε να ακούσει. Ο ταλαίπωρος εκείνος άνθρωπος είχε πίστη, μα η πίστη του ήταν λειψή, γιατί δεν είχε αγάπη. Κι είναι γνωστά όσα γράφει ο απόστολος Παύλος προς τους Κορινθίους: «Και εάν έχω πάσαν την πίστιν, ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ειμί».
Ήλθε το τέλος, κι οι στρατιώτες οδηγούσαν τον ιερέα Σαπρίκιο, για να τον αποκεφαλίσουν. Ο Νικηφόρος και τότε έτρεξε ξοπίσω κλαίοντας και ζητούσε συγχώρεση. Μάταια όμως, γιατί ο Σαπρίκιος, σαν και να ήταν κουφός, έμεινε ασυγκίνητος. Αλλά τότε σε μια στιγμή δείλιασε κι άρχισε να φωνάζει˙ «Αφήστε με, και θυσιάζω στους Θεούς!». Έτσι ο αξιολύπητος εκείνος άνθρωπος και ιερέας, δεν έφτασε στο ένδοξο τέλος και δεν έλαβε το στεφάνι της νίκης. Για να μην έχει αγάπη, τα έχασε όλα. Όχι μόνο λοιπόν το μαρτύριο χωρίς αγάπη δεν έχει αξία, αλλά και δεν φτάνει κανείς στο μαρτύριο χωρίς αγάπη.
Αλλά τί έγινε με τον άγιο Νικηφόρο; Όταν είδε πως ο ιερέας αρνήθηκε τον Χριστό, ομολόγησε μεγαλόφωνα πως είναι χριστιανός και τότε οι στρατιώτες, στη θέση του Σαπρίκιου, αποκεφάλισαν το Νικηφόρο. Άλλος πήγαινε για το βραβείο της νίκης κι άλλος το πήρε! Κι οι δυο χριστιανοί, μα ο δεύτερος μαζί με την πίστη οπλισμένος και με την αγάπη. Γι’ αυτό ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει σε μια ομιλία του: «Αγάπης ουδέν, ούτε μείζον ούτε ίσον εστίν, ουδέ αυτό το μαρτύριον». Και γι’ αυτό ο Ιησούς Χριστός στο Ευαγγέλιο δεν ζητάει θαύματα ούτε μαρτύριο, αλλά αγάπη. Ο κόσμος θα μας καταλάβει πως είμαστε μαθητές του, « εάν αγάπην έχωμεν εν αλλήλοις». Αμήν.
Από το βιβλίο:
ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ
ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Λ. ΨΑΡΙΑΝΟΥ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΕΡΒΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΖΑΝΗΣ
ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΜΨΥΧΟΙ
(Εξαπλά β’)
ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΑ
Η/Υ επιμέλεια, Σοφίας Μερκούρη.
***
Απολυτίκιον. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Αγάπη του Κτίσαντος, καταυγασθείς την ψυχήν, του νόμου της χάριτος, εκπληρωτής ακριβής, εμφρόνως γεγένησαι• όθεν και τον πλησίον, ως σαυτόν αγαπήσας, ήθλησας Νικηφόρε, και τον όφιν καθείλες. Εντεύθεν εν ομονοία, ημάς διατήρησον.
Κοντάκιον. Ήχος α’. Χορός Αγγελικός.
Αγάπης τω δεσμώ, συνδεθείς Νικηφόρε, διέλυσας τρανώς, την κακίαν του μίσους, και ξίφει την κάραν σου, εκτμηθείς εχρημάτισας, Μάρτυς ένθεος, του σαρκωθέντος Σωτήρος, Ον ικέτευε, υπέρ ημών των υμνούντων, την ένδοξον μνήμην σου.
Έτερον Κοντάκιον. Ήχος γ’. Η παρθένος σήμερον.
Πτερωθείς αοίδιμε, τη του Κυρίου αγάπη, και τον τούτου ένδοξε, Σταυρόν επ’ ώμων βαστάσας, ήσχυνας του διαβόλου τας μεθοδείας, ήθλησας μέχρι θανάτου και αληθείας. Δια τούτο ανεδείχθης, οπλίτης μύστης, Θεού της Χάριτος.
Μεγαλυνάριον.
Πλήρης ων αγάπης της προς Θεόν, ηγάπησας μάκαρ, τον πλησίον ως σεαυτόν’ όθεν και αθλήσας, του μίσους τον εργάτην, καθείλες Νικηφόρε, Χριστώ πειθόμενος.
Περισσότερα για το Συναξάριον της ημέρας βλέπε και στον:
ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗ
