ΤΩ ΣΑΒΒΑΤΩ ΕΣΠΕΡΑΣ ΕΝ ΤΩ ΜΕΓΑΛΩ ΕΣΠΕΡΙΝΩ
Δόξα… Ιδιόμελον Ήχος β’
Οι εξ ασεβείας, εις ευσέβειαν προβάντες, και τω φωτί της γνώσεως ελλαμφθέντες, ψαλμικώς τας χείρας κροτήσωμεν, ευχαριστήριον αίνον Θεώ προσάγοντες” και τας εν τοίχοις και πίναξι, και ιεροίς σκεύεσιν εγχαραχθείσας ιεράς Χριστού Εικόνας, της Πανάγνου, και πάντων των Αγίων, τιμητικώς προσκυνήσωμεν, αποβαλλόμενοι την δυσσεβή των κακοδόξων θρησκείαν’ η γάρ τιμή της Εικόνος, ώς φησι Βασίλειος, επί το πρωτότυπον διαβαίνει, αιτούμενοι ταις πρεσβείαις της αχράντου σου Μητρός, Χριστέ ο Θεός ημών, και πάντων των Αγίων, δωρηθήναι ημίν το μέγα έλεος.
Ολοι εμείς, που από την άγνοια και ασέβεια προχωρήσαμε προς την ευσέβεια, αφού δεχθήκαμε την εσωτερική λάμψη του Αγίου Πνεύματος, του φωτός της αληθινής γνώσεως, σύμφωνα με την προτροπή του ψαλμωδού, ας χτυπήσουμε με χαρά τα χέρια μας, προσφέροντας ύμνον ευχαριστήριο προς τον Θεό. Τις εικόνες δε του Χριστού, που έχουν χαραχθεί σε τοίχους, σε πίνακες, σε διάφορα σκεύη, καθώς και αυτές της Θεοτόκου και όλων των αγίων, ας τις προσκυνήσουμε τιμητικά, αρνούμενοι εντελώς την ασεβή θρησκεία των αιρετικών, διότι, όπως λέγει ο Μέγας Βασίλειος, η τιμή που προσφέρουμε στην εικόνα, διαβαίνει και φθάνει στο προτώτυπο, δηλαδή τον Χριστό, την Θεοτόκο και τους αγίους. Και ζητώντας να έχουμε τις πρεσβείες της Θεοτόκου και πάντων των αγίων, Σε παρακαλούμε Κύριε, να μας δωρήσεις το μέγα Σου έλεος.
Απολυτίκιον Ήχος β’
Την άχραντον Εικόνα σου προσκυνούμεν Αγαθέ, αιτούμενοι συγχώρησιν των πταισμάτων ημών, Χριστέ ο Θεός’ βουλήσει γάρ ηυ δόκησας σαρκί ανελθείν εν τω Σταυρώ, ίνα ρύση ους έπλασας εκ της δουλείας του εχθρού’ όθεν ευχαρίστως βοώμέν σοι, Χαράς επλήρωσας τα πάντα, ο Σωτήρ ημών, παραγενόμενος εις το σώσαι τον Κόσμον.
Προσκυνούμε την άχραντή Σου εικόνα, Χριστέ ο Θεός, παρακαλώντας για την συγχώρηση των αμαρτιών μας. Διότι με τη θέλησή Σου, ευδόκησες να ανέβεις στον σταυρό, για να σώσεις αυτούς που έπλασες από την δουλεία του εχθρού διαβόλου. Γι’ αυτό ευχαριστώντας Σε Σου ψάλλουμε δυνατά: γέμισες με χαρά τα πάντα, Σωτήρα μας, καθώς ήλθες για να σώσεις τον κόσμο.
ΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΩΙ
ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ
Μεσώδειον κάθισμα Ήχος α’ Χορός Αγγελικός
Την θείαν σου μορφήν, εν Εικόνι τυπούντες, την Γέννησιν Χριστέ, αριδήλως βοώμεν, τα θαύματα τα άρρητα, την εκούσιον Σταύρωσιν’ όθεν Δαίμονες, αποδιώκονται φόβω, και κακόδοξοι, εν κατηφεία θρηνούσιν, ώς τούτων συμμέτοχοι.
Τιμώντας οι πιστοί τηνθεία Σου μορφή, Χριστέ, στις εικόνες, φανερώνουμε σε όλους την κατά σάρκα γέννησή Σου, τα απερίγραπτα με λόγια θαύματά Σου, την σταύρωση, που με τη θέλησή Σου υπέμεινες. Γι’ αυτό και οι δαίμονες από το φόβο τους φεύγουν μακρυά και οι αιρετικοί θρηνούν με σκοτεινό το πρόσωπό τους σαν συμμέτοχοί τους.
Έτερον. Θεοτοκίον, Όμοιον
Τοις πόθω σου Σεμνή, την αγίαν Εικόνα, τιμώσι και Θεού, αληθή σε Μητέρα, συμφώνως καταγγέλλουσι, και πιστώς προσκυνούσί σε, φύλαξ φάνηθι, και κραταιά προστασία, αποτρέπουσα, πάν δυσχερές πόρρω τούτων, ώς πάντα ισχύουσα.
Γι’ αυτούς που με πόθο, Σεμνή, τιμούν την αγία σου εικόνα και Σε διακηρύττουν ως αληθινή μητέρα Του με μια φωνή, και με πίστη Σε προσκυνούν, φανερώσου ως φύλακας και δυνατή προστασία, απομακρύνοντας από αυτούς κάθε δυσκολία, αφού πάντα και όλα τα μπορείς.
Κοντάκιον Αυτόμελον Ήχος πλ. δ’
Ο απερίγραπτος Λόγος Του Πατρός, εκ σού Θεοτόκε περιεγράφη σαρκούμενος, και την ρυπωθείσαν εικόνα εις το αρχαίον αναμορφώσας, τω θείω κάλλει συγκατέμιξεν. Αλλ’ Ομολογούντες την σωτηρίαν, έργω και λόγω ταύτην ανιστορούμεν.
Ο απερίγραπτος Λόγος του Θεού Πατρός, από Σένα Θεοτόκε έλαβε ανθρώπινη μορφή και σάρκα, οπότε και περιγράφθηκε. Και αφού στην καταλερωμένη εικόνα Του, στον άνθρωπο, της έδωσε την παλιά μορφή της, την ανέμειξε με το θείο Του κάλλος. Αλλά ομολογώντας τώρα την σωτηρία που μας χάρισε, με λόγια καιέργα την περιγράφουμε.
Ο Οίκος
Τούτο το της Οικονομίας μυστήριον, πάλαι Προφήται θειωδώς εμπνευσθέντες, δι’ ημάς, τους εις τα τέλη των αιώνων καταντήσαντας, προκατήγγειλαν, της τούτου τυχόντες ελλάμψεως. Γνώσιν ούν θείαν δι’ αυτού λαβόντες, ένα Κύριον τον Θεόν γινώσκομεν, εν τρισίν υποστάσεσι δοξαζόμενον, και αυτώ μόνω λατρεύοντες, μίαν Πίστιν, έν Βάπτισμα έχοντες, Χριστόν ενδεδύμεθα” Αλλ’ Ομολογούντες την σωτηρίαν, έργω και λόγω, ταύτην ανιστορούμεν.
Το μυστήριο της οικονομίας του Θεού οι προφήτες από παλιά με τον φωτισμό του Θεού ανήγγειλαν εκ των προτέρων για χάρη όλων όσοι ζούμε σε τούτες τις τελευταίες ημέρες, επειδή δέχθηκαν την έλλαμψη Αυτού του Θεού. Αφού λοιπόν από αυτό το μυστήριο λάβαμε την θεία γνώση, γνωρίζουμε έναν Θεό με τρεις υποστάσεις να δοξάζεται. Λλατρεύοντας δε μόνον Αυτόν και έχοντας μία πίστη και ένα βάπτισμα, έχουμε ενδυθεί τον Χριστό. Αλλά ομολογώντας την σωτηρία που επιτύχαμε,με τα λόγια και τα έργα μας την περιγράφουμε.
Συναξάριον του Μηναίου, και είτα το παρόν
Τη αυτή ημέρα, Κυριακή πρώτη των Νηστειών, ανάμνησιν ποιούμεθα της αναστηλώσεως των αγίων και σεπτών Εικόνων, γενομένης παρά των αειμνήστων Αυτοκρατόρων Κωνσταντινουπόλεως, Μιχαήλ και της μητρός αυτού Θεοδώρας, επί της Πατριαρχείας του αγίου και Ομολογητού Μεθοδίου.
Στίχοι
• Τας ού πρεπόντως εξορίστους Εικόνας,
• Χαίρω, πρεπόντως προσκυνουμένας βλέπων.
Σήμερα χαίρομαι, γιατί βλέπω τις εικόνες, που άσκοπα είχαν εξορισθεί, να προσκυνούνται πάλι, όπως πρέπει.
Η απαράλλακτος Εικών του Πατρός, πρεσβείαις των αγίων σου Ομολογητών, ελέησον ημάς, Αμήν.
Εξαποστειλάριον. Γυναίκες ακουτίσθητε.
Σκιρτήσατε κροτήσατε, μετ’ ευφροσύνης άσατε, Ως θαυμαστά σου και ξένα, Χριστέ βοώντες τα έργα! και τίς ισχύσει εξειπείν, Σώτερ τας δυναστείας σου, του την ημών ομόνοιαν, και συμφωνίαν εις μίαν, ενώσαντος Εκκλησίαν.
Με χαρά να σκιρτάτε και να ψάλλετε με κρότους και ευφροσύνη λέγοντας: Χριστέ είναι θαυμαστά και παράδοξα τα έργα Σου. Και ποιος θα βρει την δύναμη να περιγράψει το κύρος και την εξουσία Σου, που με την ομόνοιά και την συμφωνία μας, μας ένωσες στην μία Εκκλησία Σου.
Θεοτοκίον όμοιον.
Ρομφαίαι νύν εξέλιπον, της δυσμενούς αιρέσεως, και το μνημόσυνον ταύτης, εξηφανίσθη μετ’ ήχου’ τον γάρ Ναόν σου Πάναγνε, πανευπρεπώς θεώμενοι, κεκοσμημένον χάρισι, των σεβασμίων Εικόνων, χαράς πληρούμεθα πάντες.
Εσβυσαν πια τα ξίφη των εχθρικών αιρέσεων και η μνήμη τους εξαφανίσθηκε με πάταγο. Και τώρα καθώς βλέπουμε τον ναό Σου, Πάναγνε Θεοτόκε, στολισμένον με τις χάρες των σεβαστών μας εικόνων, γεμμίζουμε όλοι με χαρά.
Εις τους Αίνους προσόμοια. Ήχος δ’ Έδωκας σημείωσιν.
Εν Σοί νύν αγάλλεται η Εκκλησία φιλάνθρωπε, τω Νυμφίω και Κτίστη αυτής, τω ταύτην θελήματι, θεοπρεπεστάτω, εξ ειδώλων πλάνης, λυτρωσαμένω και Σαυτώ, αρμοσαμένω τιμίω Αίματι, φαιδρώς απολαμβάνουσα, την ιεράν αναστήλωσιν, των Εικόνων, και χαίρουσα, Σέ υμνεί και δοξάζει πιστώς.
Για Σένα τώρα, τον Νυμφίο και Δημιουργό της χαίρεται η Εκκλησία, Φιλάνθρωπε Κύριε, γιατί την λύτρωσες από την πλάνη των ειδώλων, και την ένωσες μαζί Σου με την θυσία του τιμίου Σου αίματος. Έτσι απολαμβάνει με ευχαρίστηση την αναστύλωση των αγίων εικόνων, και με χαρά και πίστη Σε υμνεί και Σε δοξάζει.
Ημέρα χαρμόσυνος, και ευφροσύνης ανάπλεως, πεφανέρωται σήμερον’ φαιδρότης δογμάτων γάρ, των αληθεστάτων. Αστράπτει και λάμπει, η Εκκλησία του Χριστού, κεκοσμημένη αναστηλώσεσιν, Εικόνων των αγίων νύν, εκτυπωμάτων και λάμψεσι, και ομόνοια γίνεται, των Πιστών θεοβράβευτος.
Σήμερα φανερώθηκε για τους ορθοδόξους πιστούς ημέρα γεμάτη χαρά και ξεχειλισμένη από ευφροσύνη. Διότι σήμερα αστράφτει η καθαρότητα και η ομορφιά των τελείως αληθινών δογμάτων, ενώ η Εκκλησία του Χριστού λάμπει στολισμένη με τις αναστυλώσεις των αγίων εικόνων και με τις λάμψεις των αποτυπωμάτων των αγίων. Οι πιστοί μάλιστα, έχουν ομόνοια που αξίζει να την βραβεύει ο Θεός.
Δοξαστικόν Ιδιόμελον. Ήχος πλ. β’
Μωσής τω καιρώ της εγκρατείας, Νόμον εδέξατο, και λαόν επεσπάσατο’ Ηλίας νηστεύσας, ουρανούς απέκλεισε’ τρείς δέ Παίδες Αβραμιαίοι, τύραννον παρανομούντα, διά νηστείας ενίκησαν. Δι’ αυτής και ημάς Σωτήρ αξίωσον, της Αναστάσεως τυχείν, ούτω βοώντας” Άγιος ο Θεός, Άγιος ισχυρός, Άγιος αθάνατος, ελέησον ημάς.
Ο Μωυσής κατά τον καιρό της εγκρατείας και της ασκήσεως έλαβε τη χάρη από τον Θεό να δεχθεί τον Νόμο Του, και μακρυά από τον λαό κατάφερε να του εξασφαλίσει την συγχώρεση. Ο προφήτης Ηλίας με την νηστεία έκλειςε τους ουρανούς και δεν έβρεχε. Οι τρεις παίδες στην Βαβυλώνα αιχμάλωτοι, κατάφεραν με τη νηστεία να νικήσουν τον παράνομο τύραννο. Με αυτήν λοιπόν την νηστεία αξίωσε και εμάς Κύριε, να φθάσουμε στην Ανάστασή Σου ψάλλοντας αυτά: Αγιος ο Θεός Πατήρ, Αγιος ισχυρός ο Υιός, Αγιος αθάνατος το Αγιο Πνεύμα, ελέησέ μας.
Απόδοση, Ελένης Χρήστου.
