Του Οσίου Πατρός ημών Νικοδήμου του Αγιορείτου.
Μήν Νοέμβριος, έχων ημέρας λ΄.
Η ημέρα έχει ώρας ι΄ και η νυξ ώρας ιδ΄.
Σημείωσαι, ότι το όνομα Nοέμβριος δεν είναι ελληνικόν, αλλά λατινικόν, ή ιταλικόν. Θέλει δε να ειπή ένατος, παραγόμενον από του νόβε, ό δηλοί εννέα. Kαθότι ο μην ούτος αριθμούμενος από τον Μάρτιον μήνα, όστις είναι αρχή μηνών κατά την Kοσμογενεσίαν, ένατος ευρίσκεται. Όρα περί τούτου και εις την αρχήν του Σεπτεμβρίου και Μαρτίου.
Εις την Α΄, μνήμη των Αγίων και Θαυματουργών Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού.
Ει και παρήκαν γην Ανάργυροι δύω,
Πληρούσιν ως πρίν και πάλιν γην θαυμάτων.
Πρώτη Ακέστορε φώτε Νοεμβρίου έκπτατον εκ γης.
Ούτοι οι Άγιοι είχον το γένος από την γην της Ασίας, ήτοι της Ανατολής, υιοί όντες γονέων φιλαρέτων και ευσεβών, από τους οποίους η μήτηρ των ωνομάζετο Θεοδότη, ήτις αφ’ ου έμεινε χήρα από άνδρα, εμεταχειρίζετο πολιτείαν ενάρετον. Όθεν με το παράδειγμά της, εδίδαξε και τους υιούς της τούτους κάθε είδος τελείας αρετής. Ούτοι λοιπόν έμαθον μεν και κάθε άλλην επιστήμην, αφήσαντες δε τας άλλας, ηγάπησαν την ιατρικήν, και με αυτήν ιάτρευον κάθε νόσον, ήτοι κάθε ασθένειαν πολυχρόνιον, και κάθε μαλακίαν, ήτοι κάθε ασθένειαν ολιγοχρόνιον. Και όχι μόνον ανθρώπους εθεράπευον, αλλά και τα άλογα κτήνη. Ανάργυροι δε ωνομάσθησαν, διατί δεν επήραν ποτέ από τινα ασθενή αργύριον, διά μισθόν και πληρωμήν της ιατρείας των. Έτζι λοιπόν καλώς διαπεράσαντες την ζωήν τους, εν ειρήνη ετελειώθησαν. Τα δε τίμια αυτών λείψανα ενταφιάσθησαν εις ένα τόπον, ονομαζόμενον Φερεμάν. (Ο κατά πλάτος Βίος αυτών ευρίσκεται εις τον Νέον Θησαυρόν.)
Ούτοι οι δύω Ανάργυροι, είναι η πρώτη από τας τρεις συζυγίας των Αναργύρων, των ονομαζομένων με το όνομα του Kοσμά και Δαμιανού. Περί των οποίων αναφέρεται εις τας δεκαεπτά του Οκτωβρίου, και όρα εκεί. Σημείωσαι, ότι δύω λόγοι ευρίσκονται ελληνικοί εν τη Ιερά Μονή του Διονυσίου εις τους Αγίους τούτους Αναργύρους. Ων του μεν ενός η αρχή εστιν αύτη· «Τήν σήν ώ των καλών». Του δε ετέρου· «Ως αγαπητά τα σκηνώματά σου». Ο πρώτος ευρίσκεται εν τη Λαύρα, εν τη Ιερά Μονή του Βατοπαιδίου και εν τη των Ιβήρων. Τον Βίον δε τούτων συνέγραψεν ο Μεταφραστής, ου η αρχή· «Άρτι της ευσεβείας αναλαμπούσης». Σώζεται εν τη των Ιβήρων και εν άλλαις. Εν δε τη Μεγίστη Λαύρα σώζονται εις τους αυτούς περίοδοι, ων η αρχή· «Του Kυρίου ημών Ιησού Χριστού βασιλεύοντος, πάσα πλάνη και δαιμόνων λατρεία ελύθη».
*
Τη αυτή ημέρα μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Κυριαίνης και Ιουλιανής.
Εις την Κυρίαιναν.
Και Κυρίαινα προς το πυρ αποπνέει,
Πάσης πνοής τιμώσα Κύριον μέγαν.
Εις την Ιουλιανήν.
Τω προς σέ φίλτρω Σώτερ εκκεκαυμένη,
Ιουλιανή καύσιν εκ πυρός φέρει.
Αύται αι Άγιαι ήτον κατά τους χρόνους Μαξιμιανού του βασιλέως, εν έτει σ²η΄ [298], εκατάγετο δε, η μεν Κυρίαινα, από την Ταρσόν της Κιλικίας, η δε Ιουλιανή, από την πόλιν Ρώσον, την ευρισκομένην εις την Κιλικίαν, ως λέγει ο Θεοδώρητος εν τη Φιλοθέω Ιστορία, αριθμώ δεκάτω. Αύται λοιπόν πιασθείσαι από τον ηγεμόνα Μαρκιανόν, ηναγκάσθησαν διά να αρνηθούν τον Χριστόν. Και επειδή δεν επείσθησαν, η μεν Κυρίαινα εξυρίσθη εις καταισχύνην τας τρίχας της κεφαλής, ομού και των οφρυδίων της. Και γυμνή περιφέρεται από στρατιώτας ατάκτους τέσσαραις φοραίς εις όλην την Ταρσόν. Έπειτα φέρεται εις την πόλιν Ρώσον ομού με την Αγίαν Ιουλιανήν. Και εκεί παραδίδονται και αι δύω εις το πύρ. Και έτζι ετελειώθη το μαρτύριον αυτών, διά το οποίον ανέβησαν νικηφόροι εις τα Ουράνια.
*
Οι Άγιοι Μάρτυρες Καισάριος, Δάσιος, και έτεροι πέντε, ξίφει τελειούνται.
Συν εξ συνάθλοις της αληθείας φίλοις,
Τέμνουσι Καισάριον οι ψεύδους φίλοι.
Ούτοι οι Άγιοι επιάσθησαν εις την πόλιν Δαμασκόν, το νυν τουρκιστί λεγόμενον Σάμ. Και τιμωρηθέντες με διάφορα βάσανα διά να αρνηθούν τον Χριστόν, και μη πεισθέντες, απεκεφαλίσθησαν. Και ούτως έλαβον οι μακάριοι του μαρτυρίου τον στέφανον.
*
Μνήμη των Αγίων Ιερομαρτύρων Ιωάννου Επισκόπου, και Ιακώβου Πρεσβυτέρου.
Συν Ιακώβω τω θύτη Χριστού ξίφος,
Ιωάννης ήνεγκεν ο Χριστού θύτης.
Ούτοι οι Άγιοι ήτον κατά τους χρόνους Σαβωρίου βασιλέως Περσών, εν έτει τλβ΄ [332], διδάσκοντες εις τους ευσεβείς τον λόγον της πίστεως, και πολλούς επιστρέφοντες εις την ευσέβειαν διά της παρακινήσεώς των. Όθεν διά την αιτίαν ταύτην, επιάσθησαν από τον Σαβώριον, και αφ’ ου πρώτον εδοκίμασαν διάφορα βάσανα, τελευταίον διά ξίφους τας κεφαλάς απεκόπησαν. Και ούτω παρέδωκαν τας ψυχάς των εις χείρας Θεού, παρ’ ου και έλαβον τους στεφάνους του μαρτυρίου.
*
Μνήμη του Αγίου Μάρτυρος Ερμινιγγέλδου.
Ερμινίγγελδος εκπλυθείς βαφήν πλάνης,
Σφαγήν υποστάς βάπτεται λύθρου κόχλω.
Ούτος ο Άγιος, εγεννήθη μεν από πατέρα καλούμενον Λιουβίγγελδον (όστις ήτον ρήγας των Ουϊσιγότθων, ή έσω Γότθων, έχων την αίρεσιν του Αρείου ομού με όλον το έθνος του), εδιδάχθη δε την Ορθόδοξον πίστιν από τον Λέανδρον Επίσκοπον των Ορθοδόξων. Ο δε πατήρ αυτού μαθών την μεταβολήν ταύτην του υιού του, βαρέως τούτο υπέφερεν. Όθεν και εμεταχειρίζετο εις αυτόν καθ’ εκάστην ημέραν διαφόρους κολακείας και ύβρεις. Αλλ’ ο υιός του επειδή εστέκετο εις την Ορθοδοξίαν ακλινής και ασάλευτος, τούτου χάριν, εστερήθη μεν από την κληρονομίαν του πατρός του και απόκληρος έγινε. Δεθείς δε χείρας και πόδας, εκλείσθη μέσα εις σκοτεινήν φυλακήν. Όταν δε έφθασεν η του Πάσχα ημέρα, έστειλεν ο πατήρ του εις την φυλακήν τον ιερέα των Αρειανών, διά να επιχειρισθή να πείση τον Ερμινίγγελδον, εις το να δεχθή να κοινωνήση τα μυστήρια των Αρειανών. Εκείνος δε δεν επείσθη, αλλά και σιγχανθείς και αποστραφείς αυτόν, τον έστειλεν οπίσω άπρακτον. Τούτο δε μαθών ο σκληρότερος και από τα θηρία πατήρ του, επρόσταξε να θανατώσουν τον υιόν του, σιδηροδέσμιον όντα εις την φυλακήν. Τούτου δε γενομένου, επέμφθησαν από τον Θεόν λαμπάδων φωτοχυσίαι, και μελωδίαι Ασωμάτων και Αγγελικών Δυνάμεων, τριγύρω εις το σώμα του μακαρίου Ερμινιγγέλδου. Όθεν το παράδοξον αυτό θέαμα, τους μεν Ορθοδόξους Χριστιανούς, επαρακίνει εις ευχαριστίαν και δοξολογίαν Θεού, τον δε φονέα πατέρα του, έκαμνε να θαυμάζη και να εκπλήττεται, και εβίαζεν αυτόν να μετανοή διά τον άνομον φόνον οπού εποίησε. Δέν επέρασε καιρός πολύς, και ήλθε μία ασθένεια εις το έθνος των Γότθων, και πολλούς ανθρώπους διέφθειρε. Όθεν εκ τούτων αναγκασθείς ο πατήρ του Λιουβίγγελδος, καλεί τον ανωτέρω Επίσκοπον των Ορθοδόξων Λέανδρον, και αφ’ ου ανηγόρευσε βασιλέα τον μεγαλίτερον υιόν του Ρεκχάδερον, παρακαλεί τον Επίσκοπον να διδάξη και αυτόν, και να τελέση, όσα εδίδαξε και ετέλεσε και εις τον πρώτον υιόν του Άγιον Ερμινίγγελδον, και ταύτα ειπών, ετελεύτησεν. Ο δε Ρεκχάδερος δεχθείς τα σπέρματα της Ορθοδοξίας, έπεισε και τους υπηκόους του να γένουν Ορθόδοξοι και αυτοί όλοι. Και βλέπε εδώ, ω αναγνώστα, πρόνοιαν Θεού, διότι ο Θεός, εσυγχώρησε μεν, να θανατωθή ο Άγιος Ερμινίγγελδος διά την ευσέβειαν, διά μέσου δε του θανάτου εκείνου, μετέβαλεν όλον το έθνος του εις την Ορθοδοξίαν.
*
Οι Άγιοι Μάρτυρες Κυπριανός και Ιουλιανή πυρί τελειούνται.
* Ιουλιανήν καρτερούσαν πυρ βλέπειν,
Συγκαρτερών ην Κυπριανός γεννάδας.
*
Μνήμη του Αγίου νέου Οσιομάρτυρος Ιακώβου και των δύω μαθητών αυτού, Ιακώβου Διακόνου και Διονυσίου Μοναχού, των δι’ αγχόνης τελειωθέντων, κατά το αφκ΄ [1520] έτος.
+ Τούς τρεις Οσίους θανατούσιν αγχόνη,
Εχθροί κάκιστοι της Αγίας Τριάδος.
Το Μαρτύριον αυτών όρα εις το Nέον Μαρτυρολόγιον.
Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς.
* * *
(Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου” Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
Το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θείας Λειτουργίας.
Προς Κορινθίους Α επιστολή Παύλου: ΙΒ. 27 – ΙΓ. 8.
Αδελφοί, υμείς εστε σώμα Χριστού και μέλη εκ μέρους.
Και ούς μέν έθετο ο Θεός εν τη εκκλησία, πρώτον αποστόλους, δεύτερον προφήτας, τρίτον διδασκάλους, έπειτα δυνάμεις, είτα χαρίσματα ιαμάτων, αντιλήψεις, κυβερνήσεις, γένη γλωσσών. Μή πάντες απόστολοι? Μή πάντες προφήται? Μή πάντες διδάσκαλοι? Μή πάντες δυνάμεις? Μή πάντες χαρίσματα έχουσιν ιαμάτων? Μή πάντες γλώσσαις λαλούσι? Μή πάντες διερμηνεύουσι? Ζηλούτε δέ τα χαρίσματα τα κρείττονα. Και έτι καθ’ υπερβολήν οδόν υμίν δείκνυμι.
ΕΑΝ ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και των Αγγέλων, αγάπην δέ μή έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον. Και εάν έχω προφητείαν και ειδώ τα μυστήρια πάντα και πάσαν την γνώσιν, και εάν έχω πάσαν την πίστιν, ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπην δέ μή έχω, ουδέν ειμί. Και εάν ψωμίσω πάντα τα υπάρχοντά μου, και εάν παραδώ το σώμά μου ίνα καυθήσωμαι, αγάπην δέ μή έχω, ουδέν ωφελούμαι. Η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, η αγάπη ου ζηλοί, η αγάπη ου περπερεύεται, ου φυσιούται, ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν, ου χαίρει επι τη αδικία, συγχαίρει δέ τη αληθεία. Πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει.
Απόδοση.
Αδελφοί, εσείς όλοι μαζί αποτελείτε το σώμα του Χριστού, και είστε μέλη του, ο καθένας σας χωριστά. Γι’ αυτό στην εκκλησία ο Θεός τοπο¬θέτησε τον καθένα στην ορισμένη του θέση: πρώτα έρχονται οι από¬στολοι, σε δεύτερη θέση οι προφήτες, σε τρίτη οι διδάσκαλοι, και ακολουθούν οι θαυματουργοί, οι θεραπευτές, αυτοί που παραστέκον¬ται στις ανάγκες, οι διαχειριστές, όσοι λαλούν διάφορα είδη γλωσ¬σών. Δεν είναι όλοι απόστολοι ούτε όλοι προφήτες ούτε όλοι διδά¬σκαλοι. Δεν είναι όλοι θαυματουργοί ούτε όλοι θεραπευτές ούτε όλοι λαλούν γλώσσες κι ούτε όλοι ξέρουν πώς να τις εξηγούν. Ο ζήλος σας, μάλιστα, πρέπει να στρέφεται προς τα σημαντικότερα χα¬ρίσματα.
Σας δείχνω κι έναν πολύ ανώτερο ακόμα δρόμο:
Αν μπορώ να λαλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων, ακόμα και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη για τους άλλους, οι λόγοι μου ακούγονται σαν ήχος χάλκινης καμπάνας ή σαν κυμβάλου αλαλαγμού. Κι αν έχω της προφητείας το χάρισμα κι όλα κατέχω τα μυστήρια κι όλη τη γνώση, κι αν έχω ακόμα όλη την πίστη έτσι που να μετακινώ βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα. Κι αν ακόμα μοιράσω στους φτωχούς όλα μου τα υπάρχοντα. Κι αν παραδώσω στη φωτιά το σώμα μου για να καεί, αλλά δεν έχω αγάπη, σε τίποτα δε μ’ ωφελεί.
Εκείνος που αγαπάει έχει μακροθυμία, έχει και καλοσύνη• εκεί¬νος που αγαπάει δε ζηλοφθονεί• εκείνος που αγαπάει δεν κομπάζει ούτε περηφανεύεται, είναι ευπρεπής, δεν είναι εγωιστής ούτε ευερέθιστος. Ξεχνάει το κακό που του έχουν κάνει, δε χαίρεται για το στραβό που γίνεται, αλλά μετέχει στη χαρά για το σωστό. Εκείνος που αγαπάει, όλα τα ανέχεται• σε όλα εμπιστεύεται, για όλα ελπίζει, όλα τα υπομένει.
Ποτέ η αγάπη δε θα πάψει να υπάρχει.
Η Ευαγγελική Περικοπή της Θείας Λειτουργίας.
Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον: Ι. 1, 5 – 8.
Τω καιρώ εκείνω, προσκαλεσάμενος ο Ιησούς τους δώδεκα μαθητάς αυτού, έδωκεν αυτοίς εξουσίαν πνευμάτων ακαθάρτων, ώστε εκβάλλειν αυτά και θεραπεύειν πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν.
Τούτους τους δώδεκα απέστειλεν ο Ιησούς παραγγείλας αυτοίς λέγων: εις οδόν εθνών μή απέλθητε και εις πόλιν Σαμαρειτών μή εισέλθητε” πορεύεσθε δέ μάλλον προς τα πρόβατα τα απολωλότα οίκου Ισραήλ. Πορευόμενοι δέ κηρύσσετε λέγοντες, ότι ήγγικεν η βασιλεία των ουρανών. Ασθενούντας θεραπεύετε, λεπρούς καθαρίζετε, νεκρούς εγείρετε, δαιμόνια εκβάλλετε, δωρεάν ελάβετε, δωρεάν δότε.
Απόδοση.
Ο Ιησούς κάλεσε τότε τους δώδεκα μαθητές του και τους έδω¬σε την εξουσία πάνω στα δαιμονικά πνεύματα, για να μπο¬ρούν να τα διώχνουν, και να μπορούν να θεραπεύουν κάθε ασθένεια και κάθε αδυναμία.
Αυτούς τους δώδεκα τους έστειλε ο Ιησούς να κηρύξουν, και τους έδωσε τις εξής παραγγελίες: «Μην πάρετε το δρόμο για την περιοχή που κατοικούν ειδωλολάτρες και μην μπείτε σε πόλη Σαμαρειτών. Προτιμήστε να πάτε στους Ισραηλίτες που έχουν πλανηθεί. Όπου πάτε, να κηρύττετε λέγοντας πως έφτασε η βασιλεία του Θεού. Να θεραπεύετε τους άρρωστους, να ανασταίνετε τους νεκρούς, να για¬τρεύετε τους λεπρούς, να κάνετε καλά τους δαιμονισμένους. Δωρεάν τα λάβατε, δωρεάν και να τα δίνετε.
Επιμέλεια κειμένων Ιωάννης Τρίτος.
