08 Φεβρουαρίου, Μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου του Στρατηλάτου και του αγίου Προφήτου Ζαχαρίου: Συναξάριον, Υμνολογική εκλογή.

Συναξάριον της ημέρας.

Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Θεόδωρος ο στρατηλάτης καταγόταν από τα Ευχάιτα και έζησε στην Ηράκλεια του Πόντου, στην αρχαία χώρα της Βιθυνίας, επί Λικινίου (307-323 μ.Χ.). Κατείχε ανώτερο βαθμό στο στρατό της Ανατολής. Στο Συναξάρι αναφέρεται, ότι ήταν «στρατιωτικός ένδοξος, ωραίος την παράστασιν, είλκυεν εις φιλίαν τους πάντας και δια της λαμπρότητος του λόγου σαγήνευε τους ακούοντας».

Όταν ο Λικίνιος διέτριβε στη Νικομήδεια, άκουσε περί του Θεοδώρου ότι είναι Χριστιανός και βδελύσσεται τα είδωλα. Αμέσως απέστειλε στην Ηράκλεια ανώτερους αξιωματούχους, για να τον συνοδεύσουν με τιμή στη Νικομήδεια. Αλλά ο Θεόδωρος διεμήνυσε δια των ιδίων απεσταλμένων στον Λικίνιο, ότι για πολλούς λόγους η παρουσία του στην Ηράκλεια ήταν συμφέρουσα και τον προέτρεπε να μεταβεί εκεί. Αποδεχθείς την πρόταση ο Λικίνιος μετέβη στην Ηράκλεια, όπου τον προϋπάντησε με λαμπρότητα ο Θεόδωρος, προς τον οποίο ο Λικίνιος άπλωσε το χέρι, ελπίζοντας ότι δια του Θεοδώρου θα προσείλκυε τους Χριστιανούς στη θρησκεία των ειδώλων. Κάποια ημέρα, ενώπιον του λαού, ο Λικίνιος προέτρεψε τον Θεόδωρο να θυσιάσει στα είδωλα. Ο Θεόδωρος αρνήθηκε και ζήτησε να του δοθούν τα χρυσά και αργυρά αγαλματίδια των θεών, για να προσφέρει αυτά θυσία στον οίκο του ιδιωτικά και μετά να προσφέρει δημόσια τις θυσίες. Πράγματι, ο Θεόδωρος έλαβε τα αγαλματίδια, τα οποία και κομμάτιασε, μοιράζοντας τα χρυσά και αργυρά αυτών στους πτωχούς. Ο εκατόνταρχος Μαξέντιος είδε την κεφαλή της θεάς Αφροδίτης στα χέρια ενός πτωχού και κατέδωσε το γεγονός στον Λικίνιο, ο οποίος θεώρησε τον Θεόδωρο ως εμπαίκτη και καταφρονητή των ειδώλων. Για τον λόγο αυτό τον συνέλαβαν και αμέσως άρχισαν να τον υποβάλλουν σε πολυειδείς τιμωρίες. Τον κτυπούσαν, έκαιγαν και έγδερναν το σώμα του Μάρτυρος. Στην συνέχεια οι δήμιοι τον σταύρωσαν και διαπέρασαν τα πόδια, τα χέρια και τα κρυφά μέλη του δια περόνης, τόξευσαν το πρόσωπό του με τέτοιο τρόπο ώστε να εκχυθούν τα μάτια του και τον άφησαν επάνω στον σταυρό. Ο Λικίνιος, φοβούμενος την οργή του όχλου, διέταξε να τον αποκεφαλίσουν. Έτσι ο φόβος παρεχώρησε την θέση του στη χαρά και η λύπη και ο κόπος στην ανάπαυση.

Το σεπτό σκήνωμά του μετετέθη, στις 8 Ιουνίου, από την Ηράκλεια στο προγονικό κτήμα του Αγίου, στα Ευχάιτα, κατά την επιθυμία του Αγίου την οποία εξέφρασε προ της εκτομής αυτού στον γραμματέα του Ούαρο. Η Εκκλησία μας εορτάζει στις 8 Ιουνίου την ανακομιδή των λειψάνων του.

***

Ο Προφήτης Ζαχαρίας είναι ο ενδέκατος από τους ονομαζόμενους «Μικρούς» Προφήτες. Καταγόταν από το γένος του Ισραήλ και τη φυλή του Λευί. Γεννήθηκε στην πόλη Γαλαάδ της Παλαιστίνης κατά την περίοδο της βαβυλώνιας αιχμαλωσίας, και το όνομά του σημαίνει, στην ελληνική γλώσσα, μνήμη Θεού, εκείνον δηλαδή τον οποίο ο Θεός ενθυμείται. Ήταν υιός του Βαραχίου. Ο παππούς του Αδδώ ήταν πιθανώς αρχηγός ιερατικής οικογένειας.

Ο Προφήτης Ζαχαρίας άρχισε να προφητεύει κατά το δεύτερο έτος του Δαρείου του Υστάσπους, κατά μήνα Νοέμβριο του έτους 520 π.Χ. Για να ενθαρρύνει τους Ιουδαίους στο έργο της ανοικοδομήσεως του ναού τους, προσφέρει τις προφητείες του, με τις οποίες προτρέπει και παρηγορεί, δείχνοντας το λαμπρό μέλλον, το οποίο επιφυλάσσεται στον Ισραήλ, συνδυάζοντας αυτό με την εποχή του Μεσσία. Στο βιβλίο του αναφέρονται, επίσης, οι προφητείες περί της αργίας των Προφητών, των ιερέων και των Σαββάτων, περί της επιστροφής των εθνών, περί της καταστροφής του ναού, περί της μελλούσης κρίσεως και του θριάμβου της Βασιλείας του Θεού κατά την ημέρα του Κυρίου.

Ο Προφήτης Ζαχαρίας κοιμήθηκε σε βαθύ γήρας και ενταφιάσθηκε κοντά στον τάφο του Προφήτη Αγγαίου. Ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος ο Μέγας (379-395 μ.Χ.) έκτισε ναό αφιερωμένο στον Προφήτη Ζαχαρία στη μονή της Αγίας Δομνίκης Κωνσταντινουπόλεως. Ναός, επίσης, του Προφήτου υπήρχε στο βουνό του Αυξεντίου, σε τόπο όπου καλείτο «Θέατρο».

****

Οι Άγιοι Μάρθα, Μαρία οι αυτάδελφες και Λυκαρίων Οσιομάρτυρας

Οι Αγίες Μάρθα και Μαρία ήταν αδελφές, οι οποίες έζησαν κατά την περίοδο των ανελέητων διωγμών των Χριστιανών από τους άθεους και ασεβείς ειδωλολάτρες. Συνέβη λοιπόν, να βρεθούν οι δυό αδελφές ενώπιον του ειδωλολάτρη επάρχου της πόλεως. Με τόλμη φανέρωσαν ότι είναι Χριστιανές. Ο έπαρχος αγωνίσθηκε να νικήσει την πίστη των δυό γυναικών λέγοντας, ότι θα ήταν θλιβερό γι’ αυτές να χάσουν την ζωή τους σε τόσο νεαρή ηλικία. Εκείνες απάντησαν ότι η παρούσα ζωή είναι νύκτα και ότι το ανέσπερο φως είναι πέρα από το σκοτάδι του τάφου. Την ίδια μαρτυρία ομολόγησε και ο Μάρτυς Λυκαρίων που ήταν μοναχός. Ο έπαρχος διέταξε να αποθάνουν με σταυρικό θάνατο. Οι στρατιώτες καθήλωσαν τους Μάρτυρες επί του σταυρού. Οι παρόντες ειδωλολάτρες θαύμαζαν την νεανική εκείνη γενναιότητα και ανδρεία. Τότε ο έπαρχος διέταξε τους δήμιους να αποκόψουν τις κεφαλές αυτών. Έτσι, οι δυό αδελφές, Μάρθα και Μαρία και ο όσιος Λυκαρίων, από αγάπη στον Θεό, παρέδωσαν τις Άγιες ψυχές τους στα χέρια του Κυρίου τους και έλαβαν από Αυτόν το στέφανο της δόξας.

***

Οι Άγιοι Νικηφόρος και Στέφανος οι Μάρτυρες

Οι Άγιοι Μάρτυρες Νικηφόρος και Στέφανος μαρτύρησαν, αφού τους καταξέσκισαν τις σάρκες.

***

Ο Άγιος Περγέτος ο Μάρτυρας

Είναι άγνωστος ο τόπος και ο χρόνος του μαρτυρίου του Αγίου Περγέτου.

***

Ο Άγιος Αγαθάγγελος Επίσκοπος Δαμασκού

Ο Άγιος Αγαθάγγελος έζησε τον 3ο αιώνα μ.Χ. και ήταν Επίσκοπος Δαμασκού. Δεν έχουμε περισσότερες λεπτομέρειες για τον Βίο του Αγίου.

***

Οι Όσιοι Φιλάδελφος και Πολύκαρπος

Οι όσιοι Πατέρες Φιλάδελφος και Πολύκαρπος ήταν μοναχοί ασκητές και κοιμήθηκαν με ειρήνη.

***

Ο Άγιος Σάββας Αρχιεπίσκοπος Σερβίας

Ο Άγιος Σάββας Β’, Αρχιεπίσκοπος Σερβίας κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1271.

***

Ο Όσιος Μακάριος Επίσκοπος Πάφου

Ο Όσιος Μακάριος ήταν Επίσκοπος της πόλεως Πάφου της Κύπρου και κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1688.

*****

Η/Υ ΠΗΓΗ
ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ

Υμνολογική εκλογή.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΣΠΕΡΙΝΌΝ

Απολυτίκιον. Ήχος δ’. ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.

Στρατολογία αληθεί Αθλοφόρε, του ουρανίου στρατηγός Βασι¬λέως, περικαλλής γεγένησαι Θεόδωρε» όπλοις γαρ της πίστεως, παρετάξω εμφρόνως, και κατεξωλόθρευσας, των δαιμόνων τα στίφη, και νικηφόρος ώφθης αθλητής» όθεν σε πίστει αεί μακαρίζομεν.

Πανέμορφος στρατηγός του ουρανίου Βασιλέως Χριστού αναδείχθηκες, Θεόδωρε, αφού έλαβες μέρος στην αληθινή στρατολογία Του, αθλοφόρε. Διότι με τα όπλα της πίστεως πήρες μέρος στην παράταξη, επιθυμώντας την από τα κατάβαθα του νου σου. Έτσι κατανίκησες των δαιμόνων τα στίφη και αναδείχθηκες νικηφόρος αθλητής. Γι’ αυτό και με πίστη σε μακαρίζουμε.

Έτερον του Προφήτου. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε. Γερασίμου.

Την κλήσιν κατάλληλον, δείξας τοις έργοις σοφέ, ταμείον επάξιον, της επιπνοίας θεού, Ζαχαρία γεγένησαι’ έχων γαρ εν τω βίω, συλλαλούντας Αγγέλους, ώφθης των εσομένων, θεηγόρος Προφήτης. και νυν ημών τας αιτήσεις, άνωθεν πλήρωσον.

Στην πράξη απέδειξες πως άξια εργάσθηκες αυτά στα οποία ο Θεός σε εκάλεσε, σοφέ, και έγινες άξιο ταμείο του φωτισμού του Θεού, Ζαχαρία. Διότι έχοντας στη ζωή σου συνομιλητές αγγέλους, έγινες προφήτης των μυστηρίων του Θεού. Και τώρα τις δικές μας αιτήσεις εκπλήρωσε από τον ουρανό.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Κάθισμα του Μάρτυρος. Ήχος πλ. δ’. Την Σοφίαν και Λόγον.

Θεϊκήν παντευχίαν αναλαβών, και ειδώλων την πλάνην καταβαλών, Αγγέλους διήγειρας, ευφημείν τους
αγώνας σου» τω γαρ θείω πό¬θω, τον νούν πυρπολούμενος, του εν πυρί θανάτου, γενναίως κατετόλμησας’ όθεν φερωνύμως, τοις αιτούσί σε νέμεις, τα θεία δωρήμα¬τα, αθλοφόρε Θεόδωρε, δια τούτο βοώμέν σοι’ Πρέσβευε Χριστώ τω θεώ, των πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοις εορτάζουσι πόθω, την αγίαν μνήμην σου.

Με τις ευχές προς τον Θεό κατάβαλες την δύνανη του εχθρού και την πλάνη των ειδώλων και ξεσήκωσες τους αγγέλους να υμνήσουν τους αγώνες σου. Γιατί με τον θείο πόθο ο νους σου είχε ανάψει και δεν φοβήθηκες καθόλου τη φωτιά του μαρτυρίου και τον θάνατο. Και τώρα σύμφωνα με το όνομά σου μοιράζεις σε όσους το ζητούν τα θεία δώρα, θεοφόρε Θεόδωρε. Γι’ αυτό και σε παρακαλούμε να πρεσβεύεις στον Χριστό και Θεό να χαρίζει άφεση αμαρτιών σε όσους τιμούν την μνήμη σου.

Έτερον Του Προφήτου. Ήχος γ’. Την ωραιότητα.

Διϊππευόμενα άρματα έβλεψας, ηνιοχούμενα χειρί του πάντων θεού, τους ασωμάτους λειτουργούς, Ζαχαρία θεσπέσιε» οίς συναγαλλόμενος, ως Προφήτης αοίδιμε, αίτησαι ιθύνεσθαι, προς οδόν θείας γνώσεως, τους πίστει αδιστάκτω τελούντας σου, μνήμην Προφήτα την πανίερον.

Είδες προφητικά σαν άρματα τους ασωμάτους αγγέλους και λειτουργούς να κατευθύνονται από ηνίοχο το χέρι του Θεού, θεσπέσιε Ζαχαρία. Τώρα που συναγάλλεσαι με αυτούς σαν προφήτης πανένδοξε, παρακάλεσε να κατευθύνονται προς την οδό της θείας γνώσεως όσοι με αδίστακτη πίστη επιτελούν την μνήμη σου.

Κοντάκιον. Ήχος β’. Τα άνω ζητών.

Ανδρεία ψυχής, την πίστιν οπλισάμενος, και ρήμα θεού, ως λόγχην χειρισάμενος, τον εχθρόν κατέτρωσας, των μαρτύρων κλέος Θεόδωρε» συν αυτοίς Χριστώ τω θεώ, πρεσβεύων μη παύση, υπέρ πάντων ημών.

Οπλισες, με την ανδρεία της ψυχής, την πίστη. Σαν λόγχη πήρες στο χέρι σου τον λόγο του Θεού και κατατραυμάτισες τον εχθρό, Θεόδωρε, η δόξα των μαρτύρων. Μαζί με αυτούς τώρα λοιπόν, μην παύσεις να πρεσβεύεις για όλους εμάς στον Χριστό.

Ο Οίκος.

Των αθλητών το έκλαμπρον κάλλος, δεύτε πάντες, τοις ύμνοις των στεφάνων, πιστοί θεόδωρον καταστέψωμεν’ δώρον θεού γαρ μέγα τω κόσμω αναδέδεικται, λάμψεσι ταις των θαυμάτων, τον γαρ εχθρόν εκνικήσας Βελίαρ άθλοις σεπτοίς, όμβρίζει, αντί αιμάτων, κρουνηδόν ιαμάτων
τα ρεύματα. Εν τούτοις ούν πάσι χαίρει Χρι¬στώ, και δίδωσιν ειρήνην ανέκλειπτον’ διό βοώμεν αυτώ’ Πρεσβεύων μη παύση, υπέρ πάντων ημών.

Ελάτε όλοι οι πιστοί να καταστεφανώσουμε με τους ύμνους το λαμπρότερο από όλα κόσμημα των απλητών του Χριστού. Διότι πράγματι, αναδείχθηκε δώρο μεγάλο του Θεού για τον κόσμο με τις λάμψεις των θαυμάτων. Έτσι, νίκησε τον εχθρό διάβολο με νερό βροχής αντί για αίμα, με αποτέλεσμα, κρουνιδών ρέει ρεύματα ιαμάτων. Με όλα αυτά χαίρει για τον Χριστό και χαρίζει ειρήνη, που δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή. Γι’ αυτό και με δυνατή φωνή τον παρακαλούμε λέγοντας: Μην παύσεις να πρεσβεύεις για όλους μας.

Συναξάριον.

Τη Η’ του αυτού μηνός (Φεβρουαρίου), μνήμη του αγίου ενδόξου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου του Στρατηλάτου.
Στίχοι.
Ων Θεόδωρος άξίος Στρατηλάτης,
Υπήρξε τμηθείς του θεού Στρατηλάτης.
Όμβριμον ογδοάτη Θεοδώρου αυχένα κόψαν.
Ο Θεόδωρος ήταν άξιος στρατηλάτης αλλά με το μαρτύριο έγινε και στρατηλάτης του Χριστού. Κατά την ογδόη του μηνός έκοψαν τον αυχένα του Θεοδώρου.

Τη αυτή ημέρα, μνήμη του Αγίου Προφήτου Ζαχαρίου.
Στίχοι.
ίππους εώρας τους νόας Ζαχαρία,
Δι’ ων προς εις ουρανών άφιππάσω.
Σαν ίππους είδες με το προφητικό σου βλέμμα, Ζαχαρία, τα αγγελικά πνεύματα, που σε ανέβασαν προς τον ουρανό.

Τη αυτή ημέρα, οι Άγιοι Μάρτυρες Νικηφόρος και Στέφανος, ξίφει τελειούνται.
Στίχοι.
Ξεσθεϊσι Νικηφόρο και τω Στεφάνω,
Νικηφόρου στέφανος επλάκη τέλους.
Μαρτύρησαν ο Νικηφόρος και Στέφανος και έτσι πλέχθηκε στο τέλος νικηφόρος στέφανος.

Τη αυτή ημέρα, αϊ Αγιαι Μάρθα και Μαρία αι αδελφαί, και ο Όσιος Λυκαρίων ο Μάρτυς,
ξίφει τελειούνται.
Στίχοι.
Ας περ παρήξεν εις το φώς γαστήρ μία,
Μάρθαν Μαρίαν, εν στερεί φωτός ξίφος.
Αυτές που στη γη ήλθαν από μία μητέρα, ένα ξίφος τους στερεί το φως του ήλιου.
Άφωνος ηαει προς ξίφος Λυκαρίων,
Έναντι του κείροντος οίον αρνίον.
Σαν αρνί απέναντι σε αυτόν που το κουρεύει άφωνο, έτσι ο Λυκαρίων οδηγείται προς το ξίφος.

Τη αυτή ημέρα, άθλησις των Αγίων Μαρτύρων Φιλαδέλφου και Πολυκάρπου.
Στίχοι.
Υπήρξεν όντως η τελευτή του βίου
και Φιλαδέλφω και Πολυκάρπω φίλη.
Το τέλος της ζωής ήταν αγαπητό πράγματι και για τον Φιλάδελφο και για τον Πολύκαρπο.

Τη αυτή ημέρα, μνήμη του οσίου Πατρός ημών Μακαρίου, Επι¬σκόπου Πάφου.
Στίχοι.
Πάφου πρόεδρος ένδον εκρύβη τάφου
και τάλλα Μακάριος ου κλήσιν μόνον.
Ο επίσκοπος της Πάφου κρύφθηκε πλέον μέσα στον τάφο και είναι μακάριος σε όλα και όχι μόνο στο όνομα και στην τιμή.

Τη αυτή ημέρα, μνήμη του Αγίου Μάρτυρος Περγέτου.
Στίχοι.
Πώς αν παρέλθω αγέραστον Περγέτην,
Συν τοις Αγίοις όντα κατειλεγμένον?
Πώς να ξεπεράσω χωρίς να τιμήσω με ύμνους τον Περγέτη, που ήδη είναι τοποθετημένος ανάμεσα στους αγίους.

Ταϊς των Αγίων σου πρεσβείαις, ο θεός, ελέησον ημάς, Αμήν.

Εξαποστειλάριον. Ήχος β’. Τοις Μαθηταίς συνέλθωμεν.

Μεγαλομάρτυς ένδοξε, του Χριστού Στρατηλάτα, και θείον εγκαλλώπισμα, των σεπτών Αθλοφόρων, Θεόδωρε γενναιόφρον, μη ελλίπης αιτείσθαι, τω Βασιλεί τα τρόπαια, και ειρήνην τω κόσμω, και ιλασμόν, των αμαρτημάτων και σωτηρίαν, τοις εκτελούσι πάνσοφε, την φωσφόρον σου μνήμην.

Ενδοξε μεγαλομάρτυς, στρατάρχα του Χριστού, θείο κόσμημα των αθλοφόρων, Θεόδωρε, συ με την γενναία καρδιά και το φρόνημα, μη παύσεις να παρακαλείς τον Θεό να χαρίζει στους άρχοντες τις νίκες, στον κόσμο την ειρήνη και συγχώρηση των αμαρτιών, και μάλιστα, σε όσους τελούν την μνήμη σου, που σκορπάει παντού το φως.

Δοξαστικόν των αίνων. Ήχος πλ. δ’.

Αθλητικήν ανδρείαν, και λογικήν λατρείαν, ευσεβώς καθοπλισθείς, αθλοφόρε Χριστού, και στερρώς παραταχθείς τη δυνάμει αυτού, των ειδώλων το ασεβές, και των Τυράννων το απηνές, ασθενές απέδειξας, καταφρονών των βασάνων, και του προσκαίρου πυρός. Αλλ’ ω θείων δωρεών και πράγμα και όνομα, από πάσης περιστάσεως, τη πρεσβεία σου σώζε, τους τελούντας την μνήμην σου.

Οπλίσθηκες τέλεια με την αθλητική γενναιότητα αλλά και με την λογική λατρεία και ευσέβεια, αθλοφόρε του Χριστού, και με σταθερότητα παρατάχθηκες, αποδεικνύοντας με τη δύναμή Του, αδύναμη την ασέβεια των ειδώλων και την βαρβαρότητα των τυράννων, περιφρονώντας επίσης τα βασανιστήρια και την οδύνη που προκαλεί η πρόσκαιρη φωτιά. Αλλά συ, όντας γεμάτος από θείες δωρεές και στα πράγματα και στο όνομα, σώζε με τις πρεσβείες σου προς τον Θεό, από κάθε περίσταση όσους τελούν την μνήμη σου.

Δοξαστικόν των αποστίχων. Του αγίου. Ήχος πλ. δ’.

Αθλητικόν συστησάμενος στάδιον κατά της πλάνης, ηνδραγάθησας Θεόδωρε, τη πυριφθόγγω γλώττη σου, καταισχύνας Λικινίου το απάνθρωπον’ διό και συν Αγγέλοις χορεύων μακάριε, αίτησαι Χριστώ τω θεώ, όπως ίλεως γενήσεται ημίν, εν τη ημέρα της κρίσεως.

Εστησες ένα στάδιο για αγώνες εναντίον της πλάνης των ειδώλων και ανδραγάθησες, Θεόδωρε, με την πύρινη γλώσσα σου και καταντρόπιασες την απανθρωπία του Λικινίου. Γι’ αυτό και τώρα που χορεύεις μαζί με τους αγγέλους, μακάριε, μη σταματήσεις να παρακαλείς τον Χριστό και Θεό να φανεί σπλαχνικός απέναντί μας κατά την ημέρα της κρίσεως.

Απόδοση, Ελένης Χρήστου.

Κατηγορίες: Αγιολογικά - Πατερικά, Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια, Λογοτεχνικά. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.