Η ιστορία του Έθνους μας, η ιστορία της Εκκλησίας μας, έγραψε για αυτόν με χρυσά γράμματα. Μια αγία, εξέχουσα πνευματική προσωπικότητα, δάσκαλος και εκκλησιαστικός ηγέτης, που μόχθησε με εθναποστολικό ζήλο και επιστημοσύνη ιδιαίτερη για την παιδεία του υποδούλου ελληνισμού. Και μαρτύρησε αγωνιζόμενος για το θεϊκό δώρο της ελευθερίας του ανθρώπου. Μια μορφή που παραμένει ακόμα εν πολλοίς άγνωστη, ακόμα και σε μας τους συμπατριώτες του.
Η ελληνική ψυχή – αδούλωτη μέσα και στην πιο βαριά σκλαβιά – ανέδειξε μεγάλες μορφές και μέσα στα σκοτάδια της Τουρκοκρατίας. Μια από αυτές είναι και η μορφή του Αγίου Κυρίλλου του ΣΤ’ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, του Αδριανουπολίτη. Η ζωή του γνώρισε πλήθος εναλλαγών θέσεων και τόπων καταλήγουσα στον Οικουμενικό Θρόνο, από όπου εξορίστηκε στην πατρίδα του. Οι κατακτητές του επεφύλαξαν μαρτυρικό τέλος μια εβδομάδα μετά τον απαγχονισμό του Πατριάρχου Αγίου Γρηγορίου του Ε’.
Όμως ο απαγχονισμός του στο παράθυρο του Συνοδικού της Μητροπόλεως Αδριανουπόλεως, ενδυνάμωσε το εθνικό αίσθημα και την απόφαση για τον αγώνα της ελευθερίας.
Εκατόν εβδομήντα δύο χρόνια μετά το μαρτύριό του, το διπλό απαγχονισμό, αναγνωρίστηκε ως άγιος της Εκκλησίας μας, με πράξη της Ιεράς Συνόδου 403/8-7- 1993, μετά από ενέργειες του Μακαριστού Μητροπολίτου Διδυμοτείχου Νικηφόρου. Η μνήμη του ορίστηκε να τιμάται την 18η Απριλίου, μεταφερόμενη την Κυριακή του Θωμά, οσάκις συμπέσει το Πάσχα.
Η Νέα Ορεστιάδα ετίμησε τον μαρτυρικό Πατριάρχη, υψώνοντας στην κεντρική πλατεία της πόλεως το 1972 το άγαλμά του, έργο του γλύπτη Νικόλα. Υψωμένη η δεξιά του να δείχνει την αγαπημένη του Αδριανού, την υπόδουλη ακόμη, υπόσχεση επιστροφής και ελευθερίας. Από το 2005 καθιερώνεται αρτοκλασία στη μνήμη του, κάθε Κυριακή του Θωμά, από το Σύλλογο απογόνων Καραγατσιανών – Αδριανουπολιτών «Η Ορεστιάδα», που τον τιμά ως προστάτη του.
Το 2010 καθιερώνεται από το Σάββατο της Διακαινησίμου τριήμερος εορτασμός στη μνήμη του αγίου Κυρίλλου, με την επωνυμία «Κυρίλλεια», από το νέο Μητροπολίτη Διδυμοτείχου κ.κ. Δαμασκηνό. Στο 10 Δημοτικό Σχολείο Νέας Ορεστιάδας δίδεται η επωνυμία «Κυρίλλειο» και τοποθετείται στο προαύλιό του εκκλησάκι – προσκυνητάρι του Αγίου…
Αγιος Κύριλλος ΣΤ’ ο Αδριανουπολίτης: ο σοφός Αγιος από την Αδριανού – Μελπομένης Αθ. Παπάζογλου.zip
