Κυριακή των Βαϊων: Το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θ. Λ., «διαβάτη στάσου», λόγος του αειμνήστου Μητροπ. Νικαίας Γεωργίου Παυλίδου.

Το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θείας Λειτουργίας.
Προς Φιλιππισίους επιστολής Παύλου: δ.4 – 9.

Αδελφοί, χαίρετε εν Κυρίω πάντοτε, πάλιν ερώ: χαίρετε. Το επιεικές υμών γνωσθήτω πάσιν ανθρώποις. Ο Κύριος εγγύς. Μηδέν μεριμνάτε, αλλ’ εν παντί τη προσευχή και τη δεήσει μετά ευχαριστίας, τα αιτήματα υμών γνωριζέσθω προς τον Θεόν. Και η ειρήνη του Θεού, η υπερέχουσα πάντα νούν, φρουρήσει τας καρδίας υμών και τα νοήματα υμών εν Χριστώ Ιησού.
Το λοιπόν, αδελφοί, όσα εστίν αληθή, όσα σεμνά, όσα δίκαια, όσα αγνά, όσα προσφιλή, όσα εύφημα, εί τις αρετή και εί τις έπαινος, ταύτα λογίζεσθε, ά και εμάθετε και παρελάβετε και ηκούσατε και είδετε εν εμοί, ταύτα πράσσετε. Και ο Θεός της ειρήνης έσται μεθ’ υμών.

Απόδοση.

Αδελφοί, να χαίρεστε πάντοτε με τη χαρά που δίνει η κοινωνία με τον Κύριο, θα το πω και πάλι: να χαίρεστε. Σ’ όλους να δείχνετε την κα¬λοσύνη σας. Ο Κύριος έρχεται σύντομα. Για τίποτε να μη σας πιάνει άγχος, αλλά σε κάθε περίσταση τα αιτήματά σας να τα απευθύνετε στο Θεό με προσευχή και δέηση, που θα συνοδεύονται από ευχαριστία. Και η ειρήνη του Θεού, που είναι ασύλληπτη στο ανθρώπινο μυαλό, θα διαφυλάξει τις καρδιές και τις σκέψεις σας κοντά στον Ιησού Χριστό.
Τέλος, αδελφοί μου, ό,τι είναι αληθινό, σεμνό, δίκαιο, καθαρό, αξιαγάπητο, καλόφημο, ό,τι έχει σχέση με την αρετή και είναι άξιο ε¬παίνου, αυτά να έχετε στο μυαλό σας. Αυτά που μάθατε, παραλάβατε κι ακούσατε από μένα, αυτά που είδατε σ’ εμένα, αυτά να κάνετε κι εσείς. Και ο Θεός που δίνει την ειρήνη θα είναι μαζί σας.

Επιμέλεια κειμένων, Ιωάννης Τρίτος.

ΔΙΑΒΑΤΗ ΣΤΑΣΟΥ!

«Και ο Θεός της ειρήνης έσται μεθ’ υμών».

Πράος, ταπεινός, χωρίς επίδειξιν, καθισμένος επάνω σ’ ένα αθώο πουλαράκι, ο Ένας, ο Μόνος, ο Άγιος, της ειρήνης ο Θεός, εισέρχεται σήμερα εις τα Ιεροσόλυμα, που είναι γραμμένο να γίνουν το θέατρον της μεγαλύτερης πάλης, από όσες είδεν ο κόσμος. Διότι εκεί, το σκοτάδι θα χτυπήση το Φως, ο θάνατος την Ζωή, ο Άδης τον Ουρανόν. Και θα νικήση στο τέλος η αλήθεια, ο Θεός.
Από τον Σταυρό Του έπειτα θα ξεχυθούν στη γη τα δώρα και τα μύρα.

Μέσα σ’ αυτά, ένα ατίμητο, ένα ευλογημένο δώρο. Η Ειρήνη. Θυμάστε τον ύμνον των αγγέλων, όταν εγεννάτο ο Χριστός; «Και επί γης ειρήνη…», είχαν διακηρύξει τότε… «Θεόν ειρήνης» παλαιά η Παλαιά Διαθήκη ονόμασε Εκείνον, επί τον οποίον «έθνη ελπιούσιν». Και η Καινή Διαθήκη, με την γραφίδα του Παύλου, «Θεόν ειρήνης» απεκάλεσε κι’ αυτή τον Υιόν του ανθρώπου. Στο ίδιο πρόσωπο συγκεντρώθηκαν οι ίδιοι πόθοι.

Σήμερα δονείται η ατμόσφαιρα από τους αλαλαγμούς, από τους ύμνους του λαού. Είναι ο Βασιλεύς. Δεν πρόκειται βέβαια να στήση Θρόνο στην γη από χρυσάφι, ούτε να βάλη στέμμα φτιαγμένο από δάκρυα και αίμα. Θρόνος Του θα είναι των ανθρώπων οι ψυχές, και πόθος Του το κράτος της ειρήνης. Γι’ αυτό το δώρο της ειρήνης θα ήταν πολύ επίκαιρο να κάμωμε σήμερα μερικές απλές σκέψεις. Απασχολεί αιώνας τώρα, βαθειά και έντονα, τον άνθρωπον αυτό το θέμα.

«Και ο Θεός της ειρήνης έσται μεθ’ υμών».
Εύχεται ο Παύλος εις τους χριστιανούς, να είναι ο Θεός της ειρήνης μαζί των. Αισθάνεται ο Απόστολος, ότι η ειρήνη είναι τελείως απαραίτητος στον άνθρωπο. Όπως το ψωμί και το νερό και ο αέρας. Αλλιώς θα είναι αδύνατον να ζήσουν οι άνθρωποι. Οι κοινωνίες θα διαλυθούν. Θα χαθούν. Δεν είναι υπερβολές αυτά. Πραγματικότης είναι. Σήμερα κανένας δεν αρνείται, ότι η ειρήνη είναι απαραίτητη.

1. «Στη ζωή του κάθε ατόμου».

Όλοι μας περνούμε από το καμίνι της ζωής. Ποιος δεν έχει ανάγκη της ειρήνης, όταν η αρρώστια και ο θάνατος αγαπημένων προσώπων του κομματιάζουν την καρδιά και τον μεταβάλουν σ’ ένα κουρέλι ψυχικό; Ποιος δεν έχει ανάγκη ειρήνης όταν βλέπη τα όνειρά του και τους πόθους του, που έπλεξε δεκάδες ίσως χρόνια, να γίνωνται καπνός, να διαλύωνται χωρίς ελπίδα να τα ιδή πραγματικότητα; Ποιος δεν έχει ανάγκην από ειρήνη, όταν στον δρόμο του τον ανηφορικό συναντά τα σκληρά αγκάθια της ανθρώπινης κακίας, που χαίρεται όταν αυτός ποτίζη το στρατί του με το δάκρυ, που ικανοποιείται όταν αυτός ανεβαίνη αγκομαχώντας τον φρικτό του Γολγοθά; Ποιος δεν έχει ανάγκην από ειρήνη, όταν η τύψις και οι έλεγχοι της συνειδήσεως για το κακό και για τις παραβάσεις που έκαμε, του κάνουν την ζωή μαρτυρική, του κλέπτουν την χαρά, τον οδηγούν σε αληθινή παραφροσύνη; Τι να κάμη τότε ο άνθρωπος τα πλούτη, την υγεία, τις τιμές, όταν λείπη από τη ζωή του η ειρήνη;

«Ζήτησον ειρήνην και δίωξον (επιδίωξε) αυτήν», συμβουλεύει ο Θεός. Ναι, να την επιδιώξη. Αλλά πώς; Ποιος θα του την δώση. «Ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν…». Αυτό είναι το μυστικόν της ανεκτίμητης ειρήνης. Ο Χριστός. Ο Θεός της ειρήνης. Καταπαύει την ταραχήν. Χαρίζει την καρτερίαν. Ενισχύει την θέλησιν. Είναι ουρανία και ανεκτίμητη η ιδική του ειρήνη. Ούτε θάνατος ούτε ατυχίες ούτε θύελλες ημπορούν να την κλονίσουν. Κάθε ημέραν βλέπομεν ανθρώπους με αυτήν την ειρήνην του Θεού να είναι βράχοι αλύγιστοι, να μένουν κυπαρίσσια ατρόμητα στις καταιγίδες. Και απορούμε. Και ρωτούμε πώς κατορθώνουν μέσα στις συμφορές να διατηρούν την ηρεμία της ψυχής, το βλέμμα τους γεμάτο αταραξία. Αυτό είναι το τρανό τους μυστικό. Η επαφή τους με της ειρήνης τον Θεό. Ευλογημένη ας είναι η ουράνια αυτή πνοή, που δίνει εις του ανθρώπου την ψυχή γαλήνη! Και όχι μόνον εκεί. Αλλά προχωρεί.

2. Και στην ζωή της οικογενείας.

Δεν λείπουν και απ’ αυτήν τα λυπηρά, οι κλονισμοί και οι σεισμοί, που δοκιμάζουν την αντοχή του οικογενειακού οικοδομήματος. Ποικίλα ατυχήματα, απρόβλεπτα ναυάγια οικονομικά, που κλονίζουν από τα θεμέλια καμιά φορά, ανίατες ασθένειες, που κρατούν το σπίτι σε ατμόσφαιρα μαρασμού, διαφωνίες των συζύγων και συγκρούσεις, λόγω διαφοράς χαρακτήρων, τραγωδίες ενίοτε, που απειλούν με την διάλυσιν και το διαζύγιον, περιπέτειες εις την ζωήν των παιδιών, ιδία των κοριτσιών, που ανοίγουν αθεράπευτες πληγές στην ψυχή του ανθρώπου. Θάνατοι, που απορφανεύουν την οικογένειαν και δημιουργούν αλυσίδα προβλημάτων. Και τόσα άλλα γεγονότα χτυπούν αλύπητα, σαν κύματα, την ειρήνη της ψυχής, συνταράσσουν το οικογενειακό πλοιάριο, απειλούν με πλήρες ναυάγιον.

Και η οικογένεια, ανήσυχη, τρομαγμένη, κλονισμένη, ματωμένη, γυρνάει με αγωνία τα μάτια της, απλώνει σπασμωδικά τα χέρια της, ζητώντας στήριγμα, ποθώντας μέσα στην τρικυμία την γαλήνη. Αλλά ποιος θα σιγάση την ταραχή, ποιος θα σκορπίση την γαλήνη; Ποιος άλλος από τον Χριστόν; Εκείνος που άλλοτε επετίμησε τον άνεμο και είπε στη θάλασσα, σιώπα, πεφίμωσον. Και εκόπασεν ο άνεμος, και εγένετο γαλήνη μεγάλη. Αυτός και τώρα θα φέρη στην οικογένεια την ειρήνη. Θα μαλακώση τις ψυχές, θα ενώση τις καρδιές, που οι εγωισμοί και τα πείσματα εχώρισαν, στη μικρά εδώ οικογένεια, στην ευρύτερη εκεί ομάδα, που είναι και αυτή μια οικογένεια. Θα απλώση το άγιο χέρι Του να κλείση τις πληγές, που άνοιξαν διάφορα ατυχήματα. Θα ανοίξη τα κλεισμένα τα παράθυρα, για να γεμίση από φως και ήλιο ολόκληρο το σπίτι. Πόσες τέτοιες οικογένειες οφείλουν την σημερινήν των ευτυχία σ’ αυτήν ακριβώς την επαφή με της ειρήνης τον Θεόν; Αυτό που ηύχετο ο Απόστολος Πέτρος εις τους χριστιανούς, όταν έγραφε «χάρις υμίν και ειρήνη πληθυνθείη», αυτό, η ειρήνη δηλαδή, γεμίζει και πλημμυρίζει τα σπίτια, που έχουν μέσα τον Θεόν, και καίει στις ψυχές των της πίστεως το φώς. Η ειρήνη. Στα σπίτια. Αλλά

3. Και στην ζωή των κοινωνιών.

Και εκεί η ταραχή και ο σάλος. Και εκεί συγκρούσεις συμφερόντων και ιδεολογιών. Και εκεί, συνεπώς, ανάγκη πνεύματος ειρήνης. Ο καθείς γύρω μας έχει ορισμένα σχέδια για τη ζωή του. Συμβαίνει όμως να έχη παρόμοια και ο άλλος. Μοιραίως επομένως θα έλθουν σε σύγκρουση. Και ό,τι γίνεται εις τα άτομα επεκτείνεται εν συνεχεία και εις τις ομάδες. Και εκεί δημιουργούνται αντιθέσεις. Θέμα πάλιν και εις αυτές το ποιος θα κυριαρχήση. Έτσι το πράγμα προχωρεί μέσα στις διάφορες τάξεις, και εμφανίζεται στην κοινωνία μετά η πάλη των τάξεων, που έχει προκαλέσει τόσα ερείπια. Και το ερώτημα. Πώς με τέτοια κατάσταση θα πάη μπροστά η κοινωνία; Όταν ο ένας θέλη να βγάλη το μάτι του άλλου, και συκοφαντή και υπονομεύη την θέση του αντιπάλου, πώς είναι δυνατόν να προκόψη η κοινωνία; Πολύ σοφά γράφει ο Απόστολος Παύλος: «Εάν δαγκώνετε και κατατρώγετε ο ένας τον άλλον, προσέχετε μήπως αφανισθήτε αναμεταξύ σας». Και συνήθως αυτό γίνεται. Φθείρονται εις αυτήν την πάλην και οι δύο αντιμαχόμενοι και καταστρέφονται. Ποιος, λοιπόν, θα δώση και εις αυτούς την αγάπην, την ενότητα, την ειρήνην; Ποιος άλλος από Εκείνον, που εισήλθε μετά την Ανάστασιν μυστηριωδώς εις το υπερώον και ενεφανίσθη εμπρός εις τους κλονισμένους μαθητάς και τους είπε: «Ειρήνη υμίν»;

Ο Χριστός είναι ο μέγας Ειρηνοποιός. Πόσον θα είχαν να ωφεληθούν αι κοινωνίαι, αν ήθελαν να τας κυβερνά ο Θεός της Ειρήνης; Ούτε πάλη των τάξεων θα υπήρχε, ούτε αδικίες ούτε μίση και πάθη, αλλά αγάπη και συμπόνοια και ειρήνη. «Και η ειρήνη του Θεού η υπερέχουσα πάντα νουν φρουρήσει τας καρδίας και τα νοήματα υμών εν Χριστώ Ιησού», βεβαιώνει ο μέγας Απόστολος Παύλος. Άραγε θα χαρούμε ποτέ αυτές τις ημέρες, που η ειρήνη θα αγκαλιάζη όλην την κοινωνία μας; Να δώση ο Θεός! Αλλά ακόμη,

4. Ειρήνη και στην ανθρωπότητα.

Τι να πουμε γι’ αυτήν; Μια ματιά γύρω μας φθάνει για να μας δείξη πόσον εστοίχισε στην ανθρωπότητα η έλλειψις της ειρήνης. Ερείπια και τάφοι και σταυροί και αίματα και δάκρυα και ερήμωσις και αληθινή κόλασις. Μανία ολέθρου και αλληλοκαταστροφής. Εκατομμύρια ανθρώπων απέθανον. Εκατομμύρια αναπήρων χύνουν μαύρο δάκρυ. Δισεκατομμύρια δολλαρίων εδαπανήθησαν. Αφάνταστοι ζημίαι υλικαί εις όλον τον κόσμον. Επληρώσαμεν την παραφροσύνη μας. Δεν ηθέλησεν ο κόσμος να θεμελιώση την ειρήνην του εις τον Θεόν. Έκαμε Οργανισμούς και Κοινωνίας των Εθνών. Διεκήρυξεν ότι θα δημιουργήση μόνιμον ειρήνην. Και όταν το 1918 ετελείωσεν ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος και εζήτησαν μερικά κράτη να τεθή ως βάσις της ειρήνης το πνεύμα του Ευαγγελίου, οι άθεοι εφώναξαν: «Δεν θα κάμωμεν την ειρήνην με το Ευαγγέλιον». Και υπεγράφη η ειρήνη των Βερσαλλιών, χωρίς τον Θεόν. Κρίμα! Δεν επέρασαν ολίγα χρόνια και η συνθήκη εκείνη εσκίσθη, και ο Χίτλερ με τον Μουσολίνι επέταξαν εις την φωτιάν τα κομμάτια της. Και έγινεν ό,τι έγινε. Ακόμη δεν συνήλθαμε… Και εφηρμόσθη η Γραφή. «Σύντριμμα και ταλαιπωρία εν ταις οδοίς αυτών, και, «οδόν ειρήνης ουκ έγνωσαν».

Και σήμερον ομιλούμεν πάλιν δια την ειρήνην. Και συγκροτούμεν «διασκέψεις κορυφής», και ελπίζομεν. Και απατώμεθα με την προσδοκίαν αυτήν, όπως και εις την εποχήν του Ιερεμίου, που έλεγαν «Ειρήνη, ειρήνη. Και πού εστίν ειρήνη;» Αλήθεια, πού είναι η ειρήνη; Εδώ ακούονται μηχαναί. Εδώ κτίζονται εργοστάσια. Εδώ κατασκευάζονται νέα όπλα θανάτου. Και ζώμεν διαρκώς με τον εφιάλτην. Και ενώ η Εκκλησία εύχεται υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου, οι μεγάλοι, αλλοίμονον, απειλούν και εξοπλίζονται. Και λοιπόν; Ψέματα είπαν οι άγγελοι, όταν έψαλλαν «και επί γης ειρήνη;». Ψέματα είπε η Αγία Γραφή όταν εβεβαίωσε. «Ειρήνη υμίν πάσι τοις εν Χριστώ Ιησού;». Αδελφέ μου, πώς το εσκέφθης αυτό; Ψέματα; Ποτέ! Τότε; Πού είναι λοιπόν η ειρήνη; Ερωτάς… Η απάντησις ευρίσκεται εις τας λέξεις της παραπάνω γραφικής βεβαιώσεως. «Εν Χριστώ Ιησού. Η ειρήνη είναι μόνον με τον Χριστόν. Αλλιώς ματαιοπονούμεν όλοι. Θα ποθούμεν, χωρίς τον Θεόν, την ειρήνην, και όμως θα τρυγούμε τον πόλεμον, την αγωνίαν, τον θάνατον. Οι ηθικοί νόμοι είναι αλύγιστοι. Οι παραβάται πάντοτε τιμωρούνται. Και η σημερινή ανθρωπότης, δυστυχώς, ανήκει εις τους παραβάτας.

Αγαπητοί,
Ήταν βράδυ, αργά. Η πόρτα του Μοναστηριού έκλεισε. Οι μοναχοί είχαν αποσυρθή στα κελιά των. Αίφνης, κάποιος χτυπάει την πόρτα δυνατά. Ποιος είναι; Ερωτά ο θυρωρός. Ο Δάντης Αλιγκιέρι, απαντά. Και τέτοια ώρα τι ζητάς διαβάτη; Την ειρήνη, προσθέτει με πόνο ο επισκέπτης. Γι’ αυτό, αδελφέ, είχε πάει εκεί τέτοια ώρα κατάκοπος. Ποθούσεν η ψυχή του. Ποθούσε την ειρήνη.
Έτσι είναι σήμερα η ανθρωπότης όλη. Ένας κατάκοπος και αποκαρδιωμένος διαβάτης. Γυρίζει παντού. Ζητάει ειρήνη. Και σε πέντε ημέρες θα περάση μπροστά από έναν Σταυρό, από τον οποίον θα στάζη αίμα.. Η Εκκλησία σήμερα με το φυλλάδιο αυτό θα ήθελε να πη στην πονεμένη ανθρωπότητα.
Διαβάτη, στάσου εκεί! Στον Σταυρό. Για πάντα! Μόνον ο Εσταυρωμένος ημπορεί να σου δώση την ειρήνη που ζητάς.
Διαβάτη, στάσου.

Από το βιβλίο «Φως ταις τρίβοις μου», του Μητροπολίτου Νικαίας, Γεωργίου Παυλίδου, σελίς 277 και εξής.

Επιμέλεια κειμένου, Δημήτρης Δημουλάς.

Παράβαλε και:
Κυριακή των Βαϊων – η Ευαγγελική περικοπή της Θ. Λ., ομιλία του Αγίου Ευλογίου, Πατριάρχου Αλεξανδρείας, εις την Κυριακήν των Βαϊων και εις τον πώλον.
Κυριακή των Βαϊων – Οι ζητωκραυγές, Υμνολογική εκλογή.
Αγίου Ρωμανού του μελωδού – Κοντάκιον εις τα Βαϊα.
Η ΗΡΩΗΚΗ ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ «Τα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον από τούτο το αλωνάκι» «ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ.»

Κατηγορίες: Κυριακοδρόμιο (προσέγγιση στο Ευαγγέλιο και τον Απόστολο της Κυριακής και των Μεγάλων Εορτών), Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.