Τή ΙΔ’ τού αυτού μηνός (Σεπτεμβρίου), μνήμη τής ευσεβεστάτης Βασιλίσσης Πλακίλλης, συζύγου γενομένης τού μεγάλου Βασιλέως Θεοδοσίου.
Φθαρτόν λιπούσα στέμμα γης η Πλακίλλα,
Εν ουρανοίς άφθαρτον εύρηκε στέφος.
Η Αγία Πλακίλλα ήταν σύζυγος του Θεοδοσίου του Μεγάλου (379 – 395 μ.Χ.), πολύ ευσεβής και φιλάνθρωπη. Σ’ όλη της τη ζωή περιποιείτο τους πτωχούς και μοίραζε αφειδώς στους έχοντας ανάγκη εκείνα που τους ήταν απαραίτητα. Επισκεπτόταν τους ασθενείς και τους περιέθαλπε με τα ίδια της τα χέρια. Έτσι, σαν καλός Σαμαρείτης αφού έζησε, απεβίωσε ειρηνικά.
Η/Υ ΠΗΓΗ:
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΝΥΣΣΗΣ
ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΕΙΣ ΠΛΑΚΙΛΛΑΝ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΝ
Ο πιστός και φρόνιμος οικονόμος (εκ γαρ των ανεγνωσμένων από του θείου ευαγγελίου προοιμιάζομαι), ον κατέστησεν ο Κύριος επί της οικετίας ταύτης, του διδόναι εν καιρώ τοις οικονομουμένοις το σιτομέτριον, καλώς εν τω προ τούτου χρόνω καταδικάσας την αφωνίαν του λόγου, καλώς του μεγέθους της συμφοράς επαισθόμενος και τιμήσας τη ησυχία το πένθος, ουκ οιδ’ όπως εν τω παρόντι συλλόγω πάλιν επανάγει τη Εκκλησία τον λόγον, αυτός αναλύων την ιδίαν κατά του λόγου ψήφον˙ καίτοι γε σφόδρα θαυμάζων της συνέσεως εν πολλοίς τον διδάσκαλον, εν τούτω μάλιστα πλέον υπερεθαύμαστα ως καλώς εν τη συμφορά τον λόγον κατασιγάσαντα. Προσφυές γαρ μοι δοκεί και κατάλληλον είναι τοις πενθούσι φάρμακον η σιγή το διοιδούν της ψυχής χρόνω και κατηφεία δι’ ησυχίας εκπέττουσα. Ως, ει γε τις έτι την ψυχήν του πάθους υποθερμαίνοντος ανακινοίη τον λόγον, δυσαλθέστερον το της λύπης τραύμα γενήσεται, τη μνήμη των αλγεινών οίον τισίν ακάνθαις επιξαινόμενον. Ει δε μη λίαν εστί τολμηρόν καμέ τι των του διδασκάλου προσδιορθώσασθαι, τάχα καλώς
έσχε μέχρι του νυν κατακρατείν ημών την ησυχίαν, ως αν μη προς το πάθος ο λόγος καθελκυσθείς την ακοήν ανιάσειεν. Ούπω γαρ τοσούτος ο εν τω μέσω χρόνος, ώστε προσεθίσαι τω κακώ την διάνοιαν˙ έτι νέον εν τη ψυχή το πάθος (τάχα δε και αεί νέον έσται τω βίω το άλγημα), έτι ταράσσεται ημών η καρδία και καθάπερ τις θάλασσα κυματουμένη τη λαίλαπι της συμφοράς εκ βυθών αναστρέφεται, έτι διοιδούσιν οιο λογισμοί προς την μνήμην των κακών αναζέοντες…
ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΝΥΣΣΗΣ
ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΣΤΗ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΠΛΑΚΙΛΛΑ
Ο πιστός και φρόνιμος οικονόμος (παίρνω το προοίμιό μου από το ανάγνωσμα του θείου Ευαγγελίου), που ο Κύριος τοποθέτησε στην υπηρεσία αυτή να δίνει εγκαίρως τη μερίδα της τροφής σ’ αυτούς που έχει στη φροντίδα του, ενώ καταδίκασε ορθά στον προηγούμενο καιρό την σιωπή του λόγου και ορθά αισθάνθηκε το μέγεθος της συμφοράς κι ετίμησε το πένθος με τη σιγή, δεν καταλαβαίνω πως στην παρούσα συνάθροιση επαναφέρει το λόγο στην Εκκλησία, αναιρώντας την ίδια του την απόφαση κατά του λόγου. Αν και βέβαια θαυμάζω πάρα πολύ το δάσκαλο σε πολλά, σ’ αυτό τον θαύμασα σε υπερβολικά μεγάλο βαθμό, που σωστά επέβαλε σιγή στο λόγο κατά τη συμφορά. Γιατί νομίζω η σιγή είναι πρόσφορο και κατάλληλο φάρμακο για όσους πενθούν, που ήσυχα μαλακώνει με τον καιρό τη λύπη στο σκληρό πόνο της ψυχής. Γιατί, αν κανείς ανακινεί το λόγο, ενώ το πάθος καίει ακόμα την ψυχή, θα γίνει πιο δυσκολοθεράπευτο το τραύμα της λύπης, που με τη θύμηση των οδυνηρών αναξέεται, όπως με αγκάθια. Κι αν δεν είναι πολύ τολμηρό εκ μέρους μου να διορθώσω σε
κάτι το δάσκαλό μου, ίσως έκανε καλά που μας επέβαλε ως τώρα την ησυχία, για να μη λυπήσει την ακοή μας ο λόγος, παρασυρόμενος από το πάθος. Γιατί δεν είναι αρκετός ο χρόνος που μεσολάβησε, ώστε να εξοικειωθεί η διάνοια με τη συμφορά. Ακόμα ο πόνος είναι πρόσφατος μέσα στην ψυχή (και ίσως ο πόνος να είναι νέος για όλη τη ζωή): ταράζεται ακόμα η καρδιά κι όπως μια θάλασσα που την τρικυμίζει η λαίλαπα της συμφοράς και την αναποδογυρίζει από το βυθό, ακόμα φουντώνουν οι λογισμοί καθώς τις αναφλογίζει η θύμηση των κακών…
Του Οσίου Πατρός ημών Γρηγορίου Επισκ. Νύσσης – επιτάφιος εις Πλακίλλαν Βασίλισσαν.zip
Παράβαλαι και:
14 Σεπτεμβρίου, Ύψωσις του τιμίου Σταυρού: η Ευαγγελική Περικοπή της θ. Λ., λόγος του Αγ. Σωφρονίου Αρχιεπ. Ιεροσολύμων, Υμνολογική εκλογή.
14 Σεπτεμβρίου, η Ύψωσις του τιμίου Σταυρού – τα Λειτουργικά Αναγνώσματα της Εορτής.
Του Οσίου πατρός ημών Νικοδήμου του Αγιορείτου – Ερμηνεία εις τον Κανόνα της Υψώσεως του τιμίου Σταυρού.
14 Σεπτεμβρίου, η Ύψωσις του τιμίου Σταυρού: Ιωάννου Φουντούλη. Παρακλητικός Κανών εις τον Τίμιον Σταυρόν.
14 Σεπτεμβρίου, η Ύψωσις του τιμίου Σταυρού – Μητροπ. Κοζάνης, Διονυσίου Ψαριανού.
Το Σημείο του Σταυρού. Δύναμη, Σημασία και Θαύματά του – Ι. Μ. Παρακλήτου, (γραπτή και ηχητική μορφή).
Ο σταυροφόρος χριστιανός – ηχογραφημένη ομιλία του μοναχού Μωυσέως του Αγιορείτου.
Η Παγκόσμια Ύψωση του Τιμίου Σταυρού – Μητροπ. Γόρτυνος Ιερεμίου.
Αγίου Ρωμανού του μελωδού – κοντάκιον εις την Προσκύνησιν του Τιμίου και ζωοποιού Σταυρού.
Του Οσίου Πατρός ημών Γρηγορίου του Παλαμά – ομιλία ΙΑ’, εις τον Τίμιον και Ζωοποιόν Σταυρόν.
