Η βάπτισις του Ιησού – Ιερομ. Κοσμά Δοχειαρίτου.

(Ματθ. γ, 13-17. Μάρκ. α, 9- 11. Λουκ. γ, 21-22).

Τότε έρχεται ο Ιησούς από τη Γαλιλαία στον Ιορδάνη, προς τον Ιωάννη για να βαφτιστεί απ’ αυτόν. Ο Ιωάννης όμως τον εμπόδιζε λέγοντάς του: «Εγώ έχω ανάγκη να βαφτιστώ από σένα κι έρχεσαι εσύ σ’ εμένα;» Ο Ιησούς όμως του αποκρίθηκε: «Ας τ’ αφήσουμε τώρα αυτά, γιατί πρέπει να εκπληρώσουμε κι οι δυο μας ό,τι προβλέπει το σχέδιο του Θεού». Τότε ο Ιωάννης τον άφησε να βαφτιστεί.30

Βαπτίσθηκε, λοιπόν, ο Ιησούς κι αμέσως βγήκε από το νερό. Κι αμέσως άνοιξαν γι’ αυτόν οι ουρανοί και είδε το Πνεύμα του Θεού σαν περιστέρι να κατεβαίνει και να έρχεται πάνω του.31

Ακούστηκε τότε μια φωνή από τα ουράνια που έλεγε: «Αυτός είναι ο αγαπημένος μου Υιός, αυτός είναι ο εκλεκτός μου».32

ΣΧΟΛΙΑ

(30) «Ο Ιωάννης όμως τον εμπόδιζε λέγοντάς του: «Εγώ έχω ανάγκη να βαπτισθώ από σένα κι έρχεσαι εσύ σ’ εμένα;» Ο Ιησούς όμως του αποκρίθηκε: «Ας τ’ αφήσουμε τώρα αυτά, γιατί πρέπει να εκπληρώσουμε κι οι δυο μας ό,τι προβλέπει το σχέδιο του Θεού». Τότε ο Ιωάννης τον άφησε να βαφτιστεί».

Ταπείνωσις: Ο Κύριος ταπεινούται. Πρώτον˙ Ο Χριστός είναι μεγαλύτερος του Προδρόμου ως Θεός και όμως μεταβαίνει Αυτός εις τον Πρόδρομον και δεν διατάσσει τον Πρόδρομον να υπάγη εις αυτόν. Δεύτερον˙ Ο Χριστός, όταν έφθασεν εις τον Πρόδρομον, ήκουσεν εξ αυτού πολλά επαινετικά λόγια. Ονομάζει δηλαδή ο Πρόδρομος τον εαυτόν του ανάξιον να κρατήση τα υποδήματα του Ιησού. Η ταπείνωσις του Χριστού δεν λυγίζει δια των επαινετικών αυτών λόγων, αλλά λέγει εις τον Ιωάννην «άφες άρτι»˙ άφησέ τα αυτά. Τρίτον˙ Ο Χριστός προχωρεί ακόμη περισσότερον εις την ταπείνωσιν. Γυμνώνεται και εισέρχεται εις τα ύδατα. Τόσον η γύμνωσίς Του πριν εισέλθη εις το ύδωρ, όσον και κάλυψίς Του, η αφάνειά Του υπό τα ύδατα είναι δύο μορφαί της ταπεινώσεώς Του. Τέταρτον˙ Ο Χριστός δέχεται εκ ταπεινώσεως να θέση ο Πρόδρομος τα χέρια του τα οποία ήσαν ανάξια να εγγίσουν τα πόδια του Χριστού, εις την κεφαλήν Αυτού. Οποία ταπείνωσις του Ιησού! Αλλά το κορύφωμα του Ιησού βαπτιζομένου είναι, ότι βαπτιζόμενος μετά των άλλων αμαρτωλών ανθρώπων δίδει
την εντύπωσιν εις το πλήθος, ότι είναι κι Αυτός κοινός θνητός αμαρτωλός τις. Ο αναμάρτητος εμφανίζεται ως αμαρτωλός!

Και ο Πρόδρομος ταπεινούται: Μέχρι της εποχής κατά την οποίαν βαπτίζεται ο Ιησούς, ήτο γνωστός μόνον ο Πρόδρομος και άγνωστος ο Χριστός. Ο Πρόδρομος δεν υπερηφανεύθη από τας λαϊκάς εκδηλώσεις, αλλά όταν ο Χριστός ηθέλησε να βαπτισθή, ο Πρόδρομος διεκώλυεν Αυτόν λέγων. «Εγώ χρείαν έχω, βαπτισθήναι υπό σου». Ιδού η πρώτη ταπείνωσις. Όταν όμως ο Κύριος επιμένη να βαπτισθή, ο Πρόδρομος υποχωρεί, ενδίδει. Πρώτον δηλαδή ο Πρόδρομος υποβάλλει ευλαβώς την γνώμην του και έπειτα, όταν επιμένη ο ανώτερός του, ο Χριστός, εκείνος υπακούει. Εάν δεν υπήκουεν, η ταπεινοφροσύνη του θα ήτο καμουφλαρισμένος εγωϊσμός. Ιδού η ταπείνωσις του Προδρόμου! (Αρχιμανδρίτης, Ιωήλ Γιαννακόπουλος.)

(31) «Του Ιησού βαπτισθέντος και προσευχομένου, ιδού ηνεώχθησαν οι Ουρανοί και είδον καταβαίνον το Πνεύμα το Άγιον σωματικά είδει ωσεί περιστεράν ερχόμενον και μένον επ’ Αυτόν».
Καθ’ ην δε στιγμήν ανήρχετο ο Χριστός εκ του ύδατος και ενώ θερμώς προσηύχετο, εις απάντησιν της προσκυνήσεως ο Πρόδρομος και ο Χριστός είδον (Ιωάν. 1,33) μίαν οπτασίαν. Οι ουρανοί εφάνησαν, ότι εσχίσθησαν και το Άγιον Πνεύμα υπό μορφήν περιστεράς κατήρχετο εκ της σχισμής ταύτης του ουρανού εις την κεφαλήν του Ιησού, όπου και εκάθησεν επί τι χρονικόν διάστημα. Το Άγιον Πνεύμα εμφανίζεται υπό μορφήν περιστεράς, διότι η περιστερά είναι πτηνόν ήμερον, καθαρόν, φιλάνθρωπον, ανεξίκακον καθόσον αποστερούμενον των νεοσσών του υπομένει και τους αποστερούντας πλησιάζει. Δια τούτο εις όλους τους λαούς είναι σύμβολον αγνότητος, αγάπης και ειρήνης, χαρακτηριστικών του Αγίου Πνεύματος.

Επομένως, η φωνή ηκούσθη και υπό του λαού. Το Πνεύμα εν είδει περιστεράς δεν είδε μόνον ο Ιωάννης, κατά τον Ιερόν Χρυσόστομον, αλλά και τινές παριστάμενοι. Και ως λέγει ρητώς ο ιερός ούτος πατήρ «ουδέ πάντας τεθέασθαι άλλ’ ή μόνον Ιωάννην και τους ευγνωμονέστερον διακειμένους».

Η εν είδει περιστεράς κατάβασις του Αγίου Πνεύματος εις τον Ιησούν δεν ήτο εκ των έξω μετάδοσις δωρεάς, όπως εις τους αποστόλους κατά την Πεντηκοστήν. Ήτο απλή ανάδειξις του Ιησού εις τον λαόν, η χρίσις του! Τώρα γίνεται ο διορισμός του Χριστού ως καθηγητού. Κατ’ ουσίαν αυτός καθηγητής ήτο. (Αρχιμανδρίτης, Ιωήλ Γιαννακόπουλος.)

(32) Βάπτισμα Προδρόμου και Χριστού.

Συμπληρούντες τα περί βαπτίσματος του Προδρόμου λέγομεν τα εξής: Το βάπτισμα του Προδρόμου ήτο βάπτισμα μετανοίας, όπως είδομεν, όχι διότι συνεχώρει αμαρτίας, αλλά διότι προητοίμαζεν εις μετάνοιαν. Επομένως το βάπτισμα του Ιωάννου εστερείτο της μεταδόσεως του Αγίου Πνεύματος εις τους προσερχομένους εις αυτόν. Ότι το βάπτισμα του Προδρόμου ήτο βάπτισμα μετανοίας μόνον, μας το λέγει ο ίδιος ο Πρόδρομος. Ότι δεν μετέδιδε Πνεύμα Άγιον, φαίνεται εκ της συγκρίσεως την οποίαν κάμνει ο Πρόδρομος του βαπτίσματός του προς το βάπτισμα του Ιησού, ο οποίος «βαπτίσει εν Πνεύματι Αγίω και πυρί».

Γεννώνται όμως δύο ερωτήματα: α) Ποίος ήτο ο σκοπός της βαπτίσεως του Ιησού, αφού Ούτος ως αναμάρτητος δεν έχει ανάγκην μετανοίας; Β) Κατά το βάπτισμα του Ιωάννου βλέπομεν το Άγιον Πνεύμα να κατέρχεται εις την κεφαλήν του Ιησού. Ποίαν σημασίαν έχει τούτο;

Απάντησις: α) Ο Χριστός ζήσας μέχρι της στιγμής της βαπτίσεώς Του ζωήν αφανείας εν Ναζαρέτ, έπρεπεν επισήμως και δημοσία να εγκαινιάση τον δημόσιον βίον Του. Ήλθε λοιπόν εις τον Ιορδάνην ο Χριστός, ίνα γνωρισθή ως Μεσσίας εις τον Πρόδρομον δια της επελεύσεως του Αγίου Πνεύματος και δια του Προδρόμου φανερωθή εις τον Ισραηλιτικόν λαόν, ως αναφέρει το Ιωάν. 1, 30 -34 και ως ορθώς παρατηρεί επ’ αυτού ο Χρυσόστομος. «Η του Πνεύματος κάθοδος υπέρ του κηρύξαι τον Χριστόν μόνον εγένετο». Όπως δηλαδή δια της χρήσεως οι προφήται, οι Ιερείς και οι βασιλείς της Παλαιάς Διαθήκης διωρίζοντο, ενεθρονίζοντο, ανεδεικνύοντο εις τον Ισραηλιτικόν λαόν, ούτω και ο Κύριος δια του βαπτίσματος διωρίσθη, ενεθρονίσθη, ανέλαβε τα καθήκοντά Του ως Μεσσίας δια ν’ αρχίση το έργον Αυτού. Εκτός αυτού έπρεπεν, αφού ήτο υπό νόμον ως Εβραίος, να εκτελέση και το βάπτισμα του Ιωάννου, το οποίον ήτο εκ Θεού.

Απάντησις: β) Η ανθρωπίνη φύσις του Ιησού η παιδιόθεν προοδεύουσα και πληρουμένη χάριτος και σοφίας, κατά την ηλικίαν των 30 ετών ωλοκληρώθη. Η ολοκλήρωσις αύτη εγένετο ουχί εκ των έξω προς τα έσω ως παρ’ ημίν δια της μορφώσεως, αλλά έσωθεν λόγω της υποστατικής ενώσεως του Λόγου μετ’ αυτής. Τα θαυμαστά φαινόμενα κατά το βάπτισμα, το άνοιγμα δηλαδή των ουρανών, η υπό μορφήν περιστεράς κάθοδος του Αγίου Πνεύματος και εκ του ουρανού φωνή, ήσαν εκφράσεις της συντελεσθείσης εσωτερικής ολοκληρώσεως του Χριστού και ουχί εκ των έξω, ως φαίνεται εκ πρώτης όψεως, ολοκήρωσις του Ιησού. Τα θαυμαστά φαινόμενα κατά το βάπτισμα επείχον θέσιν διορισμού, αναδείξεως του Χριστού και δεν ήσαν εξωτερική τις είσοδος του Αγίου Πνεύματος εις τον Ιησούν. Εις την ερμηνείαν ταύτην μας οδηγούν τα χωρία τα πραγματευόμενα την Θεότητα του Χριστού.

Ο τόπος, όπου εβάπτιζεν ο Ιωάννης και εβαπτίσθη ο Χριστός, ευρίσκεται πέντε μίλια βορείως της εκβολής του Ιορδάνου εις την Νεκράν Θάλασσαν, κατά τους μεν επί της δεξιάς, κατ’ άλλους επί της αριστερής όχθης του ποταμού. Και επί των δύο τοποθεσιών τούτων έχουσι κτισθή επ’ ονόματι του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου Εκκλησίαι. Κατά τους περιηγητάς εις το μέρος τούτο υψούται παμμεγέθης σταυρός και έχουσι στηθή μαρμάριναι πλάκες.

Το μέρος της βαπτίσεως του Ιησού λέγεται, ότι είναι το αυτό μέρος, όπου διέβη ο Ιησούς του Ναυή τον Ιορδάνην μετά του Ισραηλιτικού λαού, το μέρος όπου εστήθησαν οι δώδεκα λίθοι κατά την διάβασιν του Ιορδάνου υπό του Ιησού του Ναυή. Επίσης το μέρος αυτό είναι ο τόπος, όπου ο Ελισαίος εδέχθη την μηλωτήν του Ηλιού.

Από το βιβλίο: «Ιησούς Χριστός: Βίος, Διδασκαλία, Θαύματα», Α’ τόμος, του Ιερομονάχου Κοσμά του Δοχειαρίτου.

Ιερόν Δοχειαρίτικον Κελλίον, Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Αγιον Ορος 2011.

Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.

Παράβαλε και:



Κατηγορίες: Άρθρα, Ιστορικά, Κυριακοδρόμιο (προσέγγιση στο Ευαγγέλιο και τον Απόστολο της Κυριακής και των Μεγάλων Εορτών), Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.