Ο Άγιος Παύλος γεννήθηκε στο χωριό Σοποτό της Επαρχίας Καλαβρύτων και ανατράφηκε με χριστιανοπρέπεια από γονείς φτωχούς μεν, αλλά ενάρετους ορθόδοξους χριστιανούς. Το πρώτο του όνομα ήταν Παναγιώτης.
Σε μικρή ηλικία ήλθε στην Πάτρα, όπου έμαθε την τέχνη του σανδαλοποιού και παρέμεινε εκεί εργαζόμενος έντιμα, για 14 χρόνια. Κατόπιν έφυγε από την Πάτρα και ήλθε στα Καλάβρυτα, όπου για την εξάσκηση του επαγγέλματος του, νοίκιασε ένα εργαστήριο. Οι ιδιοκτήτες όμως του εργαστηρίου, απαίτησαν από τον Παναγιώτη περισσότερο νοίκι απ’ ότι συμφώνησαν και τον έκλεισαν στη φυλακή, όπου πιεζόμενος ο μάρτυρας και επάνω στον θυμό του είπε: «Τούρκος να γίνω αν δώσω περισσότερα». Τελικά τους έδωσε το νοίκι που ζητούσαν και αφού βγήκε από τη φυλακή, έφυγε από τα Καλάβρυτα και πήγε στην Τρίπολη, όπου διασκέδαζε στα περίχωρα της με δύο άλλους φίλους του, λέγοντας ότι ήταν Τούρκος.
Η συνείδηση του όμως τον ήλεγξε και έφυγε για το Άγιον Όρος. Εκεί πήγε στην Ιερά Λαύρα του Αγίου Αθανασίου, κοντά σ’ ένα σοφό Πελοποννήσιο γέροντα τον Τιμόθεο, στον όποιο εξομολογήθηκε και έτυχε πνευματικής παρηγοριάς. Αργότερα έγινε μοναχός με το όνομα Παύλος. Μετά με τον γέροντα του Τιμόθεο ήλθε σε Ρώσικο κοινόβιο του Αγίου Όρους, όπου έμεινε τρία χρόνια. Εκεί άναψε και ο πόθος του μαρτυρίου μέσα του.
Σε ηλικία 25 ετών πήγε στη Σκήτη της Αγίας Άννας και υποτάχθηκε στον πνευματικό πατέρα Ιερομόναχο Ανανία, στον όποιο εξομολογήθηκε τον πόθο του για το μαρτύριο. Εκεί δοκιμάστηκε για 40 ήμερες πήρε την ευλογία των Πατέρων και αναχώρησε για το μαρτύριο. Έφθασε στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, όπου αγωνίστηκε με νηστεία και προσευχή για 40 ολόκληρες ήμερες. Κατόπιν αναχώρησε για τα Καλάβρυτα και από εκεί πήγε στην Τρίπολη.
Πληροφορήθηκε ότι στο Ναύπλιο βρισκόταν ένας εξάδελφος του εξωμότης και έτσι αναχώρησε για την πόλη αυτή, προκειμένου να διορθώσει τον εξάδελφο του. Παρέλαβε τον εξωμότη αυτόν σαν συνοδίτη, επανήλθε στην Τρίπολη και παρουσιάστηκε στον Μουφτή της πόλης, από τον όποιο έλαβε έγγραφη διαταγή να παραστεί μπροστά στον κριτή, την ήμερα μεγάλης σύναξης πολλών προκρίτων χριστιανών και Αρχιερέων.
Στή σύναξη λοιπόν αυτή, ο Παύλος, μπροστά σ’ όλους κήρυξε τη Θεότητα του Χριστού και έκανε δριμύτατο έλεγχο της μουσουλμανικής θρησκείας. Ο κριτής, μπροστά στην αμετάθετη γνώμη του μάρτυρα, τον καταδίκασε να καεί ζωντανός. Κάποιοι Τούρκοι όμως, είπαν ότι ενδέχεται οι χριστιανοί να πάρουν την στάχτη και τα λείψανα του μάρτυρα, ο κριτής μετέβαλε την απόφαση του και έτσι τον αποκεφάλισαν στις 22 Μαΐου 1818 μ.Χ. στην Τρίπολη σε ηλικία είκοσι οκτώ ετών. Το τίμιο λείψανο του το πέταξαν στο χώρο ακαθαρσιών του σπιτιού ενός Τούρκου ηγεμόνα. Το παρέλαβαν όμως κρυφά οι χριστιανοί και αφού το καθάρισαν στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Βαρσών, το ενταφίασαν.
Το μαρτύριο του συνέγραψε ο Ιερομόναχος Ιάκωβος Βερτσάγιας ο Ζακυνθινός, Αγιορείτης του Ρώσικου κοινοβίου. Ναός του Αγίου βρίσκεται στην Τρίπολη και εικόνα του στον ναό των Είσοδίων της Θεοτόκου στην Αθήνα (Καπνικαρέα). Τιμάται ως Πολιούχος της Τριπόλεως της Πελοπονήσου. Ιερά του Λείψανα φυλάσσονται στη Μονή Βαρσών Αρκαδίας, ενώ το τρίχινο ματωμένο ένδυμά του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Αγίας Ματρώνης της Ύδρας.
Ορισμένοι Συναξαριστές, αυτή τη μέρα και μαζί με τη μνήμη του νέου οσιομάρτυρα Παύλου, αναφέρουν και τη μνήμη του αγίου νεομάρτυρα Μήτρου ή Δημητρίου του Πελοποννήσιου, που η κυρίως μνήμη του είναι την 28η Μαΐου, όπου και η ήμερα του μαρτυρίου του. Αυτό γίνεται, προφανώς διότι και οι δύο τιμώνται στην ίδια πόλη την Τρίπολη της Αρκαδίας, όπου βρίσκονται και τα Ιερά λείψανα τους.
Η/Υ ΠΗΓΗ:
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
9 Ιουνίου 1996
Κύριον Ιωάννην Αναγνωστόπουλον
Οδ. Απόλλωνος 23Β
105 57 Αθήνας
Αγαπητέ μου Κύριε Αναγνωστόπουλε,
[…] Από τηλεφωνική μας επικοινωνία μου είπατε ότι ο Άγιος Παύλος κατήγετο από Αροανεία Καλαβρύτων ή Σοπωτό;
Δεν θα έδιδα ιδιαιτέραν σημασίαν αν δεν είχα προσωπική εμπειρία για τον Άγιο Παύλο του οποίου η Εικόνα ευρίσκεται στο αριστερό κλίτος, προς το Τέμπλον, του Ιερού Ναού της «Καπνικαρέας».
Μια κυρία ονόματι Χριστίνα, πού έμενε στην Ηλιούπολη, οδ. Ζηνοδότου αριθ. 4 (πάροδος τότε της Λεωφ. Βασ. Φρειδερίκης, σήμερα «17 Νοέμβρη»: περιφερειακού Κατεχάκη – Αλίμου), σε ιδιόκτητο παληό σπίτι με μεγάλο οικόπεδο, είχε ειπεί εις τον Ευρυβιάδη Δημ. Μαριέτη, πως είδε στον ύπνο της έναν Άγιο που της είπε ότι είναι ο Άγιος Παύλος και ότι η Εικόνα του ευρίσκεται εις το ως άνω σημείο του Ι.Ν. της «Καπνικαρέας».
Ο Άγιος στον ύπνο αυτής της κυρίας της είπε: «Χριστίνα να πης στον Ευρυβιάδη Μαριέτη να πάη στην «Καπνικαρέα», να με εύρη. Είμαι ο Άγιος Παύλος. Να μου ανάψη κερί και να μου ειπή τί θέλει για την Μανόν, και θα το κάνω».
Ο Μαριέτης και η Χριστίνα ήσαν γείτονές μας. Αυτοί έμεναν Ζηνοδότου 4 καί εγώ με την οικογένειά μου έμενα σχεδόν απέναντι, Ζηνοδότου 5. Η διαμονή μου εκεί ήτο από Απρίλιο 1955, έως Ιούνιο 1993. Ιδιόκτητη οικοδομή.
Ο Ευρυβιάδης Μαριέτης ήτο ο «παππούς» των θυγατέρων μου, που ήσαν μικρές μαθήτριες τότε, η μία πρώτες τάξεις Γυμνασίου και η άλλη Α’ Δημοτικού. Τώρα είναι Καθηγήτριες: η μεγάλη στο Αρσάκειο Ψυχικού, Ειρήνη Αντωνίου, συζ. Κλεάνθους Ισραηλίδη, και η μικρότερη Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Miami «University of Miami», Florida U.S.A., Βασιλική Αντωνίου, συζ. Χρήστου Δουληγέρη. Τον ελέγαμε «παππού» τον Μαριέτη, διότι επί πολλά χρόνια από το πρωί ως το βράδυ ήτο στο σπίτι μας, και σχεδόν έτρωγε πάντοτε μαζί μας, τουλάχιστον επί δύο δεκαετίες (άνω των 20 χρόνων φιλία), ώσπου τον εκηδεύσαμε προ 10ετίας και πλέον. Το τηλέφωνό του, που μέχρι σήμερα είναι στον Τηλεφωνικό Κατάλογο Αθηνών ως Μαριέτης Ευρυβιάδης 9929629, είχε μεταφερθή αργότερα στο σπίτι μας, στην Ζηνοδότου 5 και το μεταφέραμε εν συνεχεία στην οδ. Μιλήτου 98, Αργυρούπολι (πάλι κατοικία μας) αν και είναι νεκρός πέραν των 10 ετών.
Ο Ευρυβιάδης Μαριέτης κατήγετο από το Σοχούμ του Καυκάσου. Ήτο πολύ πλουσίας οικογενείας. Είχαν τα Μεταλλεία Καυκάσου, τα οποία οι Μπολσεβίκοι της Ρωσίας άρπαξαν από την οικογένεια Μαριέτη και τα ενοίκιασαν τότε στην Αμερική αντί 20.000.000 δολ. Αμύθητο ποσό. Αυτός ο «παππούς» είχε τελειώσει την Ροβέρτιο Σχολή της Κωνσταντινουπόλεως και εκτός της μεγάλης του πνευματικής καταρτίσεως, εγνώριζε άπταιστα σαν μητρικές του γλώσσες τις: ρωσική, γαλλική, αγγλική, τουρκική, γερμανική καί φυσικά την ελληνική. Φυσικά όλες τέλεια. Είχε σπουδάσει στο Παρίσι. Την Ελληνική και την Παγκόσμια Ιστορία τις εγνώριζε σχεδόν από στήθους. Δεν είχε όμως σχεδόν καθόλου ασχοληθεί με την Πίστη και την Θρησκεία. Ήτο αδελφός της Σοφίας Δημητριάδου, συζύγου του γλύπτου Δημητριάδου πού είχα φτιάξει το γλυπτό άγαλμα του «Δισκοβόλου», που στέκεται απέναντι από το καλλιμάρμαρο Στάδιο των Αθηνών (μεταξύ πολλών άλλων έργων του).
Ο Άγιος Παύλος λοιπόν (ο νεομάρτυς) είπε στην Χριστίνα να ειπή στον Ευρυβιάδη Μαριέτη, αυτόν που γνώριζε πολλά, αλλά τίποτε σχεδόν για Θρησκεία και Αγίους, να πάη στην Καπνικαρέα να ρωτήση να του δείξουν που είναι (η εικόνα του) και να του ζητήση ό,τι θέλει. Ο Ευρυβιάδης Μαριέτης, πολύ καλοκάγαθος, εξεπλήρωσε σαν μικρό παιδάκι την επιθυμία του Αγίου. Ο Ευρυβιάδης Μαριέτης και η αδελφή του Σοφία (Σόνια) είχαν στο σπίτι τους σχεδόν σαν οικότροφο μία χήρα από την Γαλλία, η οποία είχε μία θυγατέρα, την Μανόν. Η Μανόν, γύρω στα είκοσι χρόνια της, ήτο ασθενής από φυματίωση. Δεν υπήρχαν τότε αντιβιωτικά και η φυματίωση εθέριζε κόσμο. Παρά τις προσπάθειες και τα έξοδά τους σε γιατρούς η Μανόν έσβηνε. Έφθασε και στα πρόθυρα του θανάτου. Την περιμέναμε από ώρα σε ώρα να φτερουγίσει η ψυχούλα της στον Ουρανό, στην αιώνια ζωή.
Ο Μαριέτης, φύσει αγαθός και καλός και πονετικός, εθλίβετο για τον επικείμενο χαμό της Μανόν. Στην άφατή του αυτή θλίψη, παρουσιάσθηκε στην Χριστίνα ο Άγιος Παύλος καί της είπε να πάη ο Μαριέτης να τον εύρη και ό,τι του ζητήση θα το κάνη, αρκεί να ειπή στην Εικόνα του, ότι έρχεται εκ μέρους της Χριστίνας. Πήγε ο Μαριέτης στην Καπνικαρέα, έψαξε, ρώτησε και ηύρε στην αριστερή πλευρά του Ναού, προς το τέμπλον και δεξιά, σε σκοτεινό σχεδόν σημείο, την Εικόνα του Αγίου Παύλου. Με κεριά προσπάθησε να δη αν ήτο ο Απόστολος Παύλος. Δεν ήτο. Άναψε τα κεριά του καί είπε στην Εικόνα: «Εγώ δε σε ξέρω ποιος είσαι. Έρχομαι εκ μέρους της Χριστίνας. Σε παρακαλώ να κάνης καλά την Μανόν, που τόσα χρόνια υποφέρει και τώρα πεθαίνει». Και έφυγε για το σπίτι της αδελφής του Σοφίας (Σόνιας) Δημητριάδου, στην οδό Στησιχόρου, πίσω από τα Ανάκτορα. Πήγε και ηύρε την Μανόν. Η Μανόν σηκώθηκε απύρετη, ενώ πριν έκαιγε από τον πυρετό και έγινε τελείως καλά. Αυτό ήταν το θαύμα του Αγίου Παύλου Καπνικαρέας. Η Μανόν αργότερα παντρεύτηκε
και έκανε ένα παιδάκι.
Ο Ευρυβιάδης Μαριέτης μας έλεγε: «Εγώ έχω το μεγαλύτερο μέσον. Ξέρω τον Άγιο Παύλο στην Καπνικαρέα. Όταν θέλετε οτιδήποτε, θα πάτε στον Άγιο Παύλος και θα του λέτε: Έρχομαι από τον Ευρυβιάδη Μαριέτη, θέλω να μου κάνης αυτήν την χάρι, και θα σας την κάνω οπωσδήποτε». Κάθε πρώτη του μηνός, εκάστου μηνός, ό,τι καιρός κι αν ήτο, ο Μαριέτης πήγαινε και άναβε μια χούφτα κεριά για όλους που ήθελε να τους γίνει κάτι, και γινότανε. Πήγαινε και για τα παιδιά μου, όταν έδιναν εξετάσεις στο Γυμνάσιο, Λύκειο, Πανεπιστήμιο, πιάνο, ξένες γλώσσες κ.λ.π., άναβε τα κεριά και έλεγε: «Άγιε Παύλε φώτισε την Ειρήνη (ή την Βασιλική), να γράψη καλά, για άριστα, γιατί είναι καλά παιδιά, να μην στενοχωρηθούν». Και βέβαια πάντα τα παιδιά έπαιρναν άριστα! Βεβαίως και εγώ και η οικογένειά μου πηγαίναμε, όχι βέβαια σε τακτά χρονικά διαστήματα, στην Καπνικαρέα και προσευχόμεθα ιδιαίτερα στον Άγιο Παύλο, τον άγνωστο για μας και τον Μαριέτη. Δεν γνωρίζαμε μέχρι τώρα ούτε καταγωγή του, ούτε πως και που αγίασε, ούτε βίο του. Γνωρίζαμε
μόνο ότι αυτός ο Άγιος δεν είναι ο απόστολος των Εθνών, αλλά είναι «ο θαυματουργός».
Σας ευχαριστώ, αγαπητέ Κύριε Ιωάννη Αναγνωστόπουλε, που μου είπατε, έστω και τηλεφωνικώς, μερικά σύντομα για τη ζωή και το μαρτύριο του «Νεομάρτυρος», όπως τον ονομάσατε, και που αυτός ο Άγιος Παύλος της Καπνικαρέας, όπως μου είπατε, έζησε στο πατρικό σας σπίτι στην Αροανεία Καλαβρύτων. Έχετε ιδιαιτέραν ευλογίαν του Θεού, και ο Άγιος Παύλος να είναι πάντοτε στο πλευρό σας να σας στηρίζη, να σας ενισχύη και να σας οδηγή στο καλό.
Με πολλή εν Χριστώ αγάπη και εκτίμησι
Αντώνιος Ευαγγ. Αντωνίου
τ. Δ/ντης Τραπεζών Εμπορικής και Επενδύσεων,
μέλος της Διοικήσεως της Εμπορ. Τραπέζης και Πρόεδρος της Παννελληνίου Ενώσεως Φίλων Πολυτέκνων.
Μιλήτου 98, 16451 Αργυρούπολις.
Η/Υ ΠΗΓΗ:
Αγιορείτικο Βήμα.
