Το συναισθηματικό φαγητό είναι ψυχολογική εξάρτηση – Ελενας Κιουρκτσή.

Δεν υπάρχει πιο ειλικρινής αγάπη από εκείνη για το φαγητό, έγραφε ο Τολστόι! Όμως αυτή η ενστικτώδης «έλξη» έχει και τις παρεκτροπές της. Πατατάκια για το άγχος, πίτσα για το θυμό, ζεστή μακαρονάδα για τη στενοχώρια, ένα βαθύ μπολ παγωτό για την ερωτική απογοήτευση και πάει… τρώγοντας. Στο σπίτι, στη δουλειά, ακόμη και στο δρόμο ίσως έχουμε πάντοτε κάτι στο στόμα μας για να μασουλάμε, χωρίς να πεινάμε.

Ετσι, από συνήθεια. Και καθώς -τα όποια- αρνητικά συναισθήματα εναλλάσσονται μέσα μας, το μόνο σταθερό καταφύγιο ανακούφισης των ψυχολογικών μας διακυμάνσεων, παραμένει το φαγητό. Αν, λοιπόν, στις δύσκολες στιγμές μας το ψυγείο είναι το μόνο που παραμένει «ανοικτό» και μας περιμένει, τότε είναι καιρός να αντιμετωπίσουμε δραστικά τη σχέση μας μαζί του.

Σύμφωνα με τον κ. Στέφανο Κ. Κατσάρα, ψυχολόγο Msc, το emotional eating, ή αλλιώς η ψυχολογική εξάρτηση από το φαγητό, αφορά τη συχνή κατανάλωση μεγάλης ποσότητος τροφής, που δεν οφείλεται στο ότι το άτομο πεινάει αλλά σε συναισθηματικούς παράγοντες. Ετσι, το φαγητό αποκτά τη δύναμη ενός «ναρκωτικού» που μπορεί να καταπραΰνει ψυχολογικά επώδυνες καταστάσεις, όπως το άγχος, τη μοναξιά, την ανία, το θυμό, τη θλίψη ή την κατάθλιψη, την απογοήτευση, την απόγνωση και τις ματαιώσεις της ζωής.

Ομως, η ψυχολογική ανακούφιση μέσα από την τροφή είναι προσωρινή, οπότε λειτουργεί σαν φαύλος κύκλος που εδραιώνει την εξάρτηση του ατόμου από το φαγητό. Το πώς γεννήθηκε αυτή η ανάγκη έχει διάφορες παραμέτρους.

Ενδεχομένως, από πολύ μικρή ηλικία, να έχουμε συνηθίσει τα δύσκολα συναισθήματά μας να τα αποκοιμίζουμε με το φαγητό. Ομως, αυτή η αντίδραση έχει αυτόματα δημιουργήσει τη σύνδεση μεταξύ λύπης (ή θυμού) και τροφής και ταυτόχρονα την αποφυγή έκφρασης των συναισθημάτων μας.

Βέβαια, η συγκεκριμένη μορφή ψυχολογικής εξάρτησης δεν πρέπει να συγχέεται με τη βουλιμία, στην οποία το άτομο καταναλώνει υπερβολική ποσότητα τροφής και μετά την αποβάλλει με εμετό ή με χρήση καθαρτικών σκευασμάτων κ.λπ.

Διάφορα άλλα σύνδρομα έχουν επίσης παρόμοια συμπτώματα, διαφέρουν όμως σε βασικά σημεία. Οπως επισημαίνει ο ειδικός, το αν τελικά η συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από κάποια επεισόδια υπερφαγίας ή από μια συνεχή ενασχόληση με το φαγητό και κατανάλωση μικρών ή μεγαλύτερων ποσοτήτων τροφής, εντάσσεται στο πλαίσιο κάποιας διαταραχής στην πρόσληψη τροφής ή όχι, ο μόνος αρμόδιος να το κρίνει είναι ο ψυχολόγος. Η διάγνωση εξαρτάται από την ένταση του φαινομένου, τη συχνότητα των επεισοδίων υπερφαγίας και άλλους παράγοντες.

Τροφή για σκέψη

Πρέπει να αναγνωρίζουμε πότε πραγματικά πεινάμε. Αν, για παράδειγμα, έχουμε γευματίσει ή τσιμπολογήσει λίγη ώρα πριν, καλύτερα να μην το επαναλάβουμε.
Φροντίζουμε να «γεμίζουμε» την ημέρα μας (συναντάμε φίλους, οργανώνουμε το πρόγραμμα δραστηριοτήτων της εβδομάδος).
Ανακαλύπτουμε καινούργια ενδιαφέροντα και εναλλακτικές δραστηριότητες (διαβάζουμε ένα βιβλίο, πηγαίνουμε στον κινηματογράφο, ακούμε μουσική).
Γυμναζόμαστε. Η καθημερινή άσκηση αποφορτίζει από το άγχος, δημιουργεί ευχάριστα συναισθήματα, ενώ ταυτόχρονα συνεισφέρει στην καλή φυσική κατάσταση.
Κοιμόμαστε καλά, μια και ο επαρκής ύπνος χαρίζει ευεξία και μειώνει την καταθλιπτική διάθεση.
Φερόμαστε με αγάπη στον εαυτό μας και δεν τον «πυροβολούμε» με ενοχές και απαξιωτικά συναισθήματα.
Γινόμαστε ο «κυρίαρχος», διότι, αν κάποιος πρέπει να ελέγχει κάτι, αυτοί είμαστε εμείς το φαγητό, και όχι το φαγητό εμάς. Οσο νόστιμο και αν είναι…

Πηγή:
Περιοδικό «Κ»

Κατηγορίες: Υγεία – επιστήμη - περιβάλλον. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.