25 Νοεμβρίου, μνήμη των ενδόξων μεγαλομαρτύρων: Αικατερίνης της πανσόφου (Παρακλητικός Κανών) και Μερκουρίου: Συναξάριον, Υμνολογική εκλογή.

***

Τη αυτή ημέρα οι Άγιοι εκατόν πεντήκοντα ρήτορες, οι διά της Αγίας Αικατερίνης πιστεύσαντες τω Χριστώ, πυρί τελειούνται.

***

Η Αγία Βασίλισσα, η του βασιλέως Μαξεντίου γαμετή, ξίφει τελειούται.

***

Ο Άγιος Πορφύριος ο στρατηλάτης, συν τοις διακοσίοις αυτού στρατιώταις, ξίφει τελειούνται.

***

Μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Μερκουρίου.

Ει και πατάσση Μερκούριε τω ξίφει,
Και νεκρός εχθρόν συ πατάσσεις Κυρίου.

Ούτος ήτον κατά τους χρόνους Δεκίου και Βαλλεριανού των βασιλέων, εν έτει σνε΄ [255], καταγόμενος μεν από την γην της Ανατολής, συναριθμημένος δε με το στράτευμα το ονομαζόμενον των Μαρτησίων. Και υιός υπάρχων τινός Σκύθου, Γορδιανού ονομαζομένου. Επειδή δε μίαν φοράν έκαμε νίκην κατά των βαρβάρων, με το να εφαίνετο έμπροσθεν αυτού Άγγελος Κυρίου, και ενέπνεε θάρρος και ανδρίαν εις την καρδίαν του, διά τούτο ανέβη εις το αξίωμα του αρχιστρατήγου, ήτοι έγινεν αρχιστράτηγος. Ούτος λοιπόν διά την του Χριστού ομολογίαν επαραστάθη εις τον Δέκιον, και δεθείς εις τέσσαρας πάλους, κατακόπτεται με μαχαίρια εις το σώμα. Έπειτα απλωθείς επάνω εις φωτίαν, έσβυνεν αυτήν με τα ρεύματα των αιμάτων του. Είτα δέρνεται, και κρεμάται κατακέφαλα. Και πέτρα βαρυτάτη κρεμάται από αυτόν. Μετά ταύτα φραγγελούται, ήτοι δέρνεται με φραγγέλιον και καμιτζίκι χαλκωματένιον, περιπλεγμένον από τέσσαρα χαλκωματένια σχοινία. Είτα φερθείς εις την Καισάρειαν της Καππαδοκίας, αποκεφαλίζεται. Και ούτω λαμβάνει ο αοίδιμος του μαρτυρίου τον στέφανον. Ήτον δε ο Άγιος, όταν διά τον Χριστόν εμαρτύρησεν, εικοσιπέντε χρόνων. Μεγαλόσωμος, ωραίος εις την όψιν, ξανθός εις τα μαλλία. Εστόλιζε δε αυτόν και το φυσικόν κοκκινάδι, οπού έλαμπεν εις τα μάγουλά του. (Τον κατά πλάτος Βίον του Αγίου όρα εις τον Νέον Παράδεισον.)

***

(Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου” Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Υμνολογική εκλογή.

Απολυτίκια.
Της Αγίας. Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.

Την πανεύφημον νύμφην Χριστού ϋμνήσωμεν, Αικατερίναν την θείαν και πολιούχον Σινά, την βοήθειαν ημών και αντίληψιν’ ότι εφίμωσε λαμπρώς, τους κομψούς των ασεβών, του Πνεύματος τη μαχαίρα. και νυν ως Μάρτυς στεφθείσα, αιτείται πάσι το μέγα έλεος.

Ας δοξάσουμε με ύμνους την πανένδοξη νύμφη του Χριστού, που η φήμη της σκορπίσθηκε σε όλον τον κόσμο, την θεία Αικατερίνα, που κρατά, σκέπει και προστατεύει τη μοναστική πολιτεία του όρους Σινά. Αυτή είναι η βοήθειά μας, αυτή συλλαμβάνει και εξομαλύνει τις δυσκολίες μας. Αυτή με του Αγίου Πνεύματος τη δύναμη, που δρα σαν μαχαίρι, ενίκησε τους ρήτορες των ειδωλολατρών, ώστε να μην μπορούν να της απαντήσουν. Και τώρα που στεφανώθηκε από τον Θεό ως μάρτυρας, ζητά για όλους μας το μέγα Του έλεος.

Του Αγίου Μερκουρίου Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε. Γερασίμου.

Ουράνιον άγγελον, χειραγωγόν ασφαλή, προς δόξαν αρίδηλον, ως του φωτός κοινωνός, Μερκούριε έσχηκας’ όθεν τω αθανάτω, Βασιλεί πειθαρχήσας, ήθλησας υπέρ φύσιν, ως γενναίος οπλίτης’ διό τους σοι προσιόντας, μάκαρ περίσώζε.

Ουράνιο άγγελο είχες, ο οποίος κρατώντας σε από το χέρι σε ωδηγούσε με ασφάλεια σαν κοινωνό του Θείου φωτός προς τη δόξα την άφθαστη, που ο Θεός χαρίζει. Και έτσι αφού πειθάρχησες στον αθάνατο ουράνιο Βασιλέα, αγωνίσθηκες ξεπερνώντας την φύση σου σαν καλός οπλίτης. Και τώρα όσους σε πλησιάζουν για να σε τιμήσουν, σώζε τους από κάθε κίνδυνο.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Κοντάκιον. Της Αγίας. Ήχος β’. Τα άνω ζητών.

Χορείαν σεπτήν, ενθέως φιλομάρτυρες, εγείρατε νυν, γεραίροντες την πάνσοφον, Αικατερίναν’ αυτή γαρ, εν σταδίω τον Χριστόν εκήρυξε, και τον όφιν επάτησε, ρητόρων την γνώσιν καταπτύσασα.

Ολοι όσοι αγαπάτε τους μάρτυρες, συγκεντρωθείτε σε μία σεβαστή χορεία, γεμάτη από το πνεύμα του Θεού, τιμώντας την πάνσοφη Αικατερίνα. Γιατί αυτή με θάρρος κήρυξε τον Χριστό στο στάδιο, καταπάτησε τον όφη διάβολο, και κατανίκησε με τον λόγο, την γνώση των ειδωλολατρών ρητόρων.

Έτερα κοντάκια εκ του ενιαυσίου στεφάνου, Γερασσίμου.
Της αγίας. Ήχος Γ. Η παρθένος σήμερον.

Την σοφίαν άνωθεν, κομησαμένη του Λόγου, των ρητόρων ήλεγξας, τας φληναφίας ευτόνως’ κάλλεσι, της παρθενίας οραισμένη, αίμασι, της μαρτυρίας πεποικηλμένη, δια τούτο σε ως νύμφην, Αικατερήνα, Χριστός προσήκατο.

Απ’ τον ουρανό δέχθηκες την σοφία του Θεού και Λόγου, έλεγξες και άφοβα απέδειξες κυριολεκτικά σαν τίποτε τις φλυαρίες των ρητόρων. Τώρα είσαι ωραία με τα κάλλη της παρθενίας και με τα αίματα του μαρτυρίου. Γι’ αυτό και ο Χριστός σαν νύμφη Του σε πήρε κοντά Του.

Του αγίου. Ήχος Δ. Επεφάνης σήμερον.

Ωσπερ θείον θόρακα, ημφιεσμένος, του Χριστού την δύναμιν, αθλητικώς ανδραγαθείς, καταπυρσεύων τους ψάλλοντας’ χαίρε μαρτύρων, το κλέος Μερκούριε.

Σαν θεικό θώρακα ντήθηκες την δύναμη του Θεού, και ανδραγαθείς ως αθλητής ντημένος τη φωτιά, και δυναμώνεις όσους σου ψάλλουν: Χαίρε, Μερκούριε, η δόξα των μαρτύρων.

Ο Οίκος

Την εκ θεού σοφίαν λαβούσα παιδόθεν η Μάρτυς, και την έξω καλώς σοφίαν πάσαν μεμάθηκε’ γνούσα δε εκ ταύτης την των στοι¬χείων κίνησίν τε και ποίησιν κατά λόγον, και τον αυτά εξ αρχής δια λόγου ποιήσαντα, αυτώ την ευχαριστίαν εν νυκτί και ημερα προσέ¬φερε» τα δε είδωλα καθειλε, και τους ταύτα αφρόνως λατρεύοντας, ρητόρων την γνώσιν καταπτύσασα.

Η μάρτυς δέχθηκε από παιδί την σοφία του Θεού, αλλά και την γνώση του κόσμου έμαθε. Γνωρίζοντας λοιπόν από αυτήν την γνώση και τη σοφία την κίνηση, αλλά και την δημιουργία των στοιχείων της φύσεως, μα και Αυτόν που τα δημιούργησε με τον Λόγο Του εξ αρχής, νύκτα και ημέρα Του προσέφερε την δοξολογία και την ευχαριστία, γκρεμίζοντας τα είδωλα, περιφρονώντας τους ειδωλολάτρες, και την γνώση των ρητόρων.

Συναξάριον

Τη ΚΕ’ του αυτού μηνός (Νοεμβρίου), μνήμη της αγίας Μεγαλομάρτυρος Αικατερίνης.
Στίχοι. Αικατερίνα, και σοφή και παρθένος* Εκ δε ξίφους,
και Μάρτυς* ώ καλά τρία!
Εικάδι πέμπτη άορ κατέπεφνεν ρήτορα Κούρην.
Η Αικατερίνα είναι και σοφή και παρθένος. Απ’ το ξιφος δε, και μάρτυρας. Ω πόσο καλά είναι αυτά τα τρία!
Κατά την εικοστή Πέμπτη του μηνός η κόρη μαρτύρησε. . . .

Τη αυτή ημέρα μνήμη της αθλήσεως του αγίου Μεγαλομάρτυ¬ρος Μερκουρίου.

Στίχοι. Ει και πατάσση, Μερκούριε, τω ξίφει,
Και νεκρός εχθρόν συ πατάσσεις Κυρίου.
Αν και το ξιφος σε χτυπά θανάσιμα, Μερκούριε, εσύ και νεκρός χτυπάς τον εχθρό του Κυρίου.
Τη αυτή ήμερα μνήμη του όσιου Πατρός ημών Πέτρου του Ήσυχαστοΰ.
Στίχοι. Ήσύχως βίου το πέλαγος ανύσας,
Προς ησύχιον, Πέτρε, λιμένα φθάνεις.
Με ησυχία πέρασες το πέλαγος της ζωής, Πέτρε, και έφθασες προς τον ήσυχο λιμένα του ουρανού.. . .

Ταις των Αγίων σου πρεσβείαις, ο θεός, ελέησον ημάς.
Αμήν.

Εξαποστειλάριον Της Αγίας. Εν Πνεύματι τω ιερώ.

Ενεύρωσας το φρόνημα, γυναικών ώ παρθένε, Αικατερίνα πάντιμε, αθλοφόρων η δόξα’ και φιλοσόφων ανοιαν, εν θεώ διήλεγξας, ως λήρον ούσαν και μϋθον, την Πανάμωμον όντως, και Μητέρα του θεού, συλλήπτορα κεκτημένη.

Αικατερίνα πάνσοφε, παρθένε και πάντιμε, η δόξα των αθλοφόρων, δυνάμωσες το φρόνημα των γυναικών, και έλεγξες, ως τυποτένιο μύθο και παραλήρημα, την ανοησία των φιλοσόφων με τον φωτισμό του Θεου, έχοντας σαν βοηθό σου την πανάμωμη πράγματι μητέρα του Θεού.

Του αγίου, όμοιον.

Τας παρατάξεις των εχθρών, και δαιμόνων τα θράση, εις τέλος κατηδάφισας, και το στέφος εδέξω, Μερκούριε μακάριε, εκ χειρός του Κτίστου σου, ως Μάρτυς της αληθείας* διασώζεις δε πάντας, εκ παντοίων θλιβερών, σκανδάλων του αλλοτρίου.

Ισοπέδωσες τις παρατάξεις των εχθρών και το θράσος των δαιμόνων, και δέχθηκες από το χέρι του Θεού το στεφάνι του μαρτυρίου, Μερκούριε μακάριε, ως μάρτυρας της αληθείας. Έτσι διασώζεις όλους από κάθε είδους σκάνδαλο, που τους παρεμβάλει ο αλλότριος διάβολος.

Εις τους αίνους. Δόξα της Αγίας. Ήχος β’.

Βίον άυλον εξησκημένη, βήμα άθεον καταλαβούσα, εστης τροπαιοφόρος Αικατερίνα σεμνή, ανθηφορούσα του θεού την λαμπρότητα» και το θείον σθένος ενδεδυμένη, δόγμα τυράννου κατεμυκτήρισας, και ρητόρων έπαυσας, τας φληνάφους ρήσεις πολύαθλε.

Εξασκημένη να ζης μία ζωή έξω από την ύλη, νίκησες τους άθεους ρήτορες, που είχαν την δύναμη του βήματος, Αικατερίνη σεμνή. Στάθηκες νικήτρια, φέρνοντας σαν άνθη τη λαμπρότητα του Θεού, και φορώντας τη θεία δύναμη, οπότε και κατανίκησες, περιγελώντας, την απόφαση του τυράννου, διακόπτοντας τις φλύαρες ομιλίες των ρητόρων, πολύαθλε.

Μεγαλυνάρια. Γερασίμου.
Της αγίας.

Νύμφη του Σωτήρος πανευκλεής, αίγλη παρθενίας, και σοφίας τη καλλωνή, και μαρτύρων άθλοις, λαμπρώς πεποικιλμένη, Αικατερήνα ώφθης, ως καληπάρθενος.

Πολυδοξασμένη νύμφη του Σωτήρος αναδείχθηκες, Αικατερίνα, σαν καλλιπάρθενη, με την λαμπρότητα της παρθενίας, την καλλονή της γνώσεως και της σοφίας, μα και του μαρτυρίου τους αγώνες.

Του μάρτυρος.

Ωφθης νεανίας πανευπρεπής, οία στρατιώτης, του Σωτήρος περιφανής’ φύσεως γαρ ώραν, την άθλησιν ανθύσας, μερκούριε θεόφρων, Χριστώ δεδόξασαι.

Φανερώθηκες ως αξιοπρεπής νέος, ως ένδοξος στρατιώτης του Σωτήρος, γιατί δοξάσθηκες από τον Χριστό, αφού άνθησες στη φυσική σου ώρα με την άθληση χάριν του Χριστού.

Απόδοση, Μοναχής Θεοδοσίας.