(την ημέρα της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού)
«Τον Σταυρού Σου προσκυνούμε,Κύριε,
και την Ανάστασίν Σου δοξάζομεν»
Όταν προσκυνήσαμε τον Άγιο Τάφο του Θεού στον τρομακτικό λόφο του Γολγοθά, αντικρίσαμε τον τόπο που βρισκόταν ο Σταυρός του Κυρίου. Αριστερά και στα δεξιά του αντικρίσαμε τον τόπο που υπήρχαν οι σταυροί των δύο ληστών.
Μόνο τρεις σταυροί.
Όταν κατεβήκαμε σε έναν αμμότοπο πίσω από τον Γολγοθά, μας έδειξαν το μέρος που η αγία αυτοκράτειρα Ελένη ξέθαψε τους σταυρούς. Αυτή ανακάλυψε τρεις σταυρούς: τον σταυρό του Χριστού, τον σταυρό του μετανοημένου ληστή και τον σταυρό του μη μετανοημένου ληστή.
Αδελφοί μου, και σήμερα οι άνθρωποι σηκώνουμε τρεις σταυρούς. Ο ένας είναι ο σταυρός του δίκαιου ανθρώπου, ο δεύτερος είναι ο σταυρός του μετανοημένου αμαρτωλού και ο τρίτος είναι ο σταυρός του μη μετανοημένου αμαρτωλού ανθρώπου.
Σταυρός σημαίνει μαρτύριο και πόνος. Ένα μαρτύριο είναι το μαρτύριο του δίκαιου ανθρώπου. Άλλο μαρτύριο είναι το μαρτύριο του μετανοημένου αμαρτωλού, και τρίτο είναι το μαρτύριο του μη μετανοημένου αμαρτωλού. Ποιό μαρτύριο είναι πιό εύκολο;
Πιό ελαφρύς σταυρός είναι ο σταυρός που σηκώνουμε με πίστη και ελπίδα. Πιό εύκολο μαρτύριο είναι εκείνο που υφιστάμεθα με τα φτερά της πίστης και της ελπίδας.
Οι δύο πρώτοι γνωρίζουν για ποιό λόγο υποφέρουν, ενώ ο τρίτος δεν γνωρίζει. Ο δίκαιος γνωρίζει ότι υποφέρει, λόγω του ότι ο Θεός επιτρέπει να υπομένει δυσκολίες για το καλό των άλλων ανθρώπων, και λόγω του ότι για να φτάσει στην τελειότητα, πρέπει να ζήσει μία ζωή σαν το σίδερο, που για να γίνει σκληρό ατσάλι, μπαίνει στη φωτιά. Ο αμαρτωλός που μετάνιωσε γνωρίζει ότι υποφέρει και πονάει λόγω των αμαρτιών του, υπομένει δυσκολίες και πονάει για την κάθαρσή του όπως το ύφασμα, που για να γίνει πιό λευκό, πρέπει να το συμπιέσουμε και να το τρίψουμε πολύ. Έτσι υπομένει τις δυσκολίες του σ’ αυτόν τόν κόσμο ο αμαρτωλός που μετανόησε, για να μην υποφέρει στον άλλο κόσμο. Ο μη μετανοημένος αμαρτωλός όμως δεν ξέρει για ποιό λόγο υποφέρει. Κατηγορεί τον κάθε άνθρωπο και τον μόνο που δεν κατηγορεί είναι ο εαυτός του. Ζημιώνεται χωρίς πίστη και χωρίς ελπίδα.
Γι’ αυτό το λόγο το μαρτύριό του είναι το πιό βασανιστικό. Γι’ αυτό το λόγο ο σταυρός του είναι πιό βαρύς!
Εσείς γνωρίζετε το λόγο του Κυρίου Ιησού Χριστού (Ματθ. 11,30): Γιατί ο ζυγός είναι απαλός και το φορτίο μου ελαφρύ. Και πράγματι η πίστη στον Θεό είναι πιό εύκολη από την απιστία. Πιό εύκολη είναι η νηστεία από την γαστριμαργία και η νηφαλιότητα από το μεθύσι. Πιό εύκολη είναι η ζωή με την προσευχή παρά η ζωή χωρίς προσευχή. Πιό εύκολο είναι το να δίνεις ελεημοσύνη από το να αρπάζεις κάτι που δεν είναι δικό σου. Πιό ευχάριστο είναι να υποστηρίζεις τη ζωή των άλλων ανθρώπων παρά να την «κατεδαφίζεις». Πιό χαρούμενη είναι η αμοιβαία αγάπη παρά ο εγωισμός και το μίσος. Ο δρόμος της δικαιοσύνης μπορεί να φαίνεται σέ κάποιους δύσκολος αλλά ο καθένας πρέπει νά ξέρει, πως ο δρόμος της αδικίας είναι πολύ πιό δύσκολος. Δείτε, πως είναι δύσκολος ο δρόμος της αδικίας. Ο άδικος τρώει, και ποτέ δεν χορταίνει, αρπάζει και λεηλατεί, και ποτέ δεν έχει αρκετά. Εκδικείται και δεν είναι ικανοποιημένος. Μισεί τον Θεό και τους ανθρώπους, και δεν είναι ευτυχισμένος! Και όταν καταφέρει στην γη, ό,τι επιθυμεί, πέφτει καί χάνεται, και τα παιδιά γίνονται ζητιάνοι ή πηγαίνουν στην φυλακή.
Δεν είναι εύκολος ούτε ο δρόμος του δίκαιου ανθρώπου, αλλά είναι πιό εύκολος από τον δρόμο του αδίκου. Πάρτε για παράδειγμα τον δίκαιο Ιώβ. Παρόλο που ήταν δίκαιος, υπέφερε πάρα πολύ. Η πίστη και η ελπίδα του στην ελεημοσύνη του Θεού δεν τον εγκατέλειψαν, και δεν τον ντρόπιαζα. Την χαμένη υγεία, ο πράος Θεός του ξαναγύρισε. Για τα παιδιά πού έχασε ο Θεός τον αποζημίωσε με νέα παιδιά. Την κατεστραμμένη περιουσία του ο Θεός την ξαναγύρισε στο πολλαπλάσιο. Ο δίκαιος Ιώβ δόξαζε τον Κύριο το ίδιο και όταν ο Κύριος του έδινε και όταν ο Κύριος του έπαιρνε.
Στη συνέχεια υπάρχει το παράδειγμα του αυτοκράτορα Δαβίδ που αποτελεί παράδειγμα μετανοημένου ανθρώπου. Ο Δαβίδ αμάρτησε βαριά απέναντι στον Θεό, αλλά μετάνιωσε. Στη συνέχεια του ήρθε η μία καταστροφή πίσω από την άλλη, λόγω των αμαρτιών που διέπραξε. Τα παιδιά του άρχισαν να πεθαίνουν. Ο ένας γιός του μάλωσε με τον αδερφό του και τον σκότωσε. Στη συνέχεια αυτός στάθηκε ενάντια στον πατέρα με όπλο. Πείνα ξεκίνησε στο λαό. Ακολούθησε θανατηφόρα επιδημία, πόλεμος και προδοσία από τους φίλους. Όλα αυτά έπεσαν πάνω στον αυτοκράτορα που μετανόησε. Τα άντεξε όμως όλα με πίστη και ελπίδα στον Θεό, τα υπέμεινε όλα μέχρι το τέλος, υμνώντας τον Θεό του με τους ψαλμούς του. Γι’ αυτό το λόγο το τέλος της ζωής του ήταν ήσυχο και ευλογημένο. Ο Θεός του τα συγχώρεσε όλα και τον δόξασε περισσότερο από όλους τους ανθρώπους και τους αυτοκράτορες, τον δόξασε, επιλέγοντας να γεννηθεί από τη φυλή του ο Σωτήρας του κόσμου, ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός.
Η Αγία Γραφή του Θεού είναι γεμάτη παραδείγματα για το πως υποφέρει ο Δίκαιος άνθρωπος, για το πως υποφέρει ο μετανοημένος αμαρτωλός άνθρωπος, και για το πως υποφέρει ο μη μετανοημένος αμαρτωλός άνθρωπος. Παντού σ’ αυτά τα παραδείγματα φαίνεται, ότι το μαρτύριο του Δίκαιου ανθρώπου στεφανώνεται με μεγάλη δόξα. Παντού σ’ αυτά τα παραδείγματα φαίνεται πως το μαρτύριο του μετανιωμένου ανθρώπου τελειώνει με την συγχώρεση των αμαρτιών και με τη σωτηρία του, ενώ το μαρτύριο του μη μετανοημένου αμαρτωλού ανθρώπου μένει χωρίς νόημα, χωρίς αμοιβή και μάταιο.
Ορίστε, αδερφοί , τρείς δρόμοι. Έναν από αυτούς πρέπει να ακολουθήσουμε. Ορίστε, υπάρχουν οι τρείς σταυροί. Έναν από αυτούς πρέπει να σηκώσουμε: Είτε το σταυρό του Χριστού, είτε το σταυρό του μετανοημένου ληστή, είτε το σταυρό του μη μετανοημένου ληστή! Μόνον τρείς σταυροί υπάρχουν στη ζωή!
Σήμερα στους ορθοδόξους λαούς υπάρχει μία διάθεση μετάνοιας. Προσοχή όμως, όσοι νιώθουν έτσι δεν πρέπει να θεωρούν τον εαυτό τους υπερβολικά δίκαιο, και ακόμη λιγότερο δεν πρέπει να περηφανεύονται για την δικαιοσύνη τους. Ας σηκώσει ο καθένας το σταυρό του μετανοημένου ανθρώπου και με χαρά ας πορευτεί μ’ αυτόν. Χαρούμενα ας ξεκινήσει να πορεύεται, σηκώνοντας αυτόν τον σταυρό, τον δρόμο που οδηγεί στη βασιλεία του Θεού. Ας οπλιστεί με υπομονή και ας εφαρμόσει τις εντολές του Κυρίου με πίστη και ελπίδα. Πραγματικά, την αγάπη μας για το Θεό την εκφράζουμε τηρώντας τις εντολές του. Οι εντολές του δεν είναι δύσκολο να εφαρμοστούν μας λέει ο αγαπημένος απόστολος του Χριστού, ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής. (Ιωάν. Α΄5, 3).
Η αμοιβαία αγάπη όλων σας θα μειώσει τον πόνο του καθενός σας.
Αν σηκώνεις με το ένα χέρι τον σταυρό σου και με το άλλο χέρι το σταυρό του αδερφού σου, τότε θα είναι όλα πιό εύκολα και για τους δύο σας. Και οι δυο ας έχετε ως παράδειγμα τον τίμιο Σταυρό, που σήκωσε ο Χριστός, και θα σας είναι ακόμη πιό εύκολος.
Επειδή από τον Σταυρό του Χριστού θα έλθει δύναμη και ευλογία. Θα είστε ευλογημένοι και σ’ αυτόν τόν κόσμο και στον άλλο. Και έτσι εύκολα θα περάσετε αυτό στο σύντομο δρόμο της ζωής στη γη και θα μπείτε στο βασίλειο της αιώνιας ζωής, στο βασίλειο της αθανασίας, στον οποίο βασιλεύει ο ουράνιος πατέρας σας.
Στον Θεό μας δόξα και ευχαριστία και σε σας ειρήνη, ευλογία, χαρά, αγάπη, υγεία και σωτηρία. Αμήν.
Από το βιβλίο του Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτσ: «ΟΜΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΑ». Τόμος Β’
Εκδόσις Ορθόδοξος Κυψέλη: Δεκέμβριος 2014.
Η/Υ επιμέλεια Αικατερίνας Κατσούρη.
