Αφιερωμένη σε εκείνους
που υποφέρουν χωρίς ελπίδα
Τέτοιου είδους είναι η αρετή: όταν νικιέται
δυναμώνει και όταν ραδιουργούν εναντίον
της γίνεται ακλόνητη.
(Ιωάννης Χρυσόστομος)
Διέρχονται τα σκοτάδια, μένει ο ουρανός
(ιερός Αυγουστίνος)
Να υπομείνεις και να συγκρατείσαι.
(Επίκτητος)
Αδερφοί μου, κανείς δεν είναι πιό λαμπρός από τον ήλιο. Πιό λαμπρός από τον ήλιο είναι μόνον ο άνθρωπος που πιστεύει στην τελική επικράτηση του καλού.
Αδερφοί μου, κανείς δεν πιστεύει σοβαρά στον Θεό, εάν δεν πιστεύει στην έσχατη νίκη του καλού. Η πίστη στο Θεό και η πίστη στην τελική επικράτηση του καλού συμπίπτουν με τον ίδιο τρόπο που συμπίπτει το φως του ήλιου με τον ήλιο. Όπως αντικρύζει κανείς το φως του ήλιου και αποδέχεται την ύπαρξη του ήλιου έτσι δεν μπορεί να πιστεύει κανείς στην τελική επικράτηση του καλού και να αρνιέται την ύπαρξη του Θεού. Ούτε αντίθετα, διότι το να πιστεύει κανείς στον Θεό σημαίνει το να πιστεύει στην έσχατη νίκη του καλού. Ο άνθρωπος για να πιστέψει στην τελική νίκη του καλού, πρέπει να πιστέψει στον Θεό.
Αδερφοί μου, την στιγμή που λιγοστεύει μέσα σας η πίστη σας στην έσχατη νίκη του καλού, λιγοστεύει και η πίστη σας στο Θεό. Οι άνθρωποι που λένε ότι πιστεύουν σταθερά στο Θεό, αλλά ισχυρίζονται ότι το κακό πάντοτε νικά το καλό. Δεν συνειδητοποιούν σε τι πιστεύουν.
Επειδή, αν ο Θεός υπάρχει, τότε σ’ αυτόν ανήκει η νίκη και σε κανέναν άλλο. Στον κόσμο αυτό υπάρχει η μάχη του καλού και του κακού. Εάν νικούσε στο τέλος το κακό, αυτό θα σήμαινε πως ο Θεός είναι το κακό. Αν υπάρχει όμως ο Θεός, υπάρχει αναπόφευκτα ως δύναμη του καλού. Αν υπάρχει ο Θεός ως δύναμη του καλού, τότε η έσχατη νίκη του καλού είναι αναμφίβολο αποτέλεσμα της ύπαρξης του Θεού. Σύμφωνα λοιπόν, με όλα αυτά πίστη στον Θεό σημαίνει πίστη στην τελική νίκη του καλού.
Αδερφοί μου, όλοι σας πιστεύετε στον Θεό. Υπάρχει όμως ανάμεσά σας έστω ένας που να πιστεύει στην έσχατη νίκη του καλού; Κάποιος που να πιστεύει και με συνέπεια;
Μην εκπλήττεστε από το ερώτημά του.
Προσέξτε, πάντοτε υπήρχαν πολλοί πιστοί στον Θεό, αλλά πάντοτε λίγοι ήταν αυτοί, που πίστευαν στην τελική νίκη του καλού. Προσέξτε, πάντοτε οι άνθρωποι προσέβαλλαν τον Θεό μ’ αυτόν τό τρόπο, όταν δηλαδή θεωρούσαν πως η δύναμή Του είναι μικρότερη από τη δύναμη του κακού.
Υπάρχουν σ’ αυτόν τον κόσμο δύο πολύ μεγάλες ανοησίες. Η μία είναι να πιστεύεις στον Θεό χωρίς να πιστεύεις στην τελική νίκη του καλού. Η άλλη είναι να πιστεύεις στην έσχατη νίκη του καλού δίχως να πιστεύεις στον Θεό. Η πρώτη πίστη είναι σαν την φλόγα που σβήνει στο σκοτάδι και ή άλλη πίστη είναι σαν το σκοτάδι που κάπου, κάποτε φωτίζεται από μία φλόγα.
Πώς είναι δυνατόν να υπάρχει η μιά και η άλλη πίστη; Αναρωτιέστε. Δεν είναι απαραίτητο να αναρωτιέστε. Δεν μπορεί να βρεθεί μιά λογική απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα.
Πώς είναι δυνατόν να υπάρχει η μιά και η άλλη πίστη; Δεν μπορούν να υφίστανται με κανένα τρόπο. Γιατί η πίστη στο Θεό δεν είναι φλόγα που σβήνει στο σκοτάδι. Η πίστη στην έσχατη νίκη της δύναμης του καλού, σε καμία περίπτωση δεν είναι σκοτάδι το οποίο κάπου, κάποτε φωτίζεται από μιά φλόγα. Η πίστη στον Θεό και στην έσχατη νίκη του καλού είναι σαν ένα δέντρο με κορμό και φύλλωμα. Η πίστη μόνον στον Θεό μοιάζει με δέντρο με κορμό αλλά χωρίς φύλλωμα. Η πίστη μόνον στην τελική νίκη της δύναμης του καλού μοιάζει με φύλλωμα χωρίς δέντρο με κορμό, φύλλωμα δέντρου που στέκεται στον αέρα.
Σ’ αυτό τόν κόσμο λοιπόν αυτές οι δυό ομάδες ανθρώπων αντιμάχονται. Και η πρώτη και η δεύτερη ομάδα σφάλλει. Υπάρχει ανάμεσα σ’ αυτές τίς δύο ομάδες έστω και ένας, του οποίου η ψυχή είναι τόσο πλατειά και τόσο δυνατή, ώστε να έχει μιά φυσιολογική και ολοκληρωμένη πίστη; Υπάρχει κάποιος του οποίου η ψυχή δεν ομοιάζει με ραγισμένο καθρέπτη;
Υπάρχει κάποιος άνθρωπος η ψυχή του οποίου είναι καθρέφτης της αρμονίας αυτου του κόσμου και αυτής της ζωής. Υπάρχει κάποιος άνθρωπος με ψυχή γεμάτη από την πίστη στο Θεό και από την πίστη στην τελική επικράτηση της δύναμης του καλού; Αν υπάρχει ένας, τότε η εποχή μας έχει τον Μεσσία της, εάν υπάρχουν πολλοί, η εποχή μας έχει αποστόλους, ήρωες και σοφούς ανθρώπους.
Ποιός είναι μεσσίας; μεσσίας είναι ο άνθρωπος που βλέπει πως ο Θεός υπάρχει στη ζωή του, σ’ όλα γύρω του και πιστεύει στην τελική επικράτηση της δύναμης του καλού στον κόσμο.
Ποιός είναι ο προφήτης; προφήτης είναι ο άνθρωπος που είναι γεμάτος θάρρος, λόγω της ύπαρξης του Θεού στη ζωή του, και είναι γεμάτος δύναμη λόγω της πίστης του για την τελική νίκη της δύναμης του καλού.
Ποιός είναι ήρωας; ήρωας είναι ο άνθρωπος που είναι βαθιά πεπεισμένος πως το καλό στο τέλος της ιστορίας του κόσμου θα νικήσει το κακό. Είναι αυτός, που άφοβα σ’ όλη τη ζωή του, προστατεύει και υπηρετεί το καλό.
Ποιός είναι σοφός; σοφός είναι αυτός, οι σκέψεις του οποίου φτάνουν στον Θεό και η καρδιά του φλέγεται από την πίστη για την τελική νίκη της δύναμης του καλού.
Κάθε εποχή έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, όπως κάθε πλανήτης στο σύμπαν έχει το δικό του χρώμα. Όλες οι εποχές είναι συνδεδεμένες στενά η μιά με την άλλη σαν τη χρωματιστή βάση νημάτων που υφαίνουν ένα ύφασμα. Για παράδειγμα χαρακτηριστικό μιάς εποχής Είναι η λατρεία του σώματος και της σωματικής δύναμης. Χαρακτηριστικό άλλης εποχής είναι η φιλοσοφική, μοναχική ζωή και ο ασκητισμός. Χαρακτηριστικό τρίτης εποχής είναι η αγάπη για τη επιστήμη, η αγάπη για την τέχνη. Χαρακτηριστικό τέταρτης εποχής είναι η επικράτηση της τεχνολογίας.
Το τελευταίο αποτελεί χαρακτηριστικό και της δικής μας εποχής. Ποτέ η τεχνολογία δεν ήταν τόσο ανεπτυγμένη όσο στην εποχή που ζούμε. Η επικράτησή της είναι σχεδόν απόλυτη. Όλοι οι υπόλοιποι τομείς του ανθρώπινου πνεύματος παραμελούνται. Φαίνεται πως στην εποχή μας, ακόμη και η εκκλησία του Χριστου πρέπει να είναι ταπεινή και να ικανοποιείται με λίγα. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Ναι. Άλλωστε η αληθινή εκκλησία του Χριστου είναι πάντοτε ικανοποιημένη με τη θέση που της δίνουν οι άνθρωποι , αλλά ποτέ δεν είναι ικανοποιημένη με τους ανθρώπους.
Ποιός είναι ο ιδεώδης άνθρωπος της εκκλησίας; Ο ιδεώδης άνθρωπος της εκκλησίας είναι ο ευλαβής, ο θεοσεβούμενος άνθρωπος, που πιστεύει στην τελική νίκη της δύναμης του καλού. Η εκκλησία μέχρι να δει έναν τέτοιου είδους άνθρωπο στον περιβάλλον της δεν ηρεμεί και διαμαρτύρεται.
Αλλά, ακόμη και να βρεθεί ένας τέτοιος άνθρωπος, η εκκλησία πάλι δεν σταματά να διαμαρτύρεται. Διαμαρτύρεται μέχρι που όλα τα μέλη της να μιμηθούν την τελειότητα του ενός.
Ο ιδεώδης άνθρωπος της εκκλησίας, δεν αποτελεί κάτι το αδύνατο, ούτε κάτι το απραγματοποίητο. Αντίθετα, εμφανίζεται πολλές φορές στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η εκκλησία του Χριστου είδε μέχρι τώρα το ιδεώδες της να επαληθεύεται στο πρόσωπο του Μεσσία της, στο πρόσωπο των προφητών της, στο πρόσωπο των αποστόλων της, στο πρόσωπο των αγίων και ηρώων της, στο πρόσωπο των σοφών της. Η εκκλησία, παρόλο που τα ιδανικά της έχουν γίνει πραγματικότητα, υπάρχει, για να βοηθήσει όλους τους ανθρώπους να γίνουν τέλειοι και υπάρχει αδιάκοπα, επιθυμώντας να ασκεί καλοπροαίρετη κριτική και κατάλληλη διαπαιδαγώγηση στους ανθρώπους, μέχρι να επιτύχουν αυτή την τελειότητα.
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ζουν σε μεγάλη απόσταση από το ιδεώδες του Χριστού. Συχνά τέτοιοι άνθρωποι, επειδή η πίστη τους στον Χριστό και στην έσχατη νίκη του καλού είναι φτωχή, πεισματικά επιδεικνύουν τον πλούτο τους θεωρώντας ότι είναι ασύγκριτα μεγαλύτερος από τον πλούτο της εκκλησίας.
Η εκκλησία του Χριστου παροτρύνει τούς ανθρώπους να αποκτήσουν τον πλούτο που χαρίζει η πίστη στην τελική νίκη του καλού, θεωρώντας πως ο πλούτος αυτός είναι ο μοναδικός πλούτος, που διαρκεί περισσότερο από κάθε άλλο πλούτο και είναι ο μοναδικός πλούτος που μπορεί να αποκτήσει ο κάθε άνθρωπος.
Αδερφοί μου, δώστε προσοχή σ’ αυτή την σωτήρια παρότρυνση της εκκλησίας, επειδή η εκκλησία σας συμβουλεύει με αυτό τον τρόπο όχι για το δικό της καλό, αλλά για το δικό σας.
Ο άνθρωπος, στον οποίο το ιδεώδες της εκκλησίας του Χριστου είναι απρόσιτο, δεν είναι ολοκληρωμένος άνθρωπος. Είναι καρικατούρα ανθρώπου.
Θυμηθείτε τούς ανθρώπους που έχουν υγιές, όμορφο ρωμαλέο σώμα, αλλά δεν πιστεύουν πως η δύναμη του καλού θα νικήσει το κακό. Αυτοί μοιάζουν με έναν καθρέφτη που έχει χρυσή κορνίζα αλλά είναι ραγισμένος.
Θυμηθείτε τούς φιλοσόφους, αλλά και τούς ιερείς, που ακούραστα διακηρύσσουν πως το δίκαιο είναι καλύτερο από την αδικία, αλλά συγχρόνως ισχυρίζονται πως η αδικία είναι και ήταν πιό δυνατή από την δικαιοσύνη τώρα και πάντοτε Μοιάζουν με ασθενείς που λένε ότι οι υγιείς άνθρωποι ναι μεν είναι καλύτεροι από τούς ασθενείς, αλλά οι ασθενείς είναι δυνατότεροι από τούς υγιείς.
Θυμηθείτε τούς ανθρώπους που είναι εκατομμυριούχοι. Η ψυχή τους κάτω από το βάρος των εκατομμυρίων τους ψευτοζεί και μοιάζει με φίδι που το χτύπησε σιδερένια ράβδος. Τέτοιοι άνθρωποι παρόλο που είναι εκατομμυριούχοι, κλαψουρίζουν συνεχώς πως ο κόσμος καταστρέφεται, επειδή οι φτωχοί και χαμηλόμισθοι ζητούν για τις οικογένειές του μιά μικρή αύξηση του μεροκαμάτου τους. Μοιάζουν σαν τούς ανθρώπους που δείχνει ο παραμορφωτικός καθρέφτης. Έχουν παραμορφωμένα κεφάλια, πόδια, κορμό σώματος και προκαλούν το γέλιο των παιδιών.
Θυμηθείτε τον καλλιτέχνη που βλέπει την ομορφιά αποκλειστικά και μόνον στο έργο του, είτε στον πίνακά του, είτε στο άγαλμά του, είτε στη μουσική του συμφωνία. Για έναν τέτοιο καλλιτέχνη όλος ο κόσμος είναι άσχημος εκτός από το έργο του, που αποκρυσταλλώνει ένα κομμάτι ομορφιάς. Μοιάζει σαν παιδί που κάνει μορφασμούς. Μοιάζει με το παιδί που μαζεύει από την άμμο της θάλασσας ένα κοχύλι και γυρίζει την πλάτη του στην θάλασσα λέγοντας πως όλη η θάλασσα είναι αυτό το κοχύλι και πως δεν υπάρχει θάλασσα και πως αυτό που υπάρχει πίσω από την πλάτη του είναι η έρημος Σαχάρα.
Θυμηθείτε τον επιστήμονα, που κατατάσσει τα ορυκτά, γράφει τις χημικές ενώσεις σ’ ένα φύλλο χαρτου και στη συνέχεια αντιμετωπίζει την εκκλησία με περιφρόνηση, παρόλο που η εκκλησία κηρύσσει κάτι υψηλότερο από αυτό που συλλαμβάνει ο νους του. Το ανθρώπινο επιστημονικό μυαλό πιστεύει ότι όλα τα ορυκτά, όλα τα χημικά στοιχεία και όλες οι χημικές ενώσεις δημιουργήθηκαν από κάποια δύναμη που δεν είχε λογική. Επίσης νομίζει, πως δεν υπάρχει άλλη λογική στο σύμπαν εκτός από την ανθρώπινη.
Θυμηθείτε γενικώς όλους εκείνους τούς ανθρώπους, νέους και ηλικιωμένους, που κάθε μέρα παραπονιούνται ότι θριαμβεύει η αδικία, η ανηθικότητα, η ασχήμια, η έλλειψη λογικής στον κόσμο.
Αναλογιστείτε πόσοι άνθρωποι χάνουν την πίστη τους στην τελική νίκη του καλού εξαιτίας ευτελών λόγων. Χάνουν την πίστη τους, επειδή τούς βασανίζουν καθημερινές στεναχώριες. Σκεφτείτε αυτούς τούς ανθρώπους και συνειδητοποιείστε πως βρίσκονται γύρω σας παντού. Κάντε μία ενδοσκόπηση μέσα σας και παρατηρείστε πως οι άνθρωποι αυτοί υπάρχουν μέσα σας.
Ακούστε μία απλή ιστορία με την οποία η εκκλησία του Χριστου δίνει απάντηση στους ανθρώπους που είναι απαισιόδοξοι λόγω της αδυναμίας τους και της ολιγοψυχίας τους.
Κάποτε ένα παιδί γεννήθηκε σε μιά σπηλιά. Πολλά παιδιά αυτου του κόσμου, παρόλο που γεννήθηκαν σε δωμάτια φωτεινά, σε κούνιες με πούπουλα και μετάξι παραπονιούνται για την επικράτηση της δύναμης του κακού. Εκείνο το παιδί που γεννήθηκε στην σπηλιά, στην φάτνη με άχυρα ποτέ δεν παραπονέθηκε, γιατί πίστευε στον Θεό και στην τελική νίκη του καλού.
Το παιδί που γεννήθηκε στην σπηλιά και στα άχυρα αναγκάστηκε να αφήσει την γενέτειρά του, που είναι τόσο αγαπητή στην κάθε παιδική καρδιά και να φύγει με τους γονείς του σε μακρινή ξένη χώρα, για να σωθεί από τον τύραννο που τον καταδίωκε στην πατρίδα του. Τα άλλα παιδιά, παρόλο που δεν ένιωσαν το πικρό ψωμί της ξένης πατρίδας, παρόλο που δεν καταδιώχθηκαν από τον κυβερνήτη της πατρίδας τους, παρόλο που το μόνο που αισθάνθηκαν ήταν η πατρική στοργή και τρυφερότητα παραπονιούνται και πιστεύουν πως το κακό είναι πιό δυνατό από το καλό. Εκείνο το παιδί, παρόλο που από την παιδική ηλικία αισθάνθηκε την κακία, την τυραννία, την δολιότητα, αλλά και την σκληρή ζωή της ξενιτιάς, δεν έχασε την πίστη του, αντίθετα μέσα του συνεχώς δυνάμωνε η πίστη για την τελική νίκη του καλού.
Από αυτό το παιδί μεγάλωσε ένα αγόρι που έμαθε να ασκεί την κοπιαστική δουλειά του μαραγκού. Πολλά αγόρια παρόλο που δεν κάνουν καμία κοπιαστική εργασία μέχρι να φτάσουν στην ώριμη ηλικία πάλι παραπονιούνται για τον πολλαπλασιασμό του κακού στον κόσμο. Εκείνο το αγόρι, το οποίο έπρεπε να πελεκίζει το ξύλο με το τσεκούρι και μ’ αυτό τον τρόπο να κερδίζει το ψωμί του, δεν παραπονέθηκε ποτέ σ’ αυτή τη ζωή για τον πολλαπλασιασμό της κακίας στον κόσμο. Αντίθετα, άντεχε με χαρά κάθε δυσκολία και έφερνε σε πέρας στην δουλειά του, πιστεύοντας στην τελική νίκη του καλού.
Από αυτό το παιδί που γεννήθηκε στην φάτνη με τα άχυρα και νωρίς έφυγε από τη γενέτειρά του, λόγω της τυραννίας που υπήρχε εκεί, και από την νεαρή του ηλικία έκανε την επίπονη εργασία του ξυλουργού, μεγάλωσε ένας άνθρωπος που αγάπησε τους ανθρώπους, τον κόσμο, την ζωή. Μεγάλωσε ένας άνθρωπος, που θέλησε να δυναμώσει την πίστη των ανθρώπων στην έσχατη νίκη του καλού. Και δεν ήταν εύκολο να δυναμώσει την πίστη των ανθρώπων στην τελική νίκη του καλού, γιατί οι άνθρωποι ήταν καταπιεσμένοι από την φτώχεια, τα βάσανα, την αμάθεια, τις αρρώστιες. Έτσι δεν μπόρεσαν να πιστέψουν στην τελική επικράτηση του καλού, γιατί το κακό, όπως τα αγριόχορτα που πνίγουν το φυτό, είχε σκοτώσει την πίστη στην ψυχή τους.
Κάποιοι πλούσιοι άνθρωποι, που κέρδισαν με δόλιο τρόπο την εξουσία και τα πλούτη τους, δεν είχαν την τόλμη να πιστέψουν στο καλό, επειδή το καλό ήταν αντίθετο με τον πλούτο τους και την εξουσία τους.
Ο δαίμονας του κακού στη συνέχεια θέλησε να βάλει σε δοκιμασία Αυτόν τον άνθρωπο, που δίδασκε στους ανθρώπους πως η έσχατη νίκη ανήκει στο καλό και όχι στο κακό. Του έδειξε όλα τα βασίλεια της γης και του είπε: Θα σού δώσω όλη αυτήν την εξουσία και την λαμπρότητα αυτών των βασιλείων. Σε εμένα έχει παραδοθεί και τη δίνω σ’ όποιον εγώ θέλω . Αν, λοιπόν, με προσκυνήσεις, θα είναι όλη δική σου. (Λουκ. 4, 6-7). Δεν κατάφερε όμως αυτό ο στιγμιαίος θρίαμβος της κακίας που υπάρχει σ’ αυτόν τον κόσμο, να εντυπωσιάσει Αυτόν τον άνθρωπο, που πίστευε σταθερά ότι ο έσχατος και αιώνιος θρίαμβος θα ανήκει στο καλό. Έτσι αρνήθηκε την πρόταση του δαίμονα λέγοντας: Φύγε από μπροστά μου σατανά. Η Γραφή λέει: Τον Κύριο, τον Θεό σου θα προσκυνάς καί μόνον αυτόν θα λατρεύεις. (Λουκ. 4,8). Αυτόν τον άνθρωπο που δεν ήθελε να προσκυνήσει τον δαίμονα του κακού, παρόλο που του πρόσφερε όλα τα βασίλεια του κόσμου, οι άνθρωποι τον χλεύασαν, λόγω της πίστης του στην έσχατη νίκη του καλού. Δεν τον χλεύασαν οι ασήμαντοι, τον χλεύασαν οι αρχηγοί του λαού του. Αλίμονο για ένα λαό, όταν οι αρχηγοί του δεν πιστεύουν στην τελική νίκη του καλού. Θα καταρρεύσουν και ο λαός και οι αρχηγοί του. Θα καταρρεύσουν όπως κατέρρευσε και λαός του Ισραήλ, τον καιρό που κυβερνούνταν από άνανδρους και υποκριτές στρατιώτες. Θα σκοντάψει και θα πέσει όπως σκοντάφτουν και πέφτουν οι τυφλοί, όταν οδηγούνται από τυφλούς.
Και τελικά αυτός ο άνθρωπος, ο οποίος γεννήθηκε στη φάτνη με τα άχυρα ούτε όταν τον φυλάκισαν, τον έφτυσαν, τον μαστίγωσαν, τον έβαλαν μαζί με τούς ληστές, τον καταδίκασαν σε θάνατο, τον σταύρωσαν δεν έχασε την πίστη του στην έσχατη νίκη του καλού. Αυτός όλα τα άντεξε, μένοντας σταθερός στην πίστη του, πως η εξουσία του κακού είναι στιγμιαία και πως στο τέλος το καλό θα νικήσει!
Και πραγματικά, όταν τον σταύρωσαν στον Γολγοθά, η κακία αληθινά θριάμβευσε. Ποτέ ο θρίαμβος του κακού δεν φάνηκε τόσο ολοκληρωτικός όσο εκείνη τη στιγμή. Όταν αυτός ο δίκαιος και αμερόληπτος άνθρωπος εξέπνευσε εξαιτίας του μαρτυρίου, στην ψυχή της μητέρας του και των φίλων του, που στεκόταν στενοχωρημένοι κάτω από το σταυρό, ενισχύθηκε η πίστη στην έσχατη νίκη του κακού. Η πίστη τους στην νίκη του καλού, που είχε δυναμώσει στην ψυχή τους ο Χριστός ζώντας τόσες μέρες μαζί τους, έσβησε όπως σβήνει η φλόγα του κεριού, όταν φυσάει την νύκτα ο αέρας.
Οι φίλοι του εσταυρωμένου και δίκαιου ανθρώπου γύρισαν το βράδυ στα Ιεροσόλυμα, βοηθώντας την πονεμένη μάνα να περπατάει πάνω από τον πέτρινο λόφο. Ενώ η μάνα πίσω από την πλάτη της άφηνε τον Γολγοθά , ο Γολγοθάς ασταμάτητα ήταν μπροστά στα μάτια της. Στο σκοτεινό ουρανό έλαμπαν τα αστέρια και οι φίλοι του εσταυρωμένου απογοητευμένοι βλέποντάς τα έλεγαν: Έγιναν τόσα και όμως εσείς αστέρια λάμπετε! Ακόμη και ο ουρανός χαίρεται για την επικράτηση του κακού στο καλό;
Έτσι πιθανόν μιλούσαν στα αστέρια, με πονεμένη ειρωνεία οι μαθητές και οι φίλοι του Χριστού, γυρίζοντας από τον Γολγοθά. Αλλά δεν θα μιλούσαν έτσι, ούτε η λύπη θα έσφιγγε την ψυχή τους, εάν εκείνη την στιγμή μπορούσαν να σηκώσουν την κουρτίνα και να δουν πίσω από αυτή το μέλλον. Να δουν πολλούς ναούς χτισμένους στη δόξα του Δασκάλου τους.
Ούτε η πληγωμένη μάνα θα έπεφτε από εξάντληση περνώντας από το λόφο, εάν τότε ήξερε πως το μαρτύριο του Υιού της στον Γολγοθά, δεν ήταν, ούτε μπορούσε να είναι η τελευταία πράξη σ’ ένα καλό θεατρικό έργο. Αυτή η απλή ιστορία που η εκκλησία σήμερα λέει στους πιστούς. Το τέλος αυτής της ιστορίας είναι πως ο Χριστός νίκησε, το καλό νίκησε.
Εσείς που είστε λυπημένοι, σηκώστε το κεφάλι. Αυτή η παλαιά ιστορία μπορεί και στην δική μας εποχή να δώσει ξανά ζωή σε πολλές μαραμένες καρδιές και να θερμάνει την πίστη πολλών απογοητευμένων ανθρώπων. Γιατί υπάρχουν πολλές μαραμένες και απογοητευμένες καρδιές στην εποχή μας. Η εποχή μας είναι βαριά ψυχρή σαν το μολύβι. Είναι φυσιολογικό να υπάρχει τόση απογοήτευση κάτω από αυτό το βάρος και εξαιτίας αυτής της ψυχρότητας.
Η εξουσία της τεχνολογίας είναι βαριά και ψυχρή. Η τεχνολογία απομακρύνει τον άνθρωπο από τον εαυτό του. Μεταφέρει το κέντρο της αξίας του κόσμου από τον άνθρωπο στις μηχανές, από το ζωντανό στο άψυχο. Στην εποχή μας, τον καιρό της ειρήνης, η αξία ενός λαού εκτιμάται από τον αριθμό των εργοστασίων, από τον αριθμό των ατμομηχανών, μόνο από τον αριθμό των μηχανών… Αλλά και τον καιρό του πολέμου η δύναμη ενός λαού εκτιμάται από τον τεχνολογικό του εξοπλισμό, από το πλήθος των όπλων, των κανονιών, των μηχανών, και μόνο των μηχανών…
Η σύγχρονη τεχνολογία έγινε σαν γιγαντιαία θωρακισμένη στολή πίσω από την οποία ο άνθρωπος χάνεται. Το έργο επισκίασε τον δημιουργό, το αντικείμενο επισκίασε τη ζωή.
Η εσωτερική προσωπική ζωή του ανθρώπου είναι στην εποχή μας παραμελημένη λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης. Η αστάθεια της εξωτερικής ζωής προκάλεσε την αστάθεια της εσωτερικής ζωής. Η αστάθεια της εξωτερικής ζωής προκάλεσε την νευρικότητα και παρέλυσε την θέληση. Έτσι προέκυψαν η απελπισία, η απόγνωση, η αποδοχή πως το κακό νικάει το καλό σ’ αυτόν τον κόσμο. Μέσα στην τόση απελπισία και νευρικότητα υψώνεται θόρυβος που προκαλεί η εποχή της τεχνολογίας δεν αφήνει να ακουστεί το κλάμα και ο θρήνος εκείνων που νικήθηκαν από το κακό και ο καπνός των εργοστασίων κρύβει τον ήλιο από τούς φτωχούς. Γύρω μας υπάρχει η αθεΐα των μεγαλουπόλεων, οι δεισιδαιμονίες, τα εγκλήματα, ο ηδονισμός… Μέσα σ’ όλα αυτή η εκκλησία του Χριστου λέει όπως πάντοτε έλεγε και όπως πάντοτε θα λέει : Παρόλα που υπάρχουν όλα τα παραπάνω, η τελική νίκη ανήκει στο καλό!
Η φωνή της εκκλησίας δεν είναι πάντοτε η πιό ηχηρή: η απόγνωση και το έγκλημα, η αδικία, η ατιμία ξεπερνάνε κάποιες φορές την φωνή της εκκλησίας. Η φωνή της εκκλησίας διαρκεί αιώνια, επαναλαμβάνεται και ακούγεται σταθερά εδώ και αιώνες να λέει: Η τελική νίκη ανήκει στο καλό!
Δίπλα από τούς τοίχους της εκκλησίας περνάει ο άνθρωπος που με αδικίες κατέκτησε τεράστια πλούτη, ρίχνει ένα περιφρονητικό βλέμμα στην εκκλησία και λέει:
-Εκκλησία, άκουσέ με, καλύτερη είναι η αδικία από την δικαιοσύνη. Όσο ήμουν δίκαιος, ήμουν περιφρονημένος και κυνηγημένος από τούς ανθρώπους, από τότε όμως που με άδικο τρόπο πλούτισα όλοι με εκτιμούν.
Σ’ αυτόν τόν άνθρωπο η εκκλησία έχει να πεί τα εξής:
-Αμαρτωλέ άνθρωπε, περιμένω το τέλος κάθε ανθρώπου και κάθε αντικειμένου. Ας περιμένουμε και το δικό σου τέλος και θα δούμε τι είναι καλύτερο. Η δική σου χορτασμένη αδικία, είτε η δική μου πεινασμένη και ξυπόλητη δικαιοσύνη. Είδα το τέλος και την καταστροφή εκατομμυρίων τέτοιων ανθρώπων, που όπως εσύ περπάτησαν με τα ξυλοπόδαρα της αδικίας, την ίδια ώρα που η πεινασμένη και η ξυπόλητη δικαιοσύνη περπάτησε πάνω σε δρόμο γεμάτο αγκάθια για την νίκη. Θα δω το τέλος σου, εσύ όμως το δικό μου δεν θα το δεις.
Δίπλα από τούς τοίχους της εκκλησίας περνάνε πλήθος ανθρώπων που στενοχωρημένοι και λυπημένοι από τη ζωή λένε:
-Πώς μπορείς εκκλησία να μα παρηγορήσεις;
Η εκκλησία τούς απαντά:
-Με την πίστη στην έσχατη νίκη του καλού. Εγώ είμαι το μνημείο και η απόδειξη αυτής της νίκης.
Η εκκλησία τότε τους θυμίζει εκείνη την άγια απλή, αληθινή, παρήγορη ιστορία του παιδιού, που γεννήθηκε στα άχυρα της Βηθλεέμ και σταυρώθηκε στον Γολγοθά. Η εκκλησία θυμίζει την ιστορία του παιδιού εκείνου, που ολόκληρη η ζωή του ήταν υπομονή απέναντι στο κακό και πίστη στην νίκη του καλού. Ο θάνατός του ήταν η νίκη του καλού, η πιό δοξασμένη, η πιό μακροχρόνια νίκη του καλού μέχρι σήμερα. Η εκκλησία τούς θυμίζει και εκατοντάδες χιλιάδες παρόμοιες ιστορίες. Ολόκληρη την χρονιά κάθε μέρα η εκκλησία λέει μία ή περισσότερες τέτοιες ιστορίες, σαν απόδειξη της νίκης του καλού στο κακό. Η εκκλησία δεν είναι τίποτε άλλο από ένα σύνολο τέτοιων ιστοριών, που αποτελούν απόδειξη της έσχατης νίκης του καλού στο κακό. Όλες αυτές οι ιστορίες υπάρχουν ως πηγή παρηγοριάς και ενθάρρυνσης των νέων γενιών. Σφάλλει όποιος νομίζει πως η εκκλησία βασίζεται σε μία θεωρία που είτε αμφισβητείται είτε αποδεικνύεται. Όχι, η εκκλησία βασίζεται σε στοιχεία αναμφισβήτητα και κάνει μεγάλο λάθος όποιος νομίζει πως η εκκλησία με τα χρόνια γίνεται πιό φτωχή και πιό αδύναμη. Αντίθετα καθημερινά η εκκλησίας γίνεται πιό πλούσια και πιό δυνατή. Πλουτίζει, δυναμώνει με πλήθος νέων γεγονότων, νέων αποδείξεων για την νίκη του καλού στο κακό. Η εκκλησία του Χριστου μεγαλώνει.
Όλοι οι άνθρωποι που πίστεψαν στην τελική νίκη του καλού είναι σαν ζωντανοί βράχοι, με τούς οποίους χτίστηκε το οικοδόμημα της εκκλησίας. Ο χριστιανός, που υπό την στιγμιαία πίεση του κακού αρχίζει να πιστεύει στην έσχατη νίκη του κακού, ουσιαστικά παύει να είναι χριστιανός! Ο ιερέας, που είναι απαισιόδοξος, δεν είναι αληθινός υπηρέτης του Χριστού, επειδή ο απαισιόδοξος πιστεύει στην νίκη του κακού σε βάρος του καλού, στην νίκη της αδικίας σε βάρος της δικαιοσύνης, στην νίκη της ασχήμιας σε βάρος της ομορφιάς, στην νίκη του σκοταδιού σε βάρος του φωτός.
Αν ο ιερέας πιστεύει κατά αυτόν τον τρόπο αυτό σημαίνει πως πιστεύει πως ο κακός δαίμονας θα νικήσει τον Χριστό. Αλλά ποιόν υπηρετεί ο τέτοιου είδους ιερέας; Η πίστη πως το κακό θα νικήσει το καλό είναι στην πραγματικότητα υπηρεσία του κακού. Όποιος πιστεύει στην νίκη του κακού, λανθασμένα ονομάζει τον εαυτό του υπηρέτη του καλού, γιατί στην πράξη υπηρετεί το κακό και με την γλώσσα υπηρετεί το καλό.
Στην εποχή μας, εποχή της τεχνολογίας, οι άνθρωποι πιό δύσκολα από τα παλιά πιστεύουν στην νίκη του καλού. Γιατί συμβαίνει αυτό; Συμβαίνει, επειδή σήμερα οι άνθρωποι μοχθούν περισσότερο, αφιερώνουν όλο τον χρόνο τους για την ανάπτυξη κάποιων ικανοτήτων και όχι για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους. Στις παλαιότερες εποχές, οι άνθρωποι από την νεανική τους ηλικία μάθαιναν να ασκούν κάποια ειδική εργασία αλλά όχι μόνον αμελούσαν, αντίθετα έδιναν περισσότερη σημασία στη σωστή διαμόρφωση του χαρακτήρα τους. Αντίθετα, σήμερα υπάρχουν από την μία περισσότεροι πραγματογνώμονες και ειδικοί γιά κάθε εργασία, αλλά δεν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι με δυνατό χαρακτήρα. Οι παλαιότερες εποχές είχαν λιγότερους πραγματογνώμονες αλλά περισσότερους ανθρώπους. Γι’ αυτό τον λόγο στην εποχή μας επικρατεί η απαισιοδοξία, η απογοήτευση, η απελπισία, η τάση για αυτοκτονία.
Η εκκλησία δείχνει τον δρόμο της ευτυχίας, ο δρόμος της ευτυχίας είναι η πίστη στην τελική νίκη του καλού.
Εσύ φίλε μου, δεν πιστεύεις στην τελική νίκη του καλού; Προσπάθησε μιά φορά να συζητήσεις με τον εαυτό σου τούς λόγους της απιστίας στου. Πρόσεξε, η επιστήμη ισχυρίζεται πως στο τέλος θα επικρατήσει το βασίλειο του νου. Η τέχνη και η φιλοσοφία προφητεύουν τον ερχομό της βασιλείας της ευτυχίας. Η εκκλησία κηρύσσει τον ερχομό της δικαιοσύνης και της αγάπης. Η εκκλησία υποστηρίζει αυτό το κήρυγμά της με τόσες πολλές αποδείξεις όσες είναι και τα τούβλα του οικοδομήματος της. Η διακυβέρνηση όμως της λογικής, φίλε μου, στέκεται ενάντια στην επιστήμη, την τέχνη, την φιλοσοφία και την εκκλησία. Προσπάθησε να αναλύσεις μέσα σου τούς λόγους της απιστίας σου. Η απιστία σου βασίζεται στην έλλειψη θάρρους και δεν είναι τόσο απιστία παρά μία σκοτεινή καχυποψία.
Μητέρα, εσύ δεν πιστεύεις στην τελική νίκη του καλού; λες πως η ψυχή σου είναι γεμάτη απαισιοδοξία. Αλλά, μητέρα, η απαισιοδοξία δεν έχει καρπούς, δεν γεννάει. Εσύ, δεν μπορείς να ονομάζεσαι μάνα, εάν δεν πιστεύεις στο καλό. Μιά άλλη μάνα στεκόταν κάτω από τον σταυρό του υιού της. Είναι δυνατόν η δική σου ατυχία να είναι μεγαλύτερη;
Άνθρωπε, που εργάζεται καθημερινά και με δυσκολία κερδίζεις το ψωμί σου, δεν πιστεύεις στην τελική νίκη του καλού; Η δουλειά σου είναι τόσο δύσκολη, που χωρίς την πίστη στο καλό, τα πόδια θα χάσουν την δύναμή τους κάτω από το βάρος της δύσκολης εργασίας σου, οι μυς σου θα χαλαρώσουν και οι σκέψεις σου θα σκοτεινιάσουν. Κοίταξε προς την εκκλησία. Σε χαιρετάει με μαντήλι λευκό και σου λέει: Προχώρησε μόνον μπροστά, χωρίς φόβο και χωρίς αμφιβολίες! Είμαι χτισμένη πάνω στη δόξα χιλιάδων εργατών, των οποίων το φορτίο ήταν πιό βαρύ από το δικό σου. Η νίκη τους ήρθε από την πίστη τους πως θα νικήσουν.
Εσύ γέροντα, δεν πιστεύεις στην τελική νίκη του καλού; Η απιστία σου –μην περιμένεις πιό σκοτεινό τάφο από την απιστία σου. Γύρω σου όλα σφύζουν από ζωή. Η ζωή σε βάζει στην άκρη δείχνοντάς σου ένα σεβασμό που σε πιέζει. Μόνον η εκκλησία σε βλέπει με αγάπη και συμπόνια. Εσύ ήδη απομονώνεσαι και οι νέες γενιές γύρω σου, σού είναι όλο και πιό άγνωστες. Η γλώσσα της αγωνιστικότητας και η γλώσσα των παθών με την οποία μιλάνε οι νέες γενιές και με τις οποίες και εσύ κάποτε μίλησες, σου είναι όλο και περισσότερο ακατάληπτες. Σωπαίνεις, είσαι ο μόνος, είσαι ένας τύμβος σκόνης που κινείται. Στηρίξου στην εκκλησία, κοίταξέ την, η εκκλησία πιστεύει στην νίκη της ζωής πάνω από τον θάνατο, στην ανάσταση των νεκρών. Στου μιλάει για τον θάνατο πως είναι η νέα γέννηση, που θα σε οδηγήσει στην νέα ζωή κοντά στον ουράνιο πατέρα Σου. Σου μιλάει σαν να είσαι νεαρός, που έχει ανάγκη από τη βοήθεια και την αγάπη των γονέων. Γέροντα είσαι ηλικιωμένος μόνον στα μάτια του κόσμου, είσαι νέος στα μάτια της εκκλησίας.
Και εσύ νεαρέ, δεν πιστεύεις στην τελική νίκη του καλού; Δεν καταλαβαίνεις πόσο προσβάλλεις την νεότητά σου με την τόση απιστία σου; Τα νιάτα δεν είναι τίποτε άλλο παρά ενσαρκωμένη πίστη στην νίκη του καλού. Είδες ποτέ την πηγή του νερού που αναβλύζει μέσα από το χώμα; Ακόμη και αν την πιέσεις με λάσπη για να την κλείσεις δεν θα το καταφέρεις. Ακόμη και αν την φράξεις με κλαδιά θα βγει ανάμεσα από τα κλαδιά. Ακόμη και αν την πιέσεις με πέτρα θα βγει στο φως. Τέτοια είναι η νεότητα που πιστεύει στην νίκη του καλού. Μέσα από την φτώχεια, μέσα από την αρρώστια μέσα από την αδικία, μέσα από την δολοπλοκία, μέσα από την κακία, ξεπηδάει η σωστή νεότητα λουσμένη με το φως της πίστης στην νίκη του καλού.
Αδερφοί μου, ας μην επιτρέψουμε ποτέ να μας ξεγελάσει η στιγμιαία επιτυχία του κακού. Η πίστη μας συχνά πρέπει να είναι πιό δυνατή από την πραγματικότητα. Η κακία συχνά φέρνει την πίστη μας σε πειρασμό. Αν όμως η πίστη μας δεν στέκεται στις επάλξεις του φρουρίου, η κακία θα μας αιφνιδιάσει και θα μας νικήσει. Ας προσέξουμε τον τεχνολογικό πολιτισμό. Η τεχνολογία είναι η περηφάνια της εποχής μας. Αλλά ας προσέξουμε ακόμη περισσότερο τον πολιτισμό της ψυχής μας. Επειδή η ψυχή του ανθρώπου είναι η περηφάνια όλων των εποχών. Για πολύ καιρό ακόμη ο κόσμος δεν θα καταστραφεί. Η τεχνολογία δεν είναι η τελευταία λέξη του ανθρώπινου πνεύματος. Η ανθρώπινη ψυχή έχει εκτός από την τεχνολογία και άλλα πολλά να δημιουργήσει. Η πίστη στην νίκη του καλού αποτελεί βασική δημιουργική ώθηση της ψυχής.
Η πίστη αποτελεί βασική ώθηση της ζωής. Όλοι μας έχουμε πολύ περισσότερο ασυνείδητη παρά συνειδητή πίστη στο καλό για αυτό το λόγο και ζούμε. Η ζωή μας θα ήταν αρκετά περισσότερο ευτυχισμένη αν όλη η ασυνείδητη και ενστικτώδης πίστη μας γινόταν συνειδητή. Ας αγιάσουμε την πίστη μας με την συνείδηση, ας αγιάσουμε τη ζωή μας με την πίστη. Ευλογημένος ας είναι ο άνθρωπος, που πιστεύει στον Θεό πιστεύει στην τελική νίκη του καλού στον κόσμο. Για πολύ καιρό ακόμα θα επιβιώνει αυτός ο κόσμος, δεν θα καταστραφεί. Αυτός ο κόσμος θα τελειώσει με την νίκη και τον θρίαμβο του καλού. Αμή.
Από το βιβλίο του Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτσ: «ΟΜΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΑ». Τόμος Β’
Εκδόσις Ορθόδοξος Κυψέλη: Δεκέμβριος 2014.
Η/Υ επιμέλεια Αικατερίνας Κατσούρη.
