Εἰσαγωγικά περί τῆς ταυτότητας τῆς Ἐκκλησίας τοῦ ἁγίου Ἰουστίνου τοῦ Τσέλιε-Πόποβιτσ – Μητροπ. Ναυπάκτου Ιεροθέου.

Θά παρατεθοῦν κάποια ἀποσπάσματα ἀπό τό βιβλίο τοῦ ἁγίου Ἰουστίνου τοῦ Τσέλιε μέ τίτλο: Δογματική: Ὀρθόδοξη Φιλοσοφία τῆς Ἀλήθειας, διότι ἀναφέρονται στήν σύνδεση θείας Λειτουργίας, Εὐχαριστίας καί Ἐκκλησίας. Γράφει ὁ ἅγιος Ἰουστίνος ὁ Νέος:

«Ἡ Θεία Λειτουργία ἀποτελεῖ τό ἀποκορύφωμα τοῦ θεανθρώπινου ρεαλισμοῦ. Ἀπό τήν σάρκωση τοῦ Λόγου, ὁ Θεάνθρωπος Κύριος Ἰησοῦς Χριστός κατέστη ἡ πλέον προφανής, ἀθάνατη, αἰώνια πραγματικότητα ὅλων τῶν κόσμων καί, ἰδιαιτέρως, τῶν ἀνθρωπίνων κόσμων μας. Μεθ’ ἡμῶν ὁ Χριστός: «μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός/ Ἐμμανουήλ», αἰωνίως μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός.

Ὁ πειστικότερος μάρτυς αὐτοῦ τοῦ γεγονότος εἶναι ἡ Ἐκκλησία, τό Θεανθρώπινο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Οὐσιαστική ταυτοσημία: Ἐκκλησία ἐν Εὐχαριστίᾳ, Εὐχαριστία ἐν Ἐκκλησίᾳ. Ὅπου ἀπουσιάζει ὁ Θεάνθρωπος, ἀπουσιάζει καί ἡ Ἐκκλησία, ἀπουσιάζει καί ἡ Εὐχαριστία. Ὁτιδήποτε ἀποκλίνει ἀπό αὐτό ἀποτελεῖ αἵρεση, μή Ἐκκλησία, ἀντι-ἐκκλησία, ψευδο-ἐκκλησία. Ὡς Σῶμα Χριστοῦ, ἡ Ἐκκλησία ἡ καθολική ἑνότητα, ἀλλά καί ἡ ἑνότητα τῆς καθολικότητας. Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τήν Εὐχαριστία ὡς Σῶμα Χριστοῦ: «ὅτι εἷς ἄρτος, ἓν σῶμα οἱ πολλοί ἐσμεν, οἱ γάρ πάντες ἐκ τοῦ ἑνός ἄρτου μετέχομεν»1 . Ναί, «ἓν σῶμα οἱ πολλοί ἐσμεν» καί τοῦτο ὑπό μίαν Κεφαλή, τόν Θεάνθρωπο Χριστό. Γι’ αὐτό καί ἐν τῇ Εὐχαριστίᾳ καί ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ὁ Θεάνθρωπος Χριστός εἶναι τά πάντα ἐν πᾶσι, Ἐκεῖνος «ἐστί πρό πάντων, καί τά πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκε»2.

Ἡ εὐαγγελία γιά τό ἀνθρώπινο γένος εἶναι μοναδική: ἡ Μετάληψη εἶναι τό ἱερό μυστήριο κατά τό ὁποῖο ὁ χριστιανός δέχεται, ὑπό τήν μορφή τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου, τό ἴδιο τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, συνενώνεται μέ Ἐκεῖνον, λαμβάνει ἄφεση ἁμαρτιῶν καί τήν ὑπόσχεση τῆς αἰωνίου ζωῆς3 …

Αὐτό τό ἱερό μυστήριο, λόγῳ τῆς ἀπροσμέτρητης σπουδαιότητάς του, ἀποτελεῖ τήν οὐσία τῆς οὐσιωδέστερης χριστιανικῆς λατρείας, τῆς Θείας 1 Α΄Κορ. 10, 17. 2 Κολ. 1, 17. 3 Ἁγίου Ἰουστίνου τοῦ Τσέλιε [Πόποβιτς], Δογματική: Ὀρθόδοξη Φιλοσοφία τῆς Ἀλήθειας, Μετάφραση: Α. Η. Γεωργόπουλος, Ἐπιμέλεια: Π. Α. Ὑφαντῆς – Μ. Βελιτζανίδης, Ἱερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου: Ἅγιον Ὄρος 2019, σ. 731. Λειτουργίας. Κατά τήν διάρκειά της ὁ προσφερόμενος ἄρτος καί οἶνος, διά τῆς ἐπικλήσεως καί τῆς ἐπενεργείας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καθαγιάζονται καί μεταβάλλονται σέ Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ.

Κάθε μέλος τῆς τοῦ Χριστοῦ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, κάθε ὀρθόδοξος χριστιανός μπορεῖ νά προσέλθη στό ἱερό μυστήριο τῆς Μεταλήψεως, ἀπό τό βρέφος ὡς τόν γέροντα4 …

Τό Θεῖο Αἷμα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ θεανθρώπινη δύναμη ἡ ὁποία ἐξαγιάζει, καθαίρει, μεταμορφώνει, χριστοποιεῖ, ἐκκλησιοποιεῖ, θεανθρωποποιεῖ, τριαδοποιεῖ καί σώζει. Γι’ αὐτό καί ἡ Καινή Διαθήκη εἶναι ἡ ἐν τῷ αἵματι τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ Καινή Διαθήκη. Αὐτή Διαθήκη ἐπεκτείνεται, εὐχαριστιακῶς, στό Θεανθρώπινο Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, συνενώνοντας διά τοῦ Θεανθρώπινου αἵματος, ἐμᾶς τούς ἀνθρώπους μέ τόν Θεό καί μεταξύ μας. Ἐπειδή, ἑνώνοντας τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεάνθρωπο αὐτό τό πανάγιο Αἷμα ἑνώνει διά τοῦ Θεανθρώπου καί ἐμᾶς μέ ὅλους τούς ἀνθρώπους.

Εἶναι ὁλοφάνερο ἱστορικό γεγονός ὅτι ἡ ὀρθή, ἀληθινή, ἀθάνατη ἑνότητα τοῦ ἀνθρώπου μέ τούς ἀνθρώπους ὑπάρχει διά τοῦ Θεανθρώπου. Ὁ Θεός εἶναι ἐγγύτερος στόν κάθε ἄνθρωπο ἀπό ὅ,τι ὁ ἄνθρωπος στόν ἴδιο τόν ἑαυτό του, ἐγγύτερος σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους ἀπό ὅ,τι οἱ ἴδιοι στούς ἑαυτούς τους. Γι’ αὐτό καί χωρίς τόν Θεό, χωρίς τόν Θεάνθρωπο, χωρίς τήν συγγένεια αἵματος καί τήν συνένωση μέ Ἐκεῖνον, γιά τόν ἄνθρωπο δέν ὑπάρχει ἑνότητα μέ τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του καί μέ τούς ἀνθρώπους γύρω του. Καί τούτη ἡ συγγένεια αἵματος, ἡ ἕνωση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν ἄνθρωπο, πραγματώνεται στό Θεανθρώπινο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, στήν Ἐκκλησία, καί μέ ἰδιαιτέρως ρεαλιστικό καί ἐμπειρικό τρόπο κατά τήν Θεία Εὐχαριστία, στήν Μετάληψη τοῦ σώματος καί τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ5 …

Περί αὐτῆς τῆς θεανθρωπίνης πραγματικότητος ὁ θεόσοφος Καβάσιλας εὐαγγελίζεται «ἡ Ἐκκλησία καταδεικνύει τόν ἑαυτό της μέσα στά ἱερά μυστήρια (τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ), ὄχι ὅπως μέσα ἀπό σύμβολα, ἀλλά ὡς μέλη στήν καρδιά καί ὡς κλάδοι στήν ρίζα τοῦ δένδρου καί, κατά τά λόγια τοῦ Κυρίου ὅπως ἡ ἄμπελος καί τό κλῆμα». Γιατί ἐδῶ δέν πρόκειται μόνον περί κοινωνίας καί ἀναλογιῶν κατά τήν ὁμοιότητα, παρά ταυτότητα. Γιατί αὐτά τά μυστήρια εἶναι τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, καί τοῦτο ἀποτελεῖ τήν ἀληθινή τροφή καί πόση τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Καί αὐτή, μεταλαμβάνοντας Αὐτῶν, δέν τά μεταβάλλει σέ Σῶμα ἀνθρώπινο, ὅπως συμβαίνει μέ τήν ἀνθρώπινη τροφή, παρά ἡ ἴδια –ἡ Ἐκκλησία-μεταβάλλεται σέ αὐτό τό Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ καί, ἄν θά μποροῦσε κάποιος νά δῆ τήν Ἐκκλησία, τό κατά πόσο αὐτή ἑνώθηκε μέ Ἐκεῖνον
4 Ἁγίου Ἰουστίνου τοῦ Τσέλιε [Πόποβιτς], Δογματική: Ὀρθόδοξη Φιλοσοφία τῆς Ἀλήθειας,σ. 732. 5 Ἁγίου Ἰουστίνου τοῦ Τσέλιε [Πόποβιτς], Δογματική: Ὀρθόδοξη Φιλοσοφία τῆς Ἀλήθειας,σ. 733.

κοινωνώντας τό Σῶμα Του, δέν θά μποροῦσε τίποτε ἄλλο νά δῆ ἀπό τό ἴδιο τό Σῶμα Του. Γι’ αὐτόν τόν λόγο καί ὁ Παῦλος γράφει «Ὑμεῖς δέ ἐστε σῶμα Χριστοῦ καί μέλη ἐκ μέρους»6 » 7 …

Ἄν ὅλα τά μυστήρια τῆς Καινῆς Διαθήκης, τῆς Διαθήκης τοῦ Θεανθρώπου, καί ὅλα τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Θεανθρώπου, μποροῦσαν νά συνοψισθοῦν σέ ἕνα μυστήριο, τότε αὐτό τό μυστήριο θά ἦταν τό ἱερό Μυστήριο τῆς Μεταλήψεως, τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Αὐτό τό μυστήριο μᾶς καταδεικνύει καί μᾶς προσφέρει Ὅλον τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό σέ ὅλον τόν θαυματουργό πλοῦτο τοῦ Θεανθρωπίνου Προσώπου καί τοῦ Θεανθρωπίνου Σώματός Του, τό ὁποῖο εἶναι ἡ Ἐκκλησία8 ». Ἡ μαρτυρία τοῦ ἁγίου Ἰουστίνου τοῦ Νέου ἐπαναλαμβάνει μέ ὅλους τούς ἁγίους τήν ταυτότητα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μέ τήν θεία Λειτουργία ὡς Εὐχαριστία καί Μετάληψη τοῦ Σαρκωθέντος Λόγου τοῦ Θεοῦ. Ἡ Ἐκκλησία δέν μπορεῖ νά ἀρνηθῆ τόν ἑαυτό της, διότι ὁ ἑαυτός της εἶναι τό Σῶμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός παρατεινόμενος στούς αἰῶνες ὑπάρχει ὄντως στήν θεία Λειτουργία καί προσφέρεται κατά τήν Μετάληψη τῶν Χριστιανῶν. Θεία Λειτουργία σημαίνει τήν πίστη στήν ὕπαρξη τοῦ Χριστοῦ ὡς Σαρκωθέντος Λόγου, πού προσφέρει τόν ἑαυτό Του στούς
μεταλαμβάνοντες γιά νά ζήση ὁ κόσμος.
6 Α’ Κορ. 12, 27. 7 Ἁγίου Ἰουστίνου τοῦ Τσέλιε [Πόποβιτς], Δογματική: Ὀρθόδοξη Φιλοσοφία τῆς Ἀλήθειας, σσ. 735736. 8 Ἁγίου Ἰουστίνου τοῦ Τσέλιε [Πόποβιτς], Δογματική: Ὀρθόδοξη Φιλοσοφία τῆς Ἀλήθειας, σ. 736.

Από το σύγγραμμα: Η μαρτυρία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας γιά τήν Θεία Κοινωνία, του Μητροπ. Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου, Ιεροθέου.

Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.

Κατηγορίες: Αγιολογικά - Πατερικά, Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.