Β’ Τιμ. 4,5-8
«Εγώ γαρ ήδη σπένδομαι, και ο
καιρός της εμής αναλύσεως εφέστηκε»
(Β’ Τιμ. 4,6)
Σήμερα, αγαπητοί μου, σήμερα είνε η Κυριακή προ των Φώτων. Στην ομιλία αυτή από την αποστολική περικοπή αντί άλλου θέματος θα πάρουμε μια λέξι, κι αυτήν θα προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε. Μια λέξι της αγίας Γραφής φτάνει για να μας διδάξη τα πιο υψηλά μαθήματα και να μας φέρη κοντά στο Θεό. Γιατί όσα είνε γραμμένα στην αγία Γραφή, είνε λόγια θεόπνευστα. Και όλα διδάσκουν τον άνθρωπο, αρκεί ο άνθρωπος την ώρα που διαβάζει την αγία Γραφή να μην έχη προκατάληψι και νομίζη ότι η Γραφή είνε ένα από τα πολλά βιβλία που οι συγγραφείς της μπορεί να πλανώνται. Είνε ευτυχής εκείνος που ακούει και διαβάζει με πίστι και προσπαθεί να εφαρμόζη ό, τι λέει η Γραφή. Αλλ’ όποιος δεν πιστεύει στην αγία Γραφή και ζη αντίθετα απ’ ό, τι αυτή διδάσκει, αυτός είνε σαν τον Ιούδα, που πρόδωσε το Χριστό και θα ‘ταν προτιμότερο να μην είχε ανοιχτά τα’ αυτιά του για ν’ ακούη το λόγο του Θεού και να πιστεύη σ’ αυτόν.
Ας ακούσουμε λοιπόν τον απόστολο Παύλο. Απ’ το ευλογημένο του στόμα βγαίνει μια λέξι. Λέξι διαμάντι, λέξι μαργαριτάρι. Και η λέξι αυτή είνε «σπένδομαι» (Β’ Τιμ. 4,6).
*************
«Σπένδομαι»! Τι σημαίνει η λέξι αυτή; Για να καταλάβουμε με τι νόημα λέει τη λέξι αυτή ο απόστολος Παύλος, πρέπει πρώτα να πούμε τι σήμαινε η λέξι αυτή στην αρχαία εποχή.
Στην αρχαία εποχή οι άνθρωποι ζούσαν μέσ’ στο πυκνό σκοτάδι της ειδωλολατρίας. Οι θεοί τους, άψυχα αγάλματα, ήταν θεοί ψεύτικοι. Εν τούτοις οι αρχαίοι πίστευαν σ’ αυτούς τους θεούς, τους ευλαβούντο, τους λάτρευαν, και προς τιμήν τους προσέφεραν θυσίες. Εμείς σήμερα λατρεύουμε το Θεό και πάμε στην εκκλησία, και εκδηλώνουμε τη λατρεία μας ανάβοντας κερί, καίγοντας λιβάνι και προσφέροντας λάδι και πρόσφορα. Αλλ’ οι ειδωλολάτρες προσέφεραν στους θεούς των άλλου είδους θυσίες. Μαζεύονταν όλοι κοντά στο βωμό και θυσίαζαν πρόβατα, γίδια και βόδια. Άναβαν φωτιές και οι ιερείς τους έσφαζαν τα ζώα και τα έβαζαν πάνω στο βωμό για να καούν. Τη στιγμή αυτή της προσφοράς ο ιερεύς γέμιζε ένα χρυσό ποτήρι από κρασί ή και από το αίμα του ζώου που θυσίαζε και το έχυνε όλο πάνω στο βωμό. Αυτή η πράξις λεγότανε «σπονδή». Γινότανε συνήθως σε περιπτώσεις που δύο πόλεις ή δύο κράτη έκλειναν συμμαχία και υπόσχονταν, πως η μια πόλις ή το ένα κράτος θα βοηθούσε την άλλη πόλι ή κράτος σε κάθε κίνδυνο. Οι αντιπρόσωποι των πόλεων, για να επισφραγίσουν τη συμμαχία τους, προσέφεραν θυσία και έκαναν «σπονδάς». Για εκείνον δε, που παρέβαινε την συμφωνία και πρόδιδε το σύμμαχό του, λέγανε πως «παρεσπόνδησε»· και η λέξι «παρεσπόνδησις» ήταν πολύ βαρειά, χειρότερη απ’ τη λέξι «προδοσία». Αυτός που παρεσπόνδησε πίστευαν ότι με την παράβασί του απάτησε τους θεούς· εθεωρείτο όχι μόνο προδότης, αλλά και ασεβής.
Αυτή την εικόνα της θυσίας απ’ τον αρχαίο κόσμο παίρνει ο Παύλος και της δίνει τώρα νέο, υπέροχο νόημα. «Σπένδομαι» (ε.α.), γράφει στον αγαπημένο του μαθητή Τιμόθεο. Αυτή η λέξις «σπένδομαι», όπως τη λέει ο Παύλος, αν την αναλύσουμε, σημαίνει τα εξής. Η ζωή του κάθε ανθρώπου είνε σαν ένα ποτήρι· ποτήρι όχι άδειο, αλλά γεμάτο. Το γεμίζει ο καλός Θεός με διάφορα αγαθά. Στον έναδίνει περισσότερα, στον άλλο λιγώτερα. Κανέναν όμως δεν αφήνει χωρίς να του δώση κάποια ευλογία ανάλογη με ην πνευματική του αντοχή, ανάλογη με τη χωρητικότητα του ποτηριού. Όλα τα ποτήρια τα γεμίζει. Υγεία, ευφυΐα, δεξιότητες και ικανότητες, γράμματα, τέχνες, επιστήμες, φιλία και σχέσεις, οικογένεια, γυναίκα και παιδιά, υλικά και πνευματικά αγαθά, να τι περιέχει το ποτήρι της ζωής μας. Μας τα ‘δωσε ο Θεός, για να τα χρησιμοποιήσουμε για το καλό το δικό μας, για το καλό του πλησίον μας, για τη δόξα του Θεού. Κ’ οι άνθρωποι πως χρησιμοποιούν τα διάφορα υλικά και πνευματικά αγαθά που τους έδωσε ο Θεός; Για το καλό το δικό τους; Για το καλό της ανθρωπότητος; Για τη δόξα του Θεού;
Θέλετε να δήτε, πως τα χρησιμοποιούν;
Όπως είνε γνωστό, η τελευταία Κυριακή του χρόνου είνε εργάσιμη δυστυχώς. Δεν έπρεπε όμως να είνε εργάσιμη. Την ημέρα αυτή θα ‘πρεπε να ‘νε όλοι στην εκκλησία, για να ευχαριστήσουν το Θεό που τους άφησε ένα χρόνο ακόμη στη ζωή. Την ημέρα όμως αυτή ο ναός έχει τους πιο λίγους χριστιανούς. Οι πιο πολλοί βρίσκονται έξω, στους δρόμους, στις πλατείες· πουλούν και αγοράζουν, για να γιορτάσουν την πρωτοχρονιά. Ζουν χωρίς έννοια Θεού. Και μόνο αυτό; Κοιτάξτε τι γίνεται στην παραμονή της πρωτοχρονιάς. Όταν βραδιάση, τότε όλοι σχεδόν είνε μαζεμένοι στα σπίτια. Άντρες και γυναίκες θα κρατούν τράπουλες στα χέρια και παίζουν. Παίζουν όλη τη νύχτα. Πορτοφόλια γεμάτα από λεφτά αδειάζουν. Εκατομμύρια χάνονται. Τις πρωινές ώρες, ενώ χτυπάει η καμπάνα, αυτοί που έπαιζαν όλη τη νύχτα, χωρίς λεφτά, γεμάτοι αηδία και αγανάκτησι, επιστρέφουν στα σπίτια τους. Ξενύχτησαν. Έχασαν εκατομμύρια, όλες τις οικονομίες τους. Μίσησαν τους ανθρώπους. Βλαστήμησαν το Θεό. Που, παρακαλώ, τα θυσίασαν; Αν τους ζητούσε μια δυστυχισμένη οικογένεια ένα χιλιάρικο, δεν θα της έδιναν. Δεν θα έδιναν στο Χριστό· γιαί πίσω από κάθε δυστυχισμένο κρύβεται ο Χριστός. Στο Χριστό ούτε δέκα δραχμές δεν έκαναν θυσία· αλλά στα χαρτιά, στο φάντη, στη θεά τύχη όπως λένε,-κ’ επειδή δεν υπάρχει τύχη αλλά υπάρχει διάβολος-, στο διάβολο της πρωτοχρονιάς, που κρατάει τράπουλες, σ’ αυτόν κάνουν τη σπονδή των χρημάτων τους, σ’ αυτόν θυσιάζουν τα εκατομμύρια. Θα μπορούσαμε κι άλλα πολλά παραδείγματα ν’ αναφέρουμε απ’ τη σύγχρονη ζωή, για να φανή που κάνουν τις σπονδές τους οι άνθρωποι του αιώνα μας· δεν θα είνε υπερβολή να πούμε, ότι ο σύγχρονος κόσμος όλα σχεδόν τα υλικά και πνευματικά αγαθά τα προσφέρει θυσία στο διάβολο.
**************
Αλλά δόξα τω Θεώ! Υπάρχουν και ψυχές, που ό, τι τους έχει δώσει ο Θεός το θυσιάζουν για τη δόξα του. Δεν κρατούν τίποτε για τον εαυτό τους. Όλα για τους συνανθρώπους τους που πάσχουν και υποφέρουν, όλα για το Θεό!
Πρώτος στον κατάλογο των ηρωικών αυτών υπάρξων έρχεται ο Παύλος ο απόστολος. Ήταν νέος, καταγόταν από ευγενική οικογένεια. Ήξερε γράμματα και γλώσσες. Είχε ταυτότητα Ρωμαίου πολίτου. Ήταν δραστήριος κ’ ευφυής και μπορούσε να διαπρέψη παντού, σε οποιαδήποτε τέχνη και επιστήμη, και να γίνη πλούσιος και ένδοξος. Γεμάτο ήταν το ποτήρι της ζωής του από ανεκτίμητα αγαθά. Αλλ’ όλα τα θυσίασε. Τριάντα χρόνια χωρίς καμμιά απολύτως αμοιβή, αλλά και με καθημερινούς κόπους και μόχθους και κινδύνους, περιώδευσε όλη την τότε οικουμένη και κήρυξε το Χριστό. Και τώρα βρίσκεται φυλακισμένος στις φυλακές της Ρώμης, και περιμένει το θάνατό του. Το ποτήρι της ζωής του έχει σχεδόν αδειάσει. Λίγες σταγόνες πια μένουν απ’ τη βασανισμένη του ζωή. Αλλά καμμιά ανησυχία, κανένα φόβο δεν έχει. Αντίθετα· με λαχτάρα περιμένει πότε θα ‘ρθη η ευλογημένη ώρα να θυσιαστή, να χύση και τις τελευταίες σταγόνες αίματός του για το Χριστό, που αγάπησε παραπάνω απ’ όλους και απ’ όλα. Και σ’ αυτή την αγία προσμονή που ζη δεν βρίσκει άλλη λέξι για να έκφραση τα αισθήματα της καρδιάς του παρά τη λέξι, «σπένδομαι» (ε.α.). Χριστέ, για σένα όλα τα θυσίασα· τώρα θυσιάζω και τη ζωή μου.
Ω Παύλε, μακάριε Παύλε! Εσύ όλα για το Χριστό. Κ’ εμείς τι; Που είνε οι θυσίες μας;…
Ας κλάψουμε γι’ αυτό. Γιατί από μας απουσιάζει το ηρωικό στοιχείο. Κι ας θέσουμε σκοπό για τον καινούριο χρόνο· Τίποτα για το διάβολο· όλα για το Χριστό!
Από το βιβλίο: Μακαριστού Μητροπ. Πρ. Φλωρίνης, Αυγουστίνου Καντιώτου: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: (Σύντομα κηρύγματα επί των Αποστολικών Περικοπών). Γ’ έκδοσις. 2000.
