Ο Νικόλαος υπερασπίζεται τις δύο καθιερωμένες από την Εκκλησία ημέρες, κατά τις οποίες οφείλει ο χριστιανός να απέχει από ορισμένα εδέσματα και αιτιολογεί την κατ’ εξαίρεση νηστεία του Μ. Σαββάτου. Λέγει, λοιπόν, πως η Τετάρτη και η Παρασκευή δεν επελέγησαν τυχαία από την εκκλησιαστική συνείδηση για εγκράτεια στις τροφές. Συνδέονται άμεσα με την επί γης ζωή του Ιησού Χριστού και ειδικά με τα άγια Πάθη. Συγκεκριμένα η Τετάρτη σχετίζεται με την προδοσία του Ιούδα και η Παρασκευή με τη Σταύρωση και το θάνατο του Ιησού και γι’ αυτό ο Νικόλαος αναφέρει χαρακτηριστικά: «Τετράδα και Παρασκευήν προσέταξεν ημίν νηστεύειν ο Κύριος, την μεν δια την προδοσίαν, την δε δια το πάθος».1 Δύο γεγονότα θεμελιώδη του θείου σχεδίου της σωτηρίας των ανθρώπων».
Ήδη από την αποστολική εποχή οι δύο αυτές ημέρες θεωρήθηκαν ως ημέρες λύπης και ελάχιστης θυσίας των πιστών προς δόξα Θεού. Μια τακτική αποδεκτή από το σώμα της Εκκλησίας – καθώς εύστοχα επισημαίνει ο Νικόλαος – και από επιφανείς Δυτικούς Πατέρες, όπως ο ιερός Αυγουστίνος και ο θείος Ιερώνυμος.2
Υποσημειώσεις.
1. Τρία συντάγματα, Cod. Vat. Pal. Gr. 232 f. 125,r ARSENIJ, Nikolaja Gidruntskago,σελ. 65 και PG160, 739 D. Πρβλ. τον ΙΕ’ κανόνα του αγίου Πέτρου Αλεξανδρείας: «Ου εγκαλέσει τις ημίν παρατηρουμένοις τετράδα, και παρασκευήν, εν αις και νηστεύειν ημίν κατά παράδοσιν ευλόγως προστέτακται˙ την μεν τετράδα, δια το γενόμενον συμβούλιον υπό των Ιουδαίων, επί τη προδοσία του Κυρίου˙ την δε παρασκευήν, δια το πεπονθέναι αυτόν υπέρ ημών», ΣΥΝΤΑΓΜΑ, Δ’ σελ. 43.
2. «Και του μεν, θείου Ιερωνύμου άκουσον λέγοντος˙ Τετράδα ουν και Παρασκευήν χωρίς μεγάλης ανάγκης, ουκ οφείλει λυθήναι νηστεία, ότι τη Τετάρτη ο Ιούδας τη του Κυρίου προδοσία συνέθετο και τη έκτη εσταυρώθη ο Ιησούς. Ο δ’ Αυγουστίνος τι; Παραδεδόμενον κρατώμεν φησίν, από των πατέρων, ίνα τετράδα και έκτην ημέραν από βρώσεως κρεών απεχώμεθα˙ διότι εν τη τετάρτη ημέρα ο Ιούδας τον Κύριον επώλησε, και τη αυτή ημέρα παρ’ Ιουδαίων την τιμήν έλαβεν, εν τη έκτη δε οι Ιουδαίοις εν τω σταυρώ τον Κύριον έθεντο» τρία συντάγματα, Cod. Vat. Pal. Gr. 232 f. 124r, ARSENIJ Nikolaja Gidrruntskago σελ. 66 και PG 160, 740 AB.
Από το βιβλίο: Για το δόγμα και τη λατρεία…, του Σωτήρη Ν. Κόλλια.
Μία πρωτότυπη προσέγγιση στα αντιμαχόμενα σημεία μεταξύ Ορθοδόξων και Λατίνων μέσα από ανέκδοτα χειρόγραφα
Εκδόσεις Γρηγόρη, Φεβρουάριος του 2019
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
