ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
– Γέροντα, τα διάφορα κινήματα, οι διαμαρτυρίες πού γίνονται από τους Χριστιανούς έχουν κάποιο αποτέλεσμα;
– η παρουσία των Χριστιανών είναι πλέον ομο¬λογία πίστεως. Μπορεί κανείς με την προσευχή να βοηθήσει περισσότερο, αλλά την σιωπή του θα την εκμεταλ¬λευθούν οι άλλοι και θα πουν. «Ό τάδε και ο τάδε δεν διαμαρτυρήθηκαν, επομένως είναι με το μέρος μας• συμ¬φωνούν μαζί μας». Αν δεν αρχίσουν μερικοί να χτυπούν το κακό, να ελέγχουν δηλαδή αυτούς πού σκανδαλίζουν τους πιστούς, θα γίνει μεγαλύτερο κακό. Έτσι θα τονω¬θούν λίγο οι πιστοί, άλλα και θα εμποδιστούν λίγο όσοι πολεμούν την Εκκλησία. η Εκκλησία δεν είναι δικό τους καΐκι, να κάνουν βόλτες• είναι το σκάφος τού Χρι¬στού. Αυτοί είναι κατακριτέοι. Το μόνο πού τους ενδια¬φέρει είναι να έχουν μεγάλο μισθό, πολυτελές αυτοκί¬νητο, να τρέχουν στις διασκεδάσεις… Και ύστερα κάνουν νόμο να παντρεύονται με πολιτικό γάμο, νομιμοποιούν τις αμβλώσεις… Τι θα κάνη ο Θεός, άλλο θέμα.
Και με τις βλάσφημες ταινίες πού παρουσιάζουν, θέλουν να γελοιοποιήσουν τον Χριστό. Το κάνουν, για να πουν «αυτός ήταν ο Χριστός, τώρα θα έρθει ο Μεσ¬σίας», και να παρουσιάσουν μετά τον «Μεσσία» τους. Εκεί το πάνε.
– Οι άνθρωποι, Γέροντα, τα πιστεύουν και βλάπτονται!
– ο βλαμμένος βλάπτεται. Τα πιστεύει, γιατί θέλει να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα και να αναπαύση τον λογισμό του. Με όλα αυτά τα βλάσφημα πάνε να δικαι¬ολογήσουν ηθικές αταξίες. Το έχουν παρακάνει. Είχαν κάνει μήνυση ότι η ταινία «Ό τελευταίος πειρασμός» προσβάλλει την θρησκεία και οι εισαγγελείς είπαν. «Δεν είναι τίποτε». Τέτοιες βλασφημίες δεν ακουστήκαν ποτέ! Για μας η διαμαρτυρία για την βλάσφημη εκείνη ταινία ήταν ομολογία πίστεως. Βέβαια με όλα αυτά τα βλάσφημα γίνεται και ένα καλό• χωρίζει η ήρα από το σιτάρι, κοσκινίζεται ο κόσμος.
– Υπάρχουν, Γέροντα, κάποια θέματα για τα οποία πρέπει να αμύνεται κανείς, είτε ως άτομο είτε ως ομάδα, και κάποια για τα οποία δεν πρέπει; Π.χ. εσείς, όταν σας είπαν ότι είστε αιρετικός, απαντήσατε, ενώ σ’ άλλες κα¬τηγορίες σιωπήσατε.
– Αυτό το λένε οι Άγιοι Πατέρες, δεν είναι ότι το λέω εγώ. Οποιαδήποτε άλλη κατηγορία με βοηθάει στην πνευματική ζωή, ενώ το «αιρετικός» με χωρίζει από τον Χριστό.
Κοιμίζουν τον κόσμο
• Γέροντα, πώς θα βοηθηθούν οι άνθρωποι με τόσα πού γίνονται στον κόσμο;
– Εκείνος πού θέλει να βοηθηθεί, βοηθιέται με τιποτένια πράγματα. Π.χ. κουνιέται ένα κανδήλι η κουνιέται ο ίδιος ολόκληρος με έναν σεισμό και συνέρχεται. Όσοι δεν πιστεύουν, γίνονται χειρότεροι, όταν ακούν ότι θα γίνει πόλεμος η κάποια καταστροφή. «Δώσ’ του, σού λέει, να γλεντήσουμε, γιατί χάνουμε την ζωή», οπότε το ρίχνουν τελείως έξω. Άλλοτε ακόμη και οι αδιάφοροι, όταν άκου¬γαν λ.χ. ότι θα γίνει πόλεμος, συνέρχονταν και άλλαζαν ζωή. Τώρα είναι πολύ λίγοι αυτοί. Παλιά το έθνος μας ζούσε πνευματικά, γι’ αυτό και ο Θεός το ευλογούσε και οι Άγιοι μάς βοηθούσαν με θαυμαστό τρόπο, και νι¬κούσαμε τους εχθρούς μας, οι οποίοι πάντοτε ήταν πε¬ρισσότεροι από εμάς. Σήμερα λέμε πώς είμαστε Ορθόδοξοι, άλλα δυστυχώς συχνά μόνον το όνομα «Ορθόδοξος» έχουμε και όχι ζωή ορθόδοξη. Ρώτησα έναν Πνευματικό με κοινωνική δράση, με ένα σωρό πνευματικοπαίδια κ.λπ.: «Τι ξέρεις για μία βλά¬σφημη ταινία;». «Δεν ξέρω τίποτε», μού είπε. Δεν ήξερε τίποτε και είναι σε μεγάλη πόλη.
Κοιμίζουν τον κόσμο. Τον αφήνουν έτσι, για να μη στενοχωριέται και να διασκεδάζει. Μην τυχόν πεις ότι θα γίνει πόλεμος η ότι θα γίνει η Δευτέρα Παρουσία και γι’ αυτό πρέπει να ετοι¬μασθούμε, μην τυχόν στενοχωρηθούν οι άνθρωποι. Σαν μερικές γριές πού λένε «μη μιλάς για θάνατο• μόνο για χαρές και για βαφτίσια να μιλάς», σαν να μην τις περιμένει θάνατος. Έτσι νιώθουν μία ψεύτικη χαρά. Ενώ, αν σκέφτονταν ότι το τάδε γεροντάκι πού έμενε λίγο πιο κάτω πέθανε χθες, ο άλλος είναι στα τελευταία του και θα πεθάνει, μεθαύριο θα γίνει τού τάδε το μνημόσυνο πού ήταν και πολύ νεότερος από αυτές, θα σκέφτονταν τον θάνατο και θα έλεγαν: «Πρέπει να εξομολογηθώ, να ετοι¬μασθώ πνευματικά, γιατί μπορεί κι εμένα σε λίγο να με καλέσει ο Χριστός για την άλλη ζωή». Διαφορετικά, έρχε¬ται ύστερα ο θάνατος και τις παίρνει ανέτοιμες.
«Άλλοι πάλι από… «καλωσύνη» λένε: «Στους αιρετικούς μη λέτε ότι είναι στην πλάνη, για να δείξουμε αγάπη». Και έτσι τα ισοπεδώνουν όλα. Αν ζούσαν αυτοί στα πρώτα χρόνια τού Χριστιανισμού, δεν θα είχαμε ούτε έναν Άγιο. Έλε¬γαν τότε στους Χριστιανούς: «Ρίξε μόνο λιβάνι στην φω¬τιά και μην άρνήσαι τον Χριστό». Δεν το δέχονταν. «Κάνε μόνον πώς ρίχνεις». Δεν το δέχονταν. «Μη μιλάς για τον Χριστό και πήγαινε ελεύθερος σε άλλο μέρος», και δεν το δέχονταν. Σήμερα βλέπεις έναν νερόβραστο κόσμο.
– Γέροντα, όταν λέει ο Απόστολος Παύλος «Ό καρπός του Πνεύματος εστίν αγάπη, χαρά», εννοεί ότι η χαρά είναι τεκμήριο σωστής ζωής;
– Ναι, γιατί υπάρχει κοσμική χαρά και θεϊκή χαρά. Όταν κάτι δεν είναι πνευματικό, καθαρό, δεν μπορεί να υπάρχει αληθινή χαρά και ειρήνη στην καρδιά. η χαρά πού αισθάνεται ένας πνευματικός άνθρωπος δεν είναι η κο¬σμική χαρά πού επιζητούν πολλοί σήμερα. Να μην τα μπλέκουμε τα πράγματα. Οι Άγιοι είχαν τέτοιου είδους χαρά πού ζητάμε εμείς; η Παναγία είχε τέτοια χαρά; ο Χριστός γελούσε; Ποιος Άγιος πέρασε από αυτήν την ζωή χωρίς πόνο; Ποιος Άγιος είχε τέτοια χαρά πού επι¬διώκουν πολλοί Χριστιανοί της εποχής μας, πού δεν θέ¬λουν να ακούσουν τίποτε δυσάρεστο, για να μη στενο¬χωρηθούν, να μη χάσουν την ηρεμία τους; Αν θέλω να μη στενοχωρηθώ, για να είμαι χαρούμενος, να μη χαλά¬σω την ησυχία μου, για να είμαι πράος, τότε είμαι αδιά¬φορος! Άλλο πραότητα πνευματική και άλλο πραότητα από αδιαφορία. Λένε μερικοί: «Πρέπει να είμαι χαρούμενος, γιατί είμαι Χριστιανός. Να είμαι ήρεμος, γιατί είμαι Χριστιανός». Αυτοί δεν είναι Χριστιανοί. Το κα¬ταλάβατε; Αυτό είναι αδιαφορία, είναι κοσμική χαρά.
Όποιος έχει αυτά τα κοσμικά στοιχεία, δεν είναι πνευ¬ματικός άνθρωπος. ο πνευματικός άνθρωπος είναι όλος ένας πόνος. Πονάει δηλαδή για καταστάσεις, για ανθρώ¬πους, αλλά ανταμείβεται γι’ αυτόν τον πόνο με θεία πα¬ρηγοριά. Νιώθει πόνο, αλλά νιώθει μέσα του θεία παρη¬γοριά, γιατί κάνει ρίψεις με ευλογίες ο Θεός από τον Πα¬ράδεισο στην ψυχή και αγάλλεται ο άνθρωπος από την θεϊκή αγάπη. Αυτή είναι η χαρά, η πνευματική χαρά, πού δεν εκφράζεται και πλημμυρίζει την καρδιά.
Το παράδειγμα μιλάει
• Γέροντα, οι άνθρωποι πού ζουν πνευματικά στον κόσμο πρέπει να δείχνουν στους κοσμικούς ότι νηστεύουν;
– Όταν πρόκειται για διατεταγμένες νηστείες της Εκκλησίας μας, Τετάρτη, Παρασκευή, Σαρακοστές κ.λπ., τότε πρέπει, γιατί αυτό είναι ομολογία πίστεως. Οι άλλες όμως νηστείες, δηλαδή αυτές πού γίνονται από άσκηση, για την αγάπη τού Χριστού η για να εισακουσθεί η προσευχή μας σε ένα αίτημα μας, πρέπει να γίνονται κρυφά. Σκοπός είναι να ζούμε ορθόδοξα, όχι απλώς να μιλούμε η να γράφουμε ορθόδοξα. αυτό, βλέπεις, ένα κήρυγμα δεν πληροφορεί, δεν αλλοιώνει τον άλλον, όσο καλό και αν είναι, αν ο ιεροκήρυκας δεν έχει βίωμα.
– Αν, Γέροντα, ο ακροατής η ο αναγνώστης έχει καλή διάθεση;
– Έ, τότε αυτός έχει ήδη την θεία Χάρη, γι’ αυτό και Τελείται. Ένας όμως πού δεν έχει καλή διάθεση, θα πάρει και θα εξετάση αυτά πού λέει ο ιεροκήρυκας και δεν θα /η καμμιά ωφέλεια. Το να σκεφτόμαστε ορθόδοξα είναι εύκολο• το να ζούμε όμως ορθόδοξα θέλει κόπο. Μια φορά ένας θεολόγος είχε κάνει μια ομιλία και είχε πει να πάνε να δώσουν αίμα, γιατί υπήρχε ανάγκη. Και πράγματι πολ¬λοί παρακινήθηκαν και έδωσαν πολύ αίμα. Εκείνος Όμως δεν έδωσε ούτε μία σταγόνα, αν και είχε… μπόλικο. Οι άλλοι τότε σκανδαλίσθηκαν. «Εγώ, τους είπε εκείνος, με την ομιλία πού έκανα και παρακίνησα τον κόσμο να δώσει αίμα, είναι σαν να έδωσα το περισσότερο αίμα»! Έτσι ανέπαυε τον λογισμό του. Καλύτερα ήταν να μην έκανε την ομιλία και αθόρυβα να πήγαινε να δώσει λίγο αίμα. η ζωή μετράει.
«Εγώ είμαι δεξιός», μού είπε ένας πού δεν είχε καμμιά σχέση με την Εκκλησία. «Άμα δεν κά¬νης σταυρό, τι ωφελεί; τού είπα. Το χέρι πού δεν κάνει σταυρό τι ωφελεί πού είναι δεξί; Σε τι διαφέρει από το αριστερό πού δεν κάνει σταυρό; Εκείνο έτσι και αλλιώς δεν κάνει σταυρό». Αν εσύ είσαι δεξιός και δεν κάνης σταυρό, σε τι διαφέρεις από τους αριστερούς; ο σκοπός είναι να είσαι άνθρωπος πνευματικός, να ζεις κοντά στον Χριστό, τότε βοηθάς και τους άλλους.
Όταν ο άνθρωπος έχει ζωή σωστή, το έργο του πληροφορεί. Σε μία πόλη ήταν ένας Προτεστάντης πού όλους τους κατηγορούσε- τι κληρικούς, τι δεσποτάδες. Εκεί κο¬ντά σε ένα μοναστήρι ασκήτευε και ένας μοναχός. Μία φορά ρώτησε τον Προτεστάντη ένας άθεος: «Καλά, όλους τους δεσποτάδες, τους παπάδες τους κατηγορείς. Γι’ αυτόν τον καλόγερο τι έχεις να πεις;». «Αυτόν τον παραδέχομαι, τού λέει, γιατί διαφέρει από τους άλλους». Ένας πιστός, όπου και αν είναι, πόσο βοηθάει, όταν ζει σωστά! Θυμάμαι, ένας γνωστός μου αστυνομικός υπηρετούσε στα σύνορα. Εκεί ήταν και Σέρβοι κομμουνιστές, και μάλιστα από τους πιο άθεους, τους πιο έμπιστους τού κόμματος. Όταν έρχο¬νταν Σέρβοι παπάδες στα σύνορα Ελλάδος και Σερβίας, ο αστυνομικός τους φιλούσε το χέρι. Οι κομμουνιστές το πρόσεξαν. Έλληνας αστυνομικός να φιλάει το χέρι των Σέρβων παπάδων! Έκανε μεγάλη εντύπωση στους κομ¬μουνιστές και προβληματίσθηκαν στο θέμα της πίστεως.
Πόσο βοηθούν αυτοί πού έχουν μία θέση, όταν κρατάνε λίγο! Γι’ αυτό και εγώ κοιτάω μετρικούς μεγάλους να τους δω, όταν έρχονται, για να τους βοηθήσω, γιατί αυτοί μπο¬ρεί να βοηθήσουν πολύ θετικά με το παράδειγμα. Να, ένας στρατάρχης πού γνωρίζω, είναι παράδειγμα. Και ότι κά¬νει, το κάνει από μέσα του, με την καρδιά του• δεν το κά¬νει εξωτερικά. Οι άλλοι πού τον βλέπουν προβληματίζο¬νται και βοήθιουνται. Παλιά και οι άρχοντες τού τόπου είχαν αρχές, πίστευαν. Ξέρετε τι είχε πει μία αρχόντισσα σε κάποιον βουλευτή σε μία πόλη; Είχε πάει με τον σύζυ¬γο της την περίοδο της νηστείας τού Δεκαπενταύγουστου σε ένα γεύμα και είχαν εκεί ψάρια, κρέατα… Αυτή δεν έτρω¬γε, γιατί νήστευε. Το πρόσεξε ο βουλευτής και της είπε: «Ασθενείς και οδοιπόροι νηστεία δεν κρατούν». «Ναι, οδοιπόροι με ρόδες!», τού απάντησε εκείνη και δεν άγγι¬ξε τίποτε από τα αρτύσιμα.
Στο γεύμα εν τω μεταξύ ήταν και ένας κληρικός πού τους προσφώνησε: «Μεγάλη μου τιμή πού βρίσκομαι μαζί σας κ.λπ.», έλεγε-έλεγε ένα σωρό εγκώμια. Όποτε τον διέκοψε ο άνδρας της αρχόντισσας και τού είπε: «Μη πεποίθατε έπ’άρχοντας, επί νίούς ανθρώ¬πων, οίς ουκ εστί σωτηρία!». Γιατί εκείνος πήγε να τους κολακεύσει. Άλλοτε πάλι είχε πει αυτή η αρχόντισσα σε έναν καθηγητή Πανεπιστημίου τής Θεολογίας: «Μην κοιτάτε λεπτομέρειες και κόβετε στις εξετάσεις τους παπάδες. Κοι¬τάξτε να τους περνάτε, γιατί οι επαρχίες δεν έχουν παπά!». Θέλω να πω ότι παλιά οι τοπικοί άρχοντες ενδιαφέρο¬νταν για την Εκκλησία, ήταν παράδειγμα για τον λαό.
Αυτό πού θα βοηθήσει θετικά τους ανθρώπους σήμε¬ρα είναι το παράδειγμα μας το χριστιανικό και η ζωή μας η χριστιανική. Τους Χριστιανούς πρέπει να τους διακρίνει η πνευματική λεβεντιά και η αρχοντιά, η θυσία. Γι’ αυτό λέω στους λαϊκούς: «Να αγαπάτε τον Χριστό, να έχετε ταπείνωση, να κάνετε το καθήκον σας, και ο Χρι¬στός θα προδώσει την αρετή σας στα μάτια των ανθρώ¬πων». η αρετή έχει τυπικό να προδίδει τον άνθρωπο, οπού κι αν βρίσκεται αυτός. Ακόμη και να κρυφθεί, και να υποκριθεί με την διά Χριστόν σαλότητα, η αρετή θα τον προδώσει, έστω και αργότερα, και ο αποθηκευμένος του θησαυρός, πού θα ανακαλυφθεί τότε μαζεμένος, θα βοηθήσει πάλι πολλές ψυχές• ίσως τότε περισσότερο.
Από το βιβλίο: Λόγοι του Γέροντος Παισίου Β’. Πνευματική αφύπνιση.
Έκδοση: Ιερόν Ησυχαστήριον Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος. Σουρωτή Θεσσαλονίκης. 1999.
