Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ο Απόστολος Παύλος στο 12ο κεφάλαιο της προς Εβραίους επιστολής του, πλέκει το εγκώμιο όλων των Αγίων που με τη θερμή τους πίστη στον Θεό έκαναν μεγάλα κατορθώματα, νίκησαν τους εχθρούς της πίστεως, έκαναν θαύματα, ανάστησαν και νεκρούς ακόμη, έδειξαν αξιοθαύμαστη υπομονή και καρτερία στις θλίψεις και στους διωγμούς, θυσίασαν τις ανέσεις κι ακολούθησαν την ζωήν των στερήσεων.
Γράφοντας αυτά εννοεί όσους αναφέρονται στην Π. Διαθήκη και τους μάρτυρες της χριστιανικής πίστεως, από τον Στέφανο μέχρι εκείνους που μαρτύρησαν στους τρεις διωγμούς, που είχαν κάνει οι Ιουδαίοι και ο Νέρων.
Μετά τον Απόστολο Παύλο η Εκκλησία μας ανέδειξε πάρα πολλούς τέτοιους ήρωες της πίστεως, ώστε μπορούμε να πούμε ότι η περικοπή αυτή είναι μάλλον προφητική. Ο Απόστολος των Εθνών προβλέπει τις θυσίες των μελών της Εκκλησίας. Γιατί και τα λόγια του Κυρίου: «ιδού αποστέλλω υμάς ως πρόβατα εν μέσω λύκων» είναι πηγή προφητικών εμπνεύσεων για τους διωγμούς του Νέρωνα, τότε που η σταθερότητα των πιστών χάριζε πυκνό νέφος μαρτύρων στην ένδοξη Εκκλησία του Κυρίου.
Ο βίος των Αγίων είναι η έμπρακτη εφαρμογή της διδασκαλίας του Χριτού μας, είναι αδιαφιλονίκητη απόδειξη της δυνάμεως της θείας χάριτος. Με τη μελέτη της ζωής των φωστήρων αυτών φωτιζόμαστε και μείς. Μαθαίνουμε ότι οι άγιοι μας ομολόγησαν την πίστη τους στον Χριστό σε πολύ δύσκολες περιστάσεις. Το φωτεινό τους παράδειγμα συγκλονίζει, ηλεκτρίζει τους αναγνώστες και τους παρακινεί να ζούν Χ ρ ι σ τ ι α ν ι κ ά.
Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ
Από τελώνης – Ευαγγελιστής.
Ο άγιος αυτός Απόστολος ήταν απ΄ την Κανά της Γαλιλαίας, εκεί όπου έκανε το πρώτο θαύμα του ο Κύριος.
Ήταν τελώνης, δηλαδή ενοικιαστής στα τέλη και τους φόρους. Οι Εβραίοι θεωρούσαν το επάγγελμα αυτό άδικο και περιφρονούσαν τους τελώνες, γιατί πλούτιζαν με πολλές αδικίες. Κατάντησε το όνομα τελώνης να σημαίνει αμαρτωλός, άδικος, σκληρός, απάνθρωπος συμφεροντολόγος, ανελέητος.
Ο Κύριος λοιπόν βρήκε τον Ματθαίο στο τελωνείο. Ακολουθούσαν χιλιάδες λαού το Διδάσκαλο και χιλιάδες καρδιές δροσίζονταν απ’ τα εμπνευσμένα λόγια του. Ο τελώνης παράτησε τη δουλειά του για μια στιγμή κι άφησε την καρδιά του ελεύθερη στα λόγια του Νέου Προφήτη. Πλημμύρισε η καρδιά του. Η πέννα έπεσε απ’ το χέρι του. Τα μάτια του βούρκωσαν. Ο Χριστός σαν καρδιογνώστης διάβασε τα κρυμμένα βάθη της καρδιάς του, έρριξε επάνω τοου τη θεϊκή του ματιά και του είπε:
«Ακολούθει μοι»
Κι ο τελώνης χωρίς άλλη κουβέντα παράτησε το τελωνείο, την αδικίαν και τη σκληρότητα, όλα όσα δεν συμφωνούσαν με την ιερή πρόσκληση κι ακολούθησε το Χριστό μαζί με τους απλοϊκούς ψαράδες της Γεννησαρέτ.
Δέχτηκε το Χριστό στο σπίτι του, όπως λέγει ο ίδιος στο ευαγγέλιο του. Κάλεσε και τους συγγενείς και τους φίλους του για να παρακινηθούν κι αυτοί και να πιστέψουν στο Χριστό, όπως κι έγινε, που πίστεψαν πρόθυμα. Οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι που ζητούσαν ευκαιρία να κατακρίνουν τον Χριστό είπαν στους μαθητές του: «Γιατί ο Δάσκαλος σας πίνει και τρώει με τελώνες και αμαρτωλούς;»
Ο καρδιογνώστης Χριστός μας τους έδωσε άλλη μέρα την σωστή απάντηση: Οι υγιείς δεν έχουν ανάγκη γιατρού αλλά οι ασθενείς. Δεν ήλθα για να καλέσω δικαίους, άλλ’ αμαρτωλούς εις μετάνοιαν.
Από τότε έγινε ένας από τους δώδεκα Αποστόλους. Κι αισθάνθηκε τόσο βαθειά τον Χριστό, ώστε πρώτος απ’ όλους τους Ευαγγελιστές έγραψε το βίο Του και διέσωσε σπουδαίες λεπτομέρειες της ζωής Του.
Ο απόστολος Ματθαίος έγινε αυτόπτης σ’ όλα τα θαύματα που έκανε ο Κύριος πριν απ’ τη σωτήριο Σταύρωση και την ένδοξο Ανάστασή του.
Ο Αναστάσιος, επίσκοπος Αντιοχείας, ερμηνεύει ότι το όνομα Ματθαίος σημαίνει πρόσταγμα Υψίστου, καλλίτερα όμως ετυμολογεί ο Ισίδωρος, ότι Ματθαίος προέρχεται εκ του Ματθάν που σημαίνει δώρο. Ο Κλήμης ο Στρωματεύς αναφέρει ότι ο Ματθαίος δεν έφαγε ποτέ κρέας, αλλά ζούσε μόνο με χόρτα κα όσπρια. Έγραψε το Ευαγγέλιο Εβραϊκά, οκτώ χρόνια μετά την Ανάληψη του Κυρίου, για τους Χριστιανούς της Παλαιστίνης, που τους καταδίωκαν για την πίστη τους, όπως γράφει ο ιερός Χρυσόστομος. Το μετέφρασε στα Ελληνικά ο Ιεροσολύμων Ιάκωβος.
Το περιεχόμενο του Ευαγγελίου του.
Ο Ματθαίος διέσωσε ολόκληρο το ηθικοφιλοσοφικό σύστημα του Χριστιανισμού, που θεμελίωσε ο Κύριος μας επάνω στους βράχους του ευλογημένου όρους της Γαλιλαίας, όταν όπως ο Ιερός Ευαγγελιστής περιγράφει: Ιδών τους όχλους ανέβη εις το Όρος και καθίσαντος Αυτού προσήλθον οι Μαθηταί Αυτού και ανοίξας το στόμα Αυτού εδίδασκεν αυτούς. Τα θεμέλια αυτά έμειναν αδιάσειστα ανάμεσα στους αιώνες. Τη θεότητα του Χριστού βρέθηκαν αρκετοί, που επιχείρησαν να προσβάλουν, μα τα θεμέλια που μπήκαν στο όρος της Γαλιλαίας κανένας δεν επιχείρησε να κλονίση.
Ο ίδιος Ευαγγελιστής μας πληροφορεί ότι κάθε δυστυχισμένος που σπογγίζουμε το δάκρυ του, είναι ο ίδιος ο Χριστός: «Όσα εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε». Ανύψωσε δε την φιλανθρωπία στα ύψη της ωραιότερης πράξης της ανθρώπινης ζωής κι εγλύκανε τον πόνο.
Ιδιαίτερη αποστολή του
Μετά την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος, οι Απόστολοι έβαλαν κλήρους σε ποια μέρη της γης θα πάει ο καθένας να διδάξει. Τότε ο ιερός Ματθαίος αφού δέχτηκε την δύναμη του Παναγίου Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής, δίδαξε πρώτα με πολύ ζήλο τους Εβραίους, που τους αγαπούσε πολύ και ήθελε να γνωρίσουν την Αλήθεια. Γι’ αυτό έγραψε πρώτος το άγιο Ευαγγέλιο στην Εβραϊκή διάλεκτο, αρχίζοντας από την γενεαλογία του Χριστού.
Διηγείται την γέννηση του Χριστού, βάπτιση, τους πειρασμούς και την κλήση του ίδιου, ομολογώντας ότι ήταν αρχιτελώνης και κατηγορώντας τον εαυτό του. Δίδαξε τους Πάρθους και τους Μήδους και ίδρυσε τις Εκκλησίες τους βασανίστηκε και σε άλληα έθνη, κακοπάθησε, δίψασε, πείνασε, μαστιγώθηκε˙ τα υπόμεινε όμως όλα, με την βοήθεια του Θεού, κηρύσσοντας Σωτήρα και σώζοντας πολλούς.
Στον Ευαγγελιστή Ματθαίο οφείλει ο κόσμος τα τόσο διδακτικά για την ανθρώπινη ματαιότητα λόγια του Χριστού μας για τα τελευταία χρόνια της ανθρώπινης ζωής.
Του οφείλει πολλά ο χριστιανικός κόσμος.
Η παράδοση λέγει ότι σκέφτηκε ο άγιος Απόστολος να πάει σε κανένα ήσυχο μέρος να ησυχάσει και να προσευχηθεί. Ανέβηκε λοιπόν σ’ ένα ήρεμο λόφο κοντά στην πόλη Μυρμήνη και εκεί ασκήτευε αρκετό χρόνο, με μόνη σκέπη του τον ουρανό.
Εκεί παρουσιάστηκε εμπρός του ένα ακτινοβόλο παιδί, κρατώντας ένα ραβδί στο χέρι του και του το πρόσφερε λέγοντας:
«Πάρε αυτό το ξερό ραβδί, κατέβα απ’ το βουνό, πήγαινε στην πόλη και φύτεψέ το κοντά στη βρήση. Εγώ θα το ριζώσω και θα το μεγαλώσω σε δέντρο πολύκαρπο και στους χυμούς του θα δώσω μέλι και απ’ τους καρπούς του θα φάνε οι θηριόγνωμοι κάτοικοι της γειτονικής Μυρμήνης και θ’ αλλάξουν ζωή και θα γίνουν ευλογημένοι».
Το ξερό ραβδί έφερε καρπούς.
Ο Ματθαίος πήρε με φόβο το ραβδί και δοξολογώντας το όνομα του Θεού κατεβαίνει απ’ το λόφο, μπαίνει στην πόλη και το φυτεύει κοντά στη βρύση. Το ξερό ραβδί βλάστησε κι έδωσε γλυκύτατους καρπούς. Έτρεχαν οι άνθρωποι να κόψουν τα σωτήρια εκείνα φρούτα κι όσοι είχαν την ευτυχία να φάνε απ’ αυτά, αισθάνθηκαν απερίγραπτη γλυκύτητα να χύνεται μέσα τους και μυστηριώδη μεταβολή να γίνεται στην ψυχή τους, στο χαρακτήρα και στη ζωή τους. Απ’ τα κλαδιά του πολύκαρπου εκείνου δένδρου έσταζε γλυκύτατο μέλι κι απ’ τη ρίζα του έτρεχε σωτήριο αγίασμα.
Όταν ο επίσκοπος της πόλεως Πλάτων έμαθε ότι ο ιερός Απόστολος πήγε εκεί, βγήκε με όλους τους κληρικούς του να τον προϋπαντήσουν, όπως έπρεπε. Εθαύμασαν οι άνθρωποι όταν είδαν το θαύμα κι έτρεχαν να γευθούν τους γλυκείς καρπούς που μετέβαλαν την πρωτινή τους αγριότητα σε πραότητα. Λέγεται μάλιστα ότι καθώς πήγαινε ο άγιος Απόστολος να φυτεύσει το ραβδί, συνάντησε την βασίλισσα της πόλης εκείνης με τον γιό της και τη νύφη της που ήταν δαιμονισμένοι. Τα δαιμόνια φώναζαν κι έλεγαν. «Ποιός σου είπε να έλθεις στον τόπο μας και σου έδωσε αυτό το ραβδί για να μας αφανίσεις;» Ο Απόστολος τους γιάτρεψε και τους έκανε ν’ ακολουθούν σωφρονισμένοι.
Ο βασιλιάς θύμωσε γιατί η βασίλισσα ακολουθούσε τον Απόστολο και ήθελε να τον βασανίσει. Ο Σωτήρας μας όμως παρουσιάστηκε στον ιερό Ματθαίο και τον ενθάρρυνε: Ο βασιλιάς θέλει το κακό σου, αλλά μη φοβάσαι, γιατί έχεις την βοήθειά μου. Ο Απόστολος φανέρωσε αυτό το όραμα στον επίσκοπο κι ευχαρίστησε τον Πανάγαθο για την προστασία του.
Έστειλε τότε ο βασιλιάς τέσσερεις στρατιώτες να τον συλλάβουν, όταν όμως συνάντησαν τον Άγιο, τυφλώθηκαν γύρισαν πίσω στον βασιλιά και του είπαν τι συνέβη. Θύμωσε περισσότερο ο βασιλιάς κι έστειλε άλλους. Όταν τον πλησίασαν ήταν εκεί ο Κύριος, σαν ένα ωραίο παιδί που ήταν τόσο ακτινοβόλο που δεν μπορούσαν να το δουν˙ έτσι γύρισαν άπρακτοι κι εξήγησαν στον βασιλέα τι είδαν. Τότε πήγε ο ίδιος, πολύ θυμωμένος, για να θανατώση τον Απόστολο με τα ίδια του τα χέρια. Αλλά μόλις πλησίασε τυφλώθηκε. Ταπεινωμένος έπεσε στα πόδια του Αγίου και ζητώντας συγχώρηση τον παρακάλεσε να του φωτίσει τα μάτια. Ο Απόστολος τον σπλαχνίστηκε, και τον θεράπευσε με την δύναμη του ζωοποιού Σταυρού.
Βασανιστήρια και θάνατος.
Αλλά φάνηκε αχάριστος προς τον ευεργέτη του και διέταξε τους στρατιώτες του να καρφώσουν στη γη τα χέρια και τα πόδια του. Έπειτα να βάλουν επάνω του ένα σωρό ξύλα και να τα περιχύσουν με λάδι και πίσσα και να τον κάψουν. Άρπαξαν οι δήμιοι τον Άγιο, τον κάρφωσαν κι άναψαν τα ξύλα. Αλλά δεν έκαιαν τα ξύλα. Οι ειδωλολάτρες τρόμαξαν κι εδόξαζαν τον Θεό του Αποστόλου. Ο βασιλιάς ταράχτηκε και ρώτησε γιατί φωνάζουν. Όταν έμαθε τι έγινε, είπε: για ν’ αποδείξω την ευσέβεια του ανθρώπου αυτού, θα φέρετε αναμμένα κάρβουνα και φρύγανα. Έβαλε τους χρυσούς του θεούς πάνω στην κάμινο όπου ήταν ο Απόστολος, έβαλε γύρω κι άλλα είδωλα και παρακαλούσε τους Θεούς του να τον βοηθήσουν. Προσευχήθηκε κι ο Απόστολος κι η φωτιά ξεχύθηκε στα είδωλα και τα έκανε στάκτη. Φοβισμένος ο βασιλιάς έφευγε, μήπως και τον κάψη η φωτιά. Γύρισε στην κάμινο ζητώντας την βοήθεια του Αποστόλου. Ο Άγιος προσευχήθηκε κι η φλόγα γύρισε επάνω του κι έτσι λύτρωσε τον βασιλιά από τον κίνδυνο.
Έπειτα λέγει: «Κύριε στα χέρια σου παραδίδω την ψυχή μου», και πήγε στην ουράνια αγαλλίαση. Το τίμιο λείψανό του έμεινε αβλαβές απ’ τη φωτιά, κι ο βασιλιάς διατάζει να το βάλουν σε βασιλική κλίνη και να το φέρουν οι αυλικοί κι οι άρχοντες στα ανάκτορα.
Επειδή δεν είχε ακόμη σωστή πίστη, παράγγειλε ν’ ασφαλίσουν το πάνσεπτο λείψανο σε σιδερένια θήκη και είπε: «Αν ο Θεός που γνωρίσαμε δια μέσου του τον φυλάξει αβλαβή απ΄ τον βυθό της θάλασσας, όπως δεν τον άγγιξε η φωτιά, αυτός είναι δυνατός Θεός, εξουσιαστής και ανώτερος των στοιχείων και θα σεβόμαστε τέτοιο παντοδύναμο Θεό».
Ο Ευαγγελιστής εμφανίζεται στον Επίσκοπο.
Αφού είπε αυτά διέταξε να ρίξουν την σιδερένια θήκη στο πέλαγος. Την νύκτα παρουσιάστηκε ο Ευαγγελιστής στον επίσκοπο και του είπε: «Πήγαινε ανατολικά προς το παλάτι και θα βρεις την Θήκη των λειψάνων μου». Ο αρχιερέας πήγε με εκλεκτούς ανθρώπους στον τόπο, που του υπέδειξε ο Άγιος και είδαν την λάρνακα που έπλεε και ερχόταν προς αυτούς. Εδόξασαν τον Κύριο που λύτρωσε τον δούλο του απ’ τη φωτιά κι απ’ τη θάλασσα.
Ο βασιλιάς τότε παρακαλεί τον Αρχιερέα να τον συγχωρήσει. Τον κατήχησε και τον βάπτισε. Την ώρα που τον βάπτιζε άκουσε μια φωνή απ’ τον ουρανό που του είπε: «Μην τον ονομάσεις Ρουλβιανό, αλλά Ματθαίο».
Έτσι αναγγενήθηκε ο Βασιλιάς και την εβδόμη ημέρα κατάστρεψε όλα τα είδωλα. Έπεισε τους υπηκόους του να βαπτισθούν και περιποιήθηκε το άγιο λείψανο όπως έπρεπε. Ο Απόστολος εμφανίστηκε σε οπτασία στον Επίσκοπο και του είπε να χειροτονήσει τον βασιλέα ιερέα και τον γιό του διάκονο. Σε τρία χρόνια θα έλθει στον Κύριον και τότε ο υιός του θα γίνει διάδοχός του.
Πραγματικά μετά τρία έτη ο Πλάτων εκοιμήθει κι άφησε τον θρόνο του στον βασιλέα Ματθαίο κι εκείνος πάλι στο γιό του, όπως παράγγειλε ο Απόστολος.
Πληροφορίες για τη ζωή του Αγίου.
Όσα προηγούνται τα αναφέρει ο Νικηφόρος Ξανθόπουλος στον Συναξαριστή. Αλλά ο μεταφραστής διηγείται ότι ο ιερός Απόστολος πήγε σε διάφορες πόλεις και χώρες όπου κήρυξε˙ τελευταία πήγε στην Ιεράπολη της Συρίας, που είναι στον Ευφράτη κι εβάπτισε πολλούς, ίδρυσε Εκκλησίες, χειροτόνησε διακόνους, ιερείς και επισκόπους. Τέλος θεράπευσε πολλούς αρρώστους και δαιμονισμένους.
Η Εκκλησία μας τιμά την ημέρα του μαρτυρικού θανάτου.
Η Αγία μας Εκκλησία ψάλλει συγκινητικά τροπάρια για να τιμήσει τον εμπνευσμένο Ευαγγελιστή. Κι οι ευσεβείς χριστιανοί με βαθειά συγκίνηση επικαλούνται την ευλογία του πρώτου Ευαγγελιστή, βλέπουν με τα ψυχικά τους μάτια ολόκληρη τη ζωή του και ιερά ρίγη περνούν τα κορμιά τους, όταν θυμούνται την παράδοση για το μαρτυρικό του τέλος.
Ας τιμούμε και μεις τον ιερό Απόστολο με καθαρή συνείδηση, μετανοούντες ειλικρινά για τις αμαρτίες μας, έχοντας σαν φωτεινό παράδειγμα τον Άγιο που από αρχιτελώνης έγινε Απόστολος του Χριστού. Γι’ αυτό ο Κύριος σταυρώθηκε για να μας χαρίσει την Λύτρωση. Έχει ανοικτή την αγκαλιά Του και μας προσκαλεί και μας, κάθε μέρα με απέραντη ευσπλαχνία. Μας καλεί ο σπλαχνικός γιατρός για να μας θεραπεύσει και μεις από αμέλεια δεν θέλουμε να κοπιάσουμε λίγο και βρίσκουμε διάφορες προφάσεις.
Δεν μοιάζουμε τον Απόστολο Ματθαίο, που μόλις τον κάλεσε ο Κύριος, δεν του είπε: περίμενε, να κανονίσω τους λογαριασμούς μου με τους χρεώστες μου. Αλλά ευθύς άφησε τα πάντα: κτήματα, χρήματα, φίλους συγγενείς για ν΄ αποκτήσει τον Ευαγγελικό Μαργαρίτη, τον πραγματικά μόνιμο και πολύτιμο. Ας μετανοιώσουμε απ’ τα βάθη της καρδιάς μας, ας συνεργασθούμε με την χάρη του Θεού για να διορθωθούμε και τότε θα δούμε δοξασμένο δίπλα στο θείο θρόνο του Χριστού τον Ευαγγελιστή να πρεσβεύει στον ελεήμονα Θεόν για την άφεση των αμαρτιών μας. Η εκκλησία μας γιορτάζει τη μνήμη του στις 16 Νοεμβρίου.
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ
Απόστολε Άγιε και Ευαγγελιστή Ματθαίε, πρέσβευε τω ελεήμονι Θεώ ίνα πταισμάτων άφεσιν παράσχη ταις ψυχαίς ημών.
ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ
Του τελωνείου τον ζυγόν απορρίψας δικαιοσύνης τω ζυγώ προσηρμόσθης και ανεδείχθης έμπορος πανάριστος, πλούτον κομισάμενος, την εξ ύψους σοφίαν˙ όθεν ανεκήρυξας αληθείας τον λόγον, και των ραθύμων ήγειρας ψυχάς καθυπογράψας, την ώραν της κρίσεως.
Εκδόσεις: «Ορθόδοξον ίδρυμα «Απόστολος Βαρνάβας».
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον (πρωτότυπον Κείμενον).rar
Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον – Νεοελληνική ερμηνευτική απόδοση, Παναγιώτου Ν. Τρεμπέλα.
Διαβάστε το.rar
Ακούστε το.rar
