27 Δεκεμβρίου, μνήμη του Αγ. Πρωτομάρτυρος Στεφάνου (Παρακλητικός Κανών) και του Αγ. Οσιομάρτυρος Θεοδώρου του γραπτού: Συναξάριον, Υμνολογική εκλογή, τα Λειτουργικά Αναγνώσματα της Θ. Λ.

Του Οσίου Πατρός ημών Νικοδήμου του Αγιορείτου.

Τω αυτώ μηνί (Δεκεμβρίω) ΚΖ΄, μνήμη του Αγίου Αποστόλου, Πρωτομάρτυρος και Αρχιδιακόνου Στεφάνου.

Λόγων στεφάνοις, οία τιμίοις λίθοις,
Στέφω Στέφανον, Νν προέστεψαν λίθοι.
Εικάδι λαΐνεος Στέφανον μόρος εβδόμη είλεν.

Ούτος ο μακάριος Πρωτομάρτυς και Αρχιδιάκονος Στέφανος, όταν έγινε μίαν φοράν ζήτησις μεταξύ Ιουδαίων και Σαδδουκαίων και Φαρισαίων και Ελληνιστών3 περί του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, και άλλοι μεν έλεγον, ότι είναι Προφήτης· άλλοι δε, ότι είναι πλάνος· και άλλοι, ότι είναι υιός Θεού, όταν λέγω η τοιαύτη ζήτησις έγινε, τότε ο αοίδιμος Στέφανος εστάθη επάνω εις ένα τόπον υψηλόν, και εκήρυξεν εις όλους τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, λέγων. Άνδρες αδελφοί, διατί τόσον επληθύνθησαν αι κακίαι σας, και είναι τεταραγμένη όλη η Ιερουσαλήμ; Μακάριος είναι ο άνθρωπος εκείνος, ο οποίος δεν έλαβεν εις την καρδίαν του δισταγμόν εις τον Ιησούν Χριστόν. Διατί αυτός είναι, οπού έκλινε τους Ουρανούς, και εκατέβη διά τας αμαρτίας μας, και εγεννήθη από την Παρθένον την Αγίαν και καθαράν και διαλεγμένην προ καταβολής κόσμου. Αυτός τας ασθενείας ημών έλαβε, και τας νόσους εβάστασεν. Αυτός έκαμε να αναβλέψουν οι τυφλοί. Αυτός εκαθάρισε τους λεπρούς, και εδίωξε τα δαιμόνια από τους δαιμονισμένους.

Οι δε Ιουδαίοι ταύτα ακούσαντες, έφερον αυτόν εις το κριτήριον προς τους αρχιερείς. Επειδή δεν εδύνοντο να αντισταθούν εις την σοφίαν και δύναμιν του Αγίου Πνεύματος, με την οποίαν ελάλει ο θείος Στέφανος. Έπειτα επαράστησαν ψευδομάρτυρας, οίτινες ταύτα κατά του Αποστόλου εμαρτύρησαν λέγοντες. Ημείς ηκούσαμεν, ότι ούτος ελάλει λόγια βλάσφημα εναντίον του τόπου τούτου της Ιερουσαλήμ, και εναντίον του θεϊκού νόμου. Είπον δε και τα λοιπά άλλα όσα διηγούνται αι ιεραί Πράξεις των Αποστόλων εν κεφαλαίω εβδόμω. Τότε εγύρισαν τα ομμάτιά τους εις τον Στέφανον όλοι οι καθεζόμενοι εις το κριτήριον, και είδον το πρόσωπόν του τόσον λαμπρόν, ωσάν να ήτον πρόσωπον Αγγέλου. Όθεν μη υποφέροντες την εντροπήν, ελιθοβόλησαν αυτόν ευχόμενον δι’ αυτούς και λέγοντα· «Κύριε μη στήσης αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην». Και ταύτα ειπών εκοιμήθη.

Αφ’ ου δε ο Πρωτομάρτυς με την νομιζομένην εδικήν του πτώσιν εκρήμνισε κάτω τον αντίπαλον Διάβολον, και έδειξεν αυτόν πτώμα μέγιστον και εξαίσιον· και αφ’ ου εκοιμήθη με τον γλυκύν ύπνον του μαρτυρίου, επήραν το ιερόν αυτού σώμα άνδρες ευλαβείς, και έβαλον αυτό μέσα εις ένα σεντούκι κατεσκευασμένον από ξύλον περσέας: ήτοι ροδακινέας. Και σφραγίσαντες αυτό, το απέθησαν εις τα πλάγια μέρη του Ναού. Τότε και ο νομοδιδάσκαλος Γαμαλιήλ, και ο τούτου υιός Αβελβούς, επίστευσαν εις τον Χριστόν. Και εβαπτίσθησαν από τους Αποστόλους1. Τελείται δε η του Αγίου Στεφάνου Σύναξις εις τον μαρτυρικόν του Ναόν, όστις είναι κοντά εις τον τόπον τον καλούμενον Κωνσταντιανά. Σημείωσαι ότι ο Άγιος Στέφανος ελιθοβολήθη μετά την Ανάληψιν του Χριστού χρόνους τρείς, κατά τους ακριβεστέρους χρονολόγους.

Τη αυτή ημέρα μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Θεοδώρου του Γραπτού, αδελφού Θεοφάνους του ποιητού και Γραπτού.

Αυχείν έχει τι και Θεόδωρος μέγα,
Εκ γης απαίρων, ως μέγα στίξις θέας.

Ούτος ο Άγιος Θεόδωρος ομού με τον αδελφόν του Θεοφάνη (τόν εορταζόμενον ιδίως κατά την ενδεκάτην του Οκτωβρίου) ήτον κατά τους χρόνους Θεοφίλου του εικονομάχου εν έτει ωλ΄ [830]. Οι δύω ούτοι αυτάδελφοι και Γραπτοί, εχρημάτισαν μαθηταί Μιχαήλ Συγγέλου των Ιεροσολύμων, κατά τον Δοσίθεον, και υιοί Ιωνά του Σαββαΐτου. Ούτοι λοιπόν μεγάλως ηγωνίσθησαν και οι δύω διά την τιμήν και προσκύνησιν των αγίων εικόνων. Όθεν εδάρθησαν άσπλαγχνα. Και κατά προσταγήν του Θεοφίλου, εγράφησαν εις το μέτωπόν τους με σίδηρον πυρωμένον, οι ιαμβικοί στίχοι ούτοι.

«Πάντων ποθούντων προστρέχειν προς την πόλιν,
Όπου πάναγνοι του Θεού λόγου πόδες
Έστησαν εις σύστασιν της οικουμένης,
Ώφθησαν ούτοι τω σεβασμίω τόπω
Σκεύη πονηρά δεισιδαίμονος πλάνης.
Εκείσε πολλά λοιπόν εξ απιστίας
Πράξαντες δεινά αισχρά δυσσεβοφρόνως,
Εκείθεν ηλάθησαν ως αποστάται.
Πρός την πόλιν δε του κράτους πεφευγότες
Ουκ εξαφήκαν τας αθέσμους μωρίας.
Όθεν γραφέντες ως κακούργοι την θέαν
Κατακρίνονται και διώκονται πάλιν.»

Τους δώδεκα τούτους ιαμβικούς στίχους εσύνθεσεν ο Αριστέαλος. Εξερχόμενοι δε οι Άγιοι κατεστιγμένοι, έλεγον, ότι, τα Χερουβίμ θεωρούντα, υπαναχωρήσει εκ της Εδέμ, και η φλογίνη ρομφαία δώσει τα νώτα, αιδουμένη ημών τας όψεις. Ακούσας δε ο βασιλεύς Θεόφιλος τους λόγους τούτους παρά του επάρχου, είπεν. Ανίσως ήξευρα, ότι τούτο είναι αλήθεια, βέβαια ήθελα κάμω τούτο εις όλους τους ανθρώπους του υπηκόου μου.

Αφ’ ου δε εγράφησαν με τους στίχους τούτους, επέμφθησαν εις την εξορίαν, όπου ο μέγας αριστεύς και νικητής ούτος Θεόδωρος, προς Κύριον εξεδήμησε. Λέγεται δε, ότι όταν ο Άγιος ούτος εκοιμήθη, επήγεν εις αυτόν ένας μέγας Γέρωντας, και ήκουεν αγίους Αγγέλους, οίτινες έψαλλον άσματα πνευματικά. Με τους οποίους συνέψαλλε και αυτός. Έδειξε δε ο Θεός διά των τοιούτων ασμάτων, πόσον ετίμα τον εαυτού θεράποντα Θεόδωρον.

Τον Βίον των Αγίων τούτων αυταδέλφων Θεοδώρου και Θεοφάνους των Γραπτών, συνέγραψεν η Θεοδώρα Ραουλαίνη και Kαντακουζηνή η Παλαιολογίνα.

(Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου” Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Υμνολογική εκλογή.

Απολυτίκιον του Αγίου Στεφάνου. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.

Βασίλειον διάδημα, εστέφθη ση κορυφή, εξ άθλων ων υπέμεινας, υπέρ Χριστού του θεού, Μαρτύρων πρωτόαθλε’ συ γαρ την Ιου¬δαίων, απελέγξας μανίαν, είδες σου τον Σωτήρα, του Πατρός δεξιόθεν. Αυτόν ούν εκδυσώπει αεί, υπέρ των ψυχών ημών.

Στεφανώθηκες με βασιλικό διάδημα, Στέφανε, συ ο πρώτος μεταξύ των μαρτύρων, απ’ τους αγώνες σου για τον Χριστό και Θεό μας. Έτσι, αφού με δριμείς ελέγχους προσέβαλες την τρέλλα της απιστίας των Ιουδαίων, είδες τον Σωτήρα σου Χριστό να κάθεται στα δεξιά του Θεού και Πατρός. Αυτόν λοιπόν, τώρα και πάντα παρακάλεσε ικετευτικά να σώσει τις ψυχές μας.

Έτερον του Οσίου Θεοδώρου. Ήχος γ’. θείας πίστεως. Γερασίμου.

θείοις στίγμασι, σεσημασμένος, δώρον έμψυχον, τω Ζωοδότη, προσηνέχθης θεοφόρε Θεόδωρε» ασκητικαίς δωρεαίς γαρ κοσμούμενος, ομολογίας αγώσι διέλαμψας. Πάτερ Όσιε, Χριστόν τον θεον ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Προσφέρθηκες σαν θείο και έμψυχο δώρο στον Ζωοδότη Χριστό, θεοφόρε Θεόδωρε, σημειωμένος με τα θεία στίγματα του μαρτυρίου σου. Και στολισμένος με τις δωρεές της ασκήσεως, έλαμψες παντού με τους αγώνες της ομολογίας σου για τον Χριστό. Πάτερ όσιε, ικέτευε λοιπόν τον Χριστό και Θεό μας να μας δωρίσει το μέγα Του έλεος.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Κοντάκιον του Πρωτομάρτυρος. «Ήχος γ’. Η Παρθένος σήμερον.

Ο Δεσπότης χθες ημίν, δια σαρκός επεδήμει, και ο δούλος σήμε¬ρον, από σαρκός εξεδήμει’ χθες μεν γαρ, ο Βασιλεύων σαρκί ετέχθη, σήμερον δε, ο οικέτης λιθοβολείται» δι’ αυτόν και τελειούται, ο Πρωτομάρτυς και θείος Στέφανος.

Ο Δεσπότης μας μόλις χθες ερχόταν στην σαρκική ζωή για χάρη μας, και ο δούλος Του σήμερα φεύγει από την σάρκα του «προς τα πάνω». Χθες τέχθηκε ο Βασιλιάς των ουρανών, ενώ σήμερα λιθοβολείται ο δούλος Του στη γη. Αυτός είναι ο πρωτομάρτυς και θείος Στέφανος.

Ο Οίκος

Ως αστήρ φαεινός σήμερον συνεξέλαμψε, τη Γεννήσει Χριστού, ο Πρωτομάρτυς Στέφανος, αστράπτων, φωτίζων τα πέρατα άπαντα» των Ιουδαίων μόνον ημαύρωσε την πάσαν δυσσέβειαν, σοφίας λόγοις τούτους διελέγξας, από των Γραφών διαλεγόμενος’ και πείθων τούτους, τον γεννηθέντα εκ της Παρθένου Ιησούν, Υιόν αυτόν είναι θεού, κατήσχυνε τούτων την ασεβή κακουργίαν, ο Πρωτομάρτυς και θείος Στέφανος.

Σαν αστέρι φωτεινό έλαμψε μαζί με τη Γέννηση του Χριστόυ ο πρωτομάρτυς Στέφανος, αστράπτοντας και φωτίζοντας τα πέρατα του κόσμου όλου. Μόνο που απέδειξε κατάμαυρη των Ιουδαίων την δυσέβεια, ελέγχοντάς τους με λόγους σοφούς, αναπτύσσοντας της Αγίας Γραφύς τα κηρύγματα και πείθοντας πως ο Ιησούς που γεννήθηκε από την Παρθένο είναι ο Υιός του Θεού. Ετσι καταντρόπιασε την α΄σεβεια και τα κακουργήματα τους ο πρωτομάρτυς και θείος Στέφανος.

Συναξάριον

Τη ΚΖ’ του αυτού μηνός (Δεκεμβρίου), μνήμη του Αγίου Αποστόλου, Πρωτο¬μάρτυρος και Αρχιδιακόνου Στεφάνου, ενός των επτά Διακόνων.
Στίχοι. Λόγων στεφάνοις, οία τιμίοις λίθοις,
Στέφω Στέφανον, ον προέστεψαν λίθοι.
Εικάδι λαίνεος Στέφανον μόρος εβδόμη εΐλεν.
Με στεφάνι από εγκώμια, που μοιάζουν με τιμίους λίθους, στεφανώνουμε τον Στέφανο, αφού πριν τον στεφάνωσαν οι λίθοι του μαρτυρίου.
Κατά την εικοστή εβδόμη του μηνός ο θάνατος από τους λίθους εύρε τον Στέφανο.

Τη αυτή ημέρα μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Θεοδώρου του Γραπτού, αδελφού θεοφάνους του Ποιητού.
Στίχοι. Αυχείν έχει τι και Θεόδωρος μέγα,
Εκ γης απαίρων’ ως μέγα στιξις θέας.
Εχει κάτι μεγάλο να καυχάται ο Θεόδωρος αναχωρώντας από τη γη, το θέαμα δηλαδή των στιγμάτων του για χάρη του Χριστού.

Τη αυτή ημέρα μνήμη του οσίου Πατρός ημών Θεοδώρου, Αρ¬χιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως.
Στίχοι. Ποιμήν άριστος Θεόδωρος ωράθη,
Ως ων μιμητής του μεγάλου ποιμένος.
Αναδείχθηκε μεγάλος ποιμένας ο Θεόδωρος ως μιμητής του καλού ποιμένος.

Ταις αυτών αγίαις πρεσβείαις, ο θεός, ελέησον και σώσον ημάς.
Αμήν.

Εξαποστειλάριον του Πρωτομάρτυρος. Επεσκέψατο ημάς.

Στέφανος σοι ως Βασιλεί, έμψυχος προσενήνεκται, νυν της σαρκός εκδημήσας, τω ενδημήσαντι σαρκί, θεώ τω παντοκράτορι, δι’ Ον και τον αγώνα, ενδόξως ετέλεσεν.

Ο Στέφανος προσφέρθηκε σαν άλο έμψυχο στεφάνι σ’ Εσένα, που για χάρη των ανθρώπων ήλθες στη γη ως Βασιλεύς, και για χάρη Σου αρνήθηκε τη γη, αναχωρώντας με το μαρτύριο από αυτήν για Σένα Θεέ Παντοκράτορ, για τον Οποίο και ένδοξα τελείωσε τον αγώνα του μαρτυρίου.

Έτερον. Τοις μαθηταίς συνέλθωμεν.

Ο πλήρης θείας χάριτος, και δυνάμεως όντως, τερατουργών διήλεγχε, θεοκτόνων τα στίφη, διακενής μελετώντα’ υψηγόρω δε γλώττη, θεολογών ο Στέφανος, του Πατρός δεξιόθεν, τον Ιησούν, καθορώ νυν έφησεν εστηκότα’ προς Ον λιθολευστούμένος, στεφηφόρος ανήλθεν.

Γεμάτος από θεία χάρη και δύναμη ο Στέφανος, πράγματι θαυματουργώντας έλεγχε τα στίφη των Ιουδαίων που είχαν θανατώσει τον ίδιο τον Θεό, που μάταια μελετούσαν τον Νόμο ΤΟΥ. Και κηρύττοντας για τον Θεό Λόγο, Τον είδε να κάθεται στα δεξιά του Θεού Πατρός, προς τον Οποίο και λιθοβολούμενος από τους Ιουδαίους ανέβηκε, με το στεφάνι του μαρτυρίου.

Δόξα των αίνων. Ήχος πλ. α’. Κυπριανού.

Πρωτομάρτυς Απόστολε και Πρωτοδιάκονε, η πύλη των Μαρτύ¬ρων, η δόξα των Δικαίων, των Αποστόλων το καύχημα» συ ουρανούς,

εθεάσω ανεωγμένους, εν τω σταδίω εστώς’ και τον Υιόν του θεού, εκ δεξιών εστώτα του αοράτου Πατρός» διό ως Άγγελος εκλάμψας τω προσώπω, εν χαρά ανεκραύγαζες υπέρ των λιθαζόντων’ Μη στήσης αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην. Και νυν αίτησαι, τοις εκ πόθου ευφημούσί σε, ιλασμόν αμαρτιών, και το μέγα έλεος.

Στέφανε, ο πρώτος μάρτυρας της εκκλησίας του Χριστού, ο απόστολος, ο πρώτος διάκονος των αποστολικών χρόνων, η πύλη που άνοιξες τον δρόμο των μαρτύρων, η δόξα των δικαίων, το καύχημα των αποστόλων, εσύ είδες τους ουρανούς ανοιγμένους, όταν βρισκόσουν στο στάδιο του μαρτυρίου σου, και τον Υιό του Θεού να στέκεται στα δεξιά του αόρατου Πατέρα. Γι’ αυτό και σαν αγγέλου έλαμψε το πρόσωπό σου, και με χαρά Του φώναζες υπέρ αυτών που σε λιθοβολούσαν: Κύριε, μη στήσεις απέναντί τους αυτήν την αμαρτία κατά την ώρα της κρίσεως. Και τώρα ζήτησε θερμά από τον Θεό, για όσους από τα βάθη της ψυχής τους υμνούν και δοξάζουν παντού τη μνήμη σου, τη λύτρωση από τις αμαρτίες και το μέγα έλεος.

Δόξα. Του Αγίου. Ήχος πλ. δ’. Κυπριανού.

Χαίροις εν Κυρίω, στεφανηφόρε Στέφανε, ο μιμητής του Δεσπότου’ διότι και Πρωτομάρτυς γέγονας, Χριστού του Βασιλέως ημών, και
την πλάνην των ανόμων, Ιουδαίων κατήργησας’ πρέσβευε υπέρ ημών προς Κύριον.

Χαίρεσαι πια την τέλεια χαρά του Κυρίου, μαρτυροστεφανωμένε Στέφανε, αφού έγινες μιμητής του Χριστού, επειδή ήσουν ο πρώτος μάρτυρας για χάρη του βασιλέως μας Χριστού, και κατήργησες την πλάνη των Ιουδαίων, που ζούσαν στην ανομία. Με την χάρη αυτή που έχεις κοντά στον Κύριο, πρέσβεύε για μας σε Αυτόν.

Απόδοση, Μοναχής Θεοδοσίας.

Τα λειτουργικά Αναγνώσματα της Θείας Λειτουργίας.

Το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θείας Λειτουργίας.
Πράξεις των Αποστόλων: Στ. 8 – Ζ. 5, 47 – 60.

Εν ταις ημέραις εκείναις, Στέφανος, πλήρης πίστεως και δυνάμεως, εποίει τέρατα και σημεία μεγάλα εν τω λαώ. Ανέστησαν δέ τινες των εκ της συναγωγής της λεγομένης Λιβερτίνων και Κυρηναίων και Αλεξανδρέων και των απο Κιλικίας και Ασίας, συζητούντες τω Στεφάνω, και ουκ ίσχυον αντιστήναι τη σοφία και τω πνεύματι ώ ελάλει. Τότε υπέβαλον άνδρας λέγοντας ότι: ακηκόαμεν αυτού λαλούντος ρήματα βλάσφημα εις Μωϋσήν και τον Θεόν. Συνεκίνησάν τε τον λαόν και τους πρεσβυτέρους και τους γραμματείς, και επιστάντες συνήρπασαν αυτόν και ήγαγον εις το συνέδριον. Έστησάν τε μάρτυρας ψευδείς λέγοντας: ο άνθρωπος ούτος ου παύεται ρήματα βλάσφημα λαλών κατά του τόπου του αγίου και του νόμου. Ακηκόαμεν γάρ αυτού λέγοντος ότι: Ιησούς ο Ναζωραίος, Ούτος καταλύσει τον τόπον τούτον και αλλάξει τα έθη, ά παρέδωκεν ημίν Μωϋσής. Και ατενίσαντες εις αυτόν άπαντες οι καθεζόμενοι εν τω συνεδρίω, είδον το πρόσωπον αυτού ωσεί πρόσωπον αγγέλου.
ΕΙΠΕ δέ ο αρχιερεύς: ει άρα ταύτα ούτως έχει? Ο δέ έφη: άνδρες αδελφοί και πατέρες, ακούσατε. ο Θεός της δόξης ώφθη τω πατρί ημών Αβραάμ όντι εν τη Μεσοποταμία, πρίν η κατοικήσαι αυτόν εν Χαρράν, και είπε προς αυτόν: έξελθε εκ της γής σου και εκ της συγγενείας σου, και δεύρο εις γήν ήν άν σοι δείξω. Τότε εξελθών εκ γής Χαλδαίων, κατώκησεν εν Χαρράν. Κακείθεν, μετά το αποθανείν τον πατέρα αυτού, μετώκησεν αυτόν εις την γήν ταύτην εις ήν υμείς νύν κατοικείτε. Και ουκ έδωκεν αυτώ κληρονομίαν εν αυτή ουδέ βήμα ποδός.
Σολομών δέ ωκοδόμησεν Αυτώ οίκον. Αλλ’ ουχ ο ύψιστος εν χειροποιήτοις ναοίς κατοικεί, καθώς ο προφήτης λέγει: ο ουρανός μοι θρόνος, η δέ γή υποπόδιον των ποδών μου. Ποίον οίκον οικοδομήσετέ μοι? Λέγει Κύριος: ή τίς τόπος της καταπαύσεώς μου? Ουχί η χείρ μου εποίησε ταύτα πάντα? Σκληροτράχηλοι και απερίτμητοι τη καρδία και τοις ωσίν, υμείς αεί τω Πνεύματι τω Αγίω αντιπίπτετε, ως οι πατέρες υμών και υμείς. Τίνα των προφητών ουκ εδίωξαν οι πατέρες υμών? Και απέκτειναν τους προκαταγγείλαντας περι της ελεύσεως του δικαίου, ού νύν υμείς προδόται και φονείς γεγένησθε” οίτινες ελάβετε τον νόμον εις διαταγάς αγγέλων, και ουκ εφυλάξατε. Ακούοντες δέ ταύτα διεπρίοντο ταις καρδίαις αυτών και έβρυχον τους οδόντας επ’ αυτόν. Υπάρχων δέ πλήρης Πνεύματος Αγίου, ατενίσας εις τον ουρανόν είδε δόξαν Θεού και Ιησούν εστώτα εκ δεξιών του Θεού, και είπεν: ιδού θεωρώ τους ουρανούς ανεωγμένους και τον υιόν του ανθρώπου εκ δεξιών του Θεού εστώτα. Κράξαντες δέ φωνή μεγάλη συνέσχον τά ώτα αυτών και ώρμησαν ομοθυμαδόν επ’ αυτόν, και εκβαλόντες έξω της πόλεως ελιθοβόλουν. Και οι μάρτυρες απέθεντο τα ιμάτια αυτών παρά τους πόδας νεανίου καλουμένου Σαύλου, και ελιθοβόλουν τον Στέφανον, επικαλούμενον και λέγοντα: Κύριε Ιησού, δέξαι το πνεύμά μου. Θείς δέ τα γόνατα έκραξε φωνή μεγάλη. Κύριε, μή στήσης αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην. Και τούτο ειπών εκοιμήθη.

Απόδοση.

Εκείνες τις μέρες, ο Στέφανος, γεμάτος πίστη και δύναμη, έκανε μεγάλα και κατα¬πληκτικά θαύματα ανάμεσα στο λαό. Μερικοί από τη συναγωγή η οποία λεγόταν «των Λιβερτίνων», καθώς και μερικοί Κυρηναίοι και Αλεξανδρινοί, κι άλλοι από την Κιλικία κι από την επαρχία της Ασίας, άρχισαν να λογομαχούν με το Στέφανο. Δεν μπορούσαν όμως ν’ αντιμετωπίσουν τη σοφία και το Άγιο Πνεύμα που τον φώτιζε στα λό¬για του. Τότε έβαλαν ανθρώπους να πουν ότι τον άκουσαν να λεει λόγια βλάσφημα για το Μωυσή και για το Θεό. Έτσι ξεσήκωσαν το λαό και τους πρεσβυτέρους και τους γραμματείς, που πήγαν και τον έπιασαν και τον έσυραν στο συνέδριο. Εκεί παρουσίασαν ψευδο¬μάρτυρες που έλεγαν: «Ο άνθρωπος αυτός συνεχώς λεει βλάσφημα λόγια εναντίον του αγίου ναού και εναντίον του νόμου. Τον έχουμε ακούσει να λεει ότι αυτός ο Ιησούς ο Ναζωραίος θα γκρεμί¬σει το ναό και θ’ αλλάξει τους θεσμούς που μας παρέδωσε ο Μωυσής». Όλα τα μέλη του συνεδρίου κοίταξαν το Στέφανο και είδαν ότι το πρόσωπό του έλαμπε σαν να ήταν πρόσωπο αγγέλου.
Τότε ρώτησε ο αρχιερέας το Στέφανο: «Έτσι είναι τα πράγματα;» Εκείνος αποκρίθηκε: «Αδελφοί και πατέρες, ακούστε: Ο δοξα¬σμένος Θεός φανερώθηκε στον πατέρα μας τον Αβραάμ όταν ήταν στη Μεσοποταμία, πριν έρθει να κατοικήσει στη Χαράν, και του είπε: “φύγε από την πατρίδα σου κι από τους συγγενείς σου, και πήγαινε στη χώρα που θα σου δείξω. Εκείνος τότε έφυγε από τη χώρα των Χαλδαίων και πήγε να κατοικήσει στη Χαράν. Από κει, όταν πέθανε ο πατέρας του, ο Θεός τον έφερε να κατοικήσει στη χώρα αυτή, που κι εσείς τώρα κατοικείτε. Όμως δεν του έδωσε ιδιοκτησία σ’ αυτόν ούτε ένα μέτρο γης.
Ο Σολομών δε αργότερα έχτισε Οίκο για το Θεό. Ο Ύψιστος όμως δεν κατοικεί σε χειροποίητους ναούς. Όπως λεει ο προφήτης:
Ο ουρανός είναι ο θρόνος μου,
Κι η γη είναι το στήριγμα για ν’ ακουμπούν τα πόδια μου.
τι σπίτι θα μου χτίσετε; λεει ο Κύριος,
και ποιος μπορεί να είναι ο τόπος της κατοικίας μου;
Εγώ δεν τα ’φτιαξα όλα αυτά;
»Σκληροτράχηλοι, με πωρωμένη την καρδιά και κλεισμένα τ’ αυτιά σας, πάντοτε αντιστέκεστε στο Άγιο Πνεύμα• όπως οι πατέρες σας, το ίδιο κι εσείς.
»Ποιον από τους προφήτες δεν καταδίωξαν οι προπάτορές σας; Θανάτωσαν αυτούς που προφήτεψαν τον ερχομό του Δίκαιου Μεσσία, που κι εσείς τώρα γίνατε προδότες και φονιάδες του, εσείς οι ίδιοι που λάβατε το νόμο του Θεού μέσω αγγέλων και δεν τον τηρή¬σατε! »
Ακούγοντας αυτά εξαγριώθηκαν και έτριζαν τα δόντια τους εναν¬τίον του. Αυτός όμως γεμάτος από το Άγιο Πνεύμα, ατένισε τον ου¬ρανό και είδε τη δόξα του Θεού και τον Ιησού να στέκεται στα δεξιά του Θεού και είπε: «Βλέπω τον ουρανό ανοιχτό και τον Υιό του Ανθρώπου να στέκεται στα δεξιά του Θεού». Τότε αυτοί έβγαλαν μια μεγάλη κραυγή κι έκλεισαν τ’ αυτιά τους• όρμησαν όλοι μαζί καταπάνω του. Τον έσυραν έξω από την πόλη και τον λιθοβολούσαν. Οι μάρτυρες κατηγορίας, που θα ’ριχναν πρώτοι τις πέτρες, απέθεταν τα ρούχα τους στα πόδια ενός νεαρού που λεγόταν Σαύλος. Ενώ αυτοί τον λιθοβολούσαν, ο Στέφανος προσευχόταν και έλεγε: «Κύριε Ιησού, δέξου το πνεύμα μου». Ύστερα έπεσε στα γόνατα και φώναξε δυνατά: «Κύριε, μην τους λογαριάσεις την αμαρτία αυτή». Και μ’ αυτά τα λόγια ξεψύχησε.

Η Ευαγγελική Περικοπή της Θείας Λειτουργίας.
Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον: κΑ. 33 – 42.

Είπεν ο Κύριος την παραβολήν ταύτην. Άνθρωπός τις ήν οικοδεσπότης, όστις εφύτευσεν αμπελώνα και φραγμόν αυτώ περιέθηκε και ώρυξεν εν αυτώ ληνόν και ωκοδόμησε πύργον, και εξέδοτο αυτόν γεωργοίς και απεδήμησεν. Ότε δέ ήγγισεν ο καιρός των καρπών, απέστειλε τους δούλους αυτού προς τους γεωργούς λαβείν τους καρπούς αυτού. Και λαβόντες οι γεωργοί τους δούλους αυτού όν μέν έδειραν, όν δέ απέκτειναν, όν δέ ελιθοβόλησαν. Πάλιν απέστειλεν άλλους δούλους πλείονας των πρώτων, και εποίησαν αυτοίς ωσαύτως. Ύστερον δέ απέστειλε προς αυτούς τον υιόν αυτού λέγων, εντραπήσονται τον υιόν μου. Οι δέ γεωργοί ιδόντες τον υιόν, είπον εν εαυτοίς: ούτός εστίν ο κληρονόμος, δεύτε αποκτείνωμεν αυτόν και κατάσχωμεν την κληρονομίαν αυτού. Και λαβόντες αυτόν, εξέβαλον έξω του αμπελώνος, και απέκτειναν. Όταν ούν έλθη ο κύριος του αμπελώνος, τί ποιήσει τοις γεωργοίς εκείνοις? Λέγουσιν αυτώ, κακούς κακώς απολέσει αυτούς, και τον αμπελώνα εκδώσεται άλλοις γεωργοίς, οίτινες αποδώσουσιν αυτώ τους καρπούς εν τοις καιροίς αυτών. Λέγει αυτοίς ο Ιησούς: ουδέποτε ανέγνωτε εν ταις γραφαίς: «λίθον όν απεδοκίμασαν οι οικοδομούντες, ούτος εγενήθη εις κεφαλήν γωνίας’ παρά Κυρίου εγένετο αύτη, και έστι θαυμαστή εν οφθαλμοίς ημών»?

Απόδοση.

Ο Κύριος είπε την εξής παραβολή. Ένας γαιοκτήμονας φύτεψε ένα αμπέλι, το περίφραξε, έσκαψε σ’ αυτό πατητήρι, έχτισε πύργο, το νοί¬κιασε σε γεωργούς και έφυγε σ’ άλλον τόπο. Όταν κόντευε η επο¬χή της καρποφορίας, έστειλε τους δούλους του στους γεωργούς να πάρουν το μερίδιό του από τους καρπούς. Οι γεωργοί όμως έπιασαν τους δούλους του, κι άλλον τον έδειραν, άλλον τον σκότωσαν κι άλλον τον λιθοβόλησαν. Ξανάστειλε άλλους δούλους, περισσότερους από τους πρώτους, και τους έκαναν τα ίδια. Τελευταίον τούς έστειλε το γιο του λέγοντας: «θα σεβαστούν το γιο μου». Οι γεωρ¬γοί όμως, όταν είδαν το γιο, είπαν μεταξύ τους: «αυτός είναι ο κληρο¬νόμος. Εμπρός, ας τον σκοτώσουμε και ας αρπάξουμε την κληρονομιά του». Τον έπιασαν, τον έβγαλαν έξω από τ’ αμπέλι και τον σκό¬τωσαν». Όταν λοιπόν έρθει ο ιδιοκτήτης του αμπελιού, τι θα κάνει σ’ εκείνους τους γεωργούς;» Του λένε: «Επειδή είναι κακοί, θα τους εξολοθρεύσει με το χειρότερο τρόπο και θα νοικιάσει το αμπέλι σ’ άλ¬λους γεωργούς, που θα του δίνουν τους καρπούς στην εποχή τους».
Τους λεει ο Ιησούς: «Ποτέ δε διαβάσατε στις Γραφές;
Ο λίθος που πέταξαν σαν άχρηστο οι οικοδόμοι,
αυτός έγινε αγκωνάρι•
ο Κύριος το έκανε αυτό,
κι είναι αξιοθαύμαστο στα μάτια μας.

Επιμέλεια κειμένου Ιωάννης Τρίτος.

Πατήστε εδώ για να «κατεβάσετε» τον Παρακλητικό Κανόνα εις τον Άγιο Πρωτομάρτυρα Στέφανο, σε rar μορφή.

Κατηγορίες: Αγιολογικά - Πατερικά, Ιερές Ακολουθίες, Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια, Λογοτεχνικά. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.