Η ψυχολογική εκτόνωση σε αγορές ενίοτε βοηθά, αλλά πολλές φορές συγκαλύπτει πραγματικές ανάγκες, ναρκώνει αρνητικά συναισθήματα και είναι απογοητευτικά σύντομη. Το shopping therapy λειτουργεί σαν μηχανισμός άμυνας σε περιπτώσεις άγχους και κακής διάθεσης, εξηγεί η κ. Κασσιανή Μαδεμλή, ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια.
Συχνά εμφανίζεται σε ανθρώπους που περνούν περιόδους κατάθλιψης ή αλλαγών. Είναι μια σύντομη συνήθεια, μοιάζει με τονωτική ένεση που μπορεί να μας κινητοποιήσει από την αδράνεια, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν λύνει τα ζητήματα που μας απασχολούν, επισημαίνει η ειδικός.
Από την άλλη, ίσως αυτό που νοσταλγούμε, είναι να επιστρέψουμε συναισθηματικά στην παιδική μας ηλικία, όταν τα δώρα είχαν άλλη διάσταση και έννοια στα αθώα μας μάτια και προσέφεραν μια «αντίστοιχη» ασφάλεια. Εξ ορισμού το shopping therapy εμπεριέχει την έννοια της «θεραπείας» που μπορούμε να παρέχουμε στον εαυτό μας και δεν συνιστά πρόβλημα που χρήζει αντιμετωπίσεως, τονίζει η ψυχολόγος. Ισως να προκαλεί δυσκολίες στο πορτοφόλι -δεδομένου του βομβαρδισμού καταναλωτικών αγαθών-αλλά είναι μια απόλαυση, μια έμμεση και προσωρινή αποκατάσταση της διάθεσης. Επιπλέον, τα είδη που προτιμάμε να αγοράζουμε, αντανακλούν την εικόνα που θέλουμε να προβάλλουμε, τα στοιχεία της προσωπικότητάς μας, την κοινωνική και οικονομική μας κατάσταση, το γούστο και την καλλιέργειά μας, τη φιλοσοφία και τη στάση ζωής μας.
Από την άλλη, το shopping addiction (εθισμός στα ψώνια) έχει ήδη καταγραφεί ως ψυχική διαταραχή: είναι το σύνδρομο της αγοραστικής μανίας και μοιάζει με άλλους εθισμούς, όπως το τσιγάρο, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά ή o τζόγος. Ο μανιώδης αγοραστής δεν μπορεί να ελέγξει την παρόρμησή του να αγοράσει – αποκτήσει. Διακατέχεται από έντονη επιθυμία να ψωνίσει οτιδήποτε, χωρίς να σκεφτεί αν του αρέσει ή όχι, αν το χρειάζεται, αν έχει ίδια ή παρόμοια πράγματα και, το κυριότερο, αν διαθέτει την οικονομική δυνατότητα για μια τέτοια σπατάλη. Το μόνο που νιώθει είναι η ακατανίκητη επιθυμία να ικανοποιήσει την ανάγκη για αγορά, προκειμένου να περιορίσει την έντονη παρόρμηση που αισθάνεται, ότι
τον κατακλύζει. Οταν υφίσταται εθισμός στις αγορές, είναι φανερό ότι υπάρχει ένα σοβαρό ψυχολογικό πρόβλημα, η αντιμετώπιση του οποίου γίνεται με την ανάλογη ψυχολογική υποστήριξη από ειδικούς. Σύμφωνα με την κ. Μαδεμλή, οι αγορές χωρίς όρια είναι μέρος ενός μεγαλύτερου φαινομένου που απορρέει από τις αξίες της σύγχρονης κοινωνίας: πολλά αγαθά, γρήγορη ικανοποίηση. Κάτι που αποκαλύπτει την έλλειψη ποιοτικών σχέσεων, τη μοναξιά και την κακή σχέση με τον εαυτό μας.
Μέτρα «αυτοπροστασίας»
Για να μην προβαίνουμε σε παρορμητικές κινήσεις -καταναλωτικές ή άλλες-, θα πρέπει να σκεφτόμαστε την αιτία, την αφορμή τού γιατί νιώθουμε έτσι και με ποιο τρόπο θα βρούμε μια αποτελεσματική λύση.
Μπορούμε να βγαίνουμε βόλτα στην αγορά χωρίς πολλά χρήματα και χωρίς πιστωτικές κάρτες.
Καλύτερα η βόλτα για ψώνια να συνδυάζεται με καφέ και κουβέντα με κάποιο φίλο.
Οι αγορές, ως μοναδικός τρόπος εκτόνωσης και χειρισμού των δυσκολιών μας, μπορούν να δημιουργήσουν περισσότερα προβλήματα, οπότε καλύτερα να είμαστε πιο προσεκτικοί με τη δραστηριότητα του shopping, που είναι πράγματι ευχάριστη.
