Τη 24η του μηνός Αυγούστου, μνήμη του αγίου ενδόξου ιερομάρτυρος και ισαποστόλου Κ ο σ μ α τ ο υ Α ι τ ω λ ο υ.
Η μικρή συνοδεία βάδιζε με κόπο στον κακοτράχαλο ανήφορο για το μικρό χωριό, που φώλιαζε σαν αετοφωλιά στην απόμερη πλαγιά του βουνού. Ο λιγνός καλόγερος που πήγαινε μπροστά, άπλωνε το βλέμμα του στις γνώριμες ψηλές κορφές, στα κοφτερά φαράγγια, στα καταπράσινα έλατα, κι αναθυμόταν περασμένα χρόνια και καιρούς. Τότε που νεαρός ακόμη, γεμάτος όνειρα και φλόγα, περιδιάβαινε τα μέρη αυτά και μάζευε τα Ελληνόπουλα, μα και τους μεγάλους, να τους διδάξει τα πρώτα γράμματα. Να τους μάθει την ιστορία τους και την καταγωγή τους. Να ξέρουν τη ρίζα τους, ότι κρατάει από τον Λεωνίδα και τον Μεγαλέξανδρο. Να ξαναθυμηθούν τον μαρμαρωμένο βασιλιά τους. Που περιμένει να ξυπνήσει και, πάλι με χρόνια με καιρούς, να ξαναμπεί στην Πόλη θριαμβευτής.
Και να που τώρα, με άσπρα τα μαλλιά κι ωριμασμένη πια ψυχή, ξαναγυρνούσε για να συνεχίσει το έργο του.
Ήταν ο γεννημένος στο Μεγάλο Δένδρο της Αιτωλίας αγιορείτης ιερομόναχος Κοσμάς ο Αιτωλός, αναγνωρισμένος άγιος στη συνείδηση όλων πολύ πριν πεθάνει μαρτυρικά στη Βόρειο Ήπειρο, το 1779.
Στο μικρό χωριό είχαν μαζευτεί όλοι και τον περίμεναν. Ο άγιος έφτασε κοντανασαίνοντας κι όλοι έτρεξαν να πάρουν την ευλογία του, φιλώντας τ’ αγιασμένο του χέρι. Διψασμένος απ’ την πεζοπορία ζήτησε λίγο νερό να δροσιστεί. Εκεί κοντά ήταν ένα ξεροπήγαδο.
– Είναι στεγνό, άγιε! του είπαν.
Μα ωστόσο μερικοί κάνοντας υπακοή έτρεξαν, έβγαλαν απ’ τον πάτο του λίγο νερό γεμάτο λάσπη και χώμα και του το πρόσφεραν. Ο άγιος δοκίμασε λίγο και σηκώνοντας το κουρασμένο του χέρι ευλόγησε το ξεροπήγαδο για την ελάχιστη εκείνη δροσιά που του έδωσε. Αμέσως ανάβλυσε νερό καθαρό και άφθονο. Και από τότε, χειμώνα-καλοκαίρι, το πηγάδι ήταν πάντοτε γεμάτο.
Ο άγιος έμπηξε ένα μεγάλο ξύλινο σταυρό στο χώμα, ανέβηκε σ’ ένα σκαμνί κι ευλόγησε τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Ύστερα άρχισε να τους μιλάει.
– Εγώ, αδελφοί μου, που αξιώθηκα από την ευσπλαχνία του Χριστού κι εστάθηκα σ’ αυτόν τον άγιο τόπο, εξέτασα πρώτα για σας και έμαθα, πως με τη χάρη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και Θεού, είστε ευσεβείς Ορθόδοξοι Χριστιανοί, τέκνα και θυγατέρες του Χριστού μας. Και όχι μόνο δεν είμαι άξιος να σας διδάξω, αλλά μήτε τα ποδάρια σας να φιλήσω. Διότι ο καθένας από σας είναι τιμιώτερος απ’ όλον τον κόσμο. Κι εγώ, αδελφοί μου, είμαι άνθρωπος αμαρτωλός, χειρότερος από όλους.
Είμαι όμως δούλος του Ιησού Χριστού. Όχι πως είμαι άξιος να είμαι δούλος του Χριστού, αλλ’ ο Χριστός μου με καταδέχεται από την ευσπλαχνία του. Τον Χριστό μας λοιπόν, αδελφοί μου, πιστεύω, δοξάζω και προσκυνώ. Τον Χριστό μας παρακαλώ να με αξιώσει να χύσω κι εγώ το αίμα μου για την αγάπη του, καθώς το έχυσε και Εκείνος για την αγάπη μου.
Αν ίσως και ήταν δυνατόν να ανεβώ στον ουρανό, να φωνάξω μια φωνή μεγάλη, να κηρύξω σε όλον τον κόσμο πως μόνο ο Χριστός μας είναι Υιός και Λόγος του Θεού και Θεός αληθινός και ζωή των πάντων, θα το έκαμνα. Μα επειδή δεν δύναμαι να πράξω εκείνο το μέγα, κάμνω τούτο το μικρό, και περπατώ από τόπο σε τόπο και διδάσκω τους αδελφούς μου το κατά δύναμη, όχι ως διδάσκαλος, αλλά ως αδελφός. Διδάσκαλος μόνο ο Χριστός μας είναι…
Παράβαλε και:
24 Αυγούστου, Μνήμη του Αγ. Ιερομάρτυρος Κοσμά του Αιτωλού: έκτη διδαχή, υμνολογική εκλογή.
02 Ιουνίου, ασματική ακολουθία επι τη καταθέσει Ιερού Λειψάνου του Ιερομάρτυρος Κοσμά του Αιτωλού – Ιερομ. Σάββα Χριστοδουλιά.
Πατροκοσμάς και Εβραίοι – Θεόδωρου Ρηγινιώτη.
Οι διδαχές του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού – εκδόσεις Ι.Μ. Αγ. Κοσμά του Αιτωλού, Μεγαδένδρου Θέρμου.
Πατροκοσμάς ο Αιτωλός – Κώστα Δ. Παπαδημητρίου.
Κυριακή Δ. Λουκά – η Ευαγγελική Περικοπή της Θ. Λ., του Αγ. Οσιομάρτυρος Κοσμά του Αιτωλού, λόγος εις την παραβολήν του σπορέως.
Διαβάστε το.
Ακούστε το, όπως «δημοσιεύθηκε» στο 119-ο τεύχος (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2009) του ηχητικού περιοδικού Ορθόδοξη Πορεία.
Οι επιστολές του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού – εκδόσεις Ι.Μ. Αγ. Κοσμά του Αιτωλού, Μεγαδένδρου Θέρμου.
Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός – ηχογραφημένη ομιλία του Π. Ανανία Κουστένη (αρχείο ήχου, mp3).
