«Την ίδια χρονιά (1438) κατέπλευσε ο αυτοκράτορας Ιωάννης μαζί με τον πατριάρχη κυρό Ιωσήφ, και άλλους επισκόπους και άρχοντες στην Ιταλία για να συγκαλέσουν οικουμενική σύνοδο. Ο βασιλιάς σχεδίαζε από καιρό την Ένωση των Εκκλησιών και για τον σκοπό αυτόν απέστειλε πρέσβεις στη Ρώμη προς τον πάπα Ευγένιο∙ ο τελευταίος υποσχέθηκε να καταβάλει ο ίδιος τα οδοιπορικά έξοδα, καθώς επίσης και να εξασφαλίσει τις απαραίτητες προμήθειες στην Ιταλία για τους παλατιανούς και τους εκκλησιαστικούς άρχοντες που θα συνόδευαν τον βασιλιά και τον πατριάρχη. Όσοι ιεράρχες συναθροίστηκαν στην Κωνσταντινούπολη από την Ασία, τη Θράκη και τα νησιά, καθώς και οι μοναχοί από το Άγιον Όρος, έφθαναν τον αριθμό των […]∙ ενώ οι ανακτορικοί σύμβουλοι μαζί με τον βασιλιά τον αριθμό των […] . Προς όλους αυτούς ο πάπας απέστειλε από την Ιταλία ακόμη και τα χρήματα που θα δαπανούσαν για τη μετάβασή τους, μαζί με ορισμένες τριήρεις, με τις οποίες και ταξίδεψαν από την Κωνσταντινούπολη στη Βενετία. Μόλις αποβιβάστηκαν στην Βενετία, οι Βενετοί υποδέχθηκαν τους Ρωμαίους με εγκαρδιότητα ενώ καλωσόρισαν τον αυτοκράτορα σαν δικό τους δεύτερο μονάρχη και σωτήρα των ψυχών τους, πράγμα που συνέβη και με τον πατριάρχη και τους άλλους αρχιερείς. Προσέφεραν μάλιστα στην αντιπροσωπία και ένα ιερό τέμενος, όπου οι Ρωμαίοι εισήλθαν για να τελέσουν την αναίμακτη θυσία. Συγκεντρώθηκαν λοιπόν την ημέρα εκείνη όλοι οι κάτοικοι της πόλης, γυναίκες και άντρες, για να δουν και να ακούσουν τη θεία και ιερά μυσταγωγία σύμφωνα με τα έθιμα της Ανατολικής Εκκλησίας. Αφού παρακολούθησαν τη Θεία Λειτουργία, δάκρυσαν και ανέκραξαν από βάθους ψυχής:
‘Κύριε, διαφύλαξε άτρωτη την Εκκλησία Σου από τα βέλη του πονηρού∙ Κύριε, ένωσε και πάλι τα μέλη της. Κύριε διάλυσε τα σκάνδαλα που την διαιρούν. Εμείς ως τώρα δεν είχαμε ξαναδεί Γραικούς ούτε γνωρίζαμε τις τελετές τους∙ είχαμε μόνο ακούσει φήμες απόμακρες και τους θεωρούσαμε βαρβάρους. Τώρα όμως είδαμε και πιστέψαμε ότι αυτοί είναι οι πρωτότοκοι γυιοί της Εκκλησίας και μέσα τους λαλεί και ενεργεί Πνεύμα Θεού’.»
[Μιχαήλ] Δούκα, Βυζαντινοτουρκική Ιστορία,
εκδ. Κανάκη 1997, σελ. 411 -413.
Περιοδικό «Κιβωτός», Αριθμός 23, Καλοκαίρι 2010, σελ. 17 -18.
Η/Υ επιμέλεια Κωνσταντίνας Κυριακούλη.
