Ο π. Φώτιος Σαρδέλλης, κατά κόσμον Παναγιώτης, γεννήθηκε στα Πάμφιλα, ένα όμορφο χωριό κοντά στην πρωτεύουσα Μυτιλήνη της νήσου Λέσβου, στις 5 Ιανουαρίου 1913. Όμως ο ίδιος έλεγε ότι γεννήθηκε τουλάχιστον δύο χρόνια νωρίτερα, δηλ. το έτος 1911. Ο πατέρας του ονομαζόταν Δημήτριος Σαρδέλλης και η μητέρα του Μαρία Σαρδέλλη το γένος Τσακίρη. Ο πατέρας του ασχολούταν με το καμίνι φτιάχνοντας κεραμίδια και τούβλα. Οι γονείς του απέκτησαν τον Παναγιώτη μετά από δεκατρία χρόνια γάμου. Ακολούθησε κι ένα δεύτερο παιδί, μία θυγατέρα, στο όνομα Μυρσίνη, κατά τρία χρόνια μικρότερη του Παναγιώτη. Μαζί με την αδελφή του μεγαλώνουν με πολλές δυσκολίες και στερήσεις. Στην ηλικία των πέντε χρόνων του ο Παναγιώτης και η κατά τρία χρόνια μικρότερη αδελφούλα του μένουν ορφανά από πατέρα.
Ο θείος του πατέρα ήταν επίσκοπος, στο όνομα Μακάριος, στο Πατριαρχείον Αντιοχείας καθώς επίσης, είχε κι έναν ακόμη συγγενή αρχιμανδρίτη.
Εξ αιτίας της καθυστερήσεως για απόκτηση τέκνου, η μητέρα του Μαρία έταξε το παιδί της στην Παναγία μας. Για τον λόγο αυτό ο π. Φώτιος ονομάσθηκε Παναγιώτης. Ο ίδιος αναφέρει: «Η μητέρα μου εξαιτίας ότι καθυστερούσε να κάνει παιδί έκανε πολλές προσευχές στην Παναγία μας. Η δε γιαγιά μου μετέβη με τα πόδια στην Παναγία της Αγιάσου για να κάνει προσευχή στη Χάρη της για να αποκτήσει η μητέρα μου παιδί».
Νωρίς ακόμα τα δύο μικρά απροστάτευτα από πατέρα παιδιά μένουν πεντάρφανα με την κοίμηση της μητέρας τους, η οποία εκοιμήθη έξι μήνες μετά τον σύζυγό της. Έγραφε ο ίδιος σε κάποια επιστολή του: «Έμεινα από πατέρα και μητέρα ορφανός πέντε ετών διότι οι γονείς μου ο εις 45 ετών η δε 38 απεβίωσαν εις διάστημα 6 μηνών». Υπάρχει όμως μια άλλη μαρτυρία ότι τα παιδιά που απέκτησαν οι γονείς του ήταν τρία, δύο αγόρια και ένα κορίτσι. Όμως στο σπίτι που έμεναν έπεσε ένας τοίχος και καταπλάκωσε τη μητέρα του και τον αδελφό του. Έτσι έχασε πρόωρα την μητέρα του και τον αδελφό του.
Την ανατροφή κατά κάποιο τρόπο την ανέλαβε με υιοθεσία η θεία τους Μαριγώ. Με την υιοθεσία η μικρή περιουσία που είχαν οι γονείς τους κληροδοτήθηκε στη θεία τους Μαριγώ προκειμένου να μεγαλώσει τα ορφνά παιδιά. στο συμφωνητικό έγραφε ότι τα δύο παιδιά θα έχουν το δωμάτιό τους. φυσικά αυτό δεν τηρήθηκε. Ο μικρός Παναγιώτης προκειμένου να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της ζωής και κυρίως τη φτώχεια, εργάσθηκε σε επιπλοποιείο στη Μυτιλήνη παραμένοντας κυριολεκτικά στο δρόμο, ενώ η αδελφή του βρέθηκε στην ξενιτειά, στην Αθήνα. Ποτέ του όμως δεν ξέχασε την αδελφή του. Η φωτογραφία της αδελφής του βρισκόταν πάντοτε μέχρι το τέλος της ζωής του στο κρεββάτι του, όσο ζούσε στο χωριό Πάμφιλα. Την απαραίτητη δύναμη για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ζωής του ο Παναγιώτης την αντλούσε από την πίστη του στο Θεό.
Η μητέρα του έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην χριστιανική διαπαιδαγώγησή του. Πολλές φορές κατά τα νηπιακά του χρόνια του τόνιζε την αξία της Ορθοδόξου πίστεώς μας. Σύχναζε από μικρός στο ναό κατά τις λειτουργίες ανελλιπώς. Αλλά και η μελέτη πολλών χριστιανικών βιβλίων πολύ τον ωφέλησε στην ενδυνάμωση της πίστεώς του καθώς επίσης και οι καλές παιδικές παρέες του. Στα Πάμφιλα έκανε παρέα με το φίλο του, μετέπειτα Αγιορείτη μοναχό και συνασκητή του ιερομόναχο π. Παχώμιο Σούγιουλτζη (1903- 2003). Από κοινού αποφάσισαν οι δύο αυτοί χαριτωμένοι φίλοι να ακολουθήσουν τον μοναχισμό και μάλιστα τον Αγιορείτικο. Επίσης συνδεόταν με αδελφική φιλία και με τον Παναγιώτη Λαμπούκα, μετέπειτα ιερομόναχο π. Γοργόνιο, αγιορείτη, ο οποίος καταγόταν από το χωριό Ίππειος. Ο εν λόγω ιερομόναχος πήγε στο Άγιον Όρος σε ηλικία 16 ετών και αργότερα έγινε ασκητής – ερημίτης αφού εγκατέλειψε το σχέδιο των γονέων του που ήθελαν με το ζόρι να τον νυμφεύσουν.
Από το βιβλίο: Παπά-Φώτης Λαυριώτης. Σημείον αντιλεγόμενον (1913- 2010). Του Π. Θεμιστοκλέους Στ. Χριστοδούλου. Αθήναι, 2011.
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
