Πώς ο παμπόνηρος αυτός κατώρθωσε να γελάση την Βυζαντινήν Αυτοκρατορίαν και την δημοτικήν ποίησιν, ότι είναι ο μάλλον υπερήφανος πολίτης του πτερωτού κόσμου;
Όλαι σχεδόν αι λεηλατικαί επιχειρήσεις του αποτελούν την ανωτέραν μορφήν της ζωικής πονηρίας. Δια την καταδίωξιν του λαγού έχει την εξής μέθοδον: Καταρτίζει εταιρείαν, η οποία μοιράζει τους ρόλους της κατά το κυνηγετικόν σύστημα. Οι μεν εκτελούν καθήκοντα λαγωνικών, οι δε κυνηγούν. Τα λαγωνικά εισέρχονται εις το δάσος και γαυγίζουν, οι δε κυνηγοί καταλαμβάνουν τας υψηλοτέρας θέσεις του δάσους, τα λεγόμενα καρτέρια, οπόθεν ο ατυχής λαγός έχει την συνήθειαν να διέρχεται, όταν καταδιώκεται.
Η συνήθειά του αυτή είναι εντελώς ηλιθία. Το μόνον προφυλακτικόν όπλον του είναι η ακοή του. Δια να κατορθώνη λοιπόν να πληροφορήται τι του γίνεται, μόλις αντιληφθή ότι ευρίσκεται υπό καταδίωξιν, διευθύνεται προς τα καρτέρια. Εκεί τον περιμένουν οι αετοί – όπως άλλως τε και οι κυνηγοί – και τον αρπάζουν με τα νύχια των. Η μόνη διαφορά, την οποίαν έχουν από τους κυνηγούς, είναι ότι οι τελευταίοι μεταχειρίζονται όπλα. Ποίος έκλεψε το σύστημα από τον άλλον, αυτό είναι ζήτημα της ιστορίας του κυνηγίου.
Υπάρχουν όμως και λαγοί, οι οποίοι, αφού απέκτησαν πικράν πείραν, κινδυνεύσαντες πολλάκις εις τα καρτέρια, εγκατέλειψαν την τακτικήν αυτήν και, άμα ακούουν γαυγίσματα, κρύβονται εις τις τούφες, πράγμα το οποίον δεν το κάνουν, όταν αντιληφθούν κυνηγετικά σκυλιά, διότι γνωρίζουν ότι αυτά τους «παίρνουν τον τορόν των», δηλαδή μυρίζονται τα ίχνη των. Δια τους αετούς όμως είναι βέβαιον ότι στερούνται της οσφραντικής δυνάμεως και, άμα τους ακούουν, χώνονται εις τις τούφες.
Δια πολλούς κτηνοτροφικούς ορεινούς πληθυσμούς ο αετός είναι βάσανον όσον και ο λύκος. Επέρχονται κατά των ποιμνίων και ρημάζουν τα πρόβατα. Τα μεν μικρά τα σηκώνουν με τα νύχια των, δια τα μεγάλα δε πρόβατα, όπως και τα δαμάλια, άλογα και τραγιά, έχουν την εξής μέθοδον: Κάθονται εις τον σβέρκον του θύματος, βυθίζουν τα νύχια των εις τον λαιμόν του, φέρουν τα πτερά των εις τα μάτια του, τα κλείνουν, ώστε να μη βλέπουν καθόλου, και έπειτα αρχίζουν να κτυπούν το μέτωπόν του με το ράμφος των. Εκείνο παραλογίζει από τους πόνους και ορμά να φύγη. Άλλ’ όπως είναι θεότυφλον, γλυστρά εις κάποιον κρημνόν και γίνεται κομμάτια. Τότε ο αετός κάθεται και τρώγει την λείαν του.
Προ ολίγων ετών εγκατεστάθησαν εις ένα κρημνόν του χωρίου μας ζεύγη αετών και μας εσήκωναν κάθε ημέραν δεκαπέντε – είκοσι αρνιά. Οι χωριανοί συνήλθον και τους εκεκήρυξαν προ πέντε πρόβατα τον ένα. Πέντε – εξ νέοι ανέλαβον το έργον του Ηρακλέους. Έκαμαν εταιρείαν και, αφού επήγαν επάνω από τον κρημνόν, εκρέμασαν ένα δια κλήρου με δαυλούς εις τα χέρια να βάλη φωτιά εις τας φωλεάς των. Την πρώτην ημέραν η απόπειρα απέτυχεν. Οι αετοί έτυχε να γυρίζουν εκείνην την ώραν και επέπεσαν ως θηρία επάνω εις τον πυρπολητήν, τον οποίον ετρόμαξαν να σώσουν οι σύντροφοί του.
Την άλλην εβδομάδα ο κρεμασθείς κατώρθωσε να ρίψη φωτιά μέσα εις τας φωλεάς, αι οποίαι ήσαν γεμάται νεοσσούς. Οι αετοί έφθασαν, αφού πλέον ήρχισαν να καίωνται αι φωλεαί των.
Οι παρευρεθέντες περιγράφουν εν σπαρακτικόν θέαμα. Ετουφέκιζον από επάνω τους αετούς, άλλ’ εκείνοι ωρμούσαν εις την φωτιάν, δια να σώσουν τα μικρά των, και άλλοι εκαίοντο μαζί των, άλλοι εκαψαλίζοντο και έπιπτον δίχως πτερά κάτω εις τους βράχους. Όσοι εγλύτωσαν, έφυγαν και δεν εξαναγύρισαν εις τα μέρη μας. Από τότε είμεθα πλέον ήσυχοι. Όσον δια φλογέρες – το πτερόν του αετού γίνεται η γλυκυτέρα φλογέρα – έχομεν υλικά από την εποχήν εκείνην.
Πέρυσι μόνον μας επεσκέφθησαν δύο – τρεις, εσήκωσαν μερικά αρνιά, και το τελευταίον θύμά των ήτο ένα σκυλί του κυνηγίου. Το ήρπασαν, ενώ εκυνηγούσεν ένα λαγόν. Να το εξέλαβον δια λαγόν ή να το ετιμώρησαν, διότι επενέβαινεν εις τα καθήκοντά των;
Στέφανος Γρανίτσας.
Από το βιβλίο: Αναγνωστικόν της πέμπτης τάξεως του δημοτικού σχολείου. Ν. Κοντοπούλου – Δ. Κοντογιάννη, Γ. Καλαματιανού Θ. Γιαννοπούλου. Αθήναι 1952
Οργανισμός Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
