Πραξ. 6,1-7
«Πληθυνόντων των μαθητών εγένετο
Γογγυσμός των Ελληνιστών προς τους
Εβραίους, ότι παρεθεωρούντο εν τη
διακονία τη καθημερινή αι χήραι αυτών»
(Πραξ. 6,1)
Ακούσατε, αγαπητοί μου, τον Απόστολο της Κυριακής των Μυροφόρων. Είνε μία περικοπή από το βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων. Μας διδάσκει πολλά διδάγματα. Ένα από αυτά μολονότι έχουν περάσει 19 και πλέον αιώνες, είναι πολύ επίκαιρο στην εποχή μας. Ποιο είνε το δίδαγμα αυτό;
************
Λέει ο απόστολος, ότι οι χριστιανοί με το κήρυγμα των αποστόλων μέσα σε μικρό διάστημα είχαν αυξηθή πάρα πολύ. Το σπουδαιότερο όμως είνε, ότι το πλήθος εκείνο των πρώτων χριστιανών τόση αγάπη και σύνδεσμο είχαν μεταξύ τους, ώστε ετρέφοντο όλοι σε κοινή τράπεζα. Ήταν ένα αξιοζήλευτο φαινόμενο, μοναδικό στον κόσμο.
Αλλά δυστυχώς ο πονηρός φθόνησε αυτή την αγάπη και άρχισε να σπέρνη ανάμεσά τους ζιζάνια. Σαν να μην έφταναν οι εξωτερικοί διωγμοί εναντίον της Εκκλησίας, ήλθαν και πειρασμοί από μέσα. Ο άνθρωπος είνε πάντα ατελής, κι αυτή την ατέλεια εκμεταλλεύεται ο διάβολος. Ενώ, δηλαδή, στην αρχή όλοι συμμετείχαν εξ ίσου στα αγαθά που διέθετε η Εκκλησία, αργότερα παρουσιάστηκαν κάποιες διακρίσεις. Συγκεκριμένα, η Εκκλησία παρέθετε στα Ιεροσόλυμα κάθε μέρα τραπέζι για τις χήρες γυναίκες, οι οποίες πριν γίνουν χριστιανές ήταν άλλες μεν από τους ντόπιους Εβραίους της διασποράς. Εβραίοι της διασποράς λέγονται εκείνοι που ήταν διάσπαρτοι σε διάφορες άλλες χώρες έξω από την Παλαιστίνη· κ’ επειδή τότε η γλώσσα που επικρατούσε διεθνώς ήταν η ελληνική, οι διάσπαρτοι αυτοί Εβραίοι είχαν πια ξεχάσει τη μητρική τους γλώσσα, την εβραϊκή, και συνήθισαν την ελληνική. Γι’ αυτό τους έλεγαν Ελληνιστάς. Εκεί λοιπόν, στην παράθεσι του φαγητού, παρουσιάστηκε αδικία. Παραγκωνίζονταν οι χήρες των Ελληνιστών και πλεονεκτούσαν οι χήρες των Εβραίων. Έτσι οι Ελληνισταί άρχισαν να γογγύζουν. Οι απόστολοι προσπάθησαν να εξαλείψουν τον γογγυσμό με την εκλογή των επτά διακόνων. Αυτοί θ’ ανελάμβαναν στο εξής τη φροντίδα των κοινών συσσιτίων, ώστε οι απόστολοι να μείνουν απερίσπαστοι στο κήρυγμα και στην προσευχή. Σιγά- σιγά όμως και οι διάκονοι απορροφήθηκαν από το ύψιστο καθήκον της πνευματικής τροφοδοσίας, δηλαδή της προσευχής και του κηρύγματος.
**********
Η περικοπή αυτή θίγει το μεγάλο ζήτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης. Είνε ένα ζήτημα που πάντα απασχολούσε την ανθρωπότητα. Ιδίως όμως ο κόσμος συγκλονίστηκε με την έκρηξι της Ρωσικής επαναστάσεως το 1917. Οι αρχηγοί του κινήματος εκείνου κατηγόρησαν το κοινωνικό σύστημα που επικρατούσε, επειδή διαιρούσε τους ανθρώπους σε πλουσίους και φτωχούς. Είπαν, πως δεν είνε δίκαιο, άλλοι να πεινούν κι άλλοι να τρέφωνται τόσο πλουσιοπάροχα, ώστε καθένας απ’ αυτούς να τρώη για δέκα και εκατό. Για να σταματήση αυτή η αδικία, πρότειναν να καταργηθή ο πλούτος, να εξισωθούν φτωχοί και πλούσιοι, να δικαιούνται και να τρέφωνται όλοι το ίδιο. Αυτή είνε η λεγόμενη κοινοκτημοσύνη, και το κοινωνικό και πολιτικό σύστημα που επεβλήθη σ’ όσες χώρες επικράτησε η επανάστασι ωνομάστηκε κομμουνισμός. Ποιος μπορεί να κατηγορήση την κοινωνική δικαιοσύνη; Η κοινοκτημοσύνη έγινε το όνειρο και ο στόχος πολλών ανθρώπων. Για την επικράτησι του συστήματος αυτού έγιναν πολλοί αγώνες και χύθηκε ποτάμι το αίμα.
Εν τούτοις η διαίρεσι σε φτωχούς και πλουσίους δεν εξαλείφθηκε. Γιατί;
Όπως λένε αυτοί που ασχολήθηκαν με το κοινωνικό πρόβλημα, οι οπαδοί της κοινοκτημοσύνης πάνω στον αγώνα τους, έχοντας στραμμένη την προσοχή τους μόνο στη διεκδίκησι της ύλης, περιφρόνησαν και παραπέταξαν την πίστι σε πνεύμα, σε ψυχή και σε Θεό. Και μόνο αυτό; Οι κομμουνισταί δίωξαν και καταπολέμησαν ό, τι έχει σχέσι με τη χριστιανική πίστι. Νόμισαν, δηλαδή, ότι ο χριστιανισμός είνε εμπόδιο για την επικράτησι του συστήματος τους και γι’ αυτό πρέπει να φύγη απ’ τη μέση. Έτσι κήρυξαν πόλεμο εναντίον της θρησκείας, που τη θεώρησαν ως ρίζα όλων των κακών. Θεός, είπαν και διακήρυξαν σ’ όλους τους τόνους, δεν υπάρχει. Γκρέμισαν εκκλησίες, κατεδίωξαν ιερείς και αρχιερείς, έκλεισαν στις φυλακές μυριάδες χριστιανούς, και καυχήθηκαν ότι σε λίγα χρόνια δεν θα ακούγεται πια το όνομα του Χριστού. Πόσο απατήθηκαν! Ο σκοπός τους απέτυχε.
Γιατί απέτυχε; Όχι γιατί το σύστημα εκείνο είνε αντίθετο με τις αρχές του Ευαγγελίου. Η κοινοκτημοσύνη συμφωνεί με το πολίτευμα της Εκκλησίας. Όπως βλέπουμε στη σημερινή αποστολική περικοπή, οι πρώτοι χριστιανοί ετρέφοντο σε κοινή τράπεζα. Οι δε ι. Χρυσόστομος σε μια θαυμάσια ομιλία του προτρέπει τους ακροατάς του, αν θέλουν, ν’ αναλάβη εκείνος να τους τρέφει κοινοβιακώς, αφού η συμβίωσι σε κοινόβιο είναι αποστολικό δίδαγμα και αρμόζει στους ορθοδόξους χριστιανούς. Έτσι η κοινοκτημοσύνη υπάρχει και εφαρμόζεται σε όλα τα κανονικά μοναστήρια της Ορθοδοξίας και μάλιστα του Αγίου Όρους. Κοινοκτημοσύνη υπάρχει ακόμη στις εκκλησιαστικές κατασκηνώσεις που έχουν ιδρύσει οι ιερές μητροπόλεις, κ’ εκεί τα παιδιά τρώνε σε κοινή τράπεζα. Η κοινοκτημοσύνη συμφωνεί, τέλος, με τη ζωή που ζουν οι άγγελοι στον ουρανό, διότι εκεί οι άγγελοι απολαμβάνουν εξ ίσου όλες τις δωρεές του Θεού. Κοινοκτημοσύνη λοιπόν θα μπορούσε να επικρατήση και στα έθνη και τους λαούς.
Ώστε η αιτία της αποτυχίας του κινήματος του κομμουνισμού πρέπει ν’ αναζητηθή αλλού, βαθύτερα. Όπως παρατήρησαν φιλόσοφοι και κοινωνιολόγοι, οι κομμουνισταί με τον αμείλικτο πόλεμο που κήρυξαν κατά της χριστιανικής θρησκείας κατώρθωσαν, όσο μπόρεσαν, να ξεριζώσσουν από τις καρδιές των οπαδών τους το Θεό. Αλλά έτσι ήρθαν σε φανερή αντίφασι με τις ιδέες τους περί κοινωνικής δικαιοσύνης. Διότι η πηγή της δικαιοσύνης είνε ο Θεός, και η αληθινή εφαρμογή της γίνεται μόνο μέσα στον χριστιανισμό. Πολεμώντας λοιπόν το Θεό, πολεμούν και τη δικαιοσύνη. Αφού, δηλαδή, ξερρίζωσαν από τις καρδιές την πίστι στο Θεό κ’ έκαναν τους ανθρώπους δαίμονες, έπειτα ζήτησαν από τους δαίμονες να ζήσουν ζωή αγγελική. Όπως κηρύττει ο ι. Χρυσόστομος, το να λέμε αυτό είνε δικό μου κ’ εκείνο δικό σου, αυτό είνε η ρίζα της κοινωνικής μας αθλιότητος.
Τον καιρό της κατοχής, όταν τα υλικά αγαθά είχαν σχεδόν εκλείψει και η πείνα θέριζε την πατρίδα μας, με τη βοήθεια του Θεού δημιουργήσαμε κ’ εμείς στην Κοζάνη συσσίτια, που άρχισαν με 30 πιάτα και έφτασαν τις 8.000 μερίδες. Αυτό το είχε προκαλέσει τότε το θαυμασμό όλων ανεξαιρέτως, ακόμη και των κομμουνιστών.
Το Ευαγγέλιο λοιπόν, αν εφαρμοσθή όπως το εφήρμοσε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, που έζησε την κοινοκτημοσύνη μαζί με τους δώδεκα μαθητάς του, μπορεί να λύση το κοινωνικό πρόβλημα. Αντιθέτως, χωρίς το Ευαγγέλιο η κοινωνική αδικία θα επικρατή, έστω και αν οι άνθρωποι αγωνίζωνται να την εξαλείψουν. Γι’ αυτό στον κομμουνισμό παρατηρήθηκε το εξής φαινόμενο, που δεν πρέπει να θεωρήται παράδοξο· ότι, αντί με την εφαρμογή των θεωριών του στην αχανή χώρα της Ρωσίας η κοινωνική αδικία να εκλείψη, αντιθέτως παρουσιάστηκε εκεί κραυγαλέα ανισότης και αδικία. Το φαινόμενο αυτό ήλεγξε εκτός των άλλων και ο γνωστός συγγραφεύς Σολτζενίτσιν. Μερικά ευνοούμενα μέλη του συστήματος, με τα προνόμια που εφωδιάσθηκαν, με ειδικές κάρτες διανομής των υλικών αγαθών, με την λεγόμενη νομενκλατούρα, αυτή η ελάχιστη μειονότης διακρίθηκε από τον υπόλοιπο λαό. Η τάξις αυτή απελάμβανε τα υλικά αγαθά και έτρωγε του πουλιού το γάλα, ενώ οι υπόλοιποι, που δεν ήταν γραμμένοι στους καταλόγους των «ημετέρων», πεινούσαν.
Χωρίς να είμαστε οπαδοί του αντιθέτου συστήματος, του αμερικανικού δηλαδή τρόπου ζωής, που κι αυτός έχει τις ατέλειές του, δεν πρέπει να παραβλέψουμε, ότι στη μεγάλη χώρα της Αμερικής, αν κάποιος πη ότι πεινάει, χίλια χέρια είναι έτοιμα να σπεύσουν να χορτάσουν την πείνα του. Έτσι εκεί η αντίθεσι μεταξύ φτωχών και πλουσίων περιορίζεται, χωρίς αυτό να σημαίνη ότι το σύστημα εκείνο φτάνει στο τέλειο. Τέλειο ήταν εκείνο που πέτυχαν οι χριστιανοί των πρώτων αιώνων. Και αυτό πρέπει κ’ εμείς να επιδιώξουμε, όχι απλώς κηρύττοντας αλλά και εφαρμόζοντας στην καθημερινή μας ζωή εκείνο που δίδαξε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, και ο λόγος του παραμένει αιώνιος· «Ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού, και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν» (Ματθ. 6,33).
*******************
Να λοιπόν, αγαπητοί μου, ότι το Ευαγγέλιο μπορεί να δώση λύσεις και στα πιο δύσκολα προβλήματα του κόσμου. Υπάρχουν αγαθά. Και ο πλανήτης μας, που εινε μικρός μπροστά σε άλλους, αν καλλιεργηθή καταλλήλως, μπορεί να θρέψη διπλάσιο και τριπλάσιο πληθυσμό από τον σημερινό. Τα κοινωνικά συστήματα δεν θα λύσουν το πρόβλημα. Για να λυθή το πρόβλημα, πρέπει ν’ αλλάξη η καρδιά του ανθρώπου. Αγαθά υπάρχουν. Εκείνο που λείπει είνε η πίστη και η αγάπη στο Θεό, που μεταβάλλει τους ανθρώπους σε επιγείους αγγέλους και την κοινωνία σε παράδεισο.
Από το βιβλίο: Μακαριστού Μητροπ. Πρ. Φλωρίνης, Αυγουστίνου Καντιώτου: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: (Σύντομα κηρύγματα επί των Αποστολικών Περικοπών). Γ’ έκδοσις. 2000.
Παράβαλε και:
Κυριακή των Μυροφόρων: Το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θ. Λ., «χωρίς τέλος», λόγος του αειμνήστου Μητροπ. Νικαίας Γεωργίου Παυλίδου.
Κυριακή των Μυροφόρων: Χρειάζεται τόλμη – Μακαριστού Μητροπ. Πρ. Φλωρίνης, Αυγουστίνου Καντιώτου.
