(Λουκ. ιβ, 13-21).
Κάποιος από το πλήθος είπε στον Ιησού: «Διδάσκαλε, πες στον αδελφό μου να μοιράσουμε την κληρονομιά μας». Κι ο Ιησούς του απάντησε: «Άνθρωπέ μου, εγώ δεν είμαι δικαστής για να χωρίζω την περιουσία σας». Και στο πλήθος είπε: «Να προσέχετε και να φυλάγεστε από κάθε είδους πλεονεξία, γιατί τα πλούτη, όσο περίσσια κι αν είναι, δεν δίνουν στον άνθρωπο την αληθινή ζωή».
Τους είπε μάλιστα την εξής παραβολή: «Κάποιου πλούσιου ανθρώπου τα χωράφια έδωσαν άφθονη σοδειά. Τότε εκείνος σκεφτόταν και έλεγε: ¨τί να κάνω; Δεν έχω μέρος να συγκεντρώσω τα γεννήματά μου! Αλλά να τι θα κάνω¨, είπε. ¨Θα γκρεμίσω τις αποθήκες μου και θα χτίσω μεγαλύτερες για να συγκεντρώσω εκεί όλη τη σοδειά μου και τ’ αγαθά μου. Μετά θα πω στον εαυτό μου: τώρα έχεις πολλά αγαθά, που αρκούν για χρόνια πολλά˙ ξεκουράσου, τρώγε, πίνε, διασκέδαζε¨.1
Τότε του είπε ο Θεός: «ανόητε. Αυτή τη νύχτα θα παραδώσεις τη ζωή σου. Αυτά, λοι¬πόν, που ετοίμασες σε ποιον θα ανήκουν;” Αυτά, λοιπόν, παθαίνει όποιος μαζεύει πρόσκαιρους θησαυρούς και δεν πλουτίζει τον εαυτό του με ό,τι θέλει ο Θεός».2
ΣΧΟΛΙΑ
(1)«Και ερώ τη ψυχή μου: Ψυχή, έχεις πολλά αγαθά κείμενα εις έτη πολλά, αναπαύσου, φάγε, πίε, ευφραίνου».
Βλέπε μωρίαν και αφροσύνην. Πρώτον μεν, ωσάν να είναι ψυχήν χοίρου, τοιουτοτρόπως λαλεί προς αυτήν˙ «Ψυχή μου, λέγει, αναπαύσου, φάγε, πίε, ευφραίνου» το δε ευφραίνου σημαίνει τας αισχράς ηδονάς του σώματος. Δεύτερον δε, θεωρεί ως ιδικά του αγαθά, εκείνα τα οποία δεν είναι ιδικά του˙ «Ψυχή, λέγει, έχεις πολλά αγαθά»˙ αλλά πόθεν έχει τα αγαθά ο εξελθών γυμνός εκ της κοιλίας της μητρός αυτού και ο οποίος γυμνός θα απέλθη; (Ιώβ α’, 21).
Οι καρποί της γης δεν είναι αγαθά της ψυχής, άλλ’ αγαθά του Θεού, διδόμενα εις τους πλουσίους, ίνα, οικονομήσαντες αυτά δια της διανομής εις τους πτωχούς, λάβωσι της καλής οικονομίας τον στέφανον καρποί και αγαθά της ψυχής είναι «η αγάπη, η χαρά, η ειρήνη, η μακροθυμία, η χρηστότης, η αγαθωσύνη, η πίστις, η πραότης, η εγκράτεια» (Γαλ. ε’, 22).
Τρίτον δε, γίνεται κύριος και εξουσιαστής των χρόνων και των καιρών, «ους ο πατήρ έθετο εν τη ιδία εξουσία» (Πράξ. α’, 7), και διορίζει δια τον εαυτόν του ζωήν πολυετή και πολυχρόνιον «Ψυχή, έχεις πολλά αγαθά, κείμενα εις έτη πολλά». Ευλογοφανώς λοιπόν και πρεπόντως ονομάζει αυτόν ο Θεός άφρονα
(Αρχιερεύς, Νικηφόρος Θεοτόκης.)
(2)Αυτά, λοιπόν, παθαίνει όποιος μαζεύει πρόσκαιρους θησαυρούς και δεν πλουτίζει τον εαυτό του με ό,τι θέλει ο Θεός.
Αυτοί που λατρεύουν το χρήμα δουλεύουν σκληρά. Όχι για να ζήσουν, για να βγάλουν το ψωμί τους˙ η εργασία αυτή είναι ευλογημένη. Αυτοί καταπονούνται, όχι γιατί δεν έχουν, αλλά για να κάνουν αυτά που έχουν περισσότερα. Έχουν 100 χιλιάδες; Να τις κάνουν 200˙ έχουν 200; Να τις κάνουν 400… Είναι αχόρταγοι. Η θάλασσα μπορεί να πη στα ποτάμια «Φτάνει, δε θέλω τα νερά σας», το νεκροταφείο μπορεί να πη «Δεν θέλω άλλους νεκρούς», μα οι πλεονέκτες που λατρεύουν τον μαμωνά, δε λένε ποτέ «Μου φτάνουν αυτά που έχω, δόξα τω Θεώ». Δουλεύουν και την Κυριακή την ώρα που χτυπούν οι καμπάνες, δουλεύουν και τη Μεγάλη Παρασκευή, δουλεύουν συνεχώς…
Αυτοί που λατρεύουν τον μαμωνά γίνονται σκληροί˙ η καρδιά τους είναι σαν την πέτρα. Δεν έχουν αισθήματα. Είναι σαν τον Ιούδα˙ όπως αυτός πούλησε τον Χριστό για τριάκοντα αργύρια, έτσι κι αυτοί για λίγο χρήμα είναι έτοιμοι να πουλήσουν τα πάντα. Είναι παραδόπιστοι. Αυτοί είναι οι λάτρεις του χρήματος.
Θεός τους ο μαμωνάς˙ ό,τι τους πει αυτός, αυτό κάνουν. Τους λέει ο μαμωνάς κλέψτε; Θα κλέψουν. Τους λέει να πάνε στο δικαστήριο να ορκιστούν; Παλαμίζουν το ευαγγέλιο. Τους λέει να αδικήσουν χήρα και ορφανό; Αδικούν. Τους λέει να κάνουν πόλεμο; Κάνουν (αυτοί οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, ο πρώτος και ο δεύτερος, δεν έγιναν για ευγενή και υψηλά ιδανικά˙ έγιναν για τα κάρβουνα και τα πετρέλαια, για το χρήμα). Τους λέει ν’ αρπάξουν το ψωμί απ’ το στόμα του φτωχού; Το κάνουν… Δε λογαριάζουν τίποτα, δεν τους ενδιαφέρει αν θα βρεθούν στον δρόμο τα φτωχαδάκια. Ανώνυμες πολυεθνικές εταιρείες δεν είναι τίποτε άλλο παρά συμμορίες του μαμωνά.
Ο μαμωνάς βασιλεύει σήμερα και σ’ αυτόν έχουν την ελπίδα τους οι πολλοί. Λεφτά! Σου λένε. Αλλά μπορεί το χρήμα να είναι η ελπίδα μας;…
Μεγάλο πράγμα να πιστεύη κανείς στον Θεό! Γιατί ο Θεός είναι Πατέρας, όπως λέει το ευαγγέλιο (βλ. Ματθ. 3,26)˙ κι όπως ο πατέρας φροντίζει για το παιδί, έτσι και ο ουράνιος Πατέρας φροντίζει για όλα τα παιδιά του, μικρούς και μεγάλους. Έτσι ζούμε. Αλλά είμαστε αχάριστοι. Ώ ψεύτη ντουνιά! Ένα κόκκαλο δίνεις στο σκύλο, και σου κουνάει την ουρά˙ ο άνθρωπος τη μπουκιά έχει στο στόμα και βλαστημάει τον Θεό. Αχάριστοι άνθρωποι! εάν δε βρέξη ο ουρανός, εάν δε βγη ο ήλιος να στείλη τις ακτίνες του, εάν δε φυσήξη αέρας ζωογόνος, θα ξεραθούν τα σπαρτά, θα ψοφήσουν τα ζώα, θα πεθάνετε. Τί λέω; Βγάλτε το ρολόι σας˙ 5 λεπτά να λείψη ο αέρας, δε ζη ο άνθρωπος, ασφυξία θα πάθουμε. Έπρεπε να έχουμε ένα πύραυλο και αυτό τον άπιστο, που λέει πως δεν υπάρχει Θεός, να τον βάλουμε μέσα να τον στείλουμε στο φεγγάρι. Εκεί ούτε αχλάδι, ούτε μήλο, ούτε νερό, ούτε αέρας υπάρχει˙ εδώ όλα τα δίνει ο Θεός, κι όμως μένουμε αχάριστοι. Θα ‘ρθη ώρα που θα τα στερηθούμε…
Ζούμε, γιατί θέλει ο Θεός. Το λέει το Ευαγγέλιο˙ ένα πουλάκι δεν πέφτει στη γη χωρίς το θέλημα του Θεού, μία τρίχα δε φεύγει χωρίς το θέλημά του (βλ. Ματθ. 10, 29-30). Όλα ζουν γιατί τα συντηρεί Εκείνος, και πολύ περισσότερο τον άνθρωπο. Είναι σπουδαίο να πιστεύη κανείς στον Θεό και όχι στα λεφτά τα άτιμα.
(Αρχιερεύς, Αυγουστίνος Καντιώτης.)
Από το βιβλίο: «Ιησούς Χριστός: Βίος, Διδασκαλία, Θαύματα», Β’ τόμος, του Ιερομονάχου Κοσμά του Δοχειαρίτου.
Ιερόν Δοχειαρίτικον Κελλίον, Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Αγιον Ορος 2011.
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
