Ο προφητικός λόγος ενεργής και επίκαιρος
«και ανατελεί υμίν τοις φοβουμένοις το όνομά μου ήλιος δικαιοσύνης» (Μαλ. 4, 2).
Η πανευφρόσυνη εορτή των Χριστουγέννων φωτίζει γλυκά τα πρόσωπα των Χριστιανών που βιώνουν την αγάπη του Θεού, ενσαρκωμένη στο θείο Βρέφος της Βηθλεέμ. Γι’ αυτούς που διάλεξαν να εξαρτήσουν τη ζωη τους από τον Θεο, υπήρχε ήδη από τον 5ο αιώνα π.Χ. η διαβεβαίωση από τον προφήτη Μαλαχία ότι θ’ ανατείλει ήλιος που θα αποδώσει δικαιοσύνη σ’ αυτούς και θα παρέχει δια των πτερύγων του θεραπεία από τα δεινά τους, και θα βγουν και θα αναπηδήσουν περιχαρείς και ευτυχισμένοι σαν μοσχάρια, τα οποία έλυσαν από τα δεσμά1.
Στις 3 Ιανουαρίου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του προφήτου Μαλαχία, του τελευταίου από τούς δώδεκα ελάσσονες προφήτες — οι οποίοι ονομάζονται έτσι εξ αιτίας της περιορισμένης σχετικά έκτασης του συγγραφικού τους έργου. Το όνομα Μαλαχίας μεταφράζεται «άγγελός μου» και είναι αξιοπρόσεκτο ότι στο θεόπνευστο ομώνυμο προφητικό βιβλίο, ο Θεός μιλά, παιδαγωγεί και αποκαλύπτει σε πρώτο πρόσωπο δια στόματος του προφήτου.
Οι μελετητές της Παλαιάς Διαθήκης διακρίνουν στο πρόσωπο του προφήτου Μαλαχία μία εξέχουσα φυσιογνωμία, που στεκόταν πολύ υπεράνω του πνευματικού περιβάλλοντος της εποχής της2. Με συγγραφική επιδεξιότητα αναδεικνύει το βάρος της αλήθειας των προφητειών του και ο θεοκίνητος λόγος του αποδεικνύεται διαμέσου των αιώνων αφυπνιστικός και επίκαιρος.
Παρόλο που δεν έχουμε επαρκή στοιχεία για τον προσδιορισμό του χρόνου της δράσης του Προφήτου, αυτή πιθανολογείται μεταξύ των ετών 516 και 460 π.Χ.3. Ηταν και τότε πάλι εποχή ηθικής καταπτώσεως των Ισραηλιτών, η οποία εξωτερικευόταν ως βεβήλωση της λατρείας του Θεού με θυσίες ακατάλληλων ζώων (τυφλών, χωλών, ασθενικών) υποκινούμενες μάλιστα από τούς ίδιους τούς ιερείς (κεφ. 1, 1β, 7-8). Ο προφήτης του Θεού παρουσιάζει την απαρέσκεια του Θεού σε μια τέτοια ανίερη λατρεία• «ουκ έστι μου θέλημα εν υμίν, λέγει Κυριος παντοκράτωρ, και θυσίαν ου προσδέξομαι εκ των χειρών υμών» (κεφ. 1, 10). Από το ποιόν της προσφοράς καταδεικνύεται η διάθεση της καρδίας προς τον Θεο και «βασικός όρος αποδοχής της θυσίας εκ μέρους του Θεού είναι η αγαθή διάθεσις εκείνου που την προσφέρει και ο τρόπος, με τον οποίον την προσφέρει»4.
Ο προφήτης Μαλαχίας, μέσα σ’ αυτό το κλίμα της αποϊεροποίησης της λατρείας του Θεού, προαναγγέλλει με σαφήνεια την αντικατάσταση των ζωοθυσιών του Μωσαϊκού Νομου με τη λογική και καθαρά λατρεία, που θα προσφέρουν οι εξ εθνών πιστοί, δοξάζοντας το όνομα του Θεού• «διότι από ανατολών ηλίου έως δυσμών το όνομά μου δεδόξασται εν τοις έθνεσι, και εν παντί τόπω θυμίαμα προσάγεται τω ονόματί μου και θυσία καθαρά, διότι μέγα το όνομά μου εν τοις έθνεσι, λέγει Κυριος παντοκράτωρ» (κεφ. 1, 11). Και ο ερμηνευτής του ιερού κειμένου Θεοδώρητος Κυρου σχολιάζει: Ο θείος Μαλαχίας μας δίδαξε με σαφήνεια με τον προφητικό του λόγο, την ευσέβεια που δείχνουμε τώρα κατά τη λατρεία του Θεού. Διότι καταργήθηκε η συγκεκριμένη λατρεία των ιερέων του Ισραηλιτικού λαού και κάθε τόπος είναι πλέον ενδεδειγμένος για τη λατρεία του Θεού. Καταργήθηκε επίσης η σφαγή των αλόγων ζώων και θυσιάζεται μόνο ο αθώος αμνός, αυτός που σηκώνει την αμαρτία του κόσμου. Και έτσι το ευώδες θυμίαμα γίνεται σύμβολο της αρετής. Οι Ιουδαίοι δε, σύμφωνα με τη θεία προαναγγελία, απορρίφθηκαν5.
Δυνατός ο θεόπνευστος προφητικός λόγος, φθάνει από τον περιούσιο λαο του Θεού στο λαο της χάριτος, τούς Χριστιανούς, που κι αυτός με τη σειρά του, μέσα στην παχυλότητα του ευδαιμονισμού, έχει νοθεύσει τη γνησιότητα της αληθινής λατρείας του Θεού. Σημερα αυτή φαίνεται να περιορίζεται σε μια ευκαιριακή, επιφανειακή και πνευματικά ανέξοδη παρακολούθηση των λατρευτικών ακολουθιών, η οποία όμως, σύμφωνα με τον προφητικό λόγο, είναι τιμωρητέα (κεφ. 1, 14). Το πρωϊνό κυριακάτικο κτύπημα της καμπάνας, που ωθούσε τις καρδιές στην ορθρινή δοξολογία του Θεού, είναι πλέον εύλαλο μόνο για λίγους γρηγορούντας.
Τι είναι αλήθεια αυτό που βαραίνει την ακοή μας στα καλέσματα του Θεού; Μηπως μας έχουν παραπλανήσει οι σειρήνες της αυτάρκειας και αυτονόμησης; Τι είναι αυτό που βαρύνει τα μάτια μας με τον ύπνο της ραθυμίας και θαμπώνει την όρασή μας με τ’ απατηλά φώτα του κόσμου τούτου;
Αλλά όταν στον πνευματικό μας ορίζοντα μεσουρανεί ο ήλιος της δικαιοσύνης Χριστός, όπως το προανήγγειλε ο προφήτης Μαλαχίας, δε δικαιούμαστε ούτε μπορούμε να κρυβόμαστε από το φως Του πίσω από τα μαύρα γυαλιά του εγωϊσμού μας.
Φιλοθέη Χ.Τ.
1. Μαλ. 4, 2• «και ανατελεί υμίν τοις φοβουμένοις το όνομά μου ήλιος της δικαιοσύνης και ίασις εν ταις πτέρυξιν αυτού, και εξελεύσεσθε και σκιρτήσετε ως μοσχάρια ανειμένα».
2. Ν. Π. Βασιλειάδη, Η Παλαιά Διαθήκη μετά συντόμου ερμηνείας, τομ. 15, εκδ. « Ο Σωτήρ», Αθήναι 1998, σελ. 399.
3. Οπ. παρ. σελ. 397.
4. Ν. Π. Βασιλειάδη, Η Παλαιά Διαθήκη μετά συντόμου ερμηνείας, τομ. 15, εκδ. « Ο Σωτήρ», Αθήναι 1998, σελ. 408.
5. Οπ. παρ., σελ. 409• « Ο θείος Μαλαχίας σαφώς ημάς δια τούτων εδίδαξε την νυν πολιτευομένην ευσέβειαν• πέπαυται μεν γαρ η περιγεγραμμένη των ιερέων λατρεία, πας δε τόπος επιτήδειος εις την του Θεού θεραπείαν νενόμισται• και των μεν αλόγων θυμάτων τέλος έλαβεν η σφαγή, μόνος δε ο άμωμος αμνός ιερεύεται, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου, και ώσπερ τι σύμβολον της αρετής το ευώδες θυμίαμα. Ιουδαίοι δε κατά την θείαν πρόρρησιν απεβλήθησαν».
Από το περιοδικό: «Η δράσις μας», τεύχος Ιανουαρίου 2007.
Ο Προφήτης Μαλαχίας: Το βιβλίο των προφητειών του, στην πρωτότυπη και στην Νεοελληνική του μορφή.rar
Παράβαλε και:
03 Ιανουαρίου, μνήμη και της Αγίας Θωμαϊδος της εκ Λέσβου: Συναξάριον.
03 Ιανουαρίου, μνήμη του Αγίου Μάρτυρος Γορδίου – ομιλία του Μεγάλου Βασιλείου.
03 Ιανουαρίου, ανάμνησις της ευρέσεως των Ιερών λειψάνων του Μεγαλομάρτυρος Εφραίμ, εν τη Νέα Μάκρη της Αττικής: Συναξάριον, Ακολουθία.
03 Ιανουαρίου, μνήμη και της Οσίας Γενοβέφας των Παρισίων: Συναξάριον.
