Τη ιε’ του αυτού μηνός (Ιανουαρίου), μνήμην ποιούμεθα της εν Αλεξανδρεία εν έτει 1998, εισηγήσει του Μακαριστού Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Πέτρου του Ζ , και Συνοδική διαγνώμη, γενομένης αποκαταστάσεως της κανονικής τάξεως, της διασαλευθείσης εκ της εκδιώξεως αδίκως, του αγιωτάτου Μητροπολίτου Πενταπόλεως Νεκταρίου εκ του κλίματος του Αλεξανδρινού θρόνου κατά Ιούλιον έτους 1890, και εκζητήσεως συγχωρήσεως παρά του Αγίου Νεκταρίου δια την γενομένην εις αυτόν αδικίαν υπό των προαπελθόντων πατέρων και αδελφών του Πατριαρχικού θρόνου Αλεξανδρείας, των υπεναντίων τω Αγίω Νεκταρίω.
Τη αυτή ημέρα, μνήμην ποιούμεθα της μετακομιδής τμήματος των χαριτοβρύτων λειψάνων του Αγίου Πατρός ημών Νεκταρίου, εις Αλεξάνδρειαν και Κάϊρον.
Χαίρει συν σοι Όσιε Αφρικής θρόνος:
Αποκατέστη γαρ κανονική τάξις.
Εν καινή εορτή χάριν Νεκταρίου αναμέλπω.
Ούτος ο μείζων και δημοφιλέστερος των του εικοστού αιώνος Αγίων, Όσιος Πατήρ ημών Νεκτάριος Μητροπολίτης Πενταπόλεως ο θαυματουργός, εγεννήθη εις στην Συληβρίαν της Ανατολικής Θράκης την 1ην Οκτωβρίου 1846, έλαβε το ορθόδοξον βάπτισμα και το όνομα Αναστάσιος την 15ην Ιανουαρίου 1847 και ανατραφείς εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου εις την εαυτού γενέτειραν, ένθα εδιδάχθη την πρώτην εγκύκλιον παιδείαν, 14ετης ων μετέβη εις αναζήτησιν βιοποριστικής εργασίας εις την Κωνσταντινούπολιν. Εκεί, εσπούδασε παραλλήλως τα ελληνικά γράμματα και εκ της μελέτης των συγγραμμάτων των Αγίων Πατέρων τυς Εκκλησίας μας έγραφε μετά ζήλου ιερά αποφθέγματα και ρητά επί των εμπορικών σακκιδίων και των εκ χάρτου περιβλημάτων δια την ώφέλειαν των αναγνωστών. Μετά ταύτα, ο Άγιος προσελήφθη ως παιδονόμος εις το εν τω Μετοχείω του Παναγίου Τάφου Σχολείον και εις ηλικίαν 20 ετών ανεχώρησε δια την Χίον, όπου επί 7ετιαν διηκόνησεν ως δημοδιδάσκαλος εις το χωρίον Λιθίου Χίου και ακολούθως εκάρη μοναχός (7 Νοεμβρίου 1876) εις την καλουμένην
Νέαν Μονήν, μετονομασθείς εις Λάζαρον, εις ην ησκήθη, υπό την πεπνυμένην χειραγωγίαν του Οσιωτάτου Γέροντος Παχωμίου, επί τριετίαν.
Την 15ην Ιανουαρίου του 1877 εχειροτονήθη διάκονος υπό του Μητροπολίτου Χίου Γρηγορίου, λαβών το όνομα Νεκτάριος. Εν τω μεταξύ, σπουδάσας εις το Γυμνάσιον της Χίου, και γενόμενος πτυχιούχος του Βαρβακείου Λυκείου Αθηνών ενεγράφη εις την Θεολογικήν Σχολήν, εν έτει 1882, ένθα εφοίτησεν επιμελώς, τη υποστηρίξει του Πατριάρχου Αλεξανδρείας Σωφρονίου, και ηξιώθη του πτυχίου του προλύτου της Θεολογίας (1885). Το δ’ αυτό έτος επέστρεψεν εις την Αλεξάνδρειαν και έθετο εαυτόν υπό την ευλογίαν του αοιδίμου τούτου Πατριάρχου. Την 27ην Μαρτίου 1886 εχειροτονήθη Πρεσβύτερος υπό του γέροντος αυτού Πατριάρχου, παρ’ ου τον Αύγουστον του ιδίου έτους έλαβε το οφφίκιον του Αρχιμανδίτου και γραμματέως των Πατριαρχείων, αυθημερόν δε διωρίσθη Πατριαρχικός Επίτροπος εν Καιρω, επιδείξας απαράμιλλον ζήλον και αξιοθαύμαστον δραστηριότητα.
Την 15ην Ιανουαρίου 1889, κατόπιν πατριαρχικής αποφάσεως, εχειροτονήθη υπό του αειμνήστου Σωφρονίου και δύο ετέρων Επισκόπων Αρχιερεύς, προχειρισθείς εις Μητροπολίτην της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Πενταπόλεως εν τη Κυρηναϊκή, προσαυξήσας έτι μάλλον τα θεία αυτού τάλαντα και εργασθείς ακαταπονήτως υπέρ της δόξης του Δομήτορος της Εκκλησίας μας εις όλους τους τομείς μιας λίαν επιτυχούς Αρχιερατικής διακονίας. Όμως, φθόνω του μισοκάλου διαβόλου και εμπαθών κληρικών του πατριαρχικού περιβάλλοντος, περιέπεσεν εις την δυσμένειαν του Πατριάρχου Σωφρονίου και εδιώχθη απηνώς, απαλλαγέντος αυτού εκ των καθηκόντων του πατριαρχικού επιτρόπου (3 Μαιου 1890), άτε της πατριαρχικής διακοινώσεως λεγούσης: Παύεται ο Μητροπολίτης Πενταπόλεως κυρ Νεκτάριος εκ της διευθύνσεως του εν Καιρω Πατριαρχικού Γραφείου, ως και εκ της πατριαρχικής αντιπροσωπείας και εκκλησιαστικής διοικήσεως.
Και της μετά τινας μήνας (11 Ιουλίου 1890) ετέρας τοιαύτης συμπληρούσης: Η περαιτέρω εν Αιγύπτω διαμονή της ιερότητός του καθίσταται όλως περιττή, διο και δια της παρούσης πατριαρχικής διακοινώσεως προσκαλείται η ιερότης του, όπως εγκαταλείψη τον πατριαρχικόν ημών θρόνον, και όσον ούπω απέλθη, όπου αν βούληται. Τούτου γενομένου, ανεχώρησεν δι’ Αθήνας και ανεζήτει διακονίαν τινα εν τη ελληνική πρωτευούση. Και κατ’ αρχάς μεν διωρίσθη ως ιεροκήρυξ Ευβοίας, αργότερον δε ως τοιούτος της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος και Φωκίδος. Το έτος 1894 έλαβε τον διορισμόν του Σχολάρχου της Ριζαρείου Εκκλησ. Σχολής Αθηνών, ένθα διηκόνησεν εμπνευσμένως και αποδοτικώτατα επί 14ετιαν, ασχολούμενος παραλλήλως και με την συγγραφήν σχολικών εγχειριδίων και λοιπών άλλων βιβλίων και συγγραμμάτων πνευματικής οικοδομής.
Το έτος 1908, παραιτηθείς εκ των καθηκόντων του Σχολάρχου, απεσύρθη εις Αίγιναν, όπου ησκήτευσε μέχρι του μακαρίου τέλους αυτού, επισυμβάντος τη 8η Νοεμβρίου 1920. Προ της εκείσε οριστικής εγκαταβιώσεως αυτού, είχε θεμελιώσει και εχώρει εις την ανέγερσιν του ιερού της Παναγίας Τριάδος ησυχαστηρίου, εν ω με τας ευλογίας και την διακριτικήν ποδηγεσίαν αυτού ησκούντο αφιερωμέναι εις τον Κύριον μοναχαί, πνευματικά αυτού τέκνα εξ Αθηνών, και το οποίον χάριτι Χριστού διωργάνωσε και ανέδειξεν εις απαράμιλλον ιερόν Παρθενώνα.
Καθ’ όλον το διάστημα της 30ετους εξορίας του Αγίου πατρός, αφ’ ότου αναιτίως, αδίκως και αναπολογήτως επεβλήθη αυτώ η σκληρά ποινή της απελάσεως εκτός του κλίματος του Αλεξανδρινού θρόνου, ο θείος Νεκτάριος έζη εν ιωβείω υπομονή και δεήσει, απαραμίλλω τε σιωπή και καρτερία, αναμένων ουρανόθεν την λύσιν της φοβεράς αυτής δοκιμασίας και ευελπιστών ότι η λαμπρά αύτη ημέρα θα ήτο εγγύς. Η βαθεία λύπη του Αγίου μας δεν συνίστατο τόσον εις την άδικον εξορίαν, αλλ’ εις την μετέωρον θέσιν αυτού εντός της καθόλου αγιωτάτης ορθοδόξου ημών εκκλησίας ως Ιεράρχου, απολελυμένην έχοντος εν τέλει την Αρχιερωσύνην. Την δυσχερή ταύτην θέσιν αυτού, εξέθεσεν αριδήλως εις την προς τον Οικ. Πατριάρχην Ιωακείμ τον Γ (Σ/βριος 1903) επιστολήν αυτού, λέγουσαν προς τοις άλλοις:
«Ως έχουσι τα κατ’ εμέ, ευρίσκομαι απολελυμένος και εις ουδεμίαν των Αυτοκεφάλων Εκκλησιών ανήκων, διότι και εν Ελλάδι, μετά δεκατεσσάρων ετών συνεχή υπηρεσίαν εν τω Κράτει ως υπαλλήλου, θεωρούμαι υπό της εν Ελλάδι διοικούσης Ιεράς Συνόδου ως παρεπιδημών Αρχιερεύς, και εν τοις προς εμέ Αυτής εγγράφοις χρήται τη λέξει• παρεπιδημούντα Αρχιερέα. Το εις τα εκκλησιαστικά χρονικά άγνωστον τοιούτον γεγονός, το είναι Αρχιερέα τινά όλως απολελυμένον και εις ουδεμίαν Εκκλησίαν ανήκοντα, φρονώ ότι ούτε η Υμετέρα Θ. Παναγιότης, ούτε έτερός τις ειδήμων των εκκλησιαστικών κανόνων και διατάξεων δύναται η να κρίνη, ως καλώς έχον, ή να επιδοκιμάση.»
Αλλ’ εν τη ζωή αυτού ο Άγιος Νεκτάριος ουδέποτε έλαβε τοιαύτην άνεσιν και παραμυθίαν. Και διαμεσολαβησασών οκτώ περίπου δεκαετιών εν τη τοιαύτη εκκρεμότητι, του οικείου Ιεράρχου Μητροπολίτου Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης Ιεροθέου του Α , αποταθέντος περί τούτου βαθυσεβάστως και διαδοχικώς εις τους τρεις τελευταίους κατά σειράν Πατριάρχας Αλεξανδρείας, ο τότε σεπτός Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Πέτρος ο Ζ , έτεινεν ευήκοον ους και ευρέθη εν ετοιμότητι, ενζήλω πόθω τε και αξιαγάστω προθυμία, προς άμεσον διευθέτησον έστω και εξ υστέρων, του εκκρεμούντος σοβαρού τούτου κανονικού θέματος, τούθ’ όπερ μετά της προς αυτόν αγιωτάτης Πατριαρχικής Συνόδου σοφώς και πατερικώς διηυθέτησε κατά την Συνοδικήν συνεδρίαν της 15ης Ιανουαρίου του σωτηρίου έτους 1998, εκδούσης την ιστορικήν πλέον Συνοδικήν Διαγνώμην, ήτις διελάμβανε τα εξής:
«Έδοξε τω Αγίω Πνεύματι και ημίν τοις ελέω Θεού συγκροτούσι την Αγίαν και Ιεράν Σύνοδον του Πρεσβυγενούς και Παλαιφάτου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, προκαθημένης της Α. Θ. Μ. του Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Πέτρου Ζ συσκεψαμένοις, άτε περιππεύσαντος αιώνος όλου και έτι πλέον, από τε της παύσεως και απομακρύνσεως εκ της εκκλησιαστικής διακονίας, συν τη εκδιώξει, του εν αγίοις ήδη συγκατηριθμημένου και αναπαυομένου Νεκταρίου, Μητροπολίτου Πενταπόλεως του νεοφανούς, μεγάλου δε Πατρός και Διδασκάλου της Αγιωτάτης κατ’ ανατολάς Ορθοδόξου του Χριστού Εκκλησίας, επί ζημία πνευματική τούτου τε και του χριστεπωνύμου πληρώματος, κατά τους χαλεπούς εκείνους χρόνους της επί γης πολιτείας αυτού, ομοφώνω Συνοδική διαγνώμη αποφαινόμεθα:
Στοιχούντες τη υπό της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας κατατάξει εν τοις Αγίοις και τη από περάτων έως περάτων της Οικουμένης παγκοίνω ορθοδόξω συνειδήσει καθιερωθείση δια των απείρων αυτού θαυμάτων, ην καθομολογούμεν έκπαλαι και διακηρύσσομεν και το του φιλανθρώπου Θεού έλεος επικαλούμενοι αποκαθιστώμεν την τε κανονικήν τάξιν και τούτον κατά πάντα, προσεπιμαρτυρούντες δε πάντα ταύτα εν Εκκλησία πολλή, εκζητούμεν την συγχώρησιν του εν Αγίοις Πατρός ημών Νεκταρίου ημίν τοις αναξίοις, τοις προαπελθούσι Πατράσι και αδελφοίς του καθ’ ημάς Αγιωτάτου Πατριαρχικού Θρόνου, τοις υπεναντίοις γενομένοις αυτώ τω Αγίω, δι’ όσα εκ της εκείνων ανθρωπίνης αδυναμίας πλάνης η και επηρείας του πονηρού υπέμεινεν ο θεόφρων Πατήρ ημών, ο της Κυρηναϊκής πάλαι Πενταπόλεως Αρχιθύτης του Θεού. Ταύτης της αποκαταστάσεως θεοκινήτως και μετά πολλής συγκινήσεως συντελεσθείσης παρά της Αγίας ταύτης Συνόδου, καθωρίσθη ως ημέρα πανηγυρικού εορτασμού του γεγονότος τούτου εν Αιγίνη η 9η Νοεμβρίου του αυτού έτους και εν Καϊρω και Αλεξανδρεία
αι ημέραι από 15ης Ιανουαρίου 1999 μέχρι της 17ης του αυτού μηνός, χαρακτηρισθέντος τε του έτους 1999 ως έτος του Αγίου Νεκταρίου, και ως αφεσίμου.
Ωσαύτως, ο μακαριστός Πατριάρχης και η περί αυτόν Πατριαρχική σύνοδος απεφάσισαν, όπως δια τους εν θέματι λόγους η ημέραν της 15ης Ιανουαρίου εορτάζεται κατ’ έτος εξεχόντως εν τω Πατριαρχείω Αλεξανδρείας ως νέα πανήγυρις, δια της παρούσης ιδιαιτέρας Ασματικής Ακολουθίας τιμωμένη, επί τη γενομένη αποκαταστάσει του Αγιωτάτου Πατρός ημών Νεκταρίου Μητροπολίτου Πενταπόλεως ως Ιεράρχου του Αλεξανδρινού Θρόνου και τη εις Αλεξάνδρειαν ιερά μετακομιδή τεμαχίου των Αγίων Λειψάνων αυτού, παραχωρηθέντος πρότριτα μετά βαθυτάτου σεβασμού και ευγνωμοσύνης υπό της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδος- Αγίου Νεκταρίου Αιγίνης, ενώ ουδέποτε μέχρι τότε είχεν εκπληρωθή παρόμοιον αίτημα του εν λόγω Πατριαρχείου, άτε μη ευδοκήσαντος προς τούτο του Αγίου μας.
Ταις αυτού αγίαις πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός, ελέησον και σώσον ημάς. Αμήν.
Σημείωσις του orp.gr:
Ο δε νυν γέρων Επίσκοπος Πενταπόλεως κ.κ. Ιγνάτιος σε
συνέντευξη του που έδωσε στην ιστοσελίδα «Τράπεζα Ιδεών»,
ανέφερε τα εξής εντυπωσιακά:
Ερώτησις:
Υπήρξε κάποιο σημείο καμπής που μπορούμε να οριοθετήσουμε ως χρονική αφετηρία μιας πιο γρήγορης, ραγδαίας εξάπλωσης του Χριστιανισμού στην Αφρική…;
Ναι, ναι, ναι σημαδιακά. Εγώ τουλάχιστον το πρόσεξα πάρα πολύ. Ξέρετε ότι ο Άγιος Νεκτάριος, μέχρι τελευταία δεν ήταν γραμμένος στα δίπτυχα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Δεν θεωρείτο ως ιεράρχης που πέρασε από εκεί, σβήστηκε το όνομά του και δεν ξαναγράφτηκε. Οπότε ο Πέτρος ο Πατριάρχης ο Έβδομος, σε συνεργασία με τον Ιερόθεο τον Μητροπολίτη Ύδρας, έκαμαν τελετή επίσημη, επανόδου του Αγίου Νεκταρίου, στα δίπτυχα τα λεγόμενα που είναι γραμμένα όλα τα ονόματα των Μητροπολιτών του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και επίσημη επάνοδο στην Εκκλησία, στο Πατριαρχείο. Εε από τότε μπορώ να σας πω ότι η ιεραποστολή στην Αφρική, επήρε μία άνοδο απρόσμενη. Φούντωσε θα λέγαμε.
«Πώς πάει η ιεραποστολή στην Αφρική;» με ρωτούσαν και απαντούσα «σα το νερό κάτω από τα χόρτα». Έκτοτε (μετά την αποκατάσταση του Αγίου Νεκταρίου) λέω «σαν τη φωτιά στην καλαμιά την ξερή που τη σπρώχνει βίαιος άνεμος». Τώρα τελευταία είδα στο ιντερνέτ ότι ο νυν Πατριάρχης Θεόδωρος ο Δεύτερος, έχει κάνει κάποιες διαρρυθμίσεις, στην κατάταξη των Μητροπόλεων, προσέθεσε και άλλες, χειροτόνησε και τρεις νέους. Δηλαδή έχουμε μία αύξηση των ορθοδόξων, εκτός από τους χώρους όπου επικρατεί ο μουσουλμανισμός!…
Παράβαλε και:
15 Ιανουαρίου, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Ιωάννου του Καλυβίτου: Ακολουθία (Γερασίμου Μικραγιαννανίτου), Μεγαλυνάρια.
15 Ιανουαρίου, μνήμη και του Οσίου Προχόρου του Βράνσκι: Βίος.
