Το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θείας Λειτουργίας.
Πράξεων των Αποστόλων: ε.12 – 20.
Εν ταις ημέραις εκείναις, δια των χειρών των αποστόλων, εγίνετο σημεία και τέρατα εν τω λαώ πολλά, και ήσαν ομοθυμαδόν άπαντες εν τη στοά Σολομώντος. Των δέ λοιπών ουδείς ετόλμα κολλάσθαι αυτοίς, αλλ’ εμεγάλυνεν αυτούς ο λαός” μάλλον δέ προσετίθεντο πιστεύοντες τω Κυρίω πλήθη ανδρών τε και γυναικών, ώστε κατά τας πλατείας εκφέρειν τους ασθενείς και τιθέναι επι κλινών και κραβάττων, ίνα ερχομένου Πέτρου, κάν η σκιά επισκιάση τινί αυτών. Συνήρχετο δέ και το πλήθος των πέριξ πόλεων εις Ιερουσαλήμ, φέροντες ασθενείς και οχλουμένους υπό πνευμάτων ακαθάρτων, οίτινες εθεραπεύοντο άπαντες.
Αναστάς δέ ο αρχιερεύς και πάντες οι σύν αυτώ, η ούσα αίρεσις των Σαδδουκαίων, επλήσθησαν ζήλου και επέβαλον τας χείρας αυτών επι τους αποστόλους, και έθεντο αυτούς εν τηρήσει δημοσία. Άγγελος δέ Κυρίου δια της νυκτός ήνοιξε τας θύρας της φυλακής, εξαγαγών τε αυτούς είπε: «πορεύεσθε, και σταθέντες λαλείτε εν τω ιερώ τω λαώ πάντα τα ρήματα της ζωής ταύτης.»
Απόδοση.
Εκείνες τις μέρες, Μέσω των αποστόλων γίνονταν πολλά εκπληκτικά θαύματα στο λαό. Οι πιστοί συνήθιζαν να συγκεντρώνονται όλοι μαζί στη Στοά του Σολομώντα. Από τους άλλους που ήταν στο ναό κανείς δεν τολμούσε να προσκολληθεί σ’ αυτούς, όμως ο λαός τούς είχε σε μεγάλη υπόληψη. Όλο και περισσότερα πλήθη από άντρες και γυναίκες πίστευαν στον Κύριο και γίνονταν μέλη της εκκλησίας. Ακόμη και στις πλατείες έφερναν τους ασθενείς και τους ξάπλωναν σε κρεβάτια και σε φορεία, για να πέσει πάνω σε κάποιον απ’ αυτούς έστω και η σκιά του Πέτρου όταν περνούσε. Κι από τις πόλεις που ήταν γύρω στην Ιερουσαλήμ συνέρεε το πλήθος, φέρνοντας αρρώστους κι άλ¬λους που τους βασάνιζαν πνεύματα πονηρά• κι όλοι αυτοί γιατρεύον¬ταν.
Τότε ο αρχιερέας και όλοι όσοι ήταν μαζί του, δηλαδή αυτοί που ανήκαν στο κόμμα των Σαδδουκαίων, γεμάτοι φθόνο έπιασαν τους αποστόλους και τους έβαλαν στη φυλακή. Αλλά, τη νύχτα, ένας άγγελος Κυρίου άνοιξε τις πόρτες της φυλακής, τους έβγαλε έξω και τους είπε: «Πηγαίνετε στο ναό και κηρύξτε στο λαό το μήνυμα γι’ αυτή την καινούρια ζωή».
Επιμέλεια κειμένων Ιωάννης Τρίτος.
Η ΑΡΑΧΝΗ!
«Άγγελος Κυρίου δια νυκτός άνοιξε τας θύρας της φυλακής…».
Από τας πρώτας ημέρας της ιδρύσεώς της συνήντησεν, αγαπητέ αναγνώστα, η Εκκλησία την αντίδρασιν. Είτε διότι εθίγοντο μερικών τα συμφέροντα, είτε διότι επληγώνοντο άλλων φιλοδοξίαι και εγωισμοί, το γεγονός είναι ότι επολεμήθη η χριστιανική αλήθεια. Από τους μεγάλους και τους άρχοντας κυρίως. Έπεσαν επάνω εις την νέαν πίστιν με όλον τον όγκον και την δύναμιν των αξιωμάτων των και επεδίωξαν να την αφανίσουν. Φυσικόν ήτο να στραφούν κατ’ αρχήν προς τους αρχηγούς. Αν εξεμηδένιζαν αυτούς, η νίκη των θα ήτο εξησφαλισμένη. Έτσι, αναφέρουν σήμερον αι Πράξεις των Αποστόλων, ότι ο Αρχιερεύς και οι μετ’ αυτού προέβησαν εις την σύλληψιν των Αποστόλων, τους οποίους και ενέκλεισαν εις φυλακήν. Ενόμισαν ότι με τον τρόπον αυτόν θα κατώρθωναν να σταματήσουν το ρεύμα των ανθρώπων που έτρεχαν με αφοσίωσιν πίσω από τους φλογερούς αυτούς κήρυκας και θαυματουργούς. Ο Θεός όμως δεν αφήνει τους ιδικούς Του. Έστειλε την νύκτα άγγελον, ήνοιξε τας θύρας της φυλακής και απηλευθέρωσε τους φυλακισμένους μαθητάς, προς τους οποίους και έδωσεν εντολήν να ομιλούν αφόβως και παντού δια την πίστιν.
Όταν την άλλην ημέραν ήλθαν οι απεσταλμένοι του Αρχιερέως εις την φυλακήν, έμειναν κατάπληκτοι. Οι σκοποί ήσαν μεν εις τας θέσεις των, οι φυλακισμένοι όμως έλειπαν. Αργότερα τους ευρήκαν εις το ιερόν διδάσκοντας.
Αυτό γίνεται πάντοτε αγαπητοί. Ο Θεός επεμβαίνει θαυμαστώς και σώζει τους ιδικούς Του. Εις κάθε βήμα και περίπτωσιν της ζωής των. Αξίζει δια τούτο να αφιερώσωμεν μερικάς σκέψεις επ’ αυτού του πάντοτε ενδιαφέροντος θέματος.
1. Φόβοι, απειλαί και κίνδυνος.
Αδύνατος ο άνθρωπος. Και μικρός. Γύρω του ξεπετιούνται κάθε τόσο κίνδυνοι και απειλαί. Φόβος και αγωνία τότε τον συνέχει. Πού να καταφύγη; Από ποιόν να ζητήσει βοήθειαν; Από τους άλλους ανθρώπους; Μα τις περισσότερες φορές απ’ αυτούς κινδυνεύει. Αυτοί τον απειλούν. Αλλά και όταν οι φόβοι προέρχωνται από άλλας αιτίας, και τότε, συνήθως, οι άνθρωποι δεν ημπορούν να μας βοηθήσουν. Ξεφεύγει από τις δυνάμεις των. Είναι ανίσχυροι. Μας κοιτάζουν μόνον. Συμπονούν ίσως. Αλλά τίποτε περισσότερον. Στις ώρες αυτές, που είναι δυστυχώς πολύ συχνές στη ζωή μας, επεμβαίνει ο ίδιος ο Θεός, Ό ισχυρός Βραχίων». Και δίνει λύσεις καταπληκτικές, και φωτίζει τον δρόμο μας, και απομακρύνει την απειλήν και εξάγει εις αναψυχήν».
Η δύναμις του Θεού φαίνεται: όταν η φτώχεια απειλεί την οικογένειαν και αίφνης ο πατέρας ευρίσκει κάπου εργασίαν. Τι θα γινόταν το σπίτι αν δεν ευρίσκετο η λύσις αυτή; Μυστικά το χέρι του Θεού επενέβη. Αυτό το ίδιο χέρι ευρέθη μπροστά στα βήματα του νεαρού εκείνου παιδιού που θα επήγαινε χαμένο διαφορετικά, και έστειλε τον Α άγνωστον να το αναλάβη υπό την προστασίαν του, να το σπουδάση. Όταν όλοι οι δρόμοι είχαν κλείσει, άνοιξεν ο Θεός αυτόν που κανένας δεν ήτο ίσως δυνατόν να φανταστή. Και εκείνο εκεί το ευτυχισμένο συνοικέσιο της τάδε απελπισμένης κοπέλας, που είχε αρχίσει να συντρίβεται, πώς έγινε; Όλοι έβλεπαν βέβαιη την αποτυχία.
Αλλά και τούτο πάλιν στην άλλη γειτονιά; Περίεργα πράγματα φίλε μου. Όλα ήταν έτοιμα. Την άλλη Κυριακή θα εγίνετο ο γάμος. Και, άκου σύμπτωσις, ένας πατριώτης του γαμπρού γνωρίστηκε με το σπίτι της κοπέλας. «Μη», τους είπε, Έίναι χαμένος άνθρωπος, αλήτης». «Μη!». Και πρόφθασαν να σβήσουν τη φωτιά πριν πάρη το σπίτι και καή και γίνει στάχτη η χαρά του… Πώς έγινε αυτό; Το χέρι του Θεού ανοίγει στην κατάλληλη ώρα κάποια πόρτα εδώ, και κλείνει πάλιν άλλη παραπέρα… Και σώζει και εδώ και εκεί.
Κι άλλοι κρίκοι της αλυσίδας.
Και όταν ο συνεργάτης σου κρυφά και δόλια σου έσκαβε τον λάκκο και ηύχετο να σε ιδή πεσμένο, πώς έγινε και σώθηκες και άλλαξαν τα πράγματα, και από κατηγορούμενος ανέβηκες ακόμη πιο ψηλά και έγινες ψυχή ευτυχισμένη; Το χέρι του Θεού εσταμάτησε κρυφά, χωρίς εσύ να ξέρεις ίσως το χέρι εκείνο του κακού. Και τώρα εγλύτωσες εσύ και έπεσεν εκείνος. Και επραγματοποιήθη το της Γραφής: «Λάκκον ώρυξε και ανέσκαψεν αυτόν και εμπεσείται εις βόθρον, ον ειργάσατο».
Πόσες φορές αυτό το χέρι δεν μας εγλύτωσε από βέβαιο θάνατο; Δεν επήραμεν ίσως είδησιν ούτε εμείς αυτών των κίνδυνων. Φύλαξ άγγελος, όπως σήμερα στους Αποστόλους, ήρχετο κάθε φορά και μας έσωζε. «Παρεμβαλεί άγγελος Κυρίου κύκλω των φοβουμένων αυτόν και ρύσεται αυτούς», σημειώνει σταθερά ο ψαλμωδός. Και πράγματι. Επεράσαμεν τα τελευταία χρόνια σκληρά γεγονότα με τους ιταλούς και τους γερμανούς. Είδαμε Κατοχήν, φυλακές, δουλείαν. Αντικρύσαμε έπειτα συμμοριτοπόλεμον, ημέρες εφιαλτικές. Πείνα, ομηρίες, εκτελέσεις, καταστροφές, αγωνίες θανάτου! Ποιος ημπορεί να ξέρει τι θαυμαστές επεμβάσεις έκαμε τότε ο Θεός, που ημείς δεν ήτο δυνατόν να τις γνωρίζομεν, δια να μας σώση;
Μια απορία.
Βέβαια, θα μου πήτε ότι είδαμε και ευσεβείς ανθρώπους να δοκιμάζωνται, να υποφέρουν, να πεθαίνουν. Και απορούμε τότε, πώς ο Θεός αφήνει τους πιστούς Του να πονούν. Πολλοί κατά καιρούς έχουν αυτή την απορία. Δύσκολος όντως η απάντησις. Πώς μπορούμε να ξέρουμε το σχέδιο του Θεού; Ίσως να είναι δοκιμασία της πίστεως. Πιθανόν να κάμη αυτή η περιπέτεια καλό στην ψυχή. Ενδεχομένως να είναι στο βάθος και αυτή ακόμη η υλική καταστροφή, ίσως και ο θάνατος, εκδήλωσις προνοίας του Θεού. Κανείς δεν ημπορεί να γνωρίζη τας συνεπείας από ένα θλιβερόν γεγονός. Στα μάτια μας, βέβαια, φαίνεται δυστύχημα. Στην πραγματικότητα όμως γίνεται πηγή κάποιας μελλοντικής ευτυχίας και χαράς. Δεν είναι ολίγες αυτές αι περιπτώσεις. Πάντως ότι και να είναι, εγκατάλειψις και αστοργία του Θεού ποτέ δεν είναι. «Αυτώ μέλει περί υμών», βεβαιώνει κατηγορηματικά ο Απόστολος Πέτρος. Ναι! Ο Θεός ποτέ δεν μας εγκαταλείπει. Μας προφυλάσσει με την θαυμαστή Του πρόνοια από μυρίους κινδύνους, που διατρέχομεν όλοι μας κάθε στιγμήν! Όχι βέβαια μόνον κατά το σώμα. Αλλά και κατά την ψυχήν.
2. Ο μέγας θησαυρός εν κινδύνω.
Πόσες, αλήθεια, φορές απειλείται η ψυχή του ανθρώπου σ’ αυτήν την ζωήν; Πίσω από τα φώτα κρύβονται σκορπιοί, μέσα στα φυλλώματα οχιές παραμονεύουν. Για να δηλητηριάσουν τους πόθους, τους παλμούς, να μολύνουν τα αισθήματα, να σκοτώσουν την χαρά και την ειρήνη της ψυχής. Και ο άνθρωπος, αμέριμνος και ανύποπτος συχνά, προχωρεί στα φώτα, στα λουλούδια. Οι παρέες, οι φιλίες με το χρύσωμα δια δόλωμα, τα αισθήματα τα νόθα και τα βέβηλα, οι γλυκές(;) οι παραβάσεις, που στο τέλος μας προσφέρουν τον θάνατο, τόσα άλλα ναρκοπέδια και πλεκτάνες του διαβόλου απειλούν της ψυχής μας την λευκότητα. Ετοιμάζουν της χαράς μας το απαίσιο το μνήμα. Κι εμείς, γοργοί και γελαστοί, τραβούμε στην καταστροφή. Αν έλειπε το χέρι του Θεού, θα μας δαγκώναν οι σκορπιοί, θα μας θανάτωναν οι οχιές, που είναι κρυμμένες μέσα στα φώτα και στα φύλλα. Ναι, αδελφέ! Πόσα θανάτου σχέδια διέλυσε, χωρίς ημείς να ξέρωμε, το χέρι του Θεού στην επικίνδυνη πορεία της ζωής μας! Πόσες οχιές εσκόρπισε, πόσες φιλίες ολέθρου εσταμάτησε, πόσα δικά μας σχέδια ματαίωσε με μια βροχή, με μια αρρώστεια, με μια απρόοπτη δυσκολία που ανέκυψε, με κάτι που ίσως τότε να μας εστενοχώρησε, ήταν όμως αληθινή για μας σανίδα σωτηρίας! Εκείνη η ματαίωσις, εκείνη η διακοπή των σχέσεων με το πρόσωπον που ήρχετο σαν τον κισσό να τυλιχθή στην άπειρη ψυχή μας. Εκείνη ύστερα η γνωριμία μας με την ψυχή την άλλη, που έχει Χριστό και πίστη μέσα της. Όλα αυτά της αγάπης του Θεού ήσαν ενέργειες και εκδηλώσεις. Εδώ έκλεινε μια πόρτα θανάτου. Εκεί άνοιγε έναν δρόμο ζωής. «Γνωρίζει ο Κύριος να σώζει τους ευσεβείς από κινδύνους και πειρασμούς», βεβαιώνει ο Απόστολος. Γνωρίζει πόσον ύπουλος είναι ο διάβολος, ο οποίος «ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη». Σχέδιό του η υποταγή μας, η συντριβή μας. Αυτό το σχέδιο ο Θεός διαρκώς ματαιώνει, όταν και ημείς προσπαθώμεν να ζώμεν σύμφωνα με το θέλημά Του. Μαίνεται, βέβαια, ο διάβολος και συνταράσσεται. Αλλά, «ο Θεός, που είναι μέσα σας, είναι μεγαλύτερος, παρά ο σατανάς», διακηρύττει ο μαθητής της αγάπης. Έτσι θα «συντρίψη γρήγορα και ολοκληρωτικά υπό τους πόδας σας τον σατανάν», αναφωνεί με βαθείαν πίστιν ο Απόστολος Παύλος. Και αυτό γίνεται.
Συντρίβει ο Θεός τον σατανάν και προστατεύει τας ψυχάς μας από την απειλήν και τον θάνατον, εις τον οποίον οδηγεί η αμαρτία. Έτσι μέσα στους πειρασμούς και την φωτιά της ζωής ενίκησαν οι αγωνισταί. Έτσι διετήρησαν καθαρή την ψυχήν τους. Έτσι εκράτησαν υψηλά την σημαία των ιδανικών. Έτσι δεν υπέκυψαν εις την ορμήν της κακίας. Έτσι αξιώθηκαν να γίνουν λαμπαδηφόροι της αληθείας, αγωνισταί χωρίς συμβιβασμούς και αμαρτωλές υποχωρήσεις.
Είχαν το χέρι του Θεού, που μυστικά και αθόρυβα τους έσωζε, τους επροστάτευε, τους οδηγούσε στη χαρά.
3. Πότε όμως;
Είναι όμως ανάγκη, αγαπητέ μου, να σημειωθή κάτι ακόμη, δια να μη δημιουργηθή η εξής εσφαλμένη αντίληψις. Ωραία λοιπόν. Ο Θεός προφυλάσσει τον άνθρωπον από σωματικούς και πνευματικούς κινδύνους. Μπορώ επομένως να παίζω με την φωτιά, με τους κινδύνους, με τις οχιές και ο Θεός θα με σώζη. Έτσι δεν υποσχέθηκε; Με συγχωρείς, φίλε μου, δεν υποσχέθηκε καθόλου έτσι. Επεμβαίνει ο Θεός, ναι, αλλά εκεί όπου ο κίνδυνος δημιουργείται χωρίς να το θέλη ο άνθρωπος. Εκεί μάλιστα. Αλλά δεν είναι διόλου υποχρεωμένος ο Θεός να μας σώζη όταν ημείς θεληματικά και εν γνώσει του κινδύνου παίζωμεν με τον θάνατον, του σώματος ή της ψυχής, συμμαχώμεν με την αμαρτίαν, ανακατευώμεθα με τους σκορπιούς, πιάνωμεν με τα χέρια μας αναμμένα κάρβουνα. Αυτό είναι ασεβής πρόκλησις κατά του Θεού. Αυτό λέγεται αφροσύνη. Είναι πολύ διδακτική εκείνη η σκηνή που αναφέρεται εις τον Χριστόν. Ήτο η περίοδος των πειρασμών του Κυρίου υπό του διαβόλου, ευθύς μετά την βάπτισίν Του. Μίαν ημέραν ο σατανάς επήρε τον Κύριον και τον ανέβασεν εις την κορνίζαν της στέγης του ναού. «Πέσε κάτω», του λέγει, «είναι γραμμένον εις την Αγίαν Γραφήν ότι θα στείλη ο Θεός αγγέλους να σε προστατεύσουν». Και τότε ο Χριστός του απήντησεν αποστομωτικά: «Ναι, αλλά έχει πάλιν γραφή, δεν θα εκθέσης τον εαυτόν σου εις κίνδυνον δια να δοκιμάσης αν ο Κύριός σου σε προστατεύση».
Αυτό είναι. Βοηθά ο Θεός. Όχι όμως όταν ημείς μόνοι μας ριχνώμεθα εις τον κίνδυνον. Εκεί μας αφήνει. Και καιόμεθα. Και δηλητηριαζόμεθα. Και χανόμεθα. Ποιος όμως μας πταίει; Ας προσέχωμεν!
Αγαπητοί,
Κάποιος χριστιανός εδιώκετο από κακούς ανθρώπους. Κυνηγημένος όπως ήτο, ευρήκε κάπου ένα υπόγειο καταφύγιον. Μπήκε μέσα και εζάρωσε σε μια γωνιά. Τότε συνέβη κάτι το καταπληκτικόν. Μία αράχνη εξω από το άνοιγμα της πόρτας άρχισε να πλέκη τον ιστό της. Σε λίγη ώρα είχε δέσει με τα νήματά της όλη την πόρτα. Αίφνης επέρασαν απ’ έξω οι εχθροί του κρυμμένου, που τον αναζητούσαν. Σκέφθηκαν να ψάξουν κι εκεί. Είδαν όμως τον ιστόν. Και επροσπέρασαν. Δεν ήτο δυνατόν να είχε περάση μέσα άνθρωπος! Έτσι εσώθη ο αθώος.
Αυτό συμβαίνει πάντα στη ζωή. Επεμβαίνει ο Θεός και μας σώζει. Πότε με τούτον και πότε με εκείνον τον τρόπον, πολύ συχνά με εκπληκτικάς μεθόδους. Και εντελώς πρωτοτύπους. Άλλοτε με αγγέλους. Κάποτε με ανθρώπους. Ακόμη και με μίαν αράχνην!
Από το βιβλίο «Φως ταις τρίβοις μου», του Μητροπολίτου Νικαίας, Γεωργίου Παυλίδου, σελίς 11 και εξής.
Επιμέλεια κειμένου Δημήτρης Δημουλάς.
Παράβαλε και:
Κυριακή του Θωμά ή του Αντίπασχα – η Ευαγγελική Περικοπή της Θ. Λ., ομιλία του Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, εις τον Απόστολον Θωμάν.
Κυριακή του Θωμά ή του Αντίπασχα – λόγος Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά «εξήγηση του μυστηρίου του Σαββάτου και Κυριακής», Υμνολογική εκλογή.
