(Ματθ. κβ, 1-14)
Ο Ιησούς τους μίλησε πάλι με παραβολές και τους είπε: «Η βασιλεία των ουρανών μοιάζει μ’ έναν βασιλιά, που έκανε τον γάμο του γιου του.1 Έστειλε τους δούλους του να φωνάξουν τους καλεσμένους στον γάμο, εκείνοι όμως δεν ήθελαν να έρθουν. Έστειλε ξανά άλλους δούλους λέγοντάς τους: ¨να πείτε στους καλεσμένους: έχω ετοιμάσει το γεύμα, έχω σφάξει τους ταύρους και τα θρεφτάρια, κι όλα είναι έτοιμα, ελάτε στον γάμο¨. Οι καλεσμένοι όμως αδιαφόρησαν και πήγαν άλλος στο χωράφι του κι άλλος στο εμπόριό του. Οι υπόλοιποι έπιασαν τους δούλους του, τους κακοποίησαν και τους σκότωσαν. Όταν το άκουσε ο βασιλιάς εκείνος, θύμωσε˙ έστειλε τον στρατό του κι αφάνισε εκείνους τους φονιάδες και πυρπόλησε την πόλη τους. Τότε λέει στους δούλους του: «το τραπέζι του γάμου είναι έτοιμο, μα οι καλεσμένοι δεν φάνηκαν άξιοι. Πηγαίνετε, λοιπόν, στα σταυροδρόμια κι όσους βρείτε καλέστε τους στους γάμους».2 Βγήκαν τότε οι δούλοι στους δρόμους και μάζεψαν όλους όσους βρήκαν, κακούς και καλούς. Η αίθουσα του γάμου γέμισε από συνδαιτυμόνες. Μπήκε κι ο βασιλιάς για να δει τους συνδαιτυμόνες, κι εκεί είδε κάποιον που δεν ήταν ντυμένος με τη γαμήλια φορεσιά. «Φίλε», του λέει, «πώς μπήκες εδώ χωρίς το κατάλληλο ντύσιμο;» Εκείνος έχασε τη λαλιά του. Τότε ο βασιλιάς είπε στους υπηρέτες: «δέστε του τα πόδια και τα χέρια και πάρτε τον και βγάλτε τον έξω στο σκοτάδι»˙ εκεί θα κλαίει και θα τρίζει τα δόντια του. Γιατί, πολλοί είναι οι καλεσμένοι, λίγοι όμως οι εκλεκτοί».3
ΣΧΟΛΙΑ
1 «Είπεν ο Κύριος την παραβολήν ταύτην˙ Ωμοιώθη η βασιλεία των ουρανών ανθρώπω βασιλεί, όστις εποίησε γάμους τω υιώ αυτού».
Δια της προκειμένης παραβολής εφανέρωσεν ο θεάνθρωπος Ιησούς ότι όχι μόνον το Ιουδαϊκόν γένος εξέπεσε της επουρανίου βασιλείας, αντ’ αυτού δε εισήλθον εις αυτήν τα πρότερον άπιστα έθνη˙ αλλά και ότι αυτοί οι πιστεύσαντες εις αυτόν, εφ’ όσον δεν πράξουν τα έργα της αρετής, στερούνται της βασιλείας του Θεού, και παραδίδονται εις τας βασάνους της κολάσεως. Άρχεται δε η παραβολή μετωνυμικώς, βασιλείαν ουρανών ονομάζουσα τον επουράνιον βασιλέα. Ο επουράνιος, λέγει, βασιλεύς έπραξεν υπέρ του γένους των ανθρώπων όσα και επίγειος βασιλεύς, όστις εποίησε γάμους τω υιώ αυτού.
Και βασιλεύς μεν επουράνιος είναι ο Θεός και πατήρ, υιός δε αυτού ο μονογενής Υιός και Λόγος αυτού, δι’ ημάς σαρκωθείς και γενόμενος άνθρωπος˙ ο δε γάμος σημαίνει την πνευματικήν ένωσιν του Ιησού Χριστού μετά της εκκλησίας˙ «Το μυστήριον τούτο, λέγει ο θείος Απόστολος, μέγα εστίν˙ εγώ δε λέγω εις Χριστόν και εις την εκκλησίαν» (Εφ. ε’ 32)˙ σημαίνει δε και την ένωσιν αυτού μετά πάσης καθαράς ψυχής, ήτις ορθοδόξως εις αυτόν πιστεύει, και εξ όλης της δυνάμεως αγαπά αυτόν κατά το «Και προς αυτόν ελευσόμεθα, και μονήν παρ’ αυτώ ποιήσομεν» (Ιωάν. ιδ’ 23)˙ προς τούτοις σημαίνει και την ανεκλάλητον χαράν των δικαίων, οίτινες θα είναι ηνωμένοι μετά του Ιησού Χριστού εν τη επουρανίω αυτού βασιλεία κατά το «είσελθε εις την χαράν του Κυρίου σου» (Ματθ. κε’ 21).
Επειδή δε ο γάμος ενταύθα έχει πολλάς σημασίας, δια τούτο δεν είπεν, εποίησε γάμον ενικώς, άλλ’ «εποίησε γάμους» (Αυτόθι θ’ 15) πληθυντικώς. Και νυμφίος μεν του πνευματικού γάμου είναι αυτός ο Χριστός, όστις πολλάκις ωνομάσθη νυμφίος (Ιωάν. γ’ 29)˙ νύμφη δε η αγία αυτού εκκλησία η καλουμένη «Νύμφη του αρνίου» (Αποκ. κα’ 9), ακόμη δε και πάσα ψυχή θεοφιλής και ορθόδοξος κατά το «Ηρμοσάμην γαρ υμάς εν ανδρί παρθένον αγνήν παραστήσαι τω Χριστώ» (Β’ Κορ. ια’ 2)
(Αρχιερεύς, Νικηφόρος Θεοτόκης).
2 «Τότε λέγει τοις δούλοις αυτού˙ Ο μεν γάμος ετοιμός εστίν, οι δε κεκλημένοι ουκ ήσαν άξιοι…
Προσκεκλημένοι ήσαν οι Ιουδαίοι πρώτον μεν δια του προπάτορος αυτών Αβραάμ, μετά ταύτα υπό των αγίων προφητών, έπειτα υπ’ αυτού του Ιησού Χριστού και υπό των θεοφόρων Αποστόλων˙ αλλά απεδείχθησαν ανάξιοι του πνευματικού γάμου, ήτοι της βασιλείας των ουρανών, δια την ειδωλολατρείαν, δια την προφητοκτονίαν, δια την Χριστοκτονίαν, και δια την αποστροφήν αυτών προς το ευαγγελικόν κήρυγμα και δια την επιβουλήν και δυσμένειαν˙ δια τούτο λοιπόν πέμπονται οι θείοι Απόστολοι προς τα έθνη˙ «Τότε λέγει τοις δούλοις αυτού»˙ τότε, αλλά πότε; Είπεν αληθώς προς τους Αποστόλους, «Πορευθέντες ουν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη» (Ματθ. κη’ 19)˙ αλλά ταύτα είπεν εις αυτούς μετά την εκ νεκρών ανάστασιν αυτού, την δε παραβολήν ταύτην ελάλησε προ του πάθους και της αναστάσεως. Πώς λοιπόν συμβιβάζονται ταύτα; Όταν ο Κύριος έλεγε την παραβολήν ταύτην, ελάλει προφητικώς, επειδή εγνώριζε δηλαδή, ότι οι μεν Απόστολοι, υπακούσαντες εις το θείον πρόσταγμα αυτού, θα υπάγουν να κηρύξουν το Ευαγγέλιον «εις τα πρόβατα τα απολωλότα οίκου Ισραήλ» (Αυτόθι ι’ 6), οι δε Ισραηλίται θα αποστραφούν το κήρυγμα, και θα καταδιώξωσιν αυτούς, δια τούτο και αυτοί θα πορευθούν εις τα έθνη. Προείπε λοιπόν δια της παραβολής ταύτης εκείνα που έμελλον να γίνουν ως να ήσαν γεγενημένα και τετελεσμένα. Ιδού δε πως αυτοί οι θείοι Απόστολοι, και ο Βαρνάβας και ο Παύλος, ομιλούντες προς τους Ιουδαίους, εξηγούνται ταύτα τα λόγια της παραβολής˙ «Υμίν αναγκαίον πρώτον λαλήσαι τον λόγον του Θεού˙ επειδή δε απωθείσθε αυτόν, και ουκ αξίους κρίνετε εαυτούς της αιωνίου Ζωής, ιδού στρεφόμεθα εις τα έθνη» (Πράξ. ιγ’ 46)˙ εις τας διεξόδους δε των οδών ήσαν τα έθνη, διότι δεν περιεπάτουν εις την οδόν της αληθείας, αλλά διέβαινον και έτρεχαν τους κρημνούς της πλάνης. Βλέπε δε πως θέλει ο απειροεύσπλαγχνος την σωτηρίαν πάντων των ανθρώπων˙ «Και όσους αν εύρητε, λέγει, καλέσατε εις τους γάμους» (Ματθ. κβ’ 9)
(Αρχιερεύς, Νικηφόρος Θεοτόκης).
3 Γιατί, πολλοί είναι οι καλεσμένοι, λίγοι όμως οι εκλεκτοί».
«Πολλοί γαρ εισί κλητοί». Πάντα τα πλήθη των ανθρώπων, όσα ήκουσαν της ευσεβείας το κήρυγμα, είναι κλητοί, δηλαδή προσκεκλημένοι δια την βασιλείαν των ουρανών˙ διο Ευαγγέλιον της βασιλείας λέγεται το ευαγγελικόν κήρυγμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, δια του οποίου και προσεκλήθησαν, και προσκαλούνται οι άνθρωποι εις την απόλαυσιν της βασιλείας των ουρανών (Αυτόθι δ, 23)˙ πολλά δε αληθώς και αμέτρητα είναι τα τοιαύτα προσκεκλημένα πλήθη. Εάν δε συλλογισθής το πλήθος των Εβραίων, οι οποίοι δεν εδέχθησαν την ευαγγελικήν διδασκαλίαν, το πλήθος των εθνικών, οι οποίοι δεν ηθέλησαν να πιστεύσουν, το πλήθος των αιρετικών και σχισματικών, το πλήθος των ορθοδόξων, οι οποίοι δεν πράττουν έργα εκλεκτά και άγια, και την ολιγότητα των πραγματικώς εναρέτων και αγίων ανδρών, οι οποίοι είναι οι εκλεκτοί και εκλάμπουσιν ως φωστήρες εν μέσω των ορθοτομούντων τον λόγον της αληθείας, βλέπεις φανερά, ότι ολίγοι είναι οι εκλεκτοί˙ εκλεκτοί δηλονότι απέναντι των άλλων κατά την θερμότητα της ορθοδόξου πίστεως και κατά τα κατορθώματα των αρετών, δια των οποίων γίνονται κληρονόμοι της βασιλείας των ουρανών
(Αρχιερεύς, Νικηφόρος Θεοτόκης).
Από το βιβλίο: «Ιησούς Χριστός: Βίος, Διδασκαλία, Θαύματα», Β’ τόμος, του Ιερομονάχου Κοσμά του Δοχειαρίτου.
Ιερόν Δοχειαρίτικον Κελλίον, Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Αγιον Ορος 2011.
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
