Ψαλμός ΜΣΤ (ΜΖ) 46.
Εις το τέλος, υπέρ των υιών Κορέ ψαλμός.
2 ΠΑΝΤΑ τα έθνη κροτήσατε χείρας, αλαλάξατε τω Θεώ εν φωνή αγαλλιάσεως. 3 ότι Κύριος ύψιστος, φοβερός, βασιλεύς μέγας επι πάσαν την γήν. 4 υπέταξε λαούς ημίν και έθνη υπό τούς πόδας ημών, 5 εξελέξατο ημίν την κληρονομίαν αυτού, την καλλονήν Ιακώβ, ήν ηγάπησεν. (διάψαλμα). 6 ανέβη ο Θεός εν αλαλαγμώ, Κύριος εν φωνή σάλπιγγος. 7 ψάλατε τω Θεώ ημών, ψάλατε, ψάλατε τω βασιλεί ημών, ψάλατε, 8 ότι βασιλεύς πάσης της γής ο Θεός, ψάλατε συνετώς. 9 εβασίλευσεν ο Θεός επι τα έθνη, ο Θεός κάθηται επι θρόνου αγίου αυτού. 10 άρχοντες λαών συνήχθησαν μετά του Θεού Αβραάμ, ότι του Θεού οι κραταιοί της γής σφόδρα επήρθησαν.
Νεοελληνική απόδοσις – Παναγιώτου Τρεμπέλα
Εις το τέλος˙ υπέρ των υιών Κορέ, Ψαλμός.
2 Όλα τα έθνη χειροκροτήστε, ζητωκραυγάστε και αλαλάξτε θριαμβευτικά, δοξάζοντας τον Θεό με φωνή ασυγκράτητης χαράς.
3 Διότι ο Κύριος είναι Ύψιστος και φοβερός, βασιλεύς μέγας σ’ όλη τη γη.
4 Υπέταξε σε μας ολόκληρους λαούς και υποδούλωσε κάτω από τα πόδια μας ολάκερα έθνη.
5 Διάλεξε τη γη της Παλαιστίνης ως τόπο ξεχωριστό για να στήσει τη σκηνή του και ως τόπο ιερό της λατρείας του. Και δεν κράτησε τη γη αυτή για τον εαυτό του, αλλά έδωσε σε μας την κληρονομιά του αυτή, τη γη της επαγγελίας. Κι έτσι η γη αυτή έγινε η καλλονή και το εγκαλλώπισμα του ισραηλιτικού λαού, ο οποίος τόσο πολύ την αγάπησε.
6 Και αφού κατατρόπωσε τα γύρω έθνη και τα υπέταξε σε μας, ανέβηκε ο Θεός και πάλι στον ουρανό μέσα σε αλαλαγμούς, ως θριαμβευτής εναντίον όλων των εχθρικών δυνάμεων. Ανήλθε ο Κύριος, ενώ αντηχούσαν χαρμόσυνα σάλπιγγες.
7 Ψάλτε ύμνους δοξολογίας στο Θεό μας. Ψάλτε. Ψάλτε εγκωμιάζοντας τον βασιλιά μας. Ψάλτε.
8 Διότι ο Θεός είναι βασιλιάς όλης της γης. Ψάλτε όχι μόνο με έντεχνη μελωδία, αλλά και με επίγνωση. Ψάλτε με συγκεντρωμένο το νου σας, παρακολουθώντας τα νοήματα των ύμνων και κατανοώντας την απεραντοσύνη της χάριτος του Θεού.
9 Ο Θεός βασίλευε πάνω στα έθνη, τα οποία κάποτε λάτρευαν τα είδωλα. Ο Θεός κάθεται στον άγιο θρόνο μου ως βασιλιάς όλης της γης.
10 Οι άρχοντες των λαών πίστεψαν στο Θεό του Αβραάμ και συναθροίσθηκαν ενώπιόν του. Συνδέθηκαν μαζί του, αφοσιώθηκαν και παραδόθηκαν ψυχικά σ’ αυτόν. Διότι δικοί του δούλοι είναι οι ηγεμόνες της γης και σ’ αυτόν πλέον ανήκουν. Και επειδή υποτάχθηκαν σ’ αυτόν, εξυψώθηκαν και δοξάσθηκαν πάρα πολύ.
Ψαλμός της νίκης και της πνευματικής χαράς!
«Παντα τα έθνη κροτήσατε χείρας, αλαλάξατε τω Θεώ εν φωνή αγαλλιάσεως».
Ο ιερός ψαλμωδός, χρησιμοποιώντας υποβλητικές οπτικές και ακουστικές εικόνες, ξεκινάει από τα αισθητά για να κατευθύνει τη σκέψη μας στα νοητά και τα μεγαλειώδη. Προσκαλεί τούς ανθρώπους να γίνουν μέτοχοι στις μεγάλες χαρμόσυνες επαγγελίες. Στο πανηγύρι ολόκληρης της οικουμένης. Στην πνευματική γιορτή, τη μυσταγωγία τ’ οὐρανοῦ!
«Κροτήσατε χείρας, πανηγυρίστε, όχι γιατί πίνετε το νερό που ανάβλυσε από την πέτρα, όταν τη χτύπησε ο Μωυσής, αλλά επειδή πίνετε το αίμα του Κυρίου, που χύθηκε από την αγία πλευρά Του. Εκείνος ελευθέρωσε τον κόσμο από την πλάνη, καταργώντας την τυραννία του διαβόλου. Εφερε το φως της αλήθειας».
Ο Ψαλμός, βέβαια, συντάχθηκε εξ αφορμής ιστορικού γεγονότος, μιας νίκης του Ιουδαϊκού έθνους και ανυμνεί τον Θεο, που υπέταξε ολόκληρους λαούς. Εχει προφητικό όμως χαρακτήρα. Σημειώνουν οι ερμηνευτές ότι αυτή η κατάκτηση πραγματοποιήθηκε δια του Ιησού Χριστού. Και η κατάβαση του Θεού προς καθυπόταξη των λαών και πνευματική κυριαρχία επ’ αυτών συντελέστηκε με την ενανθρώπηση του Κυρίου, ο οποίος κατέβηκε στα κατώτερα μέρη της γης και ανέβηκε πάλι ένδοξα στους ουρανούς.
Η χριστιανική παράδοση, ειδικότερα τον 6ο στίχο του 46ου Ψαλμού, τον εφαρμόζει στην Ανάληψη του Κυρίου. « Ανέβη ο Θεός εν αλαλαγμώ, Κυριος εν φωνή σάλπιγγος…». Ο θρίαμβος του Χριστού κατά του διαβόλου, η νίκη κατά του θανάτου. Ο ιερός Χρυσόστομος εμβαθύνοντας στο κείμενο αναφωνεί• « Αλαλάξατε τοίνυν τω Θεώ. Εκείνω την ευχαριστίαν ανενέγκατε• εκείνω την νίκην• εκείνω το τρόπαιον• ουκ ανθρώποις ο πόλεμος».
Στο πρώτο μέρος (στιχ. 1-5) ο ψαλμωδός προτρέπει όλους τούς λαούς της γης να ανυμνήσουν τον Θεο.
Στη δεύτερη ενότητα (στιχ. 6-10) προλέγει τη μέλλουσα επιστροφή των εθνών και την αιώνια κατάκτησή τους από τον Θεο, τον Κυβερνήτη όλης της γης.
Εντυπωσιάζει πως οι μεγάλοι ερμηνευτές του Ψαλτηρίου Κυριλλος, Θεοδώρητος, Μ. Αθανάσιος, Ζιγαβηνός, θεωρούν ότι η προφητική φωνή του ψαλμωδού είναι των Αποστόλλων η πρόσκληση, που μετά την Ανάσταση του Κυρίου σκορπίστηκαν στον κόσμο να μαθητεύσουν πάντα τα έθνη και καλούν τους λαούς που γνώρισαν την αλήθεια να χαίρουν και να υμνούν ακατάπαυστα τον Θεο, συμμετέχοντας στον αιώνιο θρίαμβό του.
Και ο ιερός Χρυσόστομος με λιτό αποδεικτικό ύφος εξηγεί• «Κατέκτησε την οικουμένη όχι με τη δύναμη, αλλά στέλλοντας έντεκα φτωχούς ψαράδες, που ήταν αγράμματοι, άσημοι, χωρίς ιδιαίτερα αξιώματα. Δεν είχαν μόνιμη κατοικία, δεν είχαν ρητορικές ικανότητες. Η περιουσία τους ολόκληρη ήταν ένας χιτώνας… Ο Κυριος Ιησούς, ο μέγας βασιλεύς επί πάσαν την γην, πένητας αλιείς, αγραμμάτους, ιχθύων αφωνοτέρους, γυμνούς, πανταχού της οικουμένης αποστείλας…».
Η υπόσχεση του Χριστού « Εγώ μεθ’ υμών ειμι…» παραμέριζε τα εμπόδια, άνοιγε το δρόμο στους Αποστόλους. Πως θα ήταν δυνατόν ένας ψαράς ή ένας κατασκευαστής σκηνών να αλλάξει τη ζωη όλου του κόσμου;
………………………..
« Ανέβη ο Θεός εν αλαλαγμώ…».
Εκείνος που πριν από το Παθος Του βάδιζε επάνω στη θάλασσα, τώρα νικώντας τον θάνατο, με άφθαρτο σώμα ανέρχεται στον ουρανό ανεβάζοντας την ανθρώπινη φύση στην ασύγκριτα καλύτερη πατρίδα της βασιλείας του Θεού.
«Κυριος εν φωνή σάλπιγγος…».
Δεν θα ήταν υπερβολή, σημειώνει ο μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας, να χαρακτηρίσουμε τα στόματα των Αποστόλων σαν σάλπιγγες… δεν είναι απλός συμβολισμός κάποιας σάλπιγγος, αλλά δηλώνει την ενότητα ζωής και κηρύγματος, που είχαν οι Απόστολοι. Κηρυτταν ανόθευτα τον λόγο του Ευαγγελίου. Σαν βροντή το έργο του Χριστού γίνονταν με τον λόγο τους αισθητό κι έμπαινε στη ζωη όλων των γενεών.
Καμιά άλλη βροντή, όπως το θριαμβευτικό μήνυμα του Χριστιανισμού, δε θα μπορούσε να φτάσει στα πέρατα της οικουμένης και να καλέσει όλο τον κόσμο σε μια καινούργια διάσταση ζωής. Οι «κραταιοί της γης», οι «κραταιοί του Θεού» δεν είναι άλλοι από τούς Αποστόλους και όλους τούς πιστούς, επιλέγει ο ιερός Χρυσόστομος• «Πως να μη τούς αποκαλέσουμε κραταιούς, αφού η δύναμή τους εξακολουθεί να φανερώνεται και μετά τον θάνατό τους; Πως να μην είναι δυνατοί αυτοί, που το κήρυγμά τους είναι πιο αυθεντικό και από τα διαμάντια;… Του Θεού οι κραταιοί της γης».
……………………………………………
Στις αναστάσιμες ημέρες, κι ενώ προσμένουμε την εορτή της Αναλήψεως, ο προφητικός λόγος του Ψαλμού γεμίζει ελπίδες τις ψυχές των πιστών για τον θρίαμβο της πίστεως και «εν φωνή αγαλλιάσεως» ψάλλουμε «τω Θεώ ημών…».
Από το περιοδικό: «Η δράσις μας», τεύχος Μαϊου 2006.
