(Ματθ. ιδ, 24-36. Μάρκ. στ, 45-56. Ιωάν. στ, 16-21).
Αμέσως ύστερα, ο Ιησούς υποχρέωσε τους μαθητές του να μπουν στο καΐκι και να πάνε να τον περιμένουν στην απέναντι όχθη, ωσότου αυτός διαλύσει τα πλήθη. Αφού τους διέλυσε, ανέβηκε μόνος του στο βουνό να προσευχηθεί. Όταν βράδιασε ήταν μόνος του εκεί.155
Στο μεταξύ το καΐκι βρισκόταν κιόλας στη μέση της λίμνης και το παίδευαν τα κύματα, γιατί ήταν αντίθετος ο άνεμος. Κατά τα ξημερώματα, ήρθε ο Ιησούς κοντά τους περπατώντας πάνω στη λίμνη. Οι μαθητές, όταν τον είδαν να περπατάει πάνω στη λίμνη, τρόμαξαν έλεγαν πως είναι φάντασμα κι έβαλαν τις φωνές από τον φόβο τους. Αμέσως όμως ο Ιησούς τους μίλησε και τους είπε: «Θάρρος! Εγώ είμαι˙ μη φοβάστε». Ο Πέτρος του αποκρίθηκε: «Κύριε, αν είσαι εσύ, δώσε μου εντολή να έρθω κοντά σου περπατώντας στα νερά». Κι εκείνος του είπε: «Έλα». Κατέβηκε τότε από το πλοίο ο Πέτρος κι άρχισε να περπατάει πάνω στα νερά για να πάει στον Ιησού. Βλέποντας όμως τον ισχυρό άνεμο φοβήθηκε, κι άρχισε να καταποντίζεται˙ έβαλε τότε τις φωνές: «Κύριε, σώσε με!» Αμέσως ο Ιησούς άπλωσε το χέρι, τον έπιασε και του λέει: «Ολιγόπιστε, γιατί σε κυρίεψε η αμφιβολία;» και μόλις ανέβηκαν στο καΐκι κόπασε ο άνεμος.156
Τότε όσοι ήταν στο καΐκι ήρθαν και τον προσκύνησαν λέγοντας: «Αληθινά, είσαι ο Υιός του Θεού!».
ΣΧΟΛΙΑ
(155) Και απολύσας τους όχλους, ανέβη εις το όρος κατ’ ιδίαν προσεύξασθαι. Οψίας δε γενομένης, μόνος ην εκεί (Ματθ. ιδ’, 23).
Ότε ο Ιησούς Χριστός, ως άνθρωπος και αρχιερεύς ημών, προσέφερε προς τον Θεόν τας υπέρ ημών δεήσεις, πρώτον μεν απέλυσε τους όχλους, είτα ανέβη εις το όρος, μόνος δε εκεί προσηύχετο έως το εσπέρας. Εδίδαξε δε δια τούτου, ότι πας χριστιανός, όταν έλθη ο καιρός της προσευχής, πρέπον είναι πρώτον να αποβάλη τας κοσμικάς ενοχλήσεις και τον θόρυβον των παθών, έπειτα να αναβιβάση τον νουν αυτού «εις το όρος, ο ευδόκησεν ο Θεός κατοικείν εν αυτώ» (Ψαλμ. εζ, 18), ήτοι εις τον ουρανόν, ίνα ως θυμίαμα καθαρόν προσφέρη εις τον Θεόν την προσευχήν αυτού. Αλλά και έως εσπέρας παρέτεινεν ο Δεσπότης ημών της προσευχής το έργον, δια να μάθωμεν ότι όχι βιασύνη και ταχύτης, αλλά παράτασις και επιμονή είναι αναγκαία εις τον καιρόν της προσευχής. Ο μεν Κύριος λοιπόν παρέτεινε την προσευχήν αυτού έως εσπέρας. Το δε πλοίον ήδη μέσον της θαλάσσης ην, βασανιζόμενον υπό των κυμάτων ην γαρ ενάντιος ο άνεμος (Ματθ. ιδ’ 24).
Διατί «ο εξάγων ανέμους εκ θησαυρών αυτού (Ψαλμ. ρλδ’ , 8), ο δεσπόζων του κράτους της θαλάσσης, τον δε σάλον των κυμάτων αυτής καταπραΰνων» (Ψαλμ. πη’ 10), δεν έδωσεν άνεμον ευνοϊκόν, ούτε ησύχασε της θαλάσσης τα κύματα, ίνα οι μαθηταί αυτού διαπλεύσωσιν ακινδύνως και αφόβως, αλλά πρώτον ηνάγκασεν αυτούς να εισέλθωσιν εις το πλοίον, έπειτα αφήκε το πλοίον να βασανίζηται την νύκτα εις το μέσον της θαλάσσης υπό της εναντίας του ανέμου φοράς και της βίας των κυμάτων;
Επίτηδες τούτο έπραξεν ο Κύριος, δια να δοκιμάση την πίστιν αυτών, και συνειθίση αυτούς εις τους κινδύνους, τους οποίους έμελλον να υπομείνουν, περιερχόμενοι την οικουμένην δια το ευαγγελικόν κήρυγμα˙ αφού δε αποδείξη, ότι εις πάντα κίνδυνον και εις πάσαν ανάγκην προφθάνει και λυτρώνει αυτούς, να θερμάνη την πίστιν αυτών, και να φυτεύση εις την καρδίαν αυτών το θάρρος και την προς αυτόν ελπίδα. Βλέπε δε πως κατ’ ολίγον και βαθμηδόν γυμνάζει αυτούς ως φιλόστοργος Πατήρ και Διδάσκαλος˙ πρώτον μεν εις την θάλασσαν της Γαλιλαίας, ότε το πλοίον εκινδύνευεν εκ του σεισμού και των κυμάτων, τα οποία τα εσκέπαζον, τότε αυτός ήτο μετ’ αυτών εις το πλοίον κοιμώμενος˙ όθεν χωρίς αναβολήν λυτρώνει αυτούς από τον φόβον και απαλλάττει του κινδύνου˙ διότι «Εγερθείς, παραυτίκα επετίμησε τοις ανέμοις και τη θαλάσση και εγένετο γαλήνη μεγάλη» (Ματθ. η, 26) νυν δε, μακράν απέχων από του πλοίου, αργοπορεί και αναβάλλει την βοήθειαν και την λύτρωσιν από του κινδύνου και φόβου.
(Αρχιερεύς, Νικηφόρος Θεοτόκης.)
Απελπισία – Ελπίς.
Ο Απόστολος Πέτρος, απελπιζόμενος από την βίαν των κυμάτων, βυθίζεται εις την θάλασσαν. Ο αυτός Απόστολος, ελπίζων εις τον Ιησούν, βαδίζει επί της θαλάσσης. Ιδού αι δύο εικόνες. Απελπισία και ελπίς. Μελετήσωμεν αμφοτέρας βάσει του Ευαγγελίου και της καθημερινής ζωής.
1)Απελπισία. Κατά το Ευαγγέλιον η θάλασσα, τα κύματα, η νύχτα είναι εκείνα, τα οποία είλκυσαν την προσοχήν του Αποστόλου όστις «ιδών τον άνεμον εφοβήθη» και απέσυραν την προσοχήν του από τον Ιησούν και ήρχισε να καταποντίζεται. Εις την ζωήν μας θάλασσα είναι ο κόσμος, διότι είναι ρευστός, κύματα οι πειρασμοί του, νύχτα το σκότος που προξενούν εις τον νουν η ρευστότης των εγκοσμίων και η βιαιότης των λογισμών η εκ της προσκαιρότητος των εγκοσμίων προερχομένη. Όλα αυτά οδηγούν εις την απελπισίαν, όταν καρφώσωμεν τον νουν μας εις αυτά. Πράγματι! Έχασες κάτι που είχες; Σου λείπει κάτι, του οποίου έχεις ανάγκην; Αμέσως τα κύματα των λογισμών σου σκοτίζουν τον νουν και σε οδηγούν εις την απελπισίαν. Και συγκεκριμένως˙ Έχασες ρούχα, χρήματα, σπίτι τα οποία είχες και δεν έχεις να φορέσης, να οικονομηθής, να στεγασθής και αμέσως απελπίζεσαι. Τι να κάμω; Χάθηκα! Η υγεία σου παρουσιάζει δέκατα. Σωρό αι υποψίαι σου δια το είδος της νόσου και την τύχην σου. Απελπισία! Θα πεθάνω! Έχει ανάγκην να αναπαυθή η ψυχή σου,
διότι είχες παιδί, εις το οποίον είχε δώσει όλην σου την καρδιά και τώχασες. Τόσον σκοτίζεσαι και απελπίζεσαι, ώστε όλα σου φαίνονται μαύρα!
Το δηλητήριον της απελπισίας είναι τόσον διεισδυτικόν του ψυχικού οργανισμού, ώστε προέρχεται και εκ στερήσεων ελαχίστων και πολλάκις αγιωτάτων. Έρχεται η Τετάρτη, Παρασκευή και πρόκειται να νηστεύσης. Ελαφρά τις απόγνωσις καταλαμβάνει την ψυχήν σου. Τί θα φάμε;
Ιδίως όμως η απελπισία έρχεται, όταν αμαρτία τις κόψη μικρό ή μεγάλο κομμάτι της ψυχής σου. Ημάρτησα! Χάθηκα! Αυτοκτονία! Μεγάλο σκοτάδι ακολουθεί πάσαν απώλειαν σωματικήν ή ψυχικήν, η οποία άγει εις απελπισίαν. Έχασες το ρούχο σου, το σπίτι σου. Πόσον ανόητον είναι, όταν μαζί με αυτά χάνης την ψυχήν σου, την χαράν σου! Ποίο αξίζει περισσότερο; Το ρούχο σου ή η χαρά σου; Έχασε το ένα. Διατί να χάσης και το άλλο; Έχεις δέκατα και απελπίζεσαι. Με την στενοχώρια θα πέσουν τα δέκατα; Τουναντίον θα αυξηθούν. Έχασες το παιδί σου; Όχι, αλλά και αυτό λυπείς με την υπέρμετρον λύπην σου και τον εαυτόν σου φθείρεις. Ενώ την Πέμπτην τρώγεις χόρτα χωρίς στενοχώρια, την περίοδον της κατοχής επεθύμεις να έχης άρτον, τώρα απελπίζεσαι να νηστεύης μίαν Τετάρτην ή Παρασκευήν! Δεν είναι εδώ σκότος, διάβολος; Σκοτάδι κυρίως έχουν αυτοί, οι οποίοι, επειδή ημάρτησαν ιδία γυναίκες, ιδία ευσεβείς ιδίως εις σαρκικά αμαρτήματα, επιθυμούν να αυτοκτονήσουν. Διορθώνεταί ποτέ το ένα κακό δια του άλλου κακού και μάλιστα χειροτέρου;
Υπάρχει χειρότερον από την απόγνωσιν, την αυτοκτονίαν; Συ κόρη τον ήκουσες μια ή δυο φορές και ημάρτησες. Δι’ αυτό πρέπει να παραδώσης την ψυχήν σου εις αυτόν για πάντα; Σκότος! Τί πρέπει; Ελπίς.
(Αρχιμανδρίτης, Ιωήλ Γιαννακόπουλος.)
(156) Ταύτα διηγείται το Ευαγγέλιον. Άλλ’ ώ Ευαγγέλιον δεν θέλω να σ’ αφήσω. Κανένα άλλο βιβλίον δεν παρηγορεί την καρδίαν μου όπως συ. Φωτίζεις το σκότος μου. Διότι μέσα εις την υπ’ όψιν περικοπήν βλέπω μεταξύ των άλλων, βλέπω και την εικόνα, την φωτογραφίαν της μαρτυρικής, της πολυβασανισμένης μας Πατρίδος. «Αλλά πού – θα μου είπετε – πού εις το Ευαγγέλιον βλέπεις την Ελλάδα;».
Αλλά μέσα εις τα πλήθη των μετά πατάγου καταποντιζομένων μεγάλων αυτοκρατοριών φαίνεται και ένα πλοιάριον, μία βαρκούλα που από την γέφυράν των οι πλοίαρχοι των μεγάλων, των υπερηφάνων υπερωκεανίων, των πλωτών κολοσσών, την βλέπουν με ένα βλέμμα εσχάτης περιφρονήσεως ωσάν να λέγουν: «Βαρκούλα συ, τι τολμάς και παρουσιάζεσαι εις τα μεγάλα αυτά πελάγη; Εδώ μόνον ημείς πρέπει να ταξιδεύωμεν! Τουλάχιστον, αφού απεφάσισες να εξέλθης εις τας ανοικτάς θαλάσσας διατί δεν έρχεσαι να προσδεθής εις το πλευρόν μας; Έτσι μόνον υπάρχει ελπίς να σωθής…»
Αλλά η βαρκούλα δεν σκιάζεται! Ταξειδεύει διαρκώς. Ημέραν και νύκτα. Αιώνας και χιλιετηρίδας. Εμπίπτει εις πρωτοφανείς θυέλλας και καταιγίδας, αι οποίαι καταποντίζουν τα μεγάλα σκάφη. Οι εχθροί της προφήτευον, ότι θα καταστραφή, άλλ’ η βαρκούλα καλύπτεται μεν πολλάκις από τα κύματα και φαίνεται ότι έχει εξαφανισθή, άλλ’ αίφνης ώ του θαύματος, προβάλλει από τα κύματα λουσμένη και απαστράπτουσα και ενώ γύρω της πλέουν τα οικτρά ναυάγια των κολοσσών, αυτή σαλπίζει διαρκώς και προχωρεί. Έθνη και λαοί εξέλθετε προς προϋπάντησίν της. Η βαρκούλα η οποία επί χιλιετηρίδας πλέει και μένει ακαταπόντιστος είναι η ΕΛΛΑΣ. Ως γράφει διαπρεπής ιστορικός: «Το μεγαλοπρεπές θέαμα της ιστορίας του Ελληνικού έθνους εκτυλιχθείσης με τόσας πλουσίας και γονίμους ιστορικάς περιπετείας επί 4.000 έτη εις τον ίδιον τόπον και με πρωταγωνιστήν τον ίδιον λαόν είναι αναμφισβητήτως μοναδικόν εις την όλην ιστορίαν της ανθρωπότητος».
Ώ Ελλάς! Συ είσαι το πλοίον το μέσον της θαλάσσης βασανιζόμενον υπό των κυμάτων. Και οποία κύματα δεν ενέπεσον εναντίον σου. Κάθε επιδρομή βαρβάρων ήτο και ένα κύμα που ήρχετο να σε εξαφανίση και να σε σβύση δια παντός. Οι βάρβαροι, οι οποίοι σου επετέθησαν ετάφησαν και εξηφανίσθησαν και τα ονόματά των που ενέσπειραν τότε τον τρόμον, την φρίκην, ελησμονήθησαν και ευρίσκονται εις τα σκονισμένα χειρόγραφα της ιστορίας. Πέρσαι, Ούνοι, Άβαροι, Κουμάνοι, Σκύθαι, Πετσενέγοι… Πού είσθε; Ήλθεν εποχή που τα αφρισμένα κύματα κατέκλυζον ολόκληρον την χώραν. Ουδαμού εφαίνετο η Ελλάς. Απέθανεν η Ελλάς. Έκλαιον οι φίλοι της, ηλάλαζον και εκρότουν τα κύμβαλά των οι λυσσώντες εχθροί της. Άλλ’ αίφνης από τα κύματά της ανεστήθη και επρόβαλεν ωραία νύμφη της Μεσογείου, η Ελλάς. (ΜΑΤΘ. 14,22-34)
(Αρχιερεύς, Αυγουστίνος Καντιώτης.)
Από το βιβλίο: «Ιησούς Χριστός: Βίος, Διδασκαλία, Θαύματα», Α’ τόμος, του Ιερομονάχου Κοσμά του Δοχειαρίτου.
Ιερόν Δοχειαρίτικον Κελλίον, Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Αγιον Ορος 2011.
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
Παράβαλε και:
Κυριακή Θ. Ματθαίου: η Ευαγγελική Περικοπή της Θ. Λ., ομιλία Νικηφόρου Θεοτόκη, εις το: ολιγόπιστε, εις τί εδίστασας;.
Κυριακή Θ. επιστολών: το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θ. Λ., Χρυσάφι ή χόρτο; Λόγος του αειμνήστου Μητροπ. Νικαίας Γεωργίου Παυλίδου.
Κυριακή Θ’ Ματθαίου: Η ολιγοπιστία του Πέτρου – λόγος του Οσίου Πατρός ημών Νικολάου Βελιμίροβιτς.
