Έννοιες
Ακριβής έκθεσις της οικονομίας.
«Το καθ’ ημάς»: Ενταύθα περί της οικονομίας πάλιν διαλαβών, τω Θεώ Λόγω ταύτην προσάπτει, μήτε Πατρός, μήτε του Πνεύματος επικοινωνησάντων πλην κατά βουλήν μόνην. Σημείωσαι δε την ακριβή της οικονομίας διήγησιν, ότι ουσιώθη ο υπερούσιος Θεός Λόγος αναλλοιώτως, επεί μεμένηκε Θεός, και ουσιώθη καθ’ ημάς εξ ημών ολικώς, τουτέστι, σώμα και ψυχήν λογικήν κατά αλήθειαν εσχηκώς, και ότι Θεός Λόγος εστί κατ’ αλήθειαν ο παθών, δηλονότι σαρκί, και ότι ανθρωπική αυτού εστί θεουργία πάντα τα εν τη οικονομία, και ότι ουκ εκοινώνησεν εις ταύτα Πατήρ, ούτε το Πνεύμα το άγιον, ει μη τη ευδοκία και βουλήσει της σαρκώσεως και εις το συνεργάζεσθαι τω Υιώ Θεώ τας θεοσημείας.
Το καθ’ ημάς: Εδώ κάνοντας πάλι λόγο για την οικονομία την αποδίδει στον Θεό Λόγο, χωρίς να συμμετείχαν ούτε ο Πατέρας ούτε το άγιο Πνεύμα, παρά μονάχα με την βούλησι. Σημείωσε επίσης την ακριβή έκθεσι της οικονομίας, ότι ο υπερούσιος Θεός Λόγος έλαβε χωρίς μεταβολή ουσία, επειδή έμεινε Θεός, και έλαβε ουσία σύμφωνα με εμάς και από εμάς ολικά, δηλαδή, έλαβε πραγματικά σώμα και λογική ψυχή, και ότι ο Θεός Λόγος είναι αυτός που έπαθε αληθινά, δηλαδή, στην σάρκα. Επίσης ότι είναι ανθρώπινη εκδήλωσις Θεού, όλα όσα αποτελούν την οικονομία και ότι σε αυτά δεν έλαβαν μέρος ο Πατέρας ούτε το Πνεύμα το άγιο, παρά μόνο με την συγκατάθεσι και την βούλησι στην σάρκωσι και με την συνεργασία με τον Υιό Θεός στις θεοσημείες.
(Σχόλια του Αγίου Μαξίμου του ομολογητού, εις το Περί θείων ονομάτων έργον του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, κεφ. Β’, ΕΠΕ 14ΣΤ’, 73. PG 4,221-224).
Τέλεια η ενανθρώπησις του Υιού και Λόγου.
«Η καθ’ ημάς Ιησού»: Σημείωσαι, ότι μόνου του Θεού Λόγου εστίν η ενανθρώπησις. Παντελή δε αυτήν φησί κατά Απολλιναρίου, ως εκ ψυχής νοεράς και ημετέρου σώματος˙ τούτο γαρ δηλοί το ειπείν αυτόν «καθ’ ημάς», όπερ εστί και κατά Ευτυχούς˙ κατά Νεστορίου δε, ότι φησί, του Ιησού την αναλλοίωτον ως Θεού καθη’ ημάς ύπαρξιν˙ και ότι ουσιώδη φησί τα εν τη ανθρωπότητι μυστήρια, την πείναν, τον κόπον, και το επί ύδατος βαδίσαι, και το εισελθείν των θυρών κεκλεισμένων προς τους μαθητάς, και το εγείραι τους νεκρούς, και αυτό το πάθος, και όσα τοιαύτα.
Η καθ’ ημάς Ιησού: Σημείωσε, ότι η ενανθρώπησις είναι μόνο του Θεού Λόγου. Και πολεμώντας τον Απολλινάριο, λέει ότι αυτή είναι τέλεια, ως αποτελούμενη από νοερή ψυχή και το δικό μας σώμα. Διότι αυτό σημαίνει η έκφρασις καθ’ ημάς (=όπως εμείς), πράγμα που λέγεται και κατά του Ευτυχούς. Λέγεται και κατά του Νεστορίου, διότι κι εκείνος λέει ότι η ύπαρξις του Ιησού σύμφωνα μ’ εμάς υπήρξε χωρίς αλλοίωσί του ως Θεού. Και λέει επίσης ότι είναι ουσιώδη (πραγματικά) τα μυστήρια που εκδηλώνονται στην ανθρώπινη φύσι του, η πείνα, ο κόπος και το βάδισμα επάνω στο νερό, και η είσοδός του με κλειστές πόρτες στους μαθητές του και το ότι ανάστησε νεκρούς και το ίδιο το πάθος του, και όσα άλλα όμοια.
(Σχόλια του Αγίου Μαξίμου του ομολογητού, εις το Περί θείων ονομάτων έργον του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, κεφ. Β’. ΕΠΕ 14ΣΤ’, 61-63. PG 4, 216).
Ο Χριστός ανέλαβε τον τέλειο άνθρωπο.
«Προς αλήθειαν ολικώς»: Την οικονομίαν ενταύθα φράζει καλώς, ότι εις της Τριάδος έπαθε. Σημείωσαι δε, ότι μία των υποστάσεων ημίν εκοινώνησεν ολικώς και ότι αυτόν τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν απλούν είπεν, είτα σύνθετον ανακαλούμενον προς εαυτόν την ανθρωπίνην εσχατιάν˙ καλώς ουν λέγομεν, ότι εις της αγίας Τριάδος ην εν τω σταυρώ. Τούτο κατά Νεστοριανών και Ακεφάλων˙ ιδού γαρ, φησί, μία των υποστάσεων ολικώς ημίν εκοινώνησεν, ως φησίν ο Απόστολος, «εν ω κατοικεί παν το πλήρωμα της θεότητος σωματικώς». Τούτο δε το ολικώς και κατά Απολλιναρίου εστί˙ δηλοί γαρ τέλειον άνθρωπον ανειληφέναι αυτόν.
Προς αλήθειαν ολικώς: Εδώ μιλάει καλά για την οικονομία που έπαθε το ένα πρόσωπο της αγίας Τριάδος. Σημείωσε, ότι μια από τις υποστάσεις κοινώνησε ολικά με εμάς και ότι τον ίδιο τον Κύριό μας Ιησού Χριστό τον είπε απλό και έπειτα σύνθετο, που καλεί προς τον εαυτό του την ανθρώπινη έσχατη κατωτερότητα. Ορθά λοιπόν λέμε, ότι η μία υπόστασις της αγίας Τριάδας ήταν επάνω στον σταυρό. Αυτό είναι εναντίον των Νεστοριανών και των Ακεφάλων˙ διότι λέει, να, μία από τις υποστάσεις κοινώνησε ολικά μ’ εμάς (Κολ. 2,9), όπως λέει ο Απόστολος, στην οποία υπόστασι κατοικεί σωματικά όλο το πλήρωμα της θεότητας. Αυτή η έκφρασις ¨ολικώς¨ ισχύει και κατά του Απολλιναρίου˙ διότι δηλώνει ότι ο Χριστός ανέλαβε τον τέλειο άνθρωπο.
(Σχόλια του Αγίου Μαξίμου του ομολογητού, εις το Περί θείων ονομάτων έργον του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, κεφ. Β’. ΕΠΕ 14ΣΤ’, 61-63. PG 4, 216).
Αγίου Μαξίμου του ομολογητού: Μαξιμιανόν Ταμείον.
Η/Υ επιμέλεια: Ελένης Χρήστου, Σοφίας Μερκούρη.
