Ο άγιος Πορφύριος (1906-1991) φανέρωσε στην εποχή μας με πολύ δυναμικό τρόπο τη γνήσια μορφή του αληθινού ανθρώπου. Δίδαξε με έργο και λόγο. Με τη διακριτική του συμπεριφορά, την ήρεμη διδασκαλία και τα αναρίθμητα θαύματά του έγινε οδηγός πολύτιμος στα δύσκολα μονοπάτια της εποχής μας.
Συνέβη κάποτε να ταξιδεύει από Θεσσαλονίκη για Άγιον Όρος. Έφτασε όμως στον σταθμό λεωφορείων καθυστερημένα. Δε βρήκε εισιτήριο και αναγκάστηκε να ταξιδέψει όρθιος. Δίπλα του καθόντουσαν κάποιοι νεαροί που αστεϊζόντουσαν μεταξύ τους και γελούσαν. Η συμπεριφορά τους εξόργισε έναν επιβάτη, που δεν κρατήθηκε και επέπληξε τους νεαρούς, επειδή έβλεπαν όρθιο μπροστά τους ένα γέροντα ιερέα και εν τούτοις συνέχιζαν να κάθονται αδιάφοροι. Παρά την επίπληξη όμως οι νεαροί παρέμειναν ασυγκίνητοι και κανένας δεν σηκώθηκε να δώσει τη θέση του.
Τότε ο οργισμένος επιβάτης σηκώθηκε και παραχώρησε τη δική του θέση στον γέροντα Πορφύριο. Εκείνος τον ευχαρίστησε, αλλά δεν δέχτηκε να καθίσει. Ταξίδεψε όρθιος μέχρι την Ιερισσό (δύο ώρες περίπου). Όταν κατέβηκαν, ο επιβάτης τον ρώτησε γιατί δεν δέχτηκε τη θέση που του πρόσφερε.
– Έκαμα μια θυσία για τα παιδιά, απάντησε ο γέροντας.
Ο άνθρωπος δεν κατάλαβε τα αινιγματικά του λόγια. Ο άγιος τότε του εξήγησε:
– Δεν έκανες καλά που μάλωσες τα παιδιά. Έκαμαν βέβαια μια κακή πράξη: Άφησαν όρθιο έναν ηλικιωμένο και δεν του παραχώρησαν από μόνα τους τη θέση, όπως θα ’πρεπε. Αν λοιπόν σηκώνονταν όταν τα κατσάδιασες και καθόμουν εγώ στη θέση τους, ή αν δεχόμουν τη θέση που μου πρόσφερες εσύ, τα παιδιά δεν θα καταλάβαιναν την κακή πράξη τους. Αντίθετα θα ένοιωθαν δικαιωμένα, αφού, είτε έτσι είτε αλλιώς, θα είχε τακτοποιηθεί το θέμα. Τώρα όμως που έμεινα όρθιος και μ’ έβλεπαν μπροστά τους τόσες ώρες, σηκώθηκε η ίδια η συνείδησή τους από μέσα τους και σιωπηλά τα κατηγόρησε για την πράξη τους. Μόνο έτσι μπορεί ο άνθρωπος να σωθεί: όταν διορθώνεται, επειδή τον κατηγορεί, όχι ο άλλος απ’ έξω, αλλά η συνείδησή του από μέσα.
Ο καλύτερος οδηγός δηλαδή είναι η συνείδηση. Ένας δάσκαλος που τον έβαλε στην καρδιά του ανθρώπου ο Θεός.
Ας έλθουμε τώρα και σε σένα… Βρίσκεσαι προ των εξετάσεων. Διάβασες, καταρτίστηκες, ετοιμάστηκες. Από μικρό παιδί δεν κάνεις άλλη δουλειά, απ’ το να τρέχεις από δάσκαλο σε δάσκαλο για να διδαχτείς. Πέρασες από πολλούς δασκάλους. Πήρες μαθήματα πολλά.
Ανάμεσα στους τόσους δασκάλους που επέλεξες να σε μορφώσουν, συγκαταλέγεται άραγε και ο δάσκαλος που έβαλε μέσα σου ο Θεός; Τι μαθήματα σου έδωσαν οι δάσκαλοί σου απ’ το νηπιαγωγείο μέχρι τώρα; Σίγουρα πήρες γνώσεις πολλές. Έλαβες όμως και μαθήματα ανθρωπιάς;
Καλές οι γνώσεις. Απαραίτητες. Μα πιο απαραίτητα είναι τα μαθήματα ανθρωπιάς. Που σε κάνουν όντως άνθρωπο. Οι γνώσεις μόνο, χωρίς μαθήματα ανθρωπιάς, μπορεί να σε κάνουν ακόμα και απάνθρωπο. Μηχανή. Ρομπότ. Ολοθρευτή.
Γι’ αυτό χρειάζεται και ο δάσκαλος που διορίζεται απ’ τον Θεό στο σχολείο της ψυχής σου. Η συνείδηση. Για να σε διδάξει και καλά μαθήματα. Να σου δώσει και μια άλλη παιδεία. Να σε οδηγήσει σταδιακά και στους άλλους δασκάλους που άφησε στο πόδι του ο Χριστός: «Τους ασφαλείς και θεοφθόγγους κήρυκας», τους σοφούς απεσταλμένους του Θεού κάθε εποχής, που εμφορούμενοι από θεϊκό πνεύμα, αλήθεια και αγάπη, μεταφέρουν μέχρι εσένα και μένα τα «γράμματα» και τα «πράγματα» του Θεού, τον τρόπο δηλαδή για να γίνουμε οι αληθινοί άνθρωποι που ονειρευόταν ο Θεός, όταν μας έπλαθε. Σαν τον άγιο Πορφύριο. Και αφού ο Θεός διορίζει δασκάλους, ορίζει και εξετάσεις.
Κάποτε λοιπόν θα μας εξετάσει και ο Θεός. Δεν θα ’θελες να περάσεις και τότε; Οι τωρινές σου εξετάσεις, μπροστά σ’ εκείνες του Θεού, είναι μια λεπτομέρεια. Δεν αξίζει να επικεντρώνεσαι μόνο σ’ αυτές. Κινδυνεύεις για ένα δέντρο να χάσεις το δάσος. Δεν θα ’ναι κρίμα;
Στις εξετάσεις του Θεού, μα και σε τούτες τώρα τις εξετάσεις σου και σε κάθε καλό εγχείρημα στη ζωή σου, εύχομαι να ’χεις πάντα μια πολύ μεγάλη και Κ Α Λ Η Ε Π Ι Τ Υ Χ Ι Α !
π. Δημήτριος Μπόκος
Μάιος 2015
