Στα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1980 ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικήσ Ενώσεως, προχώρησε, όπως είναι γνωστό, σε μια προσπάθεια εκδημοκρατισμού της χώρας του με σειρά μεταρρυθμίσεων, που έγιναν γνωστές σ’ όλο τον κόσμο ως περεστρόικα (ανασυγκρότηση) και γκλάσνοστ (διαφάνεια). Στην προσπάθεια αυτή ανήκει και η κατάρτιση νέας νομοθεσίας, που εξασφάλιζε τη θρησκευτική ελευθερία και την ελευθερία της συνειδήσεως και η οποία έδωσε στην Εκκλησία τη δυνατότητα να βγει από τις κατακόμβες, λουσμένη στο αίμα των παιδιών της, εκατομμυρίων συγχρόνων μαρτύρων, ολόφωτη και λαμπρή, νικήτρια των συγχρόνων δυνάμεων του σκότους και της στρατευμένης αθείας, όπως το ήθελε η μακρά θριαμβευτική πορεία της για 20 αιώνες και όπως το προέβλεπε η διαβεβαίωση του θείου Ιδρυτού της• «πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής» (Ματθ. ιστ´ 18).
Χιλιάδες ναοί και μοναστήρια επεστράφησαν στην Εκκλησία, ανακαινίσθηκαν και επαναλειτούργησαν και νέοι περίλαμπροι ναοί άρχισαν να ανεγείρονται. Από τότε η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας ζει μια νέα εποχή αναγεννήσεως και συστηματικής οργανώσεως της ζωής της.
Στις 22 Οκτωβρίου 2005 εξ άλλου, σ’ ένα ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης, μπροστά σε 800 περίπου Ορθοδοξους Χριστιανούς τησ Αμερικής που κατέκλυσαν ασφυκτικά την αίθουσά του, ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ ανακηρύχθηκε και χρίσθηκε Αρχων Μεγας Ρητωρ του Οικουμενικού Πατριαρχείου και τιμήθηκε με το Αθηναγώρειο Βραβείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Στη σχετική σεμνή τελετή προέστη ο Αρχιεπίσκοποσ Αμερικής κ. Δημήτριος, που μεταξύ άλλων είπε• «Ποιός θα το φανταζόταν τα χρόνια εκείνα, της Σοβιετικήσ Ενωσης, ότι το 2005, το ίδιο πρόσωπο, το υψηλότερα ιστάμενο πρόσωπο στην ιεραρχία του Κομμουνιστικού Κομματος της Σοβιετικήσ Ενώσεως, θα ευρίσκετο σήμερα εδώ αποδεχόμενο το οφίκιο του Αρχοντος του Οικουμενικού Πατριαρχείου και την τιμή του μεγάλου ανθρωπιστή, ως του ανθρώπου που έβαλε την σφραγίδα του για πάντα στην ιστορία του 20ου αιώνος… Συνέβη απόψε, ζήσαμε αυτή την εμπειρία και ευγνωμονούμε τον Θεο γι’ αυτό»*.
Ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, σε συνέντευξη που έδωσε με την ευκαιρία αυτή, είπε και τα εξής• «Μεγάλωσα σε οικογένεια πιστών ανθρώπων, βαπτίσθηκα, βαπτίσθηκε και η κόρη μου, καθώς και οι δύο εγγονές μου βαπτίσθηκαν Χριστιανές και μάλιστα βαπτισθήκαμε σε εποχές που η θρησκεία εδιώκετο στη Σοβιετική Ενωση. Νομίζω η ατμόσφαιρα αυτή στην οικογένειά μου με επηρέασε, γι’ αυτό και τρέφω τόσο μεγάλο σεβασμό για τα θρησκευτικά πιστεύω, την πίστη και τούς πιστούς».
Δηλωσε ακόμη πως «όποτε γίνονται σφυγμομετρήσεις στη Ρωσία για το ποια είναι τα πιο σεβαστά ιδρύματα ή οργανισμοί, πάντα η Ορθόδοξη Ρωσική Εκκλησία λαμβάνει περίοπτη θέση μεταξύ των ιδρυμάτων που χαίρουν του σεβασμού του Ρωσικού λαού. Νομίζω λοιπόν ότι τα πιο δύσκολα ανήκουν στο παρελθόν».
Οσο για το μεγάλο θέμα της ειρήνης, ο Νομπελίστας της ειρήνης έδωσε την ακόλουθη απάντηση στον δημοσιογράφο που του έθεσε το ερώτημα, αν «μπορεί να υπάρξει ειρήνη χωρίς Θεο»• «Λοιπόν, νομίζω ότι δεν μπορούμε καν να μιλούμε για ειρήνη χωρίς Θεο, αν αναλογισθούμε πόσοι πολλοί άνθρωποι στον κόσμο σέβονται τον Θεο, πιστεύουν στον Θεο, έχουν πίστη αληθινή και προσεύχονται στον Θεο καθημερινά. Οφείλουμε να σεβαστούμε αυτούς τούς ανθρώπους. Σ’ αυτές τις δύσκολες εποχές η προσευχή στον Θεο για την ειρήνη είναι πολύ σημαντικό για όλους τούς πιστούς, αλλά και για όλους μας, και είμαι βέβαιος ότι ως συντάκτης εκκλησιαστικής εφημερίδος κι εσείς, επικοινωνείτε με τον Θεο και σας συστήνω να το πράττετε πιο συχνά».
Ολοι έχουμε ανάγκη ν’ ακούσουμε τη φωνή ενός ηγέτη που ομολογεί την αξία της πίστεως στον Θεο, ανανωρίζει την προσφορά τησ Εκκλησίας, κηρύττει τη δύναμη και αναγκαιότητα της προσευχής και προτείνει την καταφυγή στον αληθινό Θεο για την πραγματοποίηση του οράματος ενός ειρηνικού κόσμου.
Να τον ακούσουμε και να προβληματισθούμε. Και οι απλοί πιστοί, και οι ηγέτες τησ Ορθοδοξίας. Και εκείνοι ακόμη που εξακολουθούν να «λακτίζουν προς κέντρα» (Πραξ. κστ´ 14), σαν να μην αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει γύρω τους.
Και όλοι να δοξάσουμε τον Άγιο Θεό για τις εμφανείς και σωτήριες παρεμβάσεις Του στην ανθρώπινη ιστορία μας και για τα θαύματα που επιτελεί και στις μέρες μας η παντοδύναμη θέλησή Του και η απέραντη φιλανθρωπία Του.
_____
* Βλ. Εφημ. « Ορθόδοξος Παρατηρητής», αριθ. 1219, Νοέμβριος 2005.
Από το περιοδικό: «Η δράση μας», τεύχος Μαρτίου 2006.
