Πονεί η καρδιά μου. Συμμερισθείτε τον πόνο μου, αδελφοί, ευλογημένοι δούλοι του Θεού. Ελάτε, ακούστε, θλίβεται η ψυχή μου, πονούν τα σπλάχνα μου. Που είναι τα δάκρυα και που είναι η κατάνυξη, ώστε να λούσω το σώμα μου με δάκρυα και στεναγμούς; Ποιος θα μπορούσε να με μεταφέρει σε ακατοίκητο τόπο, όπου δεν υπάρχει θόρυβος που να σταματά τα δάκρυα, ούτε πάλι υπάρχει ταραχή που να εμποδίζει το κλάμα; Και έτσι, αφού ύψωσα τη φωνή μου, έκλαψα απευθυνόμενος προς τον Θεό, με πικρά δάκρυα, και είπα με στεναγμούς: «Θεράπευσέ με, Κύριε, για να θεραπευθώ (Ιερ. 17, 14), επειδή η καρδιά μου πονεί πάρα πολύ, και οι στεναγμοί της δεν με αφήνουν ούτε μια στιγμή να βρω ανακούφιση. Διότι βλέπω, Δέσποτα, ότι τους Αγίους σου τους παίρνεις από τον μάταιο κόσμο, σαν εκλεκτό χρυσάφι, και τους φέρνεις στην ανάπαυση της ζωής». […]
Αλλά εμείς οι ράθυμοι καταντήσαμε πλαδαροί κατά την προαίρεση, εξαιτίας της τόσης σκληρότητάς μας, και ο καρπός μας έμεινε για πάντα ανώριμος, επειδή δεν έχουμε διάθεση, ώστε να ωριμάσει καλά με τα αγαθά έργα, και να τρυγηθεί οσίως, και να αποθηκευτεί στην αποθήκη της ζωής. Διότι ο δικός μας καρπός δεν έχει δάκρυα, ώστε να τον ωριμάσουν. Ούτε ωστόσο έχει κατάνυξη, ώστε να γίνει θαλερός από την πνοή των δακρύων ούτε πάλι έχει ταπείνωση, για να κάνει σκιά από πάνω του στον πολύ καύσωνα. Ούτε έχει ακτημοσύνη, ώστε να μη πιεσθεί από τους εχθρούς του και πέσει, ούτε έχει την αγάπη του Θεού, τη δυνατή ρίζα που κρατάει τον καρπό, ούτε αμεριμνία από τα γήινα πράγματα, ούτε ωστόσο αγρυπνία, ούτε άγρυπνο νου, που προσέχει στην προσευχή. Αντί γι’ αυτές τις ωραίες και καλές αρετές έχει τα αντίθετα: φοβερή οργή και θυμό που χτυπάει τον καρπό, ώστε να γίνει άχρηστος. Η πολυκτημοσύνη που πιέζει τον καρπό με το βάρος της, ώστε να πέσει κάτω, η μεγάλη ακηδία, όλες αυτές οι συμφορές, πώς να αφήσουν τον καρπό να ωριμάσει σύμφωνα με το θέλημα του Θεού και να γίνει χρήσιμος στον Κύριό του, τον ουράνιο γεωργό;
Αλίμονο, αλίμονο, ψυχή μου, φώναξε και χύσε δάκρυα, επειδή στερήθηκες σε σύντομο χρονικό διάστημα από τέλειους πατέρες και οσίους ασκητές. Που είναι οι πατέρες; Που είναι οι άγιοι; Που είναι οι άγρυπνοι; Που είναι οι προσεκτικοί; Που είναι οι ταπεινοί; Και που είναι οι πράοι; Που είναι οι άνθρωποι της ησυχίας; Που είναι οι εγκρατείς; Που είναι οι ευλαβείς; Και που είναι οι ακτήμονες; Που είναι οι άνθρωποι της κατανύξεως, οι ευάρεστοι στον Θεό; Αυτοί που στέκονταν ενώπιον του Θεού προσευχόμενοι με καθαρή προσευχή, σαν άγγελοι του Θεού, ποτίζοντας σχεδόν τη γη με τα γλυκά δάκρυα της κατανύξεως; Που είναι οι φιλόθεοι, οι γεμάτοι αγάπη Θεού, που δεν απέκτησαν διόλου κανένα φθαρτό πράγμα στη γη, αλλά σηκώνοντας το σταυρό τους (Ματθ. 16, 24) διαρκώς, ακολουθούσαν τον Σωτήρα, βαδίζοντας με ασφάλεια την στενή οδό, προσέχοντας με ακρίβεια να μην πέσουν σε γκρεμούς, σε τόπο έρημο, απάτητο, άνυδρο και σκοτεινό, αλλά να είναι στον ίσιο δρόμο της αλήθειας των εντολών του Θεού, πάντοτε γεμάτοι από τον φωτισμό των προσταγμάτων του Χριστού, διανύοντας την ζωή τους με καλή πολιτεία και υπηρετώντας με ζήλο τον Θεό, δοκιμάζοντας εκούσια θλίψεις, σ’ αυτή την μάταια ζωή; Γι’ αυτό ο Θεός, επειδή τους αγαπά υπερβολικά, τους συγκέντρωσε στο λιμάνι της ζωής και στην αιώνια χαρά, για να χαίρονται εκεί και να απολαύσουν την τρυφή, εκεί στον παράδεισο της τρυφής και στον ουράνιο νυφικό θάλαμο, μαζί με τον αθάνατο Νυμφίο, μέσα στην μεγαλύτερη χαρά που υπάρχει.
Έφυγαν απ’ αυτόν τον κόσμο και πήγαν προς τον Άγιο Θεό, έχοντας μαζί τους έτοιμες τις λαμπάδες τους (Ματθ. 25, 4). Δεν υπάρχει τώρα σε εμάς η αρετή εκείνων, ούτε υπάρχει σ’ εμάς η άσκηση εκείνων. Δεν υπάρχει τώρα σ’ εμάς η εγκράτεια εκείνων, δεν υπάρχει σ’ εμάς η πραότητα εκείνων, δεν υπάρχει σ’ εμάς η ακτημοσύνη εκείνων. Δεν υπάρχει σ’ εμάς η αγρυπνία εκείνων, ούτε υπάρχει σ’ εμάς αγάπη για τον Θεό. Δεν υπάρχει τώρα σ’ εμάς ευσπλαχνία του Χριστού, ούτε υπάρχει σ’ εμάς στοργή και συμπόνια για τα μέλη (Α’ Κορ. 12, 26-27) του Χριστού. Απεναντίας όλοι είμαστε άγριοι, όλοι ανήμεροι, και δεν ανεχόμαστε διόλου ο ένας τον άλλο. Οι γλώσσες μας είναι πυρωμένα βέλη, που εκτοξεύονται κάθε στιγμή από τον ένα στον άλλο. Όλοι ζητούμε τιμή. Όλοι αγαπούμε τη δόξα. Όλοι είμαστε φιλοκτήμονες. Όλοι είμαστε πλαδαροί. Όλοι είμαστε νυσταλέοι. Όλοι είμαστε δύστροποι. Στην φλυαρία είμαστε ζωηροί, στις προσευχές οκνηροί. Να περιφερόμαστε από τόπο σε τόπο είμαστε αποφασιστικοί, να μείνουμε στον τόπο της ησυχίας μας είμαστε αδύναμοι. Στις απολαύσεις μας είμαστε ολοπρόθυμοι, στην εγκράτεια σκυθρωποί, στην αγάπη ψυχροί και στο θυμό θερμοί, στα καλά έργα οκνηροί και στα κακά έργα πρόθυμοι. Ποιος λοιπόν δεν θα θρηνήσει και ποιος δεν θα κλάψει για τη διάθεσή μας που είναι γεμάτη από νωθρότητα; Εκείνοι οι πατέρες, που έγιναν πριν από μας ευάρεστοι στον Κύριο και έδωσαν τους εαυτούς των, δεν ήταν έτσι νωθροί. […]
Αλίμονο, αλίμονο, ψυχή μου, σε τι καιρούς είμαστε; Αλίμονο, αγαπητοί μου, σε τι βούρκο κακών βρεθήκαμε εμείς τώρα; Το αγνοούμε θεληματικά. Επειδή δηλαδή δεν είναι άγρυπνο το μάτι της ψυχής μας, από την πολλή τύφλωση και από τους μετεωρισμούς, γι’ αυτόν το λόγο δεν είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε την θλίψη που είναι μπροστά μας. Να, οι όσιοι και οι δίκαιοι διαλέγονται τώρα και συναθροίζονται στο λιμάνι της ζωής, για να μην βλέπουν την θλίψη και τα σκάνδαλα που έρχονται σ’ εμάς εξαιτίας των αμαρτιών μας. Εκείνοι διαλέγονται, και εμείς νυστάζουμε. Εκείνοι αρπάζονται, και εμείς σερνόμαστε στον μάταιο κόσμο. Εκείνοι συναθροίζονται και εμείς κοιμόμαστε. Εκείνοι πηγαίνουν προς τον Θεό με παρρησία, και εμείς μετεωριζόμαστε από τους περισπασμούς, πάνω στην γη. Η παρουσία του Κυρίου είναι πολύ κοντά, και εμείς διστάζουμε. […]
Τι λοιπόν θα συμβεί σ’ εμάς την ώρα εκείνη, αδελφοί; Πως θα απολογηθούμε εκεί, στον Θεό, για την αμέλεια που δείξαμε για την σωτηρία μας; Αν δεν δείξουμε προθυμία και δεν κλάψουμε τώρα, χωρίς να ντρεπόμαστε, μετανοώντας αληθινά, με ταπείνωση ψυχής και με πολλή πραότητα, πόσο μέλλει να θρηνήσει ο καθένας από μας την ώρα της θλίψεως; Και μετανοιωμένος να πει ο καθένας με πικρά δάκρυα: «Αλίμονο σ’ εμένα τον αμαρτωλό, τι μου συνέβη ξαφνικά; Πως πέρασε η ζωή εμένα του χαύνου; Δεν αντιλήφθηκα διόλου, πως μου έκλεψαν τον καιρό εμένα του απρόσεκτου. Που είναι εκείνες οι ήσυχες μέρες, που εγώ τις έζησα μέσα στους ρεμβασμούς, οι μέρες για να μετανοήσω και να δείξω την μετάνοιά μου φορώντας πένθιμο ένδυμα και ρίχνοντας στο κεφάλι μου στάχτη; (πρβλ. Ματθ. 11, 21)». Και δε θα προκύψει καμιά ωφέλεια από τα πολλά λόγια. Όταν επίσης θα δούμε τους Αγίους να πετούν με δόξα, μέσα σε φως, στα σύννεφα του ουρανού, για να προϋπαντήσουν τον Χριστό τον Βασιλέα της δόξης, και τους εαυτούς μας τους δούμε μέσα στην μεγάλη θλίψη, ποιος τότε θα βαστάξει εκείνη την ντροπή και εκείνο τον φοβερό εξευτελισμό; Ας προσέξουμε αδελφοί, ας προσέξουμε αγαπητοί, ας προσέξουμε φιλόθεοι, παιδιά αγαπημένα από το Θεό Πατέρα, ας έλθουμε στον εαυτό μας και θα συγκεντρώσουμε λίγο τους λογισμούς μας από τη μάταια ζωή. Ας ικετεύσουμε γονατιστοί τον Θεό με πολλά δάκρυα. Ας τον παρακαλέσουμε με προθυμία, χωρίς να ντρεπόμαστε, για να μας σώσει από την άσβεστη φωτιά και την πικρή κόλαση. Ας μην χωρισθούμε από αυτόν τον καλό μας Κύριο, που μας αγάπησε και πρόσφερε για μας τον εαυτό του στον σταυρό.
Σας παρακαλώ όλους, και όλους σας ικετεύω εγώ ο ανάξιος και αμαρτωλός, να χύσετε δάκρυα στην προσευχή σας και στην καθαρή δέησή σας και για μένα, ώστε κι εγώ να αποκτήσω κατάνυξη και να χύσω δάκρυα μαζί σας, και να φωτισθή λιγάκι η τυφλή μου καρδιά, και να ζητήσω από τον Θεό, τον Άγιο Σωτήρα, να μου χαρίσει τέλεια προθυμία ώστε να μετανοήσω γρήγορα, όσο ακόμη υπάρχει καιρός να δεχθεί τα δάκρυά μου, και να σωθώ μαζί σας, αδελφοί, και εγώ που είμαι ανάξιος για τη ζωή. Σας παρακαλώ, αγαπητοί, δεχθείτε την προτροπή του αμαρτωλού Εφραίμ, του χαύνου αδελφού σας. Και ας φροντίσουμε όλοι, όσο έχουμε καιρό, να κάνουμε να εκδηλώσει την ευσπλαχνία του ο άγιος Θεός. Διότι να, ο Κύριος στέκεται κοντά στις θύρες (Ματθ. 24, 33, Μαρκ. 13, 29), για να κάνει την συντέλεια του μάταιου αυτού κόσμου.
Από το βιβλίο «Έργα», τομ. Β’, εκδ. Το περιβόλι της Παναγίας.
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Πειραϊκή Εκκλησία», Τεύχος 281, Μάιος 2016
