Διαβάζουμε στην Παλαιά Διαθήκη ότι ο Ιακώβ, γιος του Ισαάκ, φοβούμενος την οργή του αδελφού του Ησαύ, επειδή του έκλεψε τα πρωτοτόκια και την πατρική ευλογία, ζήτησε προστασία στον θείο του Λάβαν, μακριά στη Χαρράν της Μεσοποταμίας. Το βράδυ της πρώτης ημέρας του ταξιδιού του έγειρε να κοιμηθεί στην ερημιά, βάζοντας για προσκεφάλι μια πέτρα. Τη νύχτα εκείνη είδε ένα όνειρο. Μια τεράστια κλίμακα, δηλ. σκάλα, στηριζόταν στη γη και η κορυφή της έφτανε στον ουρανό. Την ανεβοκατέβαιναν άγγελοι, ενώ στην κορυφή της στηριζόταν ο Θεός. Τον ευλόγησε και του υποσχέθηκε, ότι τη γη όπου κοιμόταν, θα τη δώσει σ’ αυτόν και τους απογόνους του, που θα πληθυνθούν σαν την άμμο της θάλασσας. Και ότι θα τον διαφυλάττει σε όλο το ταξίδι του και θα τον επαναφέρει με ασφάλεια πίσω.
Ο Ιακώβ ξύπνησε έντρομος και αναφώνησε: «Σ’ αυτόν τον τόπο κατοικεί ο Κύριος. Αυτός ο τόπος είναι οίκος Θεού και πύλη του ουρανού». Έστησε όρθια την πέτρα όπου κοιμόταν, την έχρισε με λάδι και ονόμασε τον τόπο εκείνο Βαιθήλ (=οίκο Θεού) (Γεν. 28, 10-22).
Το γεγονός αυτό θεωρήθηκε σαν μια απ’ τις πολλές προτυπώσεις του μεγάλου γεγονότος της ενανθρωπήσεως του Χριστού. Η κλίμακα εκείνη «η μετάρσιος», την οποία «ο Ιακώβ εθεάσατο», έγινε σύμβολο της Παναγίας (Προσόμ. Εσπερινού Ευαγγελισμού). Γι’ αυτό και στον Ακάθιστο Ύμνο, που σ’ όλη τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, κάθε Παρασκευή βράδυ, ψάλλεται στην Εκκλησία, οι αναφορές στον συμβολισμό αυτόν της Παναγίας είναι πολλές. «Χαίρε κλίμαξ επουράνιε, δι’ ης (=δια της οποίας) κατέβη ο Θεός. Χαίρε γέφυρα μετάγουσα τους εκ γης προς ουρανόν», λέμε στους Χαιρετισμούς, ενώ σε άλλα τροπάρια του κανόνα του Ακαθίστου ψάλλουμε: «Χαίρε κλίμαξ γήθεν (=από τη γη) πάντας ανυψώσασα χάριτι• χαίρε η γέφυρα όντως η μετάγουσα εκ θανάτου πάντας προς ζωήν τους υμνούντάς σε».
Η Παναγία δηλαδή είναι κλίμακα και γέφυρα που ένωσε γη και ουρανό. Με τον θείο τοκετό της έφερε κοντά τον Θεό και τους ανθρώπους. Κατέβασε τον Θεό στη γη και ανέβασε τους ανθρώπους στον ουρανό. Με αυτήν «από γης εις ύψος ήρθημεν». Στο πρόσωπό της το ανθρώπινο γένος καταξιώθηκε. Κατάφερε να συνεισφέρει και αυτό κάτι απολύτως σημαντικό στο έργο της Θείας Οικονομίας, στο σχέδιο δηλαδή του Θεού για τη σωτηρία του κόσμου. Προσφέραμε οι άνθρωποι στον Θεό τη βασική προϋπόθεση για να σαρκωθεί: «Μητέρα Παρθένον».
Διευκολύναμε έτσι τον Θεό, προσφέροντάς του σαν «όχημα πανάγιον», σαν κλίμακα την Θεοτόκο, να κατεβεί από τον ουρανό στη γη. Ο Υιός του Θεού να γίνει και Υιός του Ανθρώπου. Ταυτόχρονα δόθηκε στον άνθρωπο η δυνατότητα, χρησιμοποιώντας πάλι σαν γέφυρα και κλίμακα την Θεοτόκο, να ανέλθει από τη γη στον ουρανό. Η Παναγία έγινε πύλη του ουρανού, όπως ονειρεύτηκε ο Ιακώβ. Εκείνη που επιτέλους κατάφερε «ίνα Θεόν τον Αδάμ απεργάσηται», να θεοποιήσει τον Αδάμ (Δοξαστ. Αίνων Ευαγγελισμού).
Ψάλλοντας τα παμπληθή «Χαίρε» των Χαιρετισμών στην επουράνια αυτή κλίμακα, την αληθή Θεοτόκον, ας επιχειρούμε συγχρόνως και να ανεβαίνουμε ένα-ένα τα σκαλοπάτια της. Που δεν είναι τίποτε άλλο, παρά οι αρετές της Παναγίας μας. Τόσο πολλές, που επαρκούν για να φτιάξουν μια σκάλα, που η βάση της θα ακουμπάει στη γη, αλλά η κορυφή της θα φτάνει στον ουρανό.
Ανεβαίνοντάς την κι εμείς, με τη στοργική χειραγωγία της Θεομήτορος, θα συναντήσουμε το δίχως άλλο στην κορυφή τον Θεό του Ιακώβ, τον Θεό των πατέρων μας, που στηρίζεται «επ’ αυτής», μας περιμένει με υπομονή και ευλογεί την όλη προσπάθεια της ανόδου μας.
Από την εφημερίδα: (ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, αρ. φ. 344, Μάρτιος 2012).
