ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ
ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΣΥΜΕΩΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ.
ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΜΕΛΕΤΙΟΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥΣ.
ΣΥΜΕΩΝ ο Θεσσαλονίκης Αρχιεπίσκοπος, ανήρ εις ακρον αρετής και αγιότητος φθάσας, παρομοίως τοις αρχαίοις Πατράσι συναριθμείται. Έγραψε κατά αιρέσεων, περί των ιερών τελετών και μυστηρίων της Εκκλησίας. Περί αρχιερέων, ιερέων και διακόνων. Περί της θείας μυσταγωγίας, άλλα τινά, τυπωθέντα εν Γιασίω της Μολδαβίας κατά το χιλιοστόν εξακοσιοστόν εννενηκοστόν τρίτον έτος (1693), και τινά αυτών εξεδόθησαν υπό Ιακώβου του Γόαρος πρότερον μετά του Ευχολογίου, εν Παρισίοις, εν έτει χιλιοστώ εξακοσιοστώ τεσσαρακοστώ εβδόμω (1647). Ήκμασε κατά τον Φαβρίκιον Ντουπίν και άλλους, εν τω τέλει του δεκάτου τετάρτου αιώνος, και ανεπαύθη εν τω χιλιοστώ τετρακοσιοστώ τριακοστώ έτει (1430), κατ’ άλλους δε εν τω χιλιοστώ εξακοσιοστώ εικοστώ εννάτω (1629).
ΣΥΜΕΩΝ, ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ.
ΤΑ ΑΠΑΝΤΑ.
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΝ.
Διάλογοι εκκλησιαστικοί Αρχιερέως και Κληρικού κατά αθέων, Ελλήνων τε και πασών των αιρέσεων, και περί της μόνης Πίστεως του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού. Τα πάντα εκ των Αγίων Γραφών και πατέρων συντεθέντα προς απολογίαν των όσα κατά καιρούς ηρώτησαν αυτόν διάφοροι ευλαβείς.
ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΑΡΧΙΕΡΕΩΣ ΚΑΙ ΚΛΗΡΙΚΟΥ.
Αρχιερεύς: Πειθόμενος, αδελφοί εν Χριστώ, τω Μονογενεί Υιώ του Θεού και Πατρός, τω Θεώ ημών, τη ζώση Σοφία τω Θεώ Λόγω, όστις χαρίζει λόγον εν ανοίξει του στόματος, και εισακούων ημάς κατά την εντολήν, έρχομαι να ομιλήσω δι’ όλα εκείνα, όσα με ερωτήσατε. Δια τούτο και οι λόγοι σας προς ημάς, και οι ιδικοί μας προς εσάς, θέλουν γένη ως εν είδει ερωτήσεως και αποκρίσεως,και εν σχήματι Διαλόγου. Και πρότερον μεν θέλομεν τάξει ως ερωτώντα εκείνον ο οποίος ήρχισεν από μέρους σας πρότερον τον λόγον και έγινεν αίτιος των αποκρίσεών μας. Μετά τούτον θέλομεν τάξει τον εαυτόν μας αποκρινόμενον εν Χριστώ προς τις ερωτήσεις σας. Διότι με τούτον τον τρόπον θέλει γείνη ευληπτότερος και ωφελιμότερος, και εις σας και εις τους άλλους αδελφούς. Και εκ τούτου, θέλει προξενηθή ίσως και κανέν κοινόν όφελος.
Κληρικός: Ημείς, Άγιε Δέσποτα, με θάρρος υικόν, ως πνευματικόν μας πατέρα ερωτήσαμεν άχρι τούδε δι όσα θεία και πνευματικά ηπορούμεν, και τώρα πάλιν δια τούτο ήλθομεν με το ίδιον θάρρος. Επειδή λοιπόν δέχεσαι πατρικώς με αγάπην Χριστού τούς λόγους μας, επροβάλαμεν και ημείς προθύμως εν Χριστώ τας ερωτήσεις μας. Επειδή ημείς οι Χριστιανοί πιστεύομεν ορθώς εις τον Θεόν και κηρύττομεν Πατέρα, Υϊόν, και Άγιον Πνεύμα, την Αγίαν Τριάδα κατά τας Γραφάς, εν μιά ουσία, και Θεότητι, και ομολογούμεν εκ ψυχής του ενός της Τριάδος Χριστού του Θεού Λόγου την εκ Παρθένου εν Αγίω Πνεύματι Σάρκωσιν, και την Αλήθειαν. Είναι όμως δόξαι πολλαί και παλαιαί, και νέαι ολοτελώς ενάντιαι εις αυτήν την αληθινήν μας Πίστιν. Πώς λοιπόν πρέπει να καταπείθωμεν τους απίστους, να στηρίζωμεν τους ασθενεστέρους εις την Πίστιν, και να θεραπεύωμεν τους διερωτώντας, επειδή και εδιδάχθημεν να δίδωμεν λόγον περί της εν ημίν Ελπίδος;
Αρχιερεύς: Η ανακύρυξις της αληθείας, αδελφέ, και η ομολογία της ευσεβείας είναι αναγκαία περισσότερον παντός άλλου, και χρέος έχομεν άφευκτον να ομολογώμεν αυτήν ενώπιον πάντων. Επειδή τούτο είναι εκάστου πιστού το θεμέλιον, δια την οποίαν ομολογίαν μακαρίζεται ο Πέτρος και γίνεται Κλειδούχος της Βασιλείας των Ουρανών, και ο Παύλος ελπίζει να λάβη τον στέφανον της ζωής, διότι ετήρησε και εκύρηξε την Πίστην, και όλος ο χορός των Αγίων εδοξάσθη επειδή έκαμεν ομοίως, και ετέλεσε καλώς τον δρόμον της πίστεως. Χρέος είναι προς τούτοις να στηρίζωμεν και τον πλησίον μας καθόσον δυνάμεθα, όμως δεν είναι ανάγκη να πείσωμεν κάθε άνθρωπον. Επειδή μήτε είναι δυνατόν να πείσωμεν όλους. Πλην, αν έχεις καμμίαν δύναμιν λόγου, πρέπει να ειπείς τα κατά δύναμιν, αν ίσως ο λόγος αποβλέπη προς οικοδομήν, ήγουν στήριξην της ευσεβείας. Ει μεν οικοδομήσεις, πολύ όφελος θέλει προξενηθεί και εις σε και εις τον ωφελημένον, ειδέ μη, δεν χρεωστείς τίποτε όσον κατά τούτο εις τον Θεόν, επειδή και έκαμες το χρέος σου.
Ως τόσον πρέπει να προσέχεις πάλιν και τούτο, να μη λέγεις δηλαδή περισσότερον αφ’ ό,τι δύνασαι, μήπως, επιχειρών να σηκώσεις τον πεπτωκότα, τύχη και μαζί με αυτόν πέσεις και συ. Διότι το μυστήριον της ευσεβείας ομολογουμένως είναι μέγα, ως λέγει ο θειότατος Παύλος. Όθεν πρέπει ο διαλεγόμενος να ομιλεί περί αυτής με ευλάβειαν και μεγίστην προσοχήν, και να είναι δοκιμασμένος και πλουτισμένος από χάρισμα διδασκαλικόν, μήπως φιλονεικών δι’ όσα αγνοεί, τύχη και περιπέσει εις τα δίκτυα της βλασφημίας ή εις την παγίδα της διχόνοιας, ή τέλος πάντων καταντήση από τους λόγους της ασεβείας εις τα δόγματα της δυσσεβείας. Διότι ηξεύρομεν πολλούς από τους αστηρίκτους ότι εβλάφθησαν από τούτο.
Κληρικός: Πόθεν είναι ασφαλέστερον να διαλέγηται τις από φυσικάς εννοίας ή από μαρτυρίας γραπτάς.
Αρχιερεύς: Από τας Αγίας Γραφάς. Επειδή ούτω λέγει και ο Κύριος: «Ερευνάτε τας Γραφάς, και εν αυταίς δοκείτε ζωήν αιώνιον έχειν, και αυταί εισίν αι μαρτυρούσαι περί εμού». Ενίοτε όμως, δεν είναι απαίσιον μήτε απαγορευμένον να διαλεγώμεθα και από κοινάς εννοίας και παραδείγματα, πλην εκείνα μόνον πρέπει να λέγονται παραδείγματα, όσα οι περισσότεροι Άγιοι προς παραδείγματα επέφερον, και όσα δεν εναντιούνται εις τας θείας Γραφάς. Αλλά και αυτά εν παρέργω. Επειδή δεν πρέπει πάνταπασιν να χωρώμεν ή και να χωρώμεν ή να φρονώμεν στα έξω από τας Θείας Γραφάς.
***
Συμεών Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, Τα Άπαντα.
Εκδόσεις Βασ. Ρηγοπούλου, Καρόλου Ντηλ 4, Θεσσαλονίκη.
Θεσσαλονίκη 2001, ακριβής ανατύπωσις εκ της εν έτει 1882 γενομένης τετάρτης εκδόσεως.
***
Επιμέλεια κειμένου, Δημήτρης Δημουλάς.
