Ως Εξέγερση και σφαγή της Δράμας αναφέρεται η εξέγερση των Ελλήνων ενάντια στην Βουλγαρική κατοχή με αποτέλεσμα τις μαζικές δολοφονίες που έγιναν στον νομό Δράμας τον Σεπτέμβριο του 1941 από τα Βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής, στα οποία είχε παραδοθεί η περιοχή από τις δυνάμεις του Άξονα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι δολοφονίες έγιναν ως αντίποινα όταν εκδηλώθηκε ένα από τα πρώτα σε ευρωπαϊκή κλίμακα κινήματα εναντίον του Άξονα. Επλήγησαν πολλές περιοχές όπως το Δοξάτο, η Χωριστή, η Αδριανή, η Προσοτσάνη, η Καλλιθέα και άλλες.[1]
Βουλγαρική Κατοχή
Μετά την κατάκτηση της Ελλάδος από τις χώρες του Άξονα, η Ελλάδα χωρίστηκε σε τρεις ζώνες κατοχής. Η Βουλγαρία έλαβε ως δώρο από τον Χίτλερ στον Βούλγαρο Τσάρο Βόρις ένα μέρος από την Ελληνική Μακεδονία και τη Θράκη, καθώς είχε και επεκτατικές βλέψεις προς την Ελληνική Μακεδονία και προσπαθούσε να εκβουλγαρίσει τη περιοχή με βια και με οικονομικά μέτρα ώστε να την προσαρτήσει πλήρως. Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής ήταν να υπάρξουν χιλιάδες πολίτες που εγκατέλειπαν την περιοχή.
Εξέγερση και σφαγή
Λόγω της Σφαγής στα Άνω και Κάτω Κερδύλια που είχε προηγηθεί, επικρατούσε αναβρασμός στη περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας[2]. Επ’αφορμή και αυτών των γεγονότων το Μακεδονικό Γραφείο (Μ.Γ) του ΚΚΕ καθώς και με τη μη σύνδεση του με την Κεντρική Επιτροπή (Κ.Ε) του ΚΚΕ με ίσως πρωτοβουλία κάποιων μελών του προεξαρχόντος του Χαμαλίδη ο οποίος λέγεται ότι κάλεσε το λαό σε εξέγερση ενώ η αρχική απόφαση αφορούσε μόνο το σταδιακό ξεκίνημα του ένοπλου αγώνα με σαμποτάζ. Οι επαναστατημένοι Μακεδόνες εκτέλεσαν διορισμένους Βούλγαρους προέδρους, χτυπήσαν αστυνομικά τμήματα και πυρπόλησαν το εργοστάσιο ηλεκτροφωτισμού της πόλης[3]. Την επόμενη μέρα η εξέγερση καταπνίγεται στο αίμα λόγω του κακού συντονισμού και οπλισμού και ακολουθεί σφαγή στις 28 Σεπτεμβρίου του 1941.
Στις 29 Σεπτεμβρίου 1941, ο βουλγαρικός κατοχικός στρατός, εφαρμόζοντας σκληρά αντίποινα, εκτέλεσε ομαδικά 3.000 πατριώτες στην πόλη της Δράμας, στην Προσοτσάνη, τη Χωριστή, το Δοξάτο αλλά και τα χωριά Κύργια, Κουδούνια, Αδριανή, Άγιος Αθανάσιος, Κοκκινόγεια, Μικρόπολη, Χαριτωμένη, Φωτολίβος, Σιταγροί, Μικρόκαμπος, Μυλοπόταμος και Μαυρότοπος.[4][5][6]
Εκτός των εκτελέσεων πολλοί Έλληνες φυλακίζονται ενώ τα μέλη του ΚΚΕ που καθοδηγούσαν την εξέγερση σκοτώνονται όλα μαζί με δεκάδες οργανωτές και συμμετέχοντες κομμουνιστές. Επιβίωσε μόνο ένα μέλος του Μ.Γ το οποίο απολογήθηκε σε επιτροπή του Κ.Κ.Ε για το αυθόρμητο ξέσπασμα της εξέγερσης[7]. Πάνω από 10.000 Έλληνες εγκατέλειψαν την περιοχή φοβούμενοι τη καταστολή των Βουλγαρικών αρχών. Με την δημοσιοποιήση της είδησης της σφαγής στην Αθήνα, η Κ.Ε του Κ.Κ.Ε έστειλε την Χρύσα Χατζηβασιλείου στη Θεσσαλονίκη ώστε να ελέγξει από εκεί την κατάσταση και να αναστείλει πλήρως την ένοπλη δράση στη περιοχή της Μακεδονίας[8].
Παραπομπές
1. Δράμα η αθέατη πόλη[νεκρός σύνδεσμος]
2. Η Νικηφόρα Επανάσταση που χάθηκε Χατζής, Θανάσης, Εκδόσεις Δωρικός, Έτος Έκδοσης: 1983, τόμος Α΄ σελ 168
3. Σπύρος Κουζινόπουλος «Δράμα 1941: Μία παρεξηγημένη εξέγερση»
4. 29η Σεπτεμβρίου 1941 – Τα γεγονότα στην Προσοτσάνη.
5. Για τα γεγονότα στην περιοχή μας τον Σεπτέμβριο του 1941, που έμειναν γνωστά σαν «Σεπτεμβριανά» – Βοϊράνη Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Αθανασίου Δράμας.
6. Η Δράμα τίμησε τα θύματα της βουλγαρικής θηριωδίας του 1941, Χρονικά Δράμας.
7. «70 χρόνια από την εξέγερση της Δράμας Μνημείο του ανυπότακτου πνεύματος του λαού μας» Του Δημήτρη Παυλίδη.
8. Η Νικηφόρα Επανάσταση που χάθηκε Χατζής.. ό.π σελ 179
Η/Υ ΠΗΓΗ:
Βικιπαίδεια
