(7Απριλίου 1939 – 10 Ιουνίου 1940)
Έγγραφα υπ’ αριθ. 2-30
Αριθ. 2
Ιταλική Διάψευσις.
Ρώμη, 17 Μαρτίου 1939.
Επίσημος ιταλική ανακοίνωσις τονίζει ότι αι εν τω εξωτερικώ κυκλοφορήσασαι φήμαι περί μιας δήθεν επικειμένης ιταλικής επεμβάσεως εν Αλβανία αποτελούν κακοήθη ψεύδη διαδιδόμενα επί τω σκοπώ της διαταράξεως της ειρήνης εν τη Αδριατική.
(Αθηναϊκόν Πρακτορείον)
Αριθ. 3
Ο εν Βελιγραδίω Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
17 Μαρτίου 1939
Εις το ενταύθα Υπουργείον Εξωτερικών ουδεμία δίδεται πίστις εις την ευρέως κυκλοφορήσασαν είδησιν περί επικειμένης αποβάσεως των Ιταλών εις τον Αυλώνα και εις άλλα σημεία της Αλβανίας. Η φήμη αύτη, μεταδοθείσα χθες υπό του ασυρμάτου της Μόσχας, έρχεται εις πλήρη αντίθεσιν προς προσφάτους κατηγορηματικάς διαβεβαιώσεις της Ιταλικής Κυβερνήσεως περί σεβασμού του καθεστώτος εις την Αδριατικήν.
Ρωσέττης.
Αριθ. 4
Ο εν Βελιγραδίω Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
18 Μαρτίου 1939
Ο Πρεσβευτής της Ιταλίας επισκεφθείς χθες τον Γιουγκοσλαύον Πρωθυπουργόν παρέσχεν αυτώ την διαβεβαίωσιν ότι η Γιουγκολαυΐα δύναται να είναι απολύτως ήσυχος όσον αφορά το ζήτημα της Αλβανίας.
Παρά ταύτα ο Ιταλός Στρατιωτικός Ακόλουθος ανεχώρησε σήμερον την πρωΐαν αεροπορικώς εις Ρώμην όπως ενημερώση τους αρμοδίους επί της διαδιδομένης ενισχύσεως των φρουρών Δίβρης και Πριζρένης. Μέλος της Γερμανικής Πρεσβείας, μεταδίδον εις τον Γραμματέα της ημετέρας Πρεσβείας την είδησιν ταύτην, προσέθεσεν ότι η χθεσινή παρά του Πρακτορείου Στέφανι διάψευσις των ιταλικών εις βάρος της Αλβανίας προθέσεων ελάχιστα έπεισε τους γνωρίζοντας τα πράγματα ως και το γεγονός ότι αι σημεριναί συνθήκαι επιβάλλουσιν εις την Ιταλίαν να καταλάβη την Αλβανίαν.
Ρωσέττης.
Αριθ. 5
Ο εν Βελιγραδίω Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
24 Μαρτίου 1939.
Ο Υπουργός των Εξωτερικών, εν γνώσει των ανησυχητικών πληροφοριών περί των ιταλικών προθέσεων εις βάρος της Αλβανίας, ουδεμίαν αποδίδει εις αυτάς πίστιν, βασιζόμενος επί των κατηγορηματικών διαβεβαιώσεων της Ιταλικής Κυβερνήσεως, ας και θεωρεί πανηγυρικώς επικυρωθείσας υπό του χθεσινού ενώπιον της νέας Ιταλικής Βουλής Λόγου του Στέμματος.
Ρωσέττης.
Αριθ. 6.
Ο εν Τιράνοις Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
3 Απριλίου 1939.
Ο εν Αυλώνι Υποπρόξενος τηλεγραφεί ότι οι εκεί Ιταλοί ομιλούν απεριφράστως περί αμέσου καταλήψεως της Κερκύρας εν περιπτώσει γενικωτέρας τινός περιπλοκής.
Σκέφερις.
Αριθ. 7.
Ο εν Ρώμη Επιτετραμμένος προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
4 Απριλίου 1939.
Ο αντικατασταθείς πρώην Αλβανός Πρεσβευτής εξήγησεν εις τον Πρεσβευτήν της Τουρκίας ότι αι προκύψασαι δυσκολίαι μεταξύ Ιταλίας και Αλβανίας είναι οικονομικής φύσεως και ότι προσωπικώς δεν πιστεύει ότι υφίσταται κίνδυνος ιταλικής στρατιωτικής επεμβάσεως εν Αλβανία. Τούτο ενίσχυσε την εντύπωσιν του Τούρκου Πρεσβευτού ότι αι ειδήσεις περί ιταλικής στρατιωτικής επεμβάσεως είναι ανακριβείς, δεδομένου ότι ο Ιταλός Υπουργός των Εξωτερικών ανεκοίνωσε προ εβδομάδος, αυθορμήτως εις τον Πρεσβευτήν της Γιουγκοσλαυΐας την απόφασιν της Ιταλικής Κυβερνήσεως όπως σεβασθή την ακεραιότητα της Αλβανίας.
Αριθ. 8.
Ο εν Αργυροκάστρω Υποπρόξενος προς το
Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
4 Απριλίου 1939.
Παρακαλώ όπως ευαρεστηθήτε να μοι χορηγήσετε οδηγίας επί του κάτωθι ζητήματος: Οι ενταύθα ομογενείς μοι απηύθυναν ερώτημα περί της παρ’ αυτών τηρητέας στάσεως εν περιπτώσει πιθανής δημιουργίας υπό του πληθυσμού Αργυροκάστρου αντιιταλικών εκδηλώσεων.
Χειμαριός.
Αριθ. 9.
Ο Μόνιμος Υφυπουργός των Εξωτερικών προς το
εν Αργυροκάστρω Β. Υποπροξενείον.
4 Απριλίου 1939
Παρακαλούμεν όπως συστήσητε με’ επιμονής εις τους ομογενείς να απόσχουν επιμελώς οιασδήποτε εκδηλώσεως αντιιταλικής.
Μαυρουδής.
Αριθ. 10.
Ο εν Ρώμη Επιτετραμμένος προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
4 Απριλίου 1939
Ο κόμης Τσάνο διεβεβαίωσε σήμερον ρητώς τον Πρεσβευτήν της Αγγλίας ότι ουδόλως προτίθεται η Ιταλική Κυβέρνησις να επέμβη εν Αλβανία, τοσούτω μάλλον καθόσον δεν επιθυμεί να εμπλακή εις νέας περιπλοκάς.
Ρωμάνος.
Αριθ. 11.
Ο Μόνιμος Υφυπουργός των Εξωτερικών προς
την εν Τιράνοις Β. Πρεσβείαν.
5 Απριλίου 1939.
Ευαρεστηθήτε να διαβιβάσητε επειγόντως ρητάς οδηγίας εις τας υφ’ υμάς Προξενικάς Αρχάς όπως, συμφώνως προς την αυστηράν επιθυμίαν της Β. Κυβερνήσεως, απέχωσιν οι ομογενείς επιμελώς πάσης αντιιταλικής εκδηλώσεως οιασδήποτε μορφής.
Μαυρουδής.
Αριθ. 12.
Ο εν Τιράνοις Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
6 Απριλίου 1939
Έσπευσα να τηλεγραφήσω εις τα προξενεία ρητάς οδηγίας εν τω πνεύματι του χθεσινού υμετέρου τηλεγραφήματος.
Σκέφερις.
Αριθ. 13.
Ο εν Λονδίνω Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
6 Απριλίου 1939.
Με εκάλεσαν σήμερον εις το Υπουργείον των Εξωτερικών και μοι ανεκοίνωσαν ότι η Ιταλική Κυβέρνησις παρέσχε διαβεβαιώσεις ότι δεν πρόκειται να προβή εις οιονδήποτε εν Αλβανία κίνημα.
Σιμόπουλος.
Αριθ. 14.
Ο εν Τιράνοις Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
7 Απριλίου 1939.
Την 6ην πρωϊνήν πέντε ιταλικά πολεμικά πλοία ήρχισαν βομβαρδίζοντα το Δυρράχιον. Συνοδεύονται υπό δύο οπλιταγωγών.
Σκέφερις.
Αριθ. 15.
Ο εν Τιράνοις Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
7 Απριλίου 1939.
Ιταλικά αεροπλάνα υπερίπτανται από της πρωΐας των Τιράνων και ρίπτουν προκηρύξεις δι’ ων καλείται ο λαός να μη υπακούση εις την Κυβέρνησιν και να μη αντισταθή και εν αις δηλούται ότι αι Ιταλικαί στρατιωτικαί δυνάμεις θα παραμείνωσιν εν τη χώρα μόνον τον χρόνον τον αναγκαιούντα προς αποκατάστασιν της ειρήνης, της τάξεως και της δικαιοσύνης.
Σκέφερις.
Αριθ. 16.
Ο εν Βελιγραδίω Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
8 Απριλίου 1939.
Ο Γιουγκοσλαύος Πρωθυπουργός μοι εδήλωσεν ότι η Ιταλική Κυβέρνησις επανέλαβε τας διαβεβαιώσεις της περί σεβασμού των περί Αδριατικής και Αλβανίας συμφωνιών, επεξηγήσασα την ενέργειάν της ως προσωρινήν.
Ρωσέττης.
Αριθ. 17.
Ο εν Ρώμη Επιτετραμμένος προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
8 Απριλίου 1939.
Ο κόμης Τσάνο διεβεβαίωσε τον Πρεσβευτήν της Αγγλίας ότι η Ιταλία ουδόλως σκέπτεται να θίξη την ακεραιότητα και τη ανεξαρτησίαν της Αλβανίας και ότι τα ιταλικά στρατεύματα θα αποσυρθώσιν ευθύς ως αποκατασταθή η τάξις και σχηματισθή κυβέρνησις φιλική προς την Ιταλίαν. Παρομοίας εξηγήσεις παρέσχεν ο κ. Τσάνο και εις τον Πρεσβευτήν των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ρωμάνος.
Αριθ. 18.
Ο εν Τιράνοις Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
8 Απριλίου 1939.
Ο διοικητής του πρώτου εις τα Τίρανα εισελθόντος ιταλικού τάγματος εδήλωσεν ότι η Ιταλία έρχεται δια να μεγαλώση την Αλβανίαν.
Σκέφερις.
Αριθ. 19.
Ο Πρωθυπουργός και Υπουργός των Εξωτερικών
προς την εν Ρώμη Β. Πρεσβείαν.
8 Απριλίου 1939.
Πληροφορούμεθα αυτήν την στιγμήν παρά του Νομάρχου Φλωρίνης ότι αφίκετο εκεί προ ολίγου απροόπτως ο Βασιλεύς Ζωγ, συνοδευόμενος υπό του Αλβανού Πρωθυπουργού και άλλων προσώπων ων αγνοούμεν εισέτι τα ονόματα. Η είσοδος εις το ελληνικόν έδαφος εγένετο άνευ ουδεμιάς προηγουμένης προειδοποιήσεως, προφανώς λόγω του γεγονότος ότι επαύσαμεν από του απογεύματος της χθες λαμβάνοντες τηλεγραφήματα παρά της ημετέρας εν Τιράνοις Πρεσβείας.
Παρακαλούμεν όπως ανακοινώσητε επειγόντως τα ανωτέρω εις τον Ιταλόν Υπουργόν των Εξωτερικών και τονίσητε αυτώ ότι η Β. Κυβέρνησις θα λάβη πάραυτα άπαντα τα αναγκαία μέτρα επί τω σκοπώ να αποκλεισθή οιαδήποτε επί του ημετέρου εδάφους πολιτική δράσις του Βασιλέως Ζωγ, ήτις θα ηδύνατο οπωσδήποτε να αποτελέση κατάχρησιν της παρεχομένης εις πολιτικούς φυγάδας φιλοξενίας.
Έσπευσα να ανακοινώσω τα ανωτέρω και εις τον Επιτετραμμένον της Ιταλίας.
Μεταξάς.
Αριθ. 20.
Ο εν Ρώμη Επιτετραμμένος προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
9 Απριλίου 1939
Εν απουσία του Υπουργού των Εξωτερικών, μεταβάντος εις Τίρανα, επεσκέφθην τον Διευθυντήν του Ιδιαιτέρου αυτού Γραφείου και προέβην εις την διαταχθείσαν περί της αφίξεως του Βασιλέως Ζωγ ανακοίνωσιν.
Ο κ. Ανφούζο εξέφρασε τας ευχαριστίας της Ιταλικής Κυβερνήσεως δια την ανακοίνωσιν και είπεν ότι θα την φέρη εις γνώσιν του Πρωθυπουργού.
Ρωμάνος.
Αριθ. 21.
Σημείωμα περί συνομιλίας του Πρωθυπουργού και Υπουργού
των Εξωτερικών μετά του Επιτετραμμένου της Ιταλίας.
9 Απριλίου 1939.
Εις απάντησιν της γενομένης ανακοινώσεως περί αφίξεως του Βασιλέως Ζωγ άνευ προειδοποιήσεως εις το ελληνικόν έδαφος και της διαβεβαιώσεως ότι δεν θα επιτραπή εις αυτόν ουδεμία ενέργεια ή εκδήλωσις πολιτικής φύσεως, ο Επιτετραμμένος της Ιταλίας μοι ανεκοίνωσε το ακόλουθον τηλεγράφημα του κ. Μουσσολίνι:΅
«Ιδήτε προσωπικώς τον Μεταξάν και είπατέ του εκ μέρους μου ότι του εκφράζω όλην μου την ικανοποίησιν δια την στάσιν ην η Ελλάς ετήρησε σχετικώς με τον Ζωγ και ότι ευχαριστώ διότι ελήφθησαν όλα τα μέτρα όπως αποκλεισθούν εκδηλώσεις του Ζωγ αίτινες θα ηδύναντο να επισκιάσουν έστω και ελαφρώς τας τόσον στενάς φιλικάς σχέσεις αι οποίαι συνδέουν τας δύο χώρας και των οποίων η διατήρησις θα είναι η βάσις της πολιτικής μου εν τω παρόντι και εν τω μέλλοντι».
Μεταξάς.
Αριθ. 22.
Ο εν Ρώμη Επιτετραμμένος προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
9 Απριλίου 1939.
Εκλήθην προ ολίγου υπό του Διευθυντού του Ιδιαιτέρου Γραφείου του Υπουργού των Εξωτερικών, όστις κατ’ εντολήν του κ. Μουσσολίνι με παρεκάλεσε να διαβιβάσω εις την Υμετέραν Εξοχότητα τας ευχαριστίας του δια την γενομένην χθες την εσπέραν ανακοίνωσιν ης έλαβε γνώσιν μετά ιδιαιτέρας ικανοποιήσεως. Τη ιδιαιτέρα παρακλήσει του Πρωθυπουργού, ο κ. Ανφούζο μοι έδειξεν ιδιοχείρως συνταχθέν τηλεγράφημα του κ. Μουσσολίνι προς τον εν Αθήναις Επιτετραμμένον εντελλόμενον όπως προβή εις διάβημα παρά τη Υμετέρα Εξοχότητι εν τω αυτώ πνεύματι. Ο κ. Διευθυντής επέστησε την προσοχήν μου επί της δηλώσεως του κ. Μουσσολίνι περί της πεποιθήσεώς του ότι τίποτε δεν πρόκειται να διαταράξη την μεταξύ της Ιταλίας και της Ελλάδος φιλίαν, ην ούτος θεωρεί ως βάσιν των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών τόσον δια σήμερον όσον και δια το μέλλον. Ο κ. Ανφούζο ετόνισεν ότι δεν πρόκειται περί απλής ανακοινώσεως, αλλά μάλλον περί διαγγέλματος του Ιταλού Πρωθυπουργού.
Ρωμάνος.
Αριθ. 23.
Ο εν Λονδίνω Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
9 Απριλίου 1939.
Ο Ιταλός Υπουργός των Εξωτερικών επανέλαβε χθες ρητώς εις τον Άγγλον εν Ρώμη Πρεσβευτήν την διαβεβαίωσιν ότι η Ιταλία θα σεβαστή την ανεξαρτησίαν της Αλβανίας και ότι ουδεμία θέλει επέλθη μεταβολή εις το προβλεπόμενον υπό της αγγλοϊταλικής συμφωνίας statu quo. Εξήγησεν εις τον Λόρδον Πέρθ ότι ισχυροί εν Αλβανία παράγοντες είχον ζητήση την επέμβασιν της Ιταλίας διότι ο Βασιλεύς Ζωγ είχε δημιουργήση αφόρητον κατάστασιν. Καθ’ α όλως εμπιστευτικώς πληροφορούμαι, ο κόμης Τσάνο προσέθηκεν ότι ο Βασιλεύς της Αλβανίας είχε προ καιρού ζητήση την συνδρομήν της Ιταλίας ίνα επιτεθή κατά της Γιουγκοσλαυΐας, τούθ’ όπερ δυσκολώτατα πιστεύουν οι ενταύθα.
Ο Άγγλος Πρεσβευτής εδήλωσεν εις τον Ιταλόν Υπουργόν ότι λαμβάνει υπ’ όψιν τας νέας διαβεβαιώσεις του, προσέθηκε δε ότι τα κατά της Αλβανίας ιταλικά παράπονα δεν ήταν τοιταύτα ώστε να μη δύνανται να διευθετηθούν δια διαπραγματεύσεων και άνευ ασκήσεως βίας.
Ο Άγγλος Πρωθυπουργός επιστρέφει αύριον εκ Σκωτίας και νομίζω ότι θα τω είναι αδύνατον να αρκεσθή εις τας νέας ταύτας διαβεβαιώσεις της Ιταλίας.
Μοι μεταδίδεται είδησις γερμανικής προελεύσεως ότι η Ιταλία θα καταλάβη την Κέρκυραν.
Σιμόπουλος.
Αριθ. 24.
Ο εν Λονδίνω Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
9 Απριλίου 1939.
Ο Υπουργός των Εξωτερικών μοι είπεν ότι χθες την εσπέραν τον επεσκέφθη ο Επιτετραμμένος της Ιταλίας και τω ανεκοίνωσεν εκ μέρους του κ. Μουσσολίνι ότι ουδεμίαν έχουν πρόθεσιν εις βάρος της Ελλάδος και της Γιουγκοσλαυΐας, όπου ουδεμία είχεν εκδηλωθή ανησυχία. Τω έκαμεν είτα λόγον περί της Κερκύρας και περί των αποδιδομένων εις την Αγγλικήν Κυβέρνησιν προθέσεων προς κατάληψιν αυτής, τούθ’ όπερ θα ηδύνατο να προκαλέση περιπλοκάς.
Ο Λόρδος Χάλιφαξ απήντησεν ότι οι Άγγλοι «δεν κάμνουν τοιαύτα πράγματα», επεθύμει όμως να τω δηλώση ότι εάν οι Ιταλοί κατελάμβανον την Κέρκυραν η Βρετανική Κυβέρνησις θα έβλεπε τούτο ως σοβαρόν (with a grave view).
Σιμόπουλος.
Αριθ. 25.
Ο εν Λονδίνω Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
9 Απριλίου 1939.
Εκλήθην προ ολίγου εις το Υπουργείον των Εξωτερικών όπου μοι εγένετο κατ’ εντολήν του Λόρδου Χάλιφαξ η κάτωθι ανακοίνωσις:
Ευθύς μετά την πρωϊνήν επίσκεψίν μου παρ’ αυτώ, τον επεσκέφθη ο Επιτετραμμένος της Ιταλίας. Ο Υπουργός τω υπέμνησε την χθεσινήν του δήλωσιν καθ’ ην ουδεμία παρετηρείτο έξαψις εν Γιουγκοσλαυΐα και εν Ελλάδι, τω είπε δε ότι αι ιδικαί του πληροφορίαι είναι αντίθετοι και ότι κρατεί εν Ελλάδι σημαντική ανησυχία, ιδίως κατόπιν των ειδήσεων περί προθέσεως καταλήψεως της Κερκύρας υπό της Ιταλίας. Ο Ιταλός Επιτετραμμένος απήντησεν ότι δια πρώτην φοράν ήκουε περί τοιούτου τινός ενδεχομένου και ότι ήτο αδύνατον να είναι τούτο ορθόν καθ’ ο ευρισκόμενον εις αντίθεσιν προς όσα, κατ’ εντολήν του κ. Μουσσολίνι, τω εδήλωσε χθες τη νύχτα. Ο Λόρδος Χάλιφαξ είπε τότε εις τον κ. Κρόλλα ότι η απάντησις αυτού είναι οία την ανέμενεν αλλά θα ήτο ορθόν να μη αφίση αυτώ ουδεμίαν αμφιβολίαν ότι, εάν οιαδήποτε τοιούτου είδους ενέργεια ευρίσκετο υπό μελέτην, θα εγίνετο κατ’ ανάγκην αντικείμενον σοβαρωτάτης ανησυχίας (gravest concern) δια την Αγγλικήν Κυβέρνησιν. Ήτο απολύτως ζωτικόν να μη υπάρξη παρεξήγησις μεταξύ της Βρετανικής και της Ιταλικής Κυβερνήσεως επί του σημείου τούτου και δια τον λόγον αυτόν παρεκάλει τον κ. Επιτετραμμένον να καταλάβη ιδιαιτέραν προσοχήν ίνα ανακοινώση επακριβώς εις Ρώμην τους λόγους του.
Τα ανωτέρω ανεκοινώθησαν εις τον εν Ρώμη Άγγλον Πρεσβευτήν όπως τα μεταδώση και αυτός εις την Ιταλικήν Κυβέρνησιν. Ταυτοχρόνως ο Λόρδος Χάλιφαξ εζήτησε παρά του Επιτετραμμένου της Ιταλίας όπως πληροφορηθή εάν η Κυβέρνησίς του θα επικυρώση τας αφορώσας την Κέρκυραν διαβεβαιώσεις ας επί ιδία ευθύνη τω είχε παράσχη ο Επιτετραμμένος, τω εζήτησε δε επίσης να εισηγηθή εις την Ιταλικήν Κυβέρνησιν όπως άνευ ουδεμιάς χρονοτριβής παράσχη αύτη παρομοίας διαβεβαιώσεις εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν.
Σιμόπουλος.
Αριθ. 26.
Ο εν Λονδίνω Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
10 Απριλίου 1939.
Ο Λόρδος Χάλιφαξ μι είπεν ότι ο Επιτετραμμένος της Ιταλίας τον επεσκέφθη χθες την εσπέραν και τω παρέσχε τας πλέον κατηγορηματικάς διαβεβαιώσεις όσον αφορά τας προθέσεις της Ιταλικής Κυβερνήσεως έναντι της Ελλάδος και τον σεβασμόν της εδαφικής ακεραιότητος τόσον των νήσων όσον και της υπολοίπου Ελλάδος. Παρομοίας διαβεβαιώσεις ενετάλη να σας παράσχη ο εν Αθήναις Ιταλός Επιτετραμμένος.
Σιμόπουλος.
Αριθ. 27.
Ο Πρωθυπουργός και Υπουργός των Εξωτερικών
προς την εν Ρώμη Β. Πρεσβείαν.
10 Απριλίου 1939.
Ο Επιτετραμμένος της Ιταλίας με επεσκέφθη σήμερον την πρωΐαν και προέβη εξ ονόματος του κ. Μουσσολίνι εις την κάτωθι προφορικήν ανακοίνωσιν αφήσας και έγγραφον σημείωμα αυτής:
«Πάσα φήμη ήτις τυχόν εκυκλοφόρησε ή ενδέχεται να κυκλοφορήση περί μιας δήθεν ιταλικής ενεργείας κατά της Ελλάδος είναι ψευδής. Τοιαύτη φήμη μόνον υπό κακοβούλων πρακτόρων (agents provocateurs) δύναται να διασπαρή. Η Φασιστική Ιταλία επιβεβαιοί την πρόθεσίν της να σεβασθή, κατά τον μάλλον απόλυτον τρόπον, την εδαφικήν και νησιωτικήν ακεραιότητα της Ελλάδος. Η θέλησις της Φασιστικής Ιταλίας είναι να διατηρήση και να αναπτύσση ολονέν περισσότερον τας εγκαρδίους σχέσεις φιλίας, τας ενούσας τας δύο χώρας. Είναι διατεθειμένη να παράσχη συγκεκριμένας αποδείξεις της θελήσεώς της ταύτης».
Είπον εις τον κ. Φορνάρι ότι ευχαριστώ πολύ τον κ. Μουσσολίνι δια την ανακοίνωσίν του. Ωμολόγησα ότι εις την ελληνικήν κοινήν γνώμην υπήρξε κάποια νευρικότης και ανησυχία εκ των διαδόσεων των διαβιβαζομένων ραδιοφωνικώς εξ όλων των ευρωπαϊκών σταθμών μη εξαιρουμένων και τίνων ιταλικών. Προσέθηκα ότι δια της σημερινής ανακοινώσεως τίθεται τέρμα εις περίοδον ψυχρότητός τινός των ιταλοελληνικών σχέσεων και επαναλαμβάνονται αι μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδος αγαθαί φιλικαί σχέσεις.
Μεταξάς.
Αριθ. 28.
Ο Πρωθυπουργός και Υπουργός των Εξωτερικών
προς την εν Ρώμη Β. Πρεσβείαν.
11 Απριλίου 1939.
Παρακαλώ να ζητήσητε να ίδητε αμέσως τον κ. Μουσσολίνι και να εκφράσητε αυτώ τας θερμοτέρας ευχαριστίας μου δια την ανακοίνωσιν ήτις μοι εγένετο χθες εξ ονόματός του υπό του ενταύθα Επιτετραμμένου της Ιταλίας και δια της οποίας παρέχεται η κατηγορηματική διαβεβαίωσις ότι η Φασιστική Ιταλία θα σεβασθή πλήρως την ακεραιότητα της Ελλάδος τόσον όσον αφορά τα κατά ξηράν σύνορα αυτής όσον και τα κατά θάλασσαν. Αποδεχόμενος μετά πλήρους ικανοποιήσεως την δήλωσιν ταύτην του Ιταλού Πρωθυπουργού, έχω απόλυτον πεποίθησιν ότι ουδέν γεγονός θα μεσολαβήση όπερ θα ηδύνατο οπωσδήποτε να επισκιάση την εκ παραδόσεως φιλίαν την συνδέουσαν τας δύο χώρας και ότι εγκαινιάζεται ήδη νέα περίοδος εγκαρδιότητος δια την συνέχισιν ειρηνικής συνεργασίας αυτών.
Μεταξάς.
Αριθ. 29.
Ο εν Τιράνοις Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
12 Απριλίου 1939.
Παρά προσώπου παραστάντος κατά την προσφώνησιν του κόμητος Τσάνο ενώπιον των υπαλλήλων του Αλβανικού Υπουργείου των Εξωτερικών πληροφορούμαι ότι ούτος εδήλωσε μεταξύ άλλων ότι η Ιταλία θα μεριμνήση δια την ειρήνευσιν της Αλβανίας και δια την πραγματοποίησιν των εθνικών της βλέψεων.
Σκέφερις.
Αριθ. 30.
Ο εν Τιράνοις Πρεσβευτής προς το Β. Υπουργείον των Εξωτερικών.
12 Απριλίου 1939.
Ο μέχρι σήμερον εις ολόκληρον την Αλβανίαν αποβιβασθείς ιταλικός στρατός ανέρχεται ήδη εις τρεις μεραρχίας μετά πολλών ελαφρών αρμάτων μάχης. Μεταξύ των Ιταλών αξιωματικών γίνεται ευρύς λόγος περί δράσεως προς το Κοσσυφοπέδιον και προς την Τσαμουριάν και ότι προς την Τσαμουριάν θα λάβη χώραν την 23ην τρέχοντος.
Σκέφερις.
Από το βιβλίο: Η Ιταλική επίθεσις κατά της Ελλάδος.
ΒΑΣΙΛΙΚΟΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΤΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ
ΑΘΗΝΑΙ 1940
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη
