Αδυνατεί κανείς να περιγράψει τα θαύματα της Μεγαλόχαρης της Τήνου που ως σήμερα έχουν συντελεστεί. «Επιλείψει γαρ με ο χρόνος διηγούμενον». Τόσα πολλά, εξαίσια και θαυμαστά είναι, ώστε να μένει κατάπληκτος και αυθόρμητα να κινεί τη γλώσσα για να ψελλίζει με τον Ι. Υμνογράφο «Τίς λαλήσει τας δυναστείας σου, Μεγαλόχαρη, ήτις εξ ακενώτων θησαυρών πλημμυρούσα πολλά και υπέρ φύσιν ενεργείς δια ιάσεων; Βαβαί των μεγαλείων, ων τοις πάσιν επιρρέεις˙ ου γαρ μόνον νοσήματα χαλεπά απήλασας των προσιόντων μετά πόθου, αλλά και τα των ψυχών πάθη εκπλύνεις καθαρίζουσα, πανάσπιλε˙ συν πάσι βραβεύουσα και μέγα έλεος».
Η Μεγαλόχαρη πάντοτε και παντού προφταίνει. Τη χάρη Της προσφέρει σε όλους, όσοι με πίστη Την εκζητούν˙ και όχι μόνο σε Χριστιανούς αλλά και σε αλλόθρησκους, που με δάκρυα συντριβής και πόνου επικαλέστηκαν τη βοήθειά Της. Αυτό μαρτυρείται από τις εκατοντάδες επιστολών, που παίρνει η Διοικούσα Επιτροπή του Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας. Είναι τα μηνύματα εκείνων, που προσέφυγαν στη βοήθειά Της και βρήκαν ικανοποίηση σε κάθε αίτημά τους. Τόμοι πολλοί και ογκώδεις θα ήταν δυνατόν να γραφούν για το σπουδαιότερο αυτό κεφάλαιο των θαυμάτων της Μεγαλόχαρης. Ειδικό βιβλίο στο οποίο περιγράφονται, υπάρχει στα αρχεία του Ι. Ιδρύματος.
Αλλά τα θαύματα αυτά της Παναγίας, τα οποία τόσο πολύ συγκινούν και συγκλονίζουν, εμπνέουν και διδάσκουν, φρονηματίζουν και καθοδηγούν την ανθρώπινη ψυχή, πρέπει να επιβάλλεται να γίνονται σε όλους γνωστά. Γιατί και μ’ αυτό τον τρόπο τιμούμε και δοξάζομε τη Μεγαλόχαρη, τα δε θαυμάσια έργα Της τονώνουν το ορθόδοξο βίωμα και τη ζώσα πίστη προς το Θεό των πατέρων μας, αλλά παράλληλα καταλήγουν στη δόξα του Πανάγαθου Θεού. Θεωρούμε λοιπόν αναγκαίο να παραθέσουμε πιο κάτω μερικά, πολύ χαρακτηριστικά από τα θαύματά της Μεγαλόχαρης.
Στο φυσικό περιβάλλον
1)Η ανάβλυση νερού απ’ το ξερό πηγάδι, κατά τη θεμελίωση του κάτω Ναού, (της Ευρέσεως), ο οποίος και για το λόγο αυτό επονομάσθηκε Ναός της Ζωοδόχου Πηγής.
2)Η εξασφάλιση της πορσελάνης.
Κάποιο πλοίο μετέφερε θηραϊκή γη (κοινώς πορσελάνη) τότε, όταν τα θεμέλια του Ναού της Μεγαλόχαρης υψώνονταν λίγο πιο πάνω απ’ το έδαφος. Ξέσπασε όμως θύελλα πρωτοφανής και το πλοίο κινδύνευε να καταποντισθεί. Στη δεινή εκείνη περίσταση ο Πλοίαρχος επικαλέστηκε την προστασία της Παναγίας της Τήνου, και ώ του θαύματος. Μία Γυναίκα μεγαλοπρεπής του παρουσιάστηκε την ώρα, που έκλεισε τα μάτια του απ’ την απελπισία και τον κατέλαβε σύντομος ύπνος, και του είπε: «Θα βοηθήσω και θα σωθεί το πλοίο σου, αλλά αφού φθάσεις στον προορισμό σου, να σπεύσεις να μεταφέρεις κι άλλο φορτίο θηραϊκής γης στην Τήνο, για το Ναό μου που κτίζεται. Έτσι κι έγινε.
3)Ο Άγγλος πλοίαρχος, Φ. Ταξ, προσφέρει εκατό δίστηλα, ποσό πολύ σημαντικό.
Το πλοίο του, με επιβάτη και τον Άγγλο υποπρόξενο Φλικ, είχε αγκυροβολήσει στον αλίμενο τότε όρμο της Τήνου. Ξαφνικά όμως σηκώθηκε σφοδρότατη θαλασσοταραχή και το πλοίο φοβερά κλυδωνιζόταν στη μανία των κυμάτων. Από στιγμή σε στιγμή κινδύνευε να συντριβεί στα απότομα βράχια της ακτής, γιατί οι άγκυρες είχαν κοπεί και μ’ ένα σχοινί είχε απομείνει δεμένο στην ξηρά. Τότε ο πλοίαρχος με δάκρυα στα μάτια κοίταξε προς το Ναό της Μεγαλόχαρης, που κτιζόταν, παρακάλεσε την Παναγία για τη σωτηρία τους κι έκανε το «τάμα» του να προσφέρει ευχαρίστως στη χάρη Της για το Ναό εκατό δίστηλα. Την ίδια στιγμή το θαύμα έγινε. Έβλεπαν οι επιβάτες του πλοίου, αλλά και οι Τήνιοι από την παραλία, ότι ενώ η θάλασσα εξακολουθούσε να μαίνεται, ολόγυρα απ’ το πλοίο επικρατούσε τέλεια γαλήνη. Έτσι το πλοίο διασώθηκε και την επομένη, όταν η γαλήνη γενικεύθηκε, αποβιβάστηκε ο πλοίαρχος στην ξηρά, επισκέφθηκε αμέσως, γεμάτος ευγνωμοσύνη, το Ναό της Μεγαλόχαρης, προσκύνησε την Ιερά Εικόνα, αν και καθολικός το δόγμα, και πρόσφερε τα
εκατό δίστηλα, που υποσχέθηκε, με τα οποία εξακολούθησαν οι εργασίες της ανεγέρσεως του Ναού, που είχαν διακοπεί εν τω μεταξύ, επειδή δεν υπήρχαν χρήματα.
4)Στον Εύξεινο Πόντο βρέθηκε σε απελπιστική τρικυμία άλλο πλοίο με κυβερνήτη το Δ.Γ. Σκλαβούνο. Τρεις μέρες πάλευε με τα κύματα. Επί πλέον δε, ήταν αδύνατον ν’ ανοιχθεί η αποθήκη κι όλοι έμεναν νηστικοί. Τότε ο πλοίαρχος παρακάλεσε θερμά την Παναγία της Τήνου, να παρέμβει στοργικά. Η θάλασσα γαλήνεψε και σώθηκαν. Από ευγνωμοσύνη επιστρέφοντας απ’ τη Ρωσία έφεραν πλούσια δώρα – αφιερώματα στη Μεγαλόχαρη.
5)Άλλος πλοίαρχος ο Κ.Δ. Πασσάκος, όταν κινδύνευσε σοβαρά με το πλοίο και το πλήρωμά του, επικαλέσθηκε θερμά της Παναγίας τη βοήθεια και σώθηκε. Ως δώρο ευχαριστίας του έστειλε λίρες Αγγλίας στο Ναό της Μεγαλόχαρης, με τη δήλωση, ότι ως «Τάμα» στο εξής θα στέλνει κάθε χρόνο ένα μέρος απ’ τα κέρδη του.
6)Άλλο πλοίο βρέθηκε σε φοβερό αντικυκλώνα, παρασύρθηκε και πρόσκρουσε σε ύφαλο, με συνέπεια να σχηματισθεί στα ύφαλά του επικίνδυνο άνοιγμα. Όρμησαν τα νερά της θάλασσας, μα οι αντλίες του πλοίου ήταν ανεπαρκείς για την εξαγωγή τους. ο καταποντισμός του ήταν βέβαιος. Την κρισιμότατη αυτή στιγμή ο πλοίαρχος και οι λοιποί ναυτικοί με θερμή προσευχή εναπέθεσαν την ελπίδα της σωτηρίας τους στην Παναγία. Και το θαύμα συντελέστηκε. Η εισροή του νερού σταμάτησε αμέσως, ενώ η τρικυμία μαινόταν. Οι ναυτικοί με νέα προσπάθεια κατόρθωσαν κι άδειασαν τα νερά. Έτσι διασώθηκαν και συνέχισαν το ταξίδι. Όταν έφθασαν σε λιμάνι της Ισπανίας για επιδιόρθωση, διαπίστωσαν ότι είχε σφηνωθεί στο άνοιγμα των υφάλων του πλοίου μεγάλο ψάρι της κατηγορίας των καρχαριών. Συγκλονισμένοι απ’ το γεγονός έσπευσαν και πρόσφεραν αφιέρωμα στη Μεγαλόχαρη, ασημένιο ομοίωμα του πλοίου με το σφηνωμένο ψάρι, που κάθε προσκυνητής βλέπει και θαυμάζει στο Ναό της Μεγαλόχαρης.
7)Η σκούνα «Δεληγιώργη» πρόσκρουσε σε ύφαλο και κόπηκε στα δύο. Μέσα σ’ εκείνη τη θύελλα των ανέμων και του υγρού στοιχείου «Παναγία, βοήθησέ μας» είπαν πλοίαρχος και πλήρωμα και έριξαν αστραπιαίως μια βάρκα στη θάλασσα. Πώς κατόρθωσαν και μπήκαν όλοι μέσα σ’ αυτή; Πώς δεν ανατράπηκε στην ορμή των μανιασμένων κυμάτων; Πώς διαφυλάχθηκαν όλοι ακέραιοι μπροστά στο βέβαιο θάνατο; Χωρίς αμφιβολία η Μεγαλόχαρη έκαμε το θαύμα της. Γι’ αυτό και έσπευσαν από ευγνωμοσύνη και αφιέρωσαν το ανάλογο ομοίωμα στη Σωτήρα τους Παναγία, στις 25 Μαρτίου 1888.
Σε περιπτώσεις δυστυχημάτων
1)Της Ευφροσύνης, που η γιατρός κυρία της την έριξε στον ποταμό για να πνιγεί.
Η νέα μπροστά στον κίνδυνο κατατρόμαξε και κραύγασε. «Παναγία μου, σώσε με». Και πράγματι. Αμέσως παρουσιάστηκε η Μεγαλόχαρη και την έσωσε. Την επομένη όμως τιμώρησε την ασυνείδητο γιατρό. Πυρκαϊά εξερράγη στο σπίτι της και απετέφρωσε τα πάντα, η ίδια δε μόλις και μετά βίας διασώθηκε. Όταν έμαθε τα σχετικά με την εμφάνιση της Μεγαλόχαρης στην Ευφροσύνη και τη διάσωσή της, μετάνιωσε πικρά. Και προσήλθε στο Ναό της, στην Τήνο, παρακαλώντας με δάκρυα να τη συγχωρήσει.
2)Της Μ. Μήχα, χήρας απ’ το Λεωνίδιο, η οποία ενώ κατέβαινε απ’ το ατμόπλοιο στη βάρκα για ν’ αποβιβαστεί στη Σύρο, γλίστρησε και έπεσε στη θάλασσα. «Παναγία μου» πρόφθασε φώναξε, ενώ βυθιζόταν. «Μη φοβάσαι» άκουσε αόρατη φωνή να της λέει, και να την ενθαρρύνει να κολυμπά – ενώ δεν ήξερε κολύμπι – και παρέμεινε δυο ώρες στη θάλασσα, μέχρις ότου βρέθηκε και περισυνελλέγη. Γι’ αυτό και έσπευσε κατόπιν στο Ι. Προσκύνημα της Τήνου προσκομίζοντας δώρα ευλάβειας και ευγνωμοσύνης για τη σωτηρία της.
3)Κι άλλο θαύμα, που έγινε στη Σύρο. Ο Γ. Ξενάκης είδε το κοριτσάκι του, Αναστασία, ηλικίας 2 ετών να γλιστρά και να πέφτει μέσα στο καζάνι του εργοστασίου την ώρα που έβραζε πολτό λουκουμιού. Την τραγική αυτή στιγμή ο δύσμοιρος πατέρας άφησε κραυγή θερμότατης ικεσίας: «Μεγαλόχαρη Παναγία μου, το παιδί μου σώσε». Και η Παναγία αστραπιαίως έβαλε το χέρι Της, κι η Αναστασία παραδόξως δεν έπεσε στον πυρακτωμένο λουκουμοπολτό. Στάθηκε από πάνω, κρατημένη απ’ τις αλυσίδες του ατμολέβητα. Στον Ι. Ναό της Μεγαλόχαρης δείχνεται και τούτο το αφιέρωμα, αυτή η τραγική παράσταση του κοριτσιού, που κρατιέται πάνω απ’ το λέβητα απ’ τις αλυσίδες.
Σε διάφορες άλλες περιπτώσεις
1)Πολλές ημέρες ο Στ. Ρώμας, απ’ την Κερατέα της Αττικής μάταια αναζητούσε τις τρεις αγελάδες του σε κατάσταση εγκυμοσύνης, που είχαν χαθεί. Η ευσεβής μητέρα του Αικατερίνη παρακάλεσε τότε τη Μεγαλόχαρη, να φανερώσει το μέρος που βρισκόταν. Και πράγματι˙ είδε στον ύπνο της την Παναγία, η οποία υπέδειξε ότι τις είχαν κλέψει και τις κρατούσαν σε κάποιο μακρινό χωριό. Σ’ αυτό πήγε ο Σταμάτης έψαξε και τις βρήκε με τα μοσχάρια, που είχαν εν τω μεταξύ γεννηθεί. Ευχαριστώντας για το θαύμα αυτό, παρήγγειλε και κατασκευάστηκε αργυροεπίχρυση αγελάδα, την οποία ήλθε και αφιέρωσε στη Μεγαλόχαρη στο πανηγύρι Της, της 25ης Μαρτίου.
2)Είναι αναρίθμητες οι περιπτώσεις θεραπείας διαφόρων χριστιανών που έπασχαν από ανίατες ασθένειες. Έτσι πολλοί τυφλοί είδαν το φως. Πολλούς παράλυτους, ραχιτικούς, επιληπτικούς, παράφρονες, κωφάλαλους, υποχονδριακούς, νευρασθενείς, μελαγχολικούς, φρενοβλαβείς, στομαχικούς αναιμικούς μανιακούς, άλλαλους εκ γενετής, υδροπικούς, άλλους που έπασχαν από δριμύτατες κεφαλαλγίες, κοιλιακά νοσήματα και δυσεντερία, χρόνια αιμορραγία και από άλλες λοιμικές και αθεράπευτες χρόνια ασθένειες, η Μεγαλόχαρη εθεράπευσε. Αλλά με τη θεία Της βοήθεια και στείρες γυναίκες τεκνοποίησαν, άλλες δε που δεινοπάθησαν και κινδύνευσαν από δυστοκία λευτερώθηκαν και διασώθηκαν κι αυτές και τα νεογνά.
Η θεραπεία του ομογενούς απ’ την Αμερική τυφλού προκαλεί ρίγη συγκινήσεως σ’ όσους εισέρχονται στον Ι. Ναό της Μεγαλόχαρης. Στο δεξί παγκάρι βρίσκεται τοποθετημένη μια ασημένια πορτοκαλιά, δώρο του Κ.Π. απ’ το Καστρί της Κυνουρίας για τη θεραπεία του. Αυτός τυφλώθηκε από πολύ βαριά ασθένεια και πολλά χρόνια υπέμενε αγόγγυστα. Μια μέρα που βρισκόταν στην αυλή του σπιτιού του παρακαλούσε με ευλάβεια πολλή τη Μεγαλόχαρη της Τήνου, δίνοντας συγχρόνως την υπόσχεση ότι αν ανοίξουν τα μάτια του και δει το φως του, εκείνο που θα έβλεπε για πρώτη φορά θα το αφιέρωνε στη Σωτήρα του Μεγαλόχαρη. Και ώ του θαύματος. Ανοίχτηκαν μετά από τη θερμή ικεσία τα μάτια του και είδε μια πορτοκαλιά. Αυτή την πορτοκαλιά ασημένια πρόσφερε στο Ναό της Μεγαλόχαρης.
3)Δεν είναι επίσης λίγα τα θαύματα της Μεγαλόχαρης κατά τους ηρωϊκούς αγώνες του Έθνους μας. Η θαυμαστή εύρεση της Αγίας Της Εικόνας σε εποχή, κατά την οποία αγωνιζόταν το Έθνος σκληρότατα κατά του τυράννου για την ελευθερία και αποκατάστασή του θεωρήθηκε από όλους τους Έλληνες ως ιδιαίτερη χάρη και εύνοια της Υπερμάχου Στρατηγού για την επιτυχή έκβαση του αγώνα. Αλλά και στους νικηφόρους αγώνες 1912 – 1913, 1940-41 δεν υστέρησε. Βοήθησε, συνέτρεξε, ευλόγησε και επιδαψίλευσε το θρίαμβο και τη νίκη. Πόσες φορές δεν εμφανίστηκε στους Έλληνες στρατιώτες, που γενναιότατα μάχονταν οδηγώντας και ενισχύοντάς τους; Εκεί στα πεδία των μαχών προστάτευε και καθοδηγούσε στη νίκη τους Έλληνες αγωνιστές, και έτρεψε σε φυγή τις ορδές των δυνάμεων του εχθρού.
Όπως ήταν θαύμα η διάσωση, επί 850 έτη, της Ιεράς Εικόνας Της, θαύμα ήταν και η ανεύρεσή Της, θαύμα ήταν και νεκρανάσταση του Έθνους μας κατά το άγιο Εικοσιένα, και ένα συνεχές θαύμα είναι η κατά μυριάδες κάθε χρόνο προσέλευση τόσων ευλαβών προσκυνητών, οι οποίοι γονυκλινείς μπροστά στην Αγία Εικόνα εναποθέτουν τα δάκρυα της ευλάβειας προσφέροντας δώρα τιμής, προσκυνήσεως και ευγνωμοσύνης για όλες τις εξαίσιες ενέργειές Της. Αλήθεια. «Μεγάλα τα της πίστεως κατορθώματα…».
Από το βιβλίο: Ελευθερίου Ν. Κορνάρου, Πρωθιερέως Πανελλ. Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Τήνου – Η Παναγία της Τήνου.
Εκδοση Δεκάτη τρίτη, επηυξημένη και βελτιωμένη. Τήνος, 2015
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
