«Εν αρχή ην ο Λόγος, και ο Λόγος ήν
προς τον Θεόν, και Θεός ήν ο Λόγος» (Ιωάν. 1,1)
Το Ευαγγέλιο αγαπητοί, το Ευαγγέλιο στη θεία λειτουργία του Πάσχα, στην εορτή του Πάσχα, στην εορτή της ενδόξου αναστάσεως του Χριστού, είνε το πιό δύσκολο, αλλά και το πιό υψηλό σε νοήματα Ευαγγέλιο όλου τού έτους. Είνε η αρχή του Ευαγγελίου τού Ιωάννου. Η αρχή τού ευαγγελίου αυτού διαφέρει από την αρχή των άλλων τριών ευαγγελίων, πού έγραψαν οι ευαγγελισταί Ματθαίος, Μάρκος καί Λουκάς. Όπως παρατηρεί ο ιερός Χρυσόστομος, ο Ματθαίος αρχίζει το Ευαγγέλιο του από τον Ηρώδη το βασιλιά. Ο Μάρκος από τον Ιωάννη τον Βαπτιστή. Ο Λουκάς από τον Τιβέριο Καίσαρα. Αλλ’ ο Ιωάννης ο ευαγγελιστής, προκειμένου να διηγηθή την ιστορία τού Χριστού, αφήνει τούς άλλους ευαγγελιστάς, προχωρεί προς τα άνω, διαβαίνει αιώνες, και χιλιετίες, πετάει συνεχώς και φθάνει στο «έν αρχή».
***
«Εν αρχή ήν ο Λόγος, και ο Λόγος ήν προς τον Θεόν, και Θεός ήν ο Λόγος». Τι σημαίνουν τα λόγια αυτά; Πιό βαθειά λόγια απ’ αυτά δεν υπάρχουν στην αγία Γραφή. Είνε ένας ωκεανός. Κανένας θεολόγος δεν θα μπορέση ποτέ να καταλάβη τελείως τά λόγια αυτά. Τα λόγια αυτού τού Ευαγγελίου έχουν μεγάλη σημασία. Πάνω σ’ αυτά στηρίζεται η αλήθεια, πού αποτελεί το θεμέλιο της Χριστιανικής θρησκείας. Ποιά αλήθεια; Ότι ο Χριστός είνε ο αληθινός Θεός, και ως Θεός που είνε, είνε υπεράνω χρόνου.
Καί για να μιλήσουμε απλά και νά μας καταλάβουν όλοι, λέμε τα εξής. Ήταν κάποτε εποχή, πού δεν υπήρχε πάνω στη γη κανένα λουλούδι, κανένα δέντρο, κανένα πουλί, κανένα ζώο, κανένας άνθρωπος. Ήταν κάποτε εποχή, πού ούτε γη υπήρχε ούτε φεγγάρι ούτε ήλιος ούτε άστρα. Ήταν κάποτε εποχή πού δεν υπήρχε τίποτε από όσα υπάρχουν σήμερα. Ήταν κάποτε εποχή, πού δεν υπήρχαν ούτε άγγελοι και αρχάγγελοι. Όλα έγιναν σε ωρισμένο χρόνο. Αλλά δεν υπήρχε χρόνος πού νά μην υπάρχη ο Χριστός. Ο Χριστός υπήρχε αιωνίως. Όπως δεν μπορούμε νά χωρίσουμε την ακτίνα από τον ήλιο, έτσι δεν μπορούμε να χωρίσουμε το Χριστό από το Θεό Πατέρα. Ούτε μιά στιγμή χρόνου δεν χωρίζει τόν Υιό από τον Πατέρα. «Άμα Πατήρ, άμα Υιός, άμα Πνεύμα άγιον». Αγία Τριάς, ελέησον τον κόσμο κ’ εμάς τούς αμαρτωλούς! Η σκέψι μας σταματάει μπροστά στο μέγα μυστήριο, πού καλύπτει τα τρία πρόσωπα της ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος.
«Εν αρχή ην ο Λόγος». Στό Χριστό ως Θεό αρμόζουν τα λόγια τού προφήτου Δαυϊδ· «Πρό τού όρη γενηθήναι και πλασθήναι την γήν και την οικουμένην και από τού αιώνως και έως τού αιώνος συ εί» (Ψαλμ. 90[90], 2).
Ο Χριστός ως Θεός είνε άναρχος, αόρατος, αψηλάφητος, απαθής. Ποιός μπορεί με τα μάτια του νά δη το Θεό; Ποιός μπορεί με τα δάχτυλά του ν’ αγγίξη το Θεό; Αν δεν μπορούμε να κοιτάξουμε κατάματα τον ήλιο, γιατί με το δυνατό του φως θα μας τυφλώση· αν δεν μπορούμε να πλησιάσουμε τον ήλιο, γιατί θα μάς κάνη κάρβουνο· αν δεν μπορούμε με το σάλιο μα νά τον σβήσουμε, ασυγκρίτως περισσότερο δεν μπορούμε νά δούμε το Θεό, πού έκανε τον ήλιο και όλα τα φωτεινά άστρα.
Καί όμως εμείς οι αμαρτωλοί καί τιποτένιοι άνθρωποι είδαμε το Θεό, αγγίξαμε το Θεό, φτύσαμε στο πρόσωπό του, τον χτυπήσαμε, τον φραγγελώσαμε, τον σταυρώσαμε. Πώς; Γιατί ο Θεός, το δεύτερο πρόσωπο της αγίας Τριάδος, πήρε σάρκα από το πάναγνο σώμα της υπεραγίας Θεοτόκου, έγινε άνθρωπος σαν κ’ εμάς- εκτός από την αμαρτία-, καί «εσκήνωσεν εν ημίν», δηλαδή έμεινε μαζί μας. Έτσι ο άχρονος εμφανίστηκε εν χρόνω. Ο αόρατος έγινε ορατός. Ο απαθής παθητικός.
***
Αλλά γιατί ο Χριστός ονομάζεται Λόγος; Ας φέρουμε πάλι ένα παράδειγμα, πού αναφέρουν οι διδάσκαλοι της Εκκλησίας, για νά εννοήσουμε κάπως τή λέξι.
Ο άνθρωπος, που είνε εικόνα τού Θεού, είνε κυρίως νούς. Ο άνθρωπος σκέπτεται. Μόνος του εάν μείνη, μπορεί ώρες ολόκληρες να συνομιλή με τον εαυτό του, να εξετάζη, να ερευνά, να λύνη προβλήματα. Πολλές φορές είνε τόσο απορροφημένος από τη σκέψι, ώστε λησμονεί το περιβάλλον του, ζή σ’ ένα κόσμο ανώτερο, γίνεται όλος νούς. Αυτό πού διαρκώς σκέπτεται, λέγεται λόγος ενδιάθετος. Αλλ’ αυτό πού σκέπτεται δεν τό κρύβει πάντοτε μέσα του ο άνθρωπος. Φανερώνει τις σκέψεις του και στους άλλους. Πώς; Με το λόγο τον προφορικό. Ο νούς σκέπτεται και ο νούς πάλι είνε εκείνος που ομιλεί καί επικοινωνεί με τούς άλλους ανθρώπους. Ενδιάθετος λόγος και προφορικός λόγος είνε ο ίδιος.
Ποιός γνωρίζει τί σκέπτεται ο Θεός; Κανείς απολύτως. Εάν δεν γνωρίζουμε τι σκέπτεται ο άνθρωπος, που είνε δίπλα μας, πώς είνε δυνατόν νά γνωρίσουμε τις σκέψεις, τις βουλές τού Θεού; Τις σκέψεις τού ανθρώπου φανερώνει ο λόγος, ο προφορικός λόγος. Τις σκέψεις τού Θεού φανέρωσε στον κόσμο ο Χριστός. Αυτός μίλησε και μας είπε πράγματα, πού κανένας μα κανένας άνθρωπος, όσο σοφός κι αν ήταν, δεν μπορούσε νά ξέρη. Μίλησε ο Χριστός και απεκάλυψε ουράνιο κόσμο, και οι άνθρωποι πού τόν άκουσαν έμειναν εκστατικοί, λέγοντας, ότι «ουδέποτε ούτως ελάλησεν άνθρωπος, ως ούτος ο άνθρωπος» (Ιωάν. 7, 46). Ο λόγος του ήταν αποκάλυψις. Το είπε ο ίδιος· «Τα ρήματα ά εγώ λαλώ υμίν, απ’ εμαυτού ού λαλώ» (Ιωάν. 14,10).
Αλλ’ ο λόγος τού Χριστού δεν είνε όπως ο λόγος των ανθρώπων. Οι λόγοι των ανθρώπων δεν έχουν δύναμι να γίνωνται αμέσως έργα μεγάλα και θαυμαστά. Ο λόγος όμως τού Χριστού είνε παντοδύναμος. Με τό λόγο του και μόνο «οι ουρανοί εστερεώθησαν» (Ψαλμ. 32, 6). Με το λόγο του και μόνο, τυφλοί είδαν το φως, κουφοί άκουσαν, παράλυτοι περπάτησαν, λεπροί καθαρίσθηκαν, νεκροί αναστήθηκαν. Γι’ αυτό ο Χριστός, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ονομάζεται ΛΟΓΟΣ. «Πάντα δι’ αυτού εγένετο, και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ έν ό γέγονεν» (Ιωαν. 1,3).
***
Αγαπητοί μου!
Το Ευαγγέλιο του Πάσχα δεν είνε εύκολο. Χίλιες ερμηνείες δεν φθάνουν για να το καταλάβουμε. Χρειάζεται φωτισμός Θεού. Ας παρακαλέσουμε το Πνεύμα το άγιο να μας φωτίση, καί τότε θα λάμψη το φως της αλήθειας μεσ’ στην καρδιά μας και θα γίνουμε μακάριοι θεαταί της δόξης τού Λόγου, τού μονογενούς Υιού τού Θεού, τού Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο οποίος έγινε άνθρωπος, έζησε, συνεστράφη με τους ανθρώπους, μίλησε στους ανθρώπους, φανέρωσε σ’ αυτούς τίς βουλές τού Θεού, με μύρια θαύματα απέδειξε ότι ο λόγος του είνε παντοδύναμος, τέλος, έπαθε τα φρικτά πάθη εσταυρώθη, ετάφη καί ανέστη εκ νεκρών για την σωτηρία μας.
«Αυτώ η δόξα εις αιώνας αιώνων».
Από το βιβλίο: Επισκόπου Αυγουστίνου Ν. Καντιώτου, Μητροπολίτου Πρ. Φλωρίνης: Κυριακή. Σύντομα κηρύγματα επί των Ευαγγελικών περικοπών.
Έκδοσις Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Αδελφότητος «Ο Σταυρός»
Η/Υ επιμέλεια Αικατερίνας Κατσούρη.
