Ερώτησις 36
«Πώς νοήσωμεν το του Ευαγγελίου ότι «μείζων Ιωάννου εν γεννητοίς ουκ εγήγερται, ο δε μικρότερος αυτού, εν τη βασιλεία των ουρανών μείζων αυτού εστίν»;
Απόκρισις.
Όστις υπέρ τον Ιωάννην ταπεινώσει εαυτόν – τούτο γαρ εστί το «μικρότερος» εκείνος μείζων εστί του Ιωάννου. Ή και άλλως˙ επειδή ο Ιωάννης την ενταύθα εφικτήν δια θεωρίας γνώσιν κατειληφέναι πιστεύεται, η μικρά και τελευταία κατά την μέλλουσαν φανήσεσθαι κατάστασιν γνώσις μείζων υπάρχει της ενταύθα. Η και ότι ο εν ανθρώποις άκρος θεολόγος του εν αγγέλοις εσχάτου εστίν μικρότερος. Ή και ο κατά την ευαγγελικήν πολιτείαν την εσχάτην έχων τάξιν, του κατά την νομικήν δικαιοσύνην άκρου μείζων εστίν.
Ερώτησις 37
Τί άρα δηλούσι τα παρά τω νόμω ακάθαρτα όρνεά τε και χερσαία και ένυδρα τω καθολικώ λόγω;
Απόκρισις.
Τα μεν όρνεα δηλούν υπειλήφαμεν το καθόλου της κενοδοξίας και υπερηφανίας πάθος εις διαφόρους τρόπους διαιρούμενον κατά τας των ορνέων διαφοράς. Τα δε καθόλου χερσαία ζώα δηλούσι το πάθος της φιλαργυρίας εις διαφοράς σχιζόμενον κατά την εκάστου ήθους των ζώων διαφοράν. Τα δε καθόλου ένυδρα δηλούσι το της γαστριμαργίας πάθος δια το γλίσχρον και δυσκίνητον και τη γη εγκυλινδείσθαι και φλέγμα είναι τους παρά τω νόμω ακαθάρτους ιχθύας˙ τα δε έχοντα πτερύγια και λεπίδας καθαρά ο νόμος ορίζεται, σημαίνων δια μεν του έχοντος εν τη κοιλία πτερύγια τον επί τη ηδονή έχοντα επηρτημένον υψηλόν λόγον μη συγχωρούντα επί τη κοιλία πορεύεσθαι, δια δε του επάνω του νώτου έχοντος πτερύγια τον τη υπομονή των επερχομένων ανδρικώς διανηχόμενον του βίου την θάλασσαν, δια δε του έχοντος εν τη ουρά πτερύγια τον ευμηχάνως τας λαβάς των θηρευτών δαιμόνων διαδιδράσκοντα, δια δε του έχοντος εν τη κεφαλή ένθεν και ένθεν πτερύγια τον έχοντα το θεωρητικόν πάντοθεν τον νουν κατασφαλίζοντα.
Αγίου Μαξίμου του ομολογητού
Ερωταποκρίσεις
Ερώτηση 36
«Πώς θα εννοήσουμε το χωρίο του Ευαγγελίου ότι «μεγαλύτερος από τον Ιωάννη δε γεννήθηκε, ενώ ο μικρότερος από αυτόν στη βασιλεία των ουρανών είναι μεγαλύτερος»;1
Απόκριση
Όποιος ταπεινώσει τον εαυτό του περισσότερο από τον Ιωάννη – γιατί αυτό σημαίνει το μικρότερος – αυτός είναι μεγαλύτερος από τον Ιωάννη. Και αλλιώς˙ επειδή πιστεύομε ότι ο Ιωάννης απέκτησε με τη θεωρία όση γνώση είναι δυνατό ν’ αποκτηθεί εδώ, η μικρή και έσχατη γνώση της κατάστασής μας που θα φανεί μελλοντικά είναι μεγαλύτερη από την εδώ. Ή σημαίνει και αυτό˙ ότι ο κορυφαίος θεολόγος από τους ανθρώπους είναι μικρότερος από τον έσχατο των αγγέλων˙ ή αυτός που έχει την έσχατη τάξη μέσα στην ευαγγελική πολιτεία είναι ανώτερος από τον κορυφαίο της νομικής δικαιοσύνης.
Ερώτηση 37
Τί σημαίνουν άραγε τα ακάθαρτα φτερωτά του νόμου, τα χερσαία ζώα και τα υδρόβια ως προς τον καθολικό λόγο;2
Απόκριση.
Τα φτερωτά υποθέσαμε ότι δηλώνουν το γενικό πάθος της κενοδοξίας και της υπερηφάνειας που εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους σύμφωνα με τις διαφορές των φτερωτών. Τα χερσαία γενικά ζώα δηλώνουν το πάθος της φιλαργυρίας που παρουσιάζει διαφορές ανάλογα με τη διαφορά του χαρακτήρα κάθε ζώου. Τα υδρόβια γενικά δηλώνουν το πάθος της αδηφαγίας εξαιτίας της γλιστεράδας και της δυσκινησίας τους, του κυλίσματός τους στη γη και επειδή σύμφωνα με το νόμο είναι φλέγμα τα ακάθαρτα ψάρια. Όσα έχουν πτερύγια και λέπια ο νόμος τα ορίζει3 ως καθαρά και δηλώνει μ’ εκείνο που έχει πτερύγια στην κοιλιά του αυτόν που έχει συνδέσει με την ηδονή υψηλό λόγο που δεν επιτρέπει να πορεύεται επάνω στην κοιλιά του, ενώ μ’ εκείνο που έχει πτερύγια επάνω στα νώτα δηλώνει αυτόν που με υπομονή στις καταδρομές κολυμπά και διασχίζει ανδρικά τη θάλασσα του βίου. Μ’ αυτόν που έχει πτερύγια στην ουρά δηλώνει αυτόν που έξυπνα διαφεύγει από τις λαβές των κυνηγών του δαιμόνων, ενώ μ’ αυτόν που έχει απ’ το ένα και το άλλο μέρος του κεφαλιού τα πτερύγια δηλώνει αυτόν που έχει ο νου στο ν’ ασφαλίζει από παντού το θεωρητικό.
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Ματθ. 11, 11. Λουκά 7, 28.
2. Λευιτ. 11. Δευτ. 14, 3-20.
3. Λευιτ. 11, 9 Δευτ. 14, 9.
Η/Υ επιμέλεια: Ελένης Χρήστου, Σοφίας Μερκούρη.
